به گزارش سرویس اقتصاد عیارآنلاین، برنامه تلویزیونی ثریا چهارشنبه هفته گذشته پیرامون شفافیت اطلاعات بر روی آنتن رفت. در این برنامه چالشی پیرامون بحث شفافیت اطلاعات بررسی حساب های مردم، لازمه رصد حساب‌ها، شفافیت در دولت، و تجربه سایر کشورها مورد بررسی قرار گرفت. میهمانان این برنامه، دکتر نادران، نماینده مجلس، دکتر عسگری، معاون وزیر اقتصاد و رییس سازمان امور مالیاتی کشور، میان‌آبادی، پژوهشگر خارج از کشور، پروین پور، کارشناس اقتصادی بودند. در ادامه، متن کامل گفت‌وگوی دکتر میان‌آبادی، پژوهشگر خارج از کشور که به تشریح سیستم مالیاتی هلند و  در برنامه ثریا، می‌آید:

مجری برنامه: آیا در هلند اشراف دولت و شفافیت اطلاعات شهروندان به عنوان یک کشور مهم اتحادیه اروپا آیا دخالت در حریم خصوصی تلقی می شود . و اوضاع در آنجا دقیقاً چگونه است. و دولت چگونه به محرومین جامعه کمک می‌کند و ثروتمندان را چگونه مالیات می گیرد و شناسایی می کند.

میان‌آبادی: ابتدا به یک نکته اشاره کنم که مطرح شد و قطع شد خیلی جالب است که مطرح شد. ما حدو 5-6 سال پیش یک بحثی را مطرح کردیم و اجرا کردیم به اسم هدفمندی یارانه ها. با هدف اینکه یارانه که در کشور توزیع می‌شود اکثر آن را ثروتمندان جامعه دریافت میکنند. این طرح را اجرا کردیم که این یارانه ها را از ثروتمندان بگیریم و به افراد نیازمند پرداخت کنیم. اما چیزی که فراموش کردیم حضور یک شفاف برای جامعه برای شناسایی افراد مرفه جامعه و افرادی که نیازمند دریافت یارانه هستند. که این دقیقاً مثل این است که ما بخواهیم یک عمل پیوند قلب انجام دهیم و قلب بیمار را شکافتیم و می‌بینیم که قلب پیوندی نیست. ما هدفمندی را در جامعه ایجاد کردیم که یارانه را از افراد مرفه گرفته و به افراد نیازمند بدهیم و حالا می‌بینیم که هنوز نمی‌دانیم افراد مرفه و نیازمند چه کسانی هستند؟ و شناسایی نکردیم.

