به گزارش نفت نا (NaftNa.ir) تسنیم نوشت: سال 85 در حالی کلنگ نخستین پالایشگاه میعانات گازی کشور زده شد که از سال 90 به‌عنوان سال بهره‌برداری از آن و سال خودکفایی ایران در بنزین یاد شد. حال با نزدیک شدن به پایان سال 91، نه خبری از راه‌اندازی این پالایشگاه هست که روزی از آن با عنوان درآمدزاترین پالایشگاه ایران یاد می‌شد، و نه اینکه اطلاعات و آمار و ارقام دقیق و کاملی از این پالایشگاه از سوی شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ارائه می‌شود.

بنابراین گزارش، بیش از 20 ماه از زمان افتتاح طرحی که قرار بود در سال 90 کشور را از واردات بنزین بی‌نیاز کند، می گذرد و به تازگی علیرضا ضیغمی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرده که پیشرفت کل این پروژه حدود 60 درصد است و در نیمه نخست سال آینده روزانه 12 میلیون لیتر بنزین با کیفیت بالا در فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس تولید خواهد شد.

اما به نظر می‌رسد که این این رقم پیشرفت بیشتر مربوط به بخش‌های عمومی پالایشگاه از جمله آبگیر، خطوط لوله، مخازن، استخر و نیروگاه و ... است و هنوز پیشرفت چندانی در خود پالایشگاه به رغم اینکه در دولت دهم در زمره پروژه‌های مهر ماندگار قرار گرفت تا بودجه بیش از یک میلیارد دلار در اختیارش قرار گیرد، روی نداده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم ، سیدکاظم وزیری هامانه، رئیس سابق هیات مدیره پالایشگاه ستاره خلیج فارس نیز پیش از این اعلام کرده بود که پروژه‌ای که سال 90 باید به بهره‌برداری می‌رسید اکنون تنها پنجاه و اندی درصد پیشرفت دارد که آن هم در بخش پالایشگاهی نیست و اصل موضوع هم همانجاست.

سیدکاظم وزیری هامانه، رئیس هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز تامین در این باره گفت: «کلنگ پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس در زمان وزارت بنده زده شد و با توجه به اهمیت آن برای کشور، برای تامین اعتبار آن، محل خاصی پیش‌بینی شده بود. فقط لازم بود وزارت نفت بودجه را دریافت کرده و کار را آغاز می‌نمود. زمان وزارت بنده این کار انجام شد اما وزیر بعدی به‌رغم اینکه پول در حساب موجود بود، با عدم پرداخت هزینه‌ها عملا پروژه را متوقف کرد.»

به گفته وی «سهامداران این پالایشگاه که 30 درصد سهم داشتند، همه هزینه‌های مورد نظر را پرداخت کرده بودند و عدم پرداخت 70 درصد باقیمانده از سوی نفت باعث شد در دی ماه 88 پروژه‌ای که 6200 نفر در آن مشغول به کار بودند، در پایان همان سال تعطیل شود.  اسفند 87 حدود 6200 نفر آنجا کار می‌کردند و این تعداد در شهریور ماه 88 به صفر رسید و تمام قراردادهایی که بین سازندگان، مشاور و سازنده‌ها امضا شده بود، اعتبارش را از دست داد و در حال حاضر مجبور هستند که سازنده جدید پیدا کنند و قراردادهای تازه امضا کنند. با این حساب حتی اگر پول هم باشد، زمان زیادی نیاز دارد تا دوباره این پروژه سرپا شود.»

 

* یک درصد پیشرفت در هرماه

وزیری هامانه معتقد است با توجه به اینکه در حال حاضر پیشرفت پروژه تقریبا یک درصد در ماه بیشتر نیست، بعید است این زودی‌ها به بهره‌برداری برسد، مگر اینکه اتفاق فوق‌العاده‌ای بیفتد

به نظر می‌رسد این پروژه که روزی از آن به عنوان پروژه ملی یاد می‌شد، حالا در ذهن مدیران پالایش و پخش و حتی صنعت نفت کم‌رنگ شده و دیگر رونق روزهای قبل را ندارد. پیشرفت کمتر از 8 درصد از دی ماه 88 تا شهریور سال جاری دلیل خوبی بر این مدعاست.

