پیام نفت:
مقدمه
از مهمترین منابع استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی ، ساخت راکتورهای هستهای جهت تولید برق میباشد. راکتور هستهای وسیلهای است که در آن فرآیند شکافت هستهای بصورت کنترل شده انجام میگیرد. در طی این فرآیند انرژی زیاد آزاد میگردد به نحوی که مثلا در اثر شکافت نیم کیلوگرم اورانیوم انرژی معادل بیش از 1500 تن زغال سنگ بدست میآید. هم اکنون در سراسر جهان ، راکتورهای متعددی در حال کار وجود دارند که بسیاری از آنها برای تولید قدرت و به منظور تبدیل آن به انرژی الکتریکی ، پارهای برای راندن کشتیها و زیردریائیها ، برخی برای تولید رادیو ایزوتوپوپها و تحقیقات علمی و گونههایی نیز برای مقاصد آزمایشی و آموزشی مورد استفاده قرار میگیرند. در راکتورهای هستهای که برای نیروگاههای اتمی طراحی شدهاند (راکتورهای قدرت) ، اتمهای اورانیوم و پلوتونیم توسط نوترونها شکافته میشوند و انرژی آزاد شده گرمای لازم را برای تولید بخار ایجاد کرده و بخار حاصله برای چرخاندن توربینهای مولد برق بکار گرفته میشوند.
انواع راکتور اتمی
راکتورهای اتمی را معمولا برحسب خنک کننده ، کند کننده ، نوع و درجه غنای سوخت در آن طبقه بندی میکنند. معروفترین راکتورهای اتمی ، راکتورهایی هستند که از آب سبک به عنوان خنک کننده و کند کننده و اورانیوم غنی شده (2 تا 4 درصد 235U) به عنوان سوخت استفاده میکنند. این راکتورها عموما تحت عنوان راکتورهای آب سبک (LWR) شناخته میشوند. راکتورهای PWR ، BWR و WWER از این دستهاند. نوع دیگر ، راکتورهایی هستند که از گاز به عنوان خنک کننده ، گرافیت به عنوان کند کننده و اورانیوم طبیعی یا کم غنی شده به عنوان سوخت استفاده میکنند. این راکتورها به گاز - گرافیت معروفند. راکتورهای GCR ، AGR و HTGR از این نوع میباشند.
راکتور PHWR راکتوری است که از آب سنگین به عنوان کند کننده و خنک کننده و از اورانیوم طبیعی به عنوان سوخت استفاده میکند. نوع کانادایی این راکتور به CANDU موسوم بوده و از کارایی خوبی برخوردار میباشد. مابقی راکتورها مثل FBR (راکتوری که از مخلوط اورانیوم و پلوتونیوم به عنوان سوخت و سدیم مایع به عنوان خنک کننده استفاده کرده و فاقد کند کننده میباشد) LWGR (راکتوری که از آب سبک به عنوان خنک کننده و از گرافیت به عنوان کند کننده استفاده میکند) از فراوانی کمتری برخوردار میباشند. در حال حاضر ، راکتورهای PWR و پس از آن به ترتیب PHWR ، WWER ، BWR فراوانترین راکتورهای قدرت در حال کار جهان میباشند.
تاریخچه
به لحاظ تاریخی اولین راکتور اتمی در آمریکا بوسیله شرکت "وستینگهاوس" و به منظور استفاده در زیر دریائیها ساخته شد. ساخت این راکتور پایه اصلی و استخوان بندی تکنولوژی فعلی نیروگاههای اتمی PWR را تشکیل داد. سپس شرکت جنرال الکتریک موفق به ساخت راکتورهایی از نوع BWR گردید. اما اولین راکتوری که اختصاصا جهت تولید برق طراحی شده ، توسط شوروی و در ژوئن 1954در "آبنینسک" نزدیک مسکو احداث گردید که بیشتر جنبه نمایشی داشت. تولید الکتریسیته از راکتورهای اتمی در مقیاس صنعتی در سال 1956 در انگلستان آغاز گردید.