خب دولت گفت اول بیاییم خوداظهاری کنیم بعد گفته شد طرح خوشه بندی را ایجاد کردیم که شکست خورد بعد دولت اعلام کرد به تمام افرادی که ثبت نام کردند یاران می‌دهد. این نیازمند یک طرح جامع و شفاف اطلاعاتی است. اگر بانک اطلاعاتی جامع و شفافی داشتیم دیگر این مشکلات ایجاد نمیشد. درباره سوال شما یعنی بحث مالیات و یارانه در هلند اجازه دهید مختصر معرفی از کشور هلند داشته باشم. این کشور ششمین کشور صادر کننده دنیاست. دومین صادر کننده عمده کالاهای کشاورزی بعد از آمریکاست در حالی که 270 برابر مساحت کمتری از امریکا دارد. هشتمین کشور دنیا از نظراقتصادی و نهمین از نظر فضاسازی تجاری بین المللی است. در هلند کمک هزینه ها و یارانه های مختلفی به مردم پرداخت می شود. کمک هزینه اجاره منزل، یارانه پرداخت حق بیمه، کمک هزینه نگهداری اولاد، و همچنین مهد کودک و مدرسه ولی این یارانه متناسب با نیاز و درآمد افراد پرداخت می‌شود. به همه داده نمی‌شود. چون دولت بانک اطلاعاتی جامع، شفاف و کاملی دارد. بانک اطلاعاتی دولت الکترونیک معروف به دیجیت آی دی است. مخفف دیجیتال ای دی یعنی شناسه دیجیتال است. که هلندی‌ها دیخ آی تلفظ می کنند. صفحه سایت را نشان دهید. بله این صفحه ای که مشاهده می‌کنید ارگان و سازمان دولتی هلند به شدت به این سامانه متصل هستند. 600 ارگان. بر روی گزینه national organization کلیک کنید که ارگانهای مختلفی که الان وجود دارد متصل هستند . مثلا اگر وارد سایت شهرداری شوید تمام این 600 ارگان دولتی به اطلاعات شما دسترسی دارند. بنابراین هر تغییری که در میزان دارایی، محل سکونت و تمام تغییرات اتفاق بیفتد تمام آن 600 ارگان دولتی دسترسی دارند. مثلا وقتی شما خانه خود را عوض میکنید اینکه در هر خانه ای چه کسی زندگی میکند چند نفر هستند چند کودک، محصل، دانشجو و .. را تمام شهرداری ها دارند. اگر خانه خود را عوض می‌کنید موظف هستید بروید و در شهرداری ثبت کنید به محض ثبت اینها تمام ارگان ها و سارمان های دولتی از جمله شهرداری، اداره بیمه، اداره مالیات، اداره پلیس و … به تمام اطلاعات اپدیت شده شما دسترسی دارند. حتی اطلاعات بیمارستان ها و بیماران. بنابراین در کشور هلند و اکثر کشورهای اروپایی وقتی به یک بیمارستان دولتی مراجعه می کنید (البته در کشور هلند بیمارستان خصوصی وجود ندارد و تمام دولتی هستند برای تمام طبقات جامعه و همه از یک خدمات یکسان استفاده می کنند). بیمارستان از شما اسم، فامیل و تاریخ تولد را می‌پرسد بعد در سیستم وارد می کند و میگوید ادرس خانه شما اینجاست بیمه تحت پوشش شما این است. کد پستی شما این است ایا درست است. یعنی تمام بیمارستان های دولتی به این سیستم وصل هستند. دو مثال در مورد یارانه ها و معافیت مالیاتی آماده کردم. دوستان تصویر اسلاید را نشان دهید. دقت کنید در هلند شهروندان هلندی موظفند سالیانه مبلغ 700 یورو به عنوان مبلغ جمع اوری زباله و مالیات فاضلاب به شهرداری پرداخت کنند.

مجری برنامه: یعنی از ثروتمندان در برابر یارانه هایی که میدهند مالیاتهای سنگینی هم می گیرند.

میان‌آبادی: بله. مثلا این نرخ مالیاتی که برای محله شما شهرداری می نویسد نزدیک 700 یورو است. شهرداری به خانه مردم می‌رود و جزئیات کامل محاسبه مالیات را می نویسد و در نامه ای که برای شما میفرستد همیشه می نویسد که شهروند گرامی اگر شرایط مالی شما به گونه ای است که نمی توانید این مالیات را پرداخت کنید یا فکر می کنید واجد شرایط معافیت مالیاتی هستید از طریق لینک اینترنتی زیر یا مراجعه به شهرداری درخواست معافیت مالیاتی بدهید. وقتی در لینک کلیک کنید وارد سایت شهرداری می شوید ممنون می شوم اگر این صفحه را نشان دهید. خب همانطور که می‌بینید این گزینه درخواست معافیت مالیاتی را می‌زنید و بلافاصله وارد درگاه دیجیت ای دی می شوید چون شهرداری می گوید من به تمام اطلاعات شما کاملا دسترسی دارم شما با این شناسه ای دی وارد شوید و به من درخواست معافیت را بده چون به تمام دارایی ها و اطلاعات دسترسی دارم درخواست شما ار بررسی می کنم و بلافاصله به شما خبر می دهم که آیا شامل معافیت مالیاتی هستید یا خیر. اینکه شما صاحبخانه یا مستأجر هستید. چند ملک، باغ، نوع ماشین که ایا گران قیمت یا معمولی سوار می شوید تمام این اطلاعات در سیستم شهرداری است و ثبت است. به سیستم حقوق شما دسترسی دارند که چه میزان است بر اساس میزان حقوق یا اجاره خانه‌ای که پرداخت می کنید در خواست شما را بررسی می‌کنم. و اگر به صفحه بعد نگاه کنید می بینی که تمام اطلاعات شما فقط برای خود شما در این سیستم نشان داده می شود. اینها همه از مزایای شفاف سازی اطلاعات است. اینجا اعتقاد دارند که شخصی که یارانه میگیرد دیگر نباید مالیات های سنگین شهرداری را بپردازد. مالیات شهرداری را افراد ثروتمند و مرفه باید پرداخت کنند. ولی در کشور ما چون سیستم شهرداری ما به سیستم مالیاتی و یارانه ما دسترسی ندارد یک خانواده یارانه می گیرد و از طرف دیگر باید مالیات به شهرداری بپردازد.