ساخت پالایشگاهی که 500 میلیون دلار از اعتبار مورد نیاز آن از منابع داخلی شرکت ملی نفت ایران تامین شد و با 500 میلیون دلار دیگر از نیکو، کار احداث آن شتاب گرفت، به دلایلی از جمله عدم پرداخت سهم 30 درصدی از سوی شرکا متوقف شد. اما وزیری هامانه این اتفاق را رد کرده و اعلام می‌کند: «من به جد این مورد را تکذیب می‌کنم که شرکا کم کاری کرده‌اند. چون من خودم تا شهریور سال گذشته رئیس هیات مدیره ستاره خلیج فارس بودم. قرار بود 30 درصد سرمایه را از طریق شرکا تامین کنیم و 70 درصد مابقی از صندوق ذخیره ارزی یا از محل وام تامین شود. در حال حاضر هم با وجودی که شرکا افزایش سرمایه داده‌اند و پول هم در حساب موجود است اما پول را پرداخت نمی‌کنند و پروژه متوقف شده و پیشرفتی ندارد.»

رئیس هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز تامین می‌افزاید:‌ «من در همان ابتدا که همزمان با دوران وزارتم بود به مقام معظم رهبری قول داده بودم که این پالایشگاه دوسال و نیمه تمام شود و اعتقاد من این است که اگر آن برنامه اجرا شده بود، قطعا این پروژه در مدت معین تمام می‌شد. به دلیل اینکه این پالایشگاه 35 میلیون لیتر بنزین تولید می‌کند، از نظر تولید بنزین خودکفا می‌شدیم. متاسفانه به‌رغم اینکه 4 سال از تاریخ شروع پروژه گذشته، نگذاشتند اجرا شود.»

 

* آیا تولید بنزین در کشور افزایش می‌یابد؟

هفته گذشته با حضور رئیس جمهوری طرح توسعه فاز سوم پالایشگاه آبادان به‌عنوان قدیمی‌ترین پالایشگاه نفت منطقه خاورمیانه به‌طور رسمی افتتاح شد. طبق گزارش‌های اعلام شده، با بهره‌برداری از این طرح ظرفیت تولید بنزین یورو 4 کشور روزانه 2 میلیون لیتر افزایش می‌یابد.

سال 88 بود که مدیرعامل وقت شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بارها اعلام کرده بود که با اجرای طرح‌های بهینه‌سازی و افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها و بهینه‌سازی پالایشگاه اصفهان و تهران، روزانه 82 میلیون لیتر بنزین در کشور تولید می‌شود که این روند می‌تواند تا سال 1390 زمینه‌های خودکفایی و بی‌نیازی از واردات بنزین را فراهم کند. همچنین بنزین یورو 4 و 5 به زودی وارد مدار تولید می‌شود و بنزین باکیفیت در باک خودروها می‌سوزد که آلودگی کمتری را به همراه خواهد داشت.

آن زمان روزانه 44 میلیون لیتر بنزین در کشور تولید می‌شد و سهمیه‌بندی بنزین بزرگترین برگ برنده از نظر مدیران و متخصصان پالایش و پخشی بود که مصرف را کنترل کرده بود. حالا که سه سال از آن وعده ها گذشته، نه تنها کشور از واردات بنزین خودکفا نشده، بلکه از بنزین یورو 4 و یورو 5 هم خبری نیست. نفتی‌ها اشکال کار را در این می‌بینند که خودروهایی که در شرکت‌های خودروسازی تولید می‌شوند، قابلیت استفاده از بنزین یورو 4 و 5 را ندارند. اما خودروسازان می‌گویند که شما بنزین با این درجه کیفیت را تولید کنید، ما با ایجاد ظرفیت‌سازی مشکلی نداریم. اما داستان به همین جا ختم نمی‌شود.

افزایش قاچاق فرآورده‌های نفتی به ویژه بنزین و گازوئیل، شرایط را برای این فرآورده‌ها بحرانی‌تر کرده است. افزایش مصرف از یک سو و افزایش قاچاق نیز از سوی دیگر، کشور را به واردات بیشتر بنزین واداشته است. این در حالی است که پالایشگاه‌هایی که قرار بود برای تامین بنزین مورد نیاز کشور ایجاد شوند، از جمله پالایشگاه ستاره خلیج فارس، به طور کلی به فراموشی سپرده شده‌اند.

البته وزیر نفت در روزهای گذشته در حاشیه بهره‌برداری از پالایشگاه آبادان، ایران را در سال 92 یکی از کشورهای صادرکننده بنزین دانسته و گفته بود: با تکمیل طرح توسعه در پالایشگاه‌های شازند اراک وبهره‌برداری از فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس، کشورمان جزو صادرکنندگان اصلی بنزین خواهد شد.

حالا باید دید چه وقت بزرگترین پروژه بنزین‌سازی کشور بنزین تولید می‌کند.