تا سال 1965 روند ساخت نیروگاههای اتمی از رشد محدودی برخوردار بود، اما طی دو دهه 1966 تا 1985 جهش زیادی در ساخت نیروگاههای اتمی بوجود آمده است. این جهش طی سالهای 1972 تا 1976 که بطور متوسط هر سال 30 نیروگاه شروع به ساخت میکردند بسیار زیاد و قابل توجه است. یک دلیل آن شوک نفتی اوایل دهه 1970 میباشد که کشورهای مختلف را بر آن داشت تا جهت تأمین انرژی مورد نیاز خود بطور زاید الوصفی به انرژی هستهای روی آورند. پس از دوره جهش فوق یعنی از سال 1986 تا کنون روند ساخت نیروگاهها به شدت کاهش یافته ، بطوریکه بطور متوسط سالیانه 4 راکتور اتمی شروع به ساخت میشوند.
سهم برق هستهای در تولید برق کشورها
کشورهای مختلف در تولید برق هستهای روند گوناگونی داشتهاند. به عنوان مثال کشور انگلستان که تا سال 1965 پیشرو در ساخت نیروگاه اتمی بود، پس از آن تاریخ ، ساخت نیروگاه اتمی در این کشور کاهش یافت، اما برعکس در آمریکا به اوج خود رسید. کشور آمریکا که تا اواخر دهه 1960 تنها 17 نیروگاه اتمی داشت، در طول دهه های 1970و 1980 بیش از 90 نیروگاه اتمی دیگر ساخت. این مسئله نشان دهنده افزایش شدید تقاضای انرژی در آمریکاست. هزینه تولید برق هستهای در مقایسه با تولید برق از منابع دیگر انرژی در آمریکا کاملا قابل رقابت میباشد.
هم اکنون فرانسه با داشتن سهم 75 درصدی برق هستهای از کل تولید برق خود در صدر کشورهای جهان قرار دارد. پس از آن به ترتیب لیتوانی (73 درصد) ، بلژیک (57 درصد) ، بلغارستان و اسلواکی (47 درصد) و سوئد (48.6 درصد) میباشند. آمریکا نیز حدود 20 درصد از تولید برق خود را به برق هستهای اختصاص داده است. گرچه ساخت نیروگاههای هستهای و تولید برق هستهای در جهان از رشد انفجاری اواخر دهه 1960 تا اواسط 1980 برخوردار نیست، اما کشورهای مختلف همچنان درصدد تأمین انرژی مورد نیاز خود از طریق انرژی هستهای میباشند.
طبق پیش بینیهای به عمل آمده روند استفاده از برق هستهای تا دهههای آینده همچنان روند صعودی خواهد داشت. در این زمینه ، منطقه آسیا و اروپای شرقی به ترتیب مناطق اصلی جهان در ساخت نیروگاه هستهای خواهند بود. در این راستا ، ژاپن با ساخت نیروگاههای اتمی با ظرفیت بیش از 25000 مگا وات در صدر کشورها قرار دارد. پس از آن چین ، کره جنوبی ، قزاقستان ، رومانی ، هند و روسیه جای دارند. استفاده از انرژی هستهای در کشورهای کاندا ، آرژانتین ، فرانسه ، آلمان ، آفریقای جنوبی ، سوئیس و آمریکا تقریبا روند ثابتی را طی دو دهه آینده طی خواهد کرد.
دیدگاههای اقتصادی و زیست محیطی برق هستهای
جمهوری اسلامی ایران در فرآیند توسعه پایدار خود به تکنولوژی هستهای چه از لحاظ تأمین نیرو و ایجاد جایگزینی مناسب در عرصه انرژی و چه از نظر دیگر بهره برداریهای صلح آمیز آن در زمینههای صنعت ، کشاورزی ، پزشکی و خدمات نیاز مبرم دارد که تحقق این رسالت مهم به عهده سازمان انرژی اتمی ایران میباشد. بدیهی است در زمینه کاربرد انرژی هستهای به منظور تأمین قسمتی از برق مورد نیاز کشور قیود و فاکتورهای بسیار مهمی از جمله مسایل اقتصادی و زیست محیطی مطرح میگردند.
دیدگاه اقتصادی استفاده از برق هستهای
امروزه کشورهای بسیاری بویژه کشورهای اروپایی سهم قابل توجهی از برق مورد نیاز خود را از انرژی هستهای تأمین مینمایند. بطوری که آمار نشان میدهد از مجموع نیروگاههای هستهای نصب شده جهت تأمین برق در جهان به ترتیب 35 درصد به اروپای غربی ، 33 درصد به آمریکای شمالی ، 16.5 درصد به خاور دور ، 13درصد به اروپای شرقی و نهایتا فقط 0.74 درصد به آسیای میانه اختصاص دارد. بدون شک در توجیه ضرورت ایجاد تنوع در سیستم عرضه انرژی کشورهای مذکور ، انرژی هستهای به عنوان یک گزینه مطمئن اقتصادی مطرح است.
