در تحلیل قبلی بیان گردید که سرنوشت حتمی شرکتهای دولتی نابودی است و این واقعه حتمی دور یا زود به وقوع خواهد پیوست حال در خصوص شیوه های منطقی و قابل تحقق واگذاری شرکتهای دولتی به مردم و بخش خصوصی سخن می گوئیم و راهکارهای تجربه شده جهانی را تشریح می نماییم. وش های خصوصی سازی تجربه شده در جهان عبارتند از - مزایده فروش سهام - مذاکره جهت فروش سهام - فروش سهام از طریق بازار بورس - واگذاری بخشی از سهام به کارکنان و بخشی به شرکتهای بیمه های با شرایط خاص - واگذاری مدیریت شرکتهای دولتی به بخش خصوصی درچاچوب قرارداد میان مدت یا بلند مدت از بین همه روش های فوق فروش از طریق فرآیند بورس موفق ترین و کم حاشیه ترین روش فروش شرکتهای دولتی و خصوصی سازی بوده است در حال حاضر بیش از ٨٠ درصد خصوصی سازی های کشور از طریق فرآیند بورس انجام می شود اما مزیت های این روش کدامند و قابلیت های آن چه میزان است؟ با توجه به فرهنگ خاصی که در ایران وجود دارد و فضای کم اعتمادی به متصدیان و حاشیه های فراوان و شبهات و بدبینی هایی که به روش فروش مذاکره ای وجود دارد این روش کارآیی خود را تا حدودی در ایران از دست داده است. روش مزایده فروش بلکوکی نیز به دلایل متعدد چندان موفق نبوده و بخش خصوصی داخلی و سرمایه گذاران خارجی نیز چندان رقبتی به آن نشان نمی دهند بیش از بیست سال است خصوصی سازی شرکتهای تحت مدیریت دولت اسیر روشفروش بلوکی سهام شده و تمایلی هم برای خروج از این اسارت پیر کننده کسالت بار مضمحل کننده ندارد تمرکز به استفاده از این شیوه خصوصی سازی در واقع به بیراهه بردن و ناکام گذاشتن برنامه خصوصی سازی در کشور است. راه اصلی و تجربه شده و کارآمد خصوصی سازی در ایران فروش گام به گام سهام شرکتهای دولتی از طریق فرآیند بورس است.اگر دولت واقعا در عزم خود جهت خصوصی سازی جدی است می بایست کلیه بسترهای قانونی، حمایتی و تشویقی را جهت نیل به این هدف بسیج نماید. مشوق های بیشتری برای خریداران سهام خرد و عمده از طریق فرآیند بورس در نظر بگیرد تا مردم عادی و سرمایه دارها سرمایه خود را روانه بازار بورس نمایند و سهام شرکتهای دولتی طی برنامه کلان طراحی و مدیریت شده گام به گام آزاد شوند. با کمال تاسف این برنامه اکنون بلعکس است و صندوق های بازنشستگی و شرکتهای سرمایه گذاری زیر مجموعه بجای آزاد سازی گام به گام سهام شرکتهای بزرگ و سود ده بعضا بصورت گام به گام سهام خرد این شرکتها را از طریق بورس خریداری می کنند. دولت می بایست وزارتخانه های کار تعاون و رفاه اجتماعی، وزارت دفاع، وزارت اقتصاد و نفت را مکلف نماید هر سال حداقل ده درصد و بطور متوسط سالانه ٢٠ درصد سهام صندوق ها و شرکتهای تحت پوشش خود در شرکتهای زیر را از طریق فرآیند بورس به مردم و سرمایه گذاران بخش خص صی داخلی یا خارجی بفروشند - هلدینگ های زیر نظر شستا، صندوق های بازنشستگی کشوری، لشکری و نفت و وزارت اقتصاد و آموزش و پرورش - سالانه حداقل ١٠ درصد سهام شرکتهای ذیل از طریق فرآیند بورس به مردم و بخش خص صی واگذار شوند: شرکتهای ملی مس، فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، اکسین، چادر ملو، بافق، گل گهر، سر و روی انگوران، پتروشیمی های خلیج فارس، پارس، آریا ساسول، نوری، مبین،مجتمع پتروشیمی جم، زاگرس، امیرکبیر، پردیس، بوعلی، تندگویان، شیراز، مارون، کرمانشاه، شازند، خراسان و سهام شرکت های پالایشگاهی از جمله پالایشگاه ستاره خلیج فارس، تهران، اصفهان، آبادان، کرمانشاه. تبریز بدین ترتیب خصوصی سازی واقعی محقق خواهد شد و ده ها هزار میلیارد تومان در اختیار دولت و صندوق های بازنشستگی قرار خواهد گرفت و ضمن افزایش بهره وری، بخشی از کسری بودجه دولت و صندوق های بازنشستگی تامین خواهد شد.
|