دنیای اقتصاد- سارا مالکی:پوست صورتش نشان از گرمای خورشید خلیج فارس داشت و لهجه‌اش به شیرینی نام «عسلویه» بود. لبخندهایش انگار که جزئی از چهر‌ه‌اش باشد در هر لحظه جاری بود و با حرارت و هیجان مشغول انجام کارهایی بود که مقدمات ورود رئیس‌جمهوری به فاز 17 و 18 منطقه پارس جنوبی را فراهم می‌کرد. از ظاهرش به خوبی مشخص بود که بومی عسلویه است. چهره خندان و طبع گرمش آنقدر گیرا بود که دورترین تصور؛ نارضایتی او از شرایط زندگی در زادگاهش بود. کافی بود از او بپرسی که از زندگی در عسلویه راضی هستی، تا لبخند از چهره‌اش محو شود و جای خود را به نگاه‌هایی نگران بدهد. مادر یک فرزند هفت ساله بود و نگران سلامتی او در آلودگی هوای عسلویه. می‌گفت «خیلی از روزها از خانه اصلا بیرون نمی‌آییم، مخصوصا تابستان‌ها که هوا هم خیلی گرم است اما بوی گاز بدتر از گرما است.» از شرایط زیست‌محیطی منطقه زندگی‌اش ناراضی بود و از بوی گازهایی که برای سال‌ها تنفس در هوای عسلویه را خطرناک کرده گلایه داشت. مکالمه‌ای که با خنده و شوخی آغاز شده بود، آرام آرام جای خود را به اندوهی می‌داد که حالا از پشت آن چهره خندان بیرون زده بود و جمله‌ای که چندبار تکرار شد؛ «چه فایده.»زمانی که با او مشغول صحبت بودم رئیس‌جمهوری برای افتتاح فازهای 17 و 18، 19، 20 و 21 منطقه پارس جنوبی در راه بود و درخواست او از حسن روحانی بهبود شرایط زندگی در عسلویه بود.

پروژه‌های نفتی به مردم خدمت می‌کنند؟

رئیس‌جمهوری اما در سخنرانی خود در مراسم افتتاحیه هشت مگا پروژه در منطقه پارس جنوبی، پاسخ درخواست او را داد. اشاره روحانی به مسائل زیست‌محیطی و مرتبط با کیفیت زندگی مردم منطقه عسلویه این امیدواری را ایجاد کرد که سلامتی مردم و محیط پیرامون آنها هنوز آنچنان به حاشیه رانده نشده‌اند که زیر سایه بزرگی طرح‌های صنتعی گم شوند. حسن روحانی در بخش‌هایی از سخنرانی خود در مراسم گشایش هشت مگا پروژه در پارس جنوبی گفت: «ما نفت و گاز را برای نشاط و رفاه مردم می‌خواهیم و می‌خواهیم مردم این پیشرفت را در زندگی خود حس کنند.» او همچنین گفت: «اگر در عسلویه، نخل تقی و کنگان شاهد میزبانی خوب مردم در پروژه‌های نفت و گاز هستیم باید پروژه‌های نفتی هم به این مردم خدمت کنند.»

رئیس‌جمهوری در حالی بر «خدمت پروژه‌های نفتی به مردم» تاکید داشت که بر اساس گزارش‌های منتشر شده، مردم و محیط زیست مناطق نفتی و گازی برای سال‌ها است با بیماری‌های تنفسی، عارضه‌های آلودگی، باران‌های اسیدی و... مواجه هستند. با این حال اتفاقی در حال رخ دادن هستند که از ایجاد تحولاتی در توجه به محیط زیست منطقه عسلویه حکایت دارند.

خاموشی نخستین فلر در عسلویه

بر‌اساس گزارش‌های موجود، هفته گذشته نخستین فلر در پارس جنوبی توسط یکی از مدیران بومی منطقه خاموش شد، خبری که البته در روزهای گذشته کمتر به آن توجه شد. 150 فلر کوچک و بزرگ منشا آلودگی در عسلویه هستند، سازه‌های فلزی بلندی که گازهای سمی همراه با نفت که غیر قابل استحصال هستند را می‌سوزانند یا اگر به هر دلیلی پالایشگاهی از مدار خارج شود گاز ورودی به پالایشگاه را تبدیل به شعله‌هایی می‌کنند که گاه تا بیش از 30 متر ارتفاع دارند. وزیر نفت یک روز پیش از افتتاح طرح‌های یاد شده در پارس جنوبی، در مورد فلرهای عسلویه به خبرنگاران گفت: ما در عسلویه تعدادی فلر داریم که ظرف یک یا دو سال آینده کاملا درست می‌شوند الان مشکل اینها این است که اندکی زمان می‌برد که درست شوند و خروجی آنها تنظیم شود.

بیژن زنگنه در حالی زمان یک تا دو ساله برای رسیدگی به شرایط فلرها را منطقی می‌داند که در این رابطه گفت: اکثر واحدهای ما در عسلویه در حال راه‌اندازی هستند و باید تنظیمات آنها انجام شود، در این میان واحدهای قدیمی ما وضعیت خیلی بهتری پیدا کرده‌اند و روز به روز هم میزان گازسوزی آنها کم می‌شود. زنگنه بقیه کارهای مربوط به کاهش آلودگی هوا و استفاده اقتصادی از گازهای همراه به جای سوزاندن آنها را «ساخت چند ان جی ال بزرگ» ارزیابی کرد و گفت: ما قیمت‌های خیلی پایینی به سرمایه‌گذارهایی که برای کار تمایل دارند پیشنهاد داده‌ایم. به هر ترتیب برخی مشوق‌ها باید در نظر گرفته شود تا ما از سوختن گازهای همراه در عسلویه و دیگر مناطق بکاهیم. او با اشاره به طرح آماک اظهار کرد: در خوزستان نیز طرح آماک اجرا شد و گازهای اسیدی حدود ۱۰روز است که حذف شده و برای تولید در پتروشیمی رازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بر‌اساس گزارش‌های موجود سالانه بیش از 150 میلیارد مترمکعب گاز در جهان تحت عنوان فلرینگ (یا سوزاندن گازها با مشعل) به مواد آلاینده تبدیل می‌شود که طبق آمارهای بانک جهانی این رقم چیزی معادل یک سوم مصرف گاز کل اروپا است. سوزاندن این گازها در عسلویه درحالی از سال‌ها قبل و همزمان با بهره‌برداری از میدان مشترک گازی پارس جنوبی آغاز شد که بر اساس آمارهای موجود، ایران 10 درصد از کل گازهای سوزانده شده را به خود اختصاص می‌دهد. آنطور که اطلاعات موجود نشان می‌دهد در حال حاضر ایران رتبه سوم جهانی و رتبه اول خاور‌میانه را در سوزاندن این گازها دارد. این رتبه‌ها در حالی در تضاد کامل با توسعه پایدار قرار دارند که دولت یازدهم گام‌هایی در جهت کاهش سوزاندن این گازها برداشته است. مثلا خاموش شدن نخستین فلر در عسلویه، اجرای صنایع غیرآلاینده فلر در یکی از پتروشیمی‌های عسلویه یا استفاده از فلرهای جدید که علاوه بر کارکرد بدون دود و صدا در دمای پایین، با استفاده از گازهای اضافی نیرو تولید می‌کنند. می‌توان گفت این تحولات، روزنه‌های امیدی هستند که به سوی بهبود شرایط زندگی ساکنان منطقه عسلویه و محیط‌زیست پایتخت انرژی ایران باز شده‌اند، اما باید دید در نهایت زخم فلرها در عسلویه چه زمانی درمان خواهند شد؟