بنابراین ابعاد اقتصادی جایگزینی نیروگاههای هستهای با توجه به تحلیل هزینه تولید (قیمت تمام شده) برق در سیستمهای مختلف نیرو قابل تأمل و بررسی است. از اینرو در اغلب کشورها ، نیروگاههای هستهای با عملکرد مناسب اقتصادی خود از هر لحاظ با نیروگاههای سوخت فسیلی قابل رقابت میباشند. بهرحال طی چند دهه گذشته کاهش قیمت سوختهای فسیلی در بازارهای جهانی ، سبب افزایش هزینههای ساخت نیروگاههای هستهای به دلیل تشدید مقررات و ضوابط ایمنی ، طولانیتر شدن مدت ساخت و بالاخره باعث ایجاد مشکلات تأمین مالی لازم و بالا رفتن قیمت تمام شده هر واحد الکتریسیته در این نیروگاهها شده است.
از یک طرف مشاهده میشود که طی این مدت حدود 40 درصد از هزینههای چرخه سوخت هستهای کاهش یافته است و از سویی دیگر با توجه به پیشرفتهای فنی و تکنولوژی حاصل از طرحهای استاندارد و برنامه ریزیهای دقیق به منظور تأمین سرمایه اولیه مورد نیاز مطمئن و به هنگام احداث چند واحد در یک سایت برای صرفه جوییهای ناشی از مقیاس مربوط به تأسیسات و تسهیلات مشترک مورد نیاز در هر نیروگاه ، همچنان مزیت نیروگاههای اتمی از دیدگاه اقتصادی نسبت به نیروگاههای با سوخت فسیلی در اغلب کشورها حفظ شده است.
دیدگاه زیست محیطی استفاده از برق هستهای
افزایش روند روزافزون مصرف سوختهای فسیلی طی دو دهه اخیر و ایجاد انواع آلایندههای خطرناک و سمی و انتشار آن در محیط زیست انسان ، نگرانیهای جدی و مهمی برای بشر در حال و آینده به دنبال دارد. بدیهی است که این روند به دلیل اثرات مخرب و مرگبار آن در آینده تداوم چندانی نخواهد داشت. از اینرو به جهت افزایش خطرات و نگرانیها تدریجی در مورد اثرات مخرب انتشار گازهای گلخانهای ناشی از کاربرد فرآیند انرژیهای فسیلی ، واضح است که از کاربرد انرژی هستهای بعنوان یکی از رهیافتهای زیست محیطی برای مقابله با افزایش دمای کره زمین و کاهش آلودگی محیط زیست یاد میشود. همچنانکه آمار نشان میدهد، در حال حاضر نیروگاههای هستهای جهان با ظرفیت نصب شده فعلی توانستهاند سالانه از انتشار 8 درصد از گازهای دی اکسید کربن در فضا جلوگیری کنند که در این راستا تقریبا مشابه نقش نیروگاههای آبی عمل کردهاند.
چنانچه ظرفیتهای در دست بهره برداری فعلی تولید برق نیروگاههای هستهای ، از طریق نیروگاههای با خوراک ذغال سنگ تأمین میشد، سالانه بالغ بر 1800 میلیون تن دی اکسید کربن ، چندین میلیون تن گازهای خطرناک دی اکسید گوگرد و نیتروژن ، حدود 70 میلیون تن خاکستر و معادل 90 هزار تن فلزات سنگین در فضا و محیط زیست انسان منتشر میشد که مضرات آن غیرقابل انکار است. لذا در صورت رفع موانع و مسایل سیاسی مربوط به گسترش انرژی هستهای در جهان بویژه در کشورهای در حال توسعه و جهان سوم ، این انرژی در دهههای آینده نقش مهمی در کاهش آلودگی و انتشار گازهای گلخانهای ایفا خواهد نمود.
در حالیکه آلودگیهای ناشی از نیروگاههای فسیلی سبب وقوع حوادث و مشکلات بسیار زیاد بر محیط زیست و انسانها میشود، سوخت هستهای گازهای سمی و مضر تولید نمیکند و مشکل زبالههای اتمی نیز تا حد قابل قبولی رفع شده است، چرا که در مورد مسایل پسمانداری با توجه به کم بودن حجم زبالههای هستهای و پیشرفتهای علