دنیای اقتصاد نوشت: آلمان در چارچوب یک طرح از پیش برنامه‌ریزی‌شده درازمدت برای پایان دادن به روند تولید برق از طریق انرژی اتمی روز شنبه سه رآکتور هسته‌ای باقی‌مانده خود را متوقف کرد.

 

این طرح با توجه به بحران انرژی ناشی از تنش‌ و مناقشه جاری در اروپا و نیز شرایط اضطراری آب و هوایی با انتقادهایی همراه و بحث‌انگیز شده است. به گزارش یورو نیوز، بر این اساس سه نیروگاه‌ هسته‌ای «ایزار۲» در جنوب شرقی، «نکاروشتایم» در جنوب غربی و «امسلاند» در شمال غربی آلمان از نیمه‌شب شنبه پانزدهم آوریل تعطیل و از مدار خارج شدند. 

 

این سه نیروگاه هسته‌ای باقی‌مانده در آلمان ابتدا قرار بود ۳۱مارس تعطیل شوند؛ اما دولت این کشور بدون زیر سوال بردن تصمیم‌ از پیش اتخاذشده برای خروج از تولید برق هسته‌ای، چند هفته دیگر برای تعطیلی به آنها مهلت داد. اقتصاد اول اروپا به این ترتیب با بستن کلیه نیروگاه‌های هسته‌ای خود فصل تازه‌ای را در زمینه تامین انرژی آغاز خواهد کرد.

 

این در حالی است که آلمان برای مدیریت بحران گاز ناشی از جنگ در اوکراین چندی است که با چالش روی آوردن به نیروگاه‌های سوخت‌های فسیلی مواجه شده است. 

 

«اشتفی لمکه»، وزیر محیط زیست آلمان پیش‌تر درخصوص تعطیلی نیروگاه‌های اتمی کشورش گفته بود: «خطرات مرتبط با انرژی هسته‌ای قطعا بزرگ و خارج از کنترل هستند.» 

 

خطرات احتمالی ناشی از حوادث هسته‌ای بخش عمده‌ای از شهروندان آلمانی را نگران کرده و به تقویت جنبش‌های زیست محیطی کمک کرده است. 

 

این سازمان غیردولتی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «سرانجام، انرژی هسته‌ای به تاریخ پیوست! بیایید این ۱۵آوریل را به یک روز به یاد ماندنی تبدیل کنیم.» برخی رسانه‌ها و پایگاه‌های خبری مطالبی در تمجید از نقش انرژی اتمی برای آلمان منتشر کردند؛ روزنامه محافظه‌کار «فرانکفورتر آلگماینه زایتونگ» با اشاره به مزایایی که تولید برق هسته‌ای برای این کشور داشته در تیتری نوشت: «انرژی هسته‌ای! متشکریم.»

 

آلمان برای خروج از انرژی هسته‌ای راه درازی را طی کرده و برنامه بلندمدتی را برای نهایی کردن این روند تدوین کرده بود. تصمیم اولیه برلین برای کنار گذاشتن تدریجی انرژی اتمی در زمینه تولید و تامین برق اوایل دهه ۲۰۰۰میلادی اتخاذ شد و آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین آلمان پس از فاجعه فوکوشیما در سال۲۰۱۱ به این روند سرعت بخشید. 

 

آلمان درطول اجرای این برنامه به تدریج نیروگاه‌ های هسته‌ای خود را بست؛ این روند از سال۲۰۰۳ سرعت بیشتری گرفت؛ به‌نحوی‌که آلمان از آن سال تاکنون ۱۶راکتور هسته‌ای تولید برق را متوقف کرده است. 

 

سه نیروگاه هسته‌ای باقی‌مانده آلمان که روز شنبه تعطیل شدند پیش‌تر، حدود چهار دهه گذشته یک‌سوم برق این کشور را تامین می‌کردند؛ اما سهم آنها در تامین انرژی الکتریسیته در سال گذشته به ۶درصد کاهش یافته بود.

 

حمله نظامی روسیه به اوکراین در این میان از این ظرفیت برخوردار بود که همه برنامه‌های قبلی دولت آلمان را زیر سوال ببرد. آلمان پس از محرومیت از گاز روسیه که بخش عمده‌ای از آن توسط مسکو قطع شده بود در معرض بدبینانه‌ترین سناریوها از خطر توقف کارخانه‌ها گرفته تا بحران گرمایش خانه‌ها قرار گرفت. 

