به گزارش نفت نا (NaftNa.ir) تسنيم نوشت: سال 85 در حالي كلنگ نخستين پالايشگاه ميعانات گازي كشور زده شد كه از سال 90 به‌عنوان سال بهره‌برداري از آن و سال خودكفايي ايران در بنزين ياد شد. حال با نزديك شدن به پايان سال 91، نه خبري از راه‌اندازي اين پالايشگاه هست كه روزي از آن با عنوان درآمدزاترين پالايشگاه ايران ياد مي‌شد، و نه اينكه اطلاعات و آمار و ارقام دقيق و كاملي از اين پالايشگاه از سوي شركت پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ارائه مي‌شود.
بنابراين گزارش، بيش از 20 ماه از زمان افتتاح طرحي كه قرار بود در سال 90 كشور را از واردات بنزين بي‌نياز كند، مي گذرد و به تازگي عليرضا ضيغمي مديرعامل شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي اعلام كرده كه پيشرفت كل اين پروژه حدود 60 درصد است و در نيمه نخست سال آينده روزانه 12 ميليون ليتر بنزين با كيفيت بالا در فاز اول پالايشگاه ستاره خليج فارس توليد خواهد شد.
اما به نظر مي‌رسد كه اين اين رقم پيشرفت بيشتر مربوط به بخش‌هاي عمومي پالايشگاه از جمله آبگير، خطوط لوله، مخازن، استخر و نيروگاه و ... است و هنوز پيشرفت چنداني در خود پالايشگاه به رغم اينكه در دولت دهم در زمره پروژه‌هاي مهر ماندگار قرار گرفت تا بودجه بيش از يك ميليارد دلار در اختيارش قرار گيرد، روي نداده است.
به گزارش خبرگزاري تسنيم ، سيدكاظم وزيري هامانه، رئيس سابق هيات مديره پالايشگاه ستاره خليج فارس نيز پيش از اين اعلام كرده بود كه پروژه‌اي كه سال 90 بايد به بهره‌برداري مي‌رسيد اكنون تنها پنجاه و اندي درصد پيشرفت دارد كه آن هم در بخش پالايشگاهي نيست و اصل موضوع هم همانجاست.
سيدكاظم وزيري هامانه، رئيس هيات مديره شركت سرمايه‌گذاري نفت و گاز تامين در اين باره گفت: «كلنگ پروژه پالايشگاه ستاره خليج فارس در زمان وزارت بنده زده شد و با توجه به اهميت آن براي كشور، براي تامين اعتبار آن، محل خاصي پيش‌بيني شده بود. فقط لازم بود وزارت نفت بودجه را دريافت كرده و كار را آغاز مي‌نمود. زمان وزارت بنده اين كار انجام شد اما وزير بعدي به‌رغم اينكه پول در حساب موجود بود، با عدم پرداخت هزينه‌ها عملا پروژه را متوقف كرد.»
به گفته وي «سهامداران اين پالايشگاه كه 30 درصد سهم داشتند، همه هزينه‌هاي مورد نظر را پرداخت كرده بودند و عدم پرداخت 70 درصد باقيمانده از سوي نفت باعث شد در دي ماه 88 پروژه‌اي كه 6200 نفر در آن مشغول به كار بودند، در پايان همان سال تعطيل شود. اسفند 87 حدود 6200 نفر آنجا كار مي‌كردند و اين تعداد در شهريور ماه 88 به صفر رسيد و تمام قراردادهايي كه بين سازندگان، مشاور و سازنده‌ها امضا شده بود، اعتبارش را از دست داد و در حال حاضر مجبور هستند كه سازنده جديد پيدا كنند و قراردادهاي تازه امضا كنند. با اين حساب حتي اگر پول هم باشد، زمان زيادي نياز دارد تا دوباره اين پروژه سرپا شود.»
* يك درصد پيشرفت در هرماه
وزيري هامانه معتقد است با توجه به اينكه در حال حاضر پيشرفت پروژه تقريبا يك درصد در ماه بيشتر نيست، بعيد است اين زودي‌ها به بهره‌برداري برسد، مگر اينكه اتفاق فوق‌العاده‌اي بيفتد
به نظر مي‌رسد اين پروژه كه روزي از آن به عنوان پروژه ملي ياد مي‌شد، حالا در ذهن مديران پالايش و پخش و حتي صنعت نفت كم‌رنگ شده و ديگر رونق روزهاي قبل را ندارد. پيشرفت كمتر از 8 درصد از دي ماه 88 تا شهريور سال جاري دليل خوبي بر اين مدعاست.
