به گزارش خبرنگار مهر، استفاده از گاز مايع به عنوان سوخت خودرو با نام اتوگاز در بسياري از كشورهاي دنيا رايج است. برخي از اين كشورها اين سوخت را جايگزين بنزين، برخي جايگزين ديزل و بسياري نيز همزمان آن را جايگزين هر دو سوخت كردهاند. انگيزه هر كشور در استفاده از سوخت اتوگاز در ناوگان حمل و نقل متفاوت است. براي مثال در كشور كره جنوبي انگيزه اصلي استفاده از اتوگاز كمك به كاهش آلودگي هوا، در كشور تركيه اين انگيزه مزيت اقتصادي و به صرفه بودن آن نسبت به بنزين و ديزل و در كشوري مانند روسيه انگيزه اصلي استفاده از اتوگاز افزايش تنوع سبد سوخت است.
در جديدترين گزارشي كه انجمن جهاني ال پي جي در سال ۲۰۲۰ ميلادي درباره مصرف اتوگاز منتشر كرده است تعداد ۲۵ كشور به طور عمده از اتوگاز استفاده ميكنند. در اين گزارش مقدار مصرف سالانه اتوگاز ۲۷.۱ ميليون تن عنوان شده است كه در تعداد ۲۷.۷ ميليون خودرو به مصرف ميرسد. در اين بين به ترتيب سه كشور تركيه، روسيه و كره جنوبي رتبه اول تا سوم مصرف كنندگان اتوگاز در دنيا هستند.
در سال ۲۰۱۹ ميلادي در كشور تركيه تعداد ۴.۷ ميليون دستگاه خودرو مقدار ۳.۴ ميليون تن گاز مايع مصرف كردهاند. در روسيه با وجود استفاده وسيع CNG در اين كشور، تعداد ۳.۳ ميليون دستگاه خودرو LPG سوز وجود دارد. در كشور كره جنوبي باوجود واردات ۵ ميليون تني گاز مايع از آمريكا، ۹۵ درصد تاكسيهاي اين كشور گاز مايع سوز هستند. با وجود اينكه اين كشورها سالهاي زيادي است كه از گاز مايع در خودروها استفاده ميكنند، اما در اين زمينه مشكلي براي آنها به وجود نيامده و حتي به دليل پاك و ارزانتر بودن اتوگاز نسبت به بنزين و ديزل، روز به روز به فكر توسعه بيشتر اين سوخت در كشور خود هستند. شكل زير مقدار مصرف اتوگاز مناطق مختلف دنيا از سالهاي ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ را نشان ميدهد.
كشور ايتاليا نيز به عنوان يك نمونه بارز در استفاده همزمان LPG و CNG در خودروهاي خود، مطرح است. ايتاليا به عنوان اولين كشور استفاده كننده از گاز طبيعي در خودرو شناخته ميشود. اكنون تعداد ۱.۱ ميليون خودرو CNG سوز و ۲.۵ ميليون خودرو LPG سوز در اين كشور وجود دارد.
در كشورهايي همچون انگليس، چين و آمريكا، اتوگاز عمدتاً به عنوان سوخت جايگزين گازوئيل در ناوگان سنگين حمل و نقل مورد استفاده قرار ميگيرد. در اين كشورها مهمترين دلايل استفاده از اتوگاز به جاي ديزل بحث آلايندگي كمتر آن نسبت به ديزل و واردات ارزانتر آن است.
در آمريكا ۱۵۰۰۰ اتوبوس گاز مايع سوز وجود دارد كه عمده آنها اتوبوسهايي تحت عنوان اتوبوس مدارس هستند. در كشور چين واردات اتوبوسهاي گاز مايع سوز از شركتهاي مطرح و معتبر خودروسازي انجام ميشود. ۹۰ درصد اتوبوسها در گوانگژو و ۳۰ درصد در هنگ كنگ چين از سوخت LPG استفاده ميكنند.
نگاه دولت يازدهم به تنوع سبد سوختي
در ايران اما با توجه به مشكلاتي كه افزايش قيمت يك سوخت در پي دارد و دليل آن تنوع نداشتن سبد سوخت و وابستگي بيش از حد به يك نوع سوخت (بنزين يا گازوئيل) است، با اين حال عدهاي از مسئولين مخالف تنوع بخشيدن به سبد سوخت و ورود همزمان LPG و CNG به سبد سوخت ناوگان حمل و نقل هستند. به عنوان مثال بيژن زنگنه، وزير نفت در تاريخ ۱۱ بهمن ۱۳۹۹ در يك مصاحبه تلويزيوني، سوخت طبيعي و ارزان كشور را CNG دانسته و تأكيد كرد بايد مردم از طرق غير قيمتي براي استفاده بيشتر از اين سوخت تشويق شوند.
اين اظهارات زنگنه در حالي است كه گاز مايع نيز به عنوان يك سوخت طبيعي و ارزان نسبت به بنزين و گازوئيل مطرح است. با اصلاح قيمت اين سوخت و ورود رسمي و قانوني آن به سبد سوخت ناوگان حمل و نقل كشور، ميتوان تنوع سبد سوخت را رونق بخشيده و در شرايطي كه يك سوخت (مثلاً بنزين) با افزايش قيمت رو به رو شد شاهد اعتراضات گسترده نباشيم. به گفته كارشناسان از دلايل ديگري كه لازم است ال پي جي به عنوان سوخت جايگزين بنزين و ديزل و در كنار CNG وارد سبد سوخت كشور شود، اين است كه از طرفي قيمت صادراتي گاز مايع به طور ميانگين ۱۵۰ دلار به ازاي هر تن ارزانتر از بنزين و گازوئيل است. بنابراين با مصرف LPG به عنوان اتوگاز، ميتوان بنزين و گازوئيل معادل آزاد شده را با قيمت بيشتر صادر كرده و براي كشور ارزآوري كرد. از سويي ديگر صادرات گاز مايع با مشكلاتي همچون نياز به كشتيهاي خاص، تحريم پذير بودن، هزينه بر بودن و … همراه است و اگر در سبد سوخت داخل مصرف شود، صادرات بنزين و گازوئيل به كشورهاي همسايه ايران و از طريق زميني با چالش كمتري انجام ميشود.
اتوگاز در ايران ميتواند به صورت رسمي در خودروهايي همچون تاكسيهاي عمومي و اينترنتي، اتوبوسهاي ناوگان حمل و نقل عمومي، خودروهاي سبك حمل بار (وانت بارها) و در مناطقي كه به منابع توليد اين سوخت (مانند پالايشگاهها و ميادين گازي) نزديك هستند مورد استفاده قرار گيرد. اين كار سبب ميشود تا از طرفي به دليل پيمايش بيشتر خودرو با سوخت گاز مايع نسبت به ساير سوختها، صاحبان خودروهاي عمومي مدت زمان كمتري را براي سوختگيري صرف كنند و از طرف ديگر استفاده از آن در مناطق داراي گاز مايع سبب كاهش هزينه حمل اين سوخت و آساني حمل آن ميشود.