به گزارش خبرنگار مهر، استفاده از گاز مایع به عنوان سوخت خودرو با نام اتوگاز در بسیاری از کشورهای دنیا رایج است. برخی از این کشورها این سوخت را جایگزین بنزین، برخی جایگزین دیزل و بسیاری نیز همزمان آن را جایگزین هر دو سوخت کرده‌اند. انگیزه هر کشور در استفاده از سوخت اتوگاز در ناوگان حمل و نقل متفاوت است. برای مثال در کشور کره جنوبی انگیزه اصلی استفاده از اتوگاز کمک به کاهش آلودگی هوا، در کشور ترکیه این انگیزه مزیت اقتصادی و به صرفه بودن آن نسبت به بنزین و دیزل و در کشوری مانند روسیه انگیزه اصلی استفاده از اتوگاز افزایش تنوع سبد سوخت است.

در جدیدترین گزارشی که انجمن جهانی ال پی جی در سال ۲۰۲۰ میلادی درباره مصرف اتوگاز منتشر کرده است تعداد ۲۵ کشور به طور عمده از اتوگاز استفاده می‌کنند. در این گزارش مقدار مصرف سالانه اتوگاز ۲۷.۱ میلیون تن عنوان شده است که در تعداد ۲۷.۷ میلیون خودرو به مصرف می‌رسد. در این بین به ترتیب سه کشور ترکیه، روسیه و کره جنوبی رتبه اول تا سوم مصرف کنندگان اتوگاز در دنیا هستند.

در سال ۲۰۱۹ میلادی در کشور ترکیه تعداد ۴.۷ میلیون دستگاه خودرو مقدار ۳.۴ میلیون تن گاز مایع مصرف کرده‌اند. در روسیه با وجود استفاده وسیع CNG در این کشور، تعداد ۳.۳ میلیون دستگاه خودرو LPG سوز وجود دارد. در کشور کره جنوبی باوجود واردات ۵ میلیون تنی گاز مایع از آمریکا، ۹۵ درصد تاکسی‌های این کشور گاز مایع سوز هستند. با وجود اینکه این کشورها سال‌های زیادی است که از گاز مایع در خودروها استفاده می‌کنند، اما در این زمینه مشکلی برای آنها به وجود نیامده و حتی به دلیل پاک و ارزان‌تر بودن اتوگاز نسبت به بنزین و دیزل، روز به روز به فکر توسعه بیشتر این سوخت در کشور خود هستند. شکل زیر مقدار مصرف اتوگاز مناطق مختلف دنیا از سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ را نشان می‌دهد.

کشور ایتالیا نیز به عنوان یک نمونه بارز در استفاده همزمان LPG و CNG در خودروهای خود، مطرح است. ایتالیا به عنوان اولین کشور استفاده کننده از گاز طبیعی در خودرو شناخته می‌شود. اکنون تعداد ۱.۱ میلیون خودرو CNG سوز و ۲.۵ میلیون خودرو LPG سوز در این کشور وجود دارد.

در کشورهایی همچون انگلیس، چین و آمریکا، اتوگاز عمدتاً به عنوان سوخت جایگزین گازوئیل در ناوگان سنگین حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این کشورها مهم‌ترین دلایل استفاده از اتوگاز به جای دیزل بحث آلایندگی کم‌تر آن نسبت به دیزل و واردات ارزان‌تر آن است.

در آمریکا ۱۵۰۰۰ اتوبوس گاز مایع سوز وجود دارد که عمده آن‌ها اتوبوس‌هایی تحت عنوان اتوبوس مدارس هستند. در کشور چین واردات اتوبوس‌های گاز مایع سوز از شرکت‌های مطرح و معتبر خودروسازی انجام می‌شود. ۹۰ درصد اتوبوس‌ها در گوانگژو و ۳۰ درصد در هنگ کنگ چین از سوخت LPG استفاده می‌کنند.

نگاه دولت یازدهم به تنوع سبد سوختی

در ایران اما با توجه به مشکلاتی که افزایش قیمت یک سوخت در پی دارد و دلیل آن تنوع نداشتن سبد سوخت و وابستگی بیش از حد به یک نوع سوخت (بنزین یا گازوئیل) است، با این حال عده‌ای از مسئولین مخالف تنوع بخشیدن به سبد سوخت و ورود هم‌زمان LPG و CNG به سبد سوخت ناوگان حمل و نقل هستند. به عنوان مثال بیژن زنگنه، وزیر نفت در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۹۹ در یک مصاحبه تلویزیونی، سوخت طبیعی و ارزان کشور را CNG دانسته و تأکید کرد باید مردم از طرق غیر قیمتی برای استفاده بیشتر از این سوخت تشویق شوند.

این اظهارات زنگنه در حالی است که گاز مایع نیز به عنوان یک سوخت طبیعی و ارزان نسبت به بنزین و گازوئیل مطرح است. با اصلاح قیمت این سوخت و ورود رسمی و قانونی آن به سبد سوخت ناوگان حمل و نقل کشور، می‌توان تنوع سبد سوخت را رونق بخشیده و در شرایطی که یک سوخت (مثلاً بنزین) با افزایش قیمت رو به رو شد شاهد اعتراضات گسترده نباشیم. به گفته کارشناسان از دلایل دیگری که لازم است ال پی جی به عنوان سوخت جایگزین بنزین و دیزل و در کنار CNG وارد سبد سوخت کشور شود، این است که از طرفی قیمت صادراتی گاز مایع به طور میانگین ۱۵۰ دلار به ازای هر تن ارزان‌تر از بنزین و گازوئیل است. بنابراین با مصرف LPG به عنوان اتوگاز، می‌توان بنزین و گازوئیل معادل آزاد شده را با قیمت بیش‌تر صادر کرده و برای کشور ارزآوری کرد. از سویی دیگر صادرات گاز مایع با مشکلاتی همچون نیاز به کشتی‌های خاص، تحریم پذیر بودن، هزینه بر بودن و … همراه است و اگر در سبد سوخت داخل مصرف شود، صادرات بنزین و گازوئیل به کشورهای همسایه ایران و از طریق زمینی با چالش کمتری انجام می‌شود.

اتوگاز در ایران می‌تواند به صورت رسمی در خودروهایی همچون تاکسی‌های عمومی و اینترنتی، اتوبوس‌های ناوگان حمل و نقل عمومی، خودروهای سبک حمل بار (وانت بارها) و در مناطقی که به منابع تولید این سوخت (مانند پالایشگاه‌ها و میادین گازی) نزدیک هستند مورد استفاده قرار گیرد. این کار سبب می‌شود تا از طرفی به دلیل پیمایش بیشتر خودرو با سوخت گاز مایع نسبت به سایر سوخت‌ها، صاحبان خودروهای عمومی مدت زمان کمتری را برای سوخت‌گیری صرف کنند و از طرف دیگر استفاده از آن در مناطق دارای گاز مایع سبب کاهش هزینه حمل این سوخت و آسانی حمل آن می‌شود.