ساخت پالايشگاهي كه 500 ميليون دلار از اعتبار مورد نياز آن از منابع داخلي شركت ملي نفت ايران تامين شد و با 500 ميليون دلار ديگر از نيكو، كار احداث آن شتاب گرفت، به دلايلي از جمله عدم پرداخت سهم 30 درصدي از سوي شركا متوقف شد. اما وزيري هامانه اين اتفاق را رد كرده و اعلام مي‌كند: «من به جد اين مورد را تكذيب مي‌كنم كه شركا كم كاري كرده‌اند. چون من خودم تا شهريور سال گذشته رئيس هيات مديره ستاره خليج فارس بودم. قرار بود 30 درصد سرمايه را از طريق شركا تامين كنيم و 70 درصد مابقي از صندوق ذخيره ارزي يا از محل وام تامين شود. در حال حاضر هم با وجودي كه شركا افزايش سرمايه داده‌اند و پول هم در حساب موجود است اما پول را پرداخت نمي‌كنند و پروژه متوقف شده و پيشرفتي ندارد.»
رئيس هيات مديره شركت سرمايه‌گذاري نفت و گاز تامين مي‌افزايد: «من در همان ابتدا كه همزمان با دوران وزارتم بود به مقام معظم رهبري قول داده بودم كه اين پالايشگاه دوسال و نيمه تمام شود و اعتقاد من اين است كه اگر آن برنامه اجرا شده بود، قطعا اين پروژه در مدت معين تمام مي‌شد. به دليل اينكه اين پالايشگاه 35 ميليون ليتر بنزين توليد مي‌كند، از نظر توليد بنزين خودكفا مي‌شديم. متاسفانه به‌رغم اينكه 4 سال از تاريخ شروع پروژه گذشته، نگذاشتند اجرا شود.»
* آيا توليد بنزين در كشور افزايش مي‌يابد؟
هفته گذشته با حضور رئيس جمهوري طرح توسعه فاز سوم پالايشگاه آبادان به‌عنوان قديمي‌ترين پالايشگاه نفت منطقه خاورميانه به‌طور رسمي افتتاح شد. طبق گزارش‌هاي اعلام شده، با بهره‌برداري از اين طرح ظرفيت توليد بنزين يورو 4 كشور روزانه 2 ميليون ليتر افزايش مي‌يابد.
سال 88 بود كه مديرعامل وقت شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي بارها اعلام كرده بود كه با اجراي طرح‌هاي بهينه‌سازي و افزايش ظرفيت پالايشگاه‌ها و بهينه‌سازي پالايشگاه اصفهان و تهران، روزانه 82 ميليون ليتر بنزين در كشور توليد مي‌شود كه اين روند مي‌تواند تا سال 1390 زمينه‌هاي خودكفايي و بي‌نيازي از واردات بنزين را فراهم كند. همچنين بنزين يورو 4 و 5 به زودي وارد مدار توليد مي‌شود و بنزين باكيفيت در باك خودروها مي‌سوزد كه آلودگي كمتري را به همراه خواهد داشت.
آن زمان روزانه 44 ميليون ليتر بنزين در كشور توليد مي‌شد و سهميه‌بندي بنزين بزرگترين برگ برنده از نظر مديران و متخصصان پالايش و پخشي بود كه مصرف را كنترل كرده بود. حالا كه سه سال از آن وعده ها گذشته، نه تنها كشور از واردات بنزين خودكفا نشده، بلكه از بنزين يورو 4 و يورو 5 هم خبري نيست. نفتي‌ها اشكال كار را در اين مي‌بينند كه خودروهايي كه در شركت‌هاي خودروسازي توليد مي‌شوند، قابليت استفاده از بنزين يورو 4 و 5 را ندارند. اما خودروسازان مي‌گويند كه شما بنزين با اين درجه كيفيت را توليد كنيد، ما با ايجاد ظرفيت‌سازي مشكلي نداريم. اما داستان به همين جا ختم نمي‌شود.
افزايش قاچاق فرآورده‌هاي نفتي به ويژه بنزين و گازوئيل، شرايط را براي اين فرآورده‌ها بحراني‌تر كرده است. افزايش مصرف از يك سو و افزايش قاچاق نيز از سوي ديگر، كشور را به واردات بيشتر بنزين واداشته است. اين در حالي است كه پالايشگاه‌هايي كه قرار بود براي تامين بنزين مورد نياز كشور ايجاد شوند، از جمله پالايشگاه ستاره خليج فارس، به طور كلي به فراموشي سپرده شده‌اند.
البته وزير نفت در روزهاي گذشته در حاشيه بهره‌برداري از پالايشگاه آبادان، ايران را در سال 92 يكي از كشورهاي صادركننده بنزين دانسته و گفته بود: با تكميل طرح توسعه در پالايشگاه‌هاي شازند اراك وبهره‌برداري از فاز نخست پالايشگاه ستاره خليج فارس، كشورمان جزو صادركنندگان اصلي بنزين خواهد شد.
حالا بايد ديد چه وقت بزرگترين پروژه بنزين‌سازي كشور بنزين توليد مي‌كند.