مجری برنامه: آقای میان ابادی آبادی بحث مالیات را گفتید که چگونه دولت معافیت مالیاتی را شناسایی می‏کند که چه کسانی می‏توانند معافیت مالیاتی داشته باشند. در بخش کمک ها و یارانه هایی هم که دولت هلند می‏دهد بفرمایید چگونه افراد اعلام میکنند که نیازمند هستند؟

میان‌آبادی: همانطور که خدمت شما عرض کردم دولت هلند کمک هزینه های یارانه های مختلفی را پرداخت میکند. از طریق کمک هزینه اجاره مسکن، کمک هزینه بیمه، کمک هزینه نگهداری اولاد یا کمک هزینه مدارس و مهد کودک فرزندان. چون این افراد از دولت سیستم اطلاعات جامع و کاملی دارند ، این ها به طور کاملا شفاف به تمام اطلاعات دسترسی دارند و می‏توانند تمام افرادی که نیاز دارند را بررسی کنند. از نظر سیستم مالیاتی، درآمد، اجاره نشینی، حتی اینکه ماهیانه چه مقدار اجاره میدهید. همه این ها را دسترسی دارند. اگر دوستان لطف کنند تصویر را برای من باز کنند و اسلایدها را نشان دهند، این سایت دولت هلند برای دریافت کمک هزینه های مالیاتی است. اسلاید قبلی مشخص است که وقتی وارد سایت می‏شوید. دولت از شما می‏پرسد که آیا شما فرزند جدیدی به خانواده شما اضافه شده؟ یا شما جا به جا شده اید؟ یا اجاره بیشتری می‏دهید؟ یا اجاره کمتری می‏دهید؟ از شما می‏خواهد این اطلاعات را وارد سیستم کنید. در حالی که تمام این اطلاعات را دارد. در این سایت کمک هزینه های مختلفی که شما می‏توانید برای آن اقدام کنید و دریافت کنید، مشاهده می‏کنید. مثل اجاره مسکن، کمک هزینه حق بیمه، کمک هزینه اولاد و کمک هزینه مهد و مدرسه. هر گونه از این هزینه ها را انتخاب کنید وارد درگاه دیجیت آی دی میشوید که شما درخواست خود را برای دریافت یارانه از طریق شناسه دیجیتال بگویید و چون دولت تمامی اطلاعات شما را دارند، شما فقط کافی است وارد سایت شوید و شناسه دیجیتالی خود را وارد کنید و درخواست خود را ثبت کنید، وقتی درخواست ثبت شد با شناسه و پسوورد خود وارد میشوید و آنجا تمام اطلاعات شما وجود دارد و اگر مغایرتی وجود داشته باشد که احتمال آن کم است اعلام میکنید.

مجری برنامه: این اطلاعات قرمز رنگی که هست اطلاعاتی است که در سامانه وجود دارد. درست است؟

میان‌آبادی: بله، این اطلاعات همه اطلاعاتی که دارند نیست.

مجری برنامه: مثلا چه نوع اطلاعاتی وجود دارد؟

میان‌آبادی: مثلا کجا زندگی می‏کنید؟ چند فرزند دارید؟ مشخصات همسر، تاریخ تولد، چه مقدار اجاره خانه می‏دهید؟ متوسط چه مقدار هزینه انرژی می‏دهید؟ متوسط چه مقدار هزینه می‏کنید برای نظافت ساختمان؟ تمام این اطلاعات را دولت دارد و شما میتوانید اقدام کنید. و چون قبل از اینکه شما بخواهید اقدام کنید، قرارداد اجاره خانه را بسته اید از طریق خودتان یا صاحبخانه یا آژانس املاکی که این قرار داد را امضاء کرده است یکی از این سه نفر (هر سه موظف هستند این اطلاعات را به دولت اعلام کنند) باید اطلاع دهد.