 

زمستان در نهایت بدون کمبود گذشت؛ گاز روسیه با تامین‌کنندگان دیگر جایگزین شد؛ اما اجماع درباره حذف تدریجی انرژی هسته‌ای از بین رفت. 

 

در یکی از تازه‌ترین نظرسنجی‌های رسانه‌ای صورت‌گرفته در آلمان ۵۹درصد از پاسخ‌دهندگان با ایده کنار گذاشتن تدریجی انرژی هسته‌ای در کشورشان همراهی نکرده‌اند.

 

پیتر آدریان، رئیس اتاق بازرگانی آلمان در گفت‌وگو با روزنامه «راینیشه پست» از پایان تولید برق هسته‌ای در کشورش ابراز تاسف کرد و گفت: «آلمان با توجه به ریسک‌های موجود در زمینه کمبود و قیمت‌های بالا، باید به جای محدود کردن عرضه انرژی، آن را گسترش دهد.»

 

سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در «مخلوطی» از روش‌های تولید انرژی در آلمان سال۲۰۲۲ به ۴۶درصد رسید؛ درحالی‌که ۱۰سال پیش این سهم کمتر از ۲۵درصد بود. با این حال در آلمان که بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز دی‌اکسیدکربن در اتحادیه اروپا محسوب می‌شود، نیروگاه‌های فعال با سوخت زغال سنگ همچنان یک‌سوم تولید برق این کشور را تامین می‌کنند؛ سهمی که سال گذشته برای جبران کمبود گاز روسیه با افزایش ۸درصدی همراه شد. 

 

آلمان ترجیح می‌دهد روی هدف از پیش تعیین‌شده خود برای تامین ۸۰درصد از نیازهای برق خود تا سال۲۰۳۰ از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر تمرکز کند. این کشور در عین حال تصمیم دارد نیروگاه‌های زغال‌سنگ خود را حداکثر تا سال۲۰۳۸ تعطیل کند.

 

خبرگزاری آسوشیتدپرس هم نوشت، در شرایطی که بسیاری از کشورهای غربی در حال افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی اتمی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند، آلمان در حال پایان دادن به «عصر هسته‌ای»ِ خود است. 

 

به نوشته این خبرگزاری، دولت آلمان در سال۲۰۰۲ متعهد شده بود که انرژی هسته‌ای را به تدریج متوقف و نیروگاه‌ها را تعطیل کند. 

 

فاجعه هسته‌ای سال۲۰۱۱ فوکوشیما در ژاپن نیز عزم دولت آلمان برای برچیدن نیروگاه‌های هسته‌ای را تقویت کرد. اشتفی لمکه، وزیر محیط زیست آلمان از حزب «سبز» طی دیدار اخیر خود از نیروگاه فوکوشیمای ژاپن گفته بود «خطرات انرژی هسته‌ای در نهایت مهارناپذیر است.» 

 

سیاستمداران احزاب محافظه‌کار آلمان بر این باور هستند که خارج کردن نیروگاه‌های هسته‌ای از مدار فعالیت، در میانه حمله نظامی روسیه به اوکراین و قیمت گزاف سوخت‌های فسیلی اقدام درستی نیست. بر اساس آمارهای پروژه جهانی کربن، آلمان -بزرگ‌ترین اقتصاد اروپایی- سالانه حدود ۶۵۰میلیون تن انتشار دی‌اکسیدکربن را دارد.

 

روبرت هابِک، وزیر اقتصاد آلمان نیز با حمایت از برچیده شدن نیروگاه‌های هسته‌ای گفت که تعطیلی این نیروگاه‌ها دیر یا زود باید اتفاق می‌افتاد و توقف فعالیت آنها تاثیری در تامین برق کشورش نخواهد داشت. حزب سبز آلمان که هم‌اکنون رهبری وزارت محیط زیست این کشور نیز در دست یکی از اعضای آن است، در نظر دارد تا سال۲۰۳۰ حدود ۸۰ درصد از برق کشور از منابع پاک تجدیدپذیر تولید شود. 

 

هم‌اکنون هزینه تولید برق خورشیدی و بادی تقریبا با نیروگاه‌های هسته‌ای برابر است. به‌غیر از خطر فجایع هسته‌ای، پسماندهای سوخت هسته‌ای نیز یکی از چالش‌های بزرگ نیروگاه‌های اتمی در جهان به‌شمار می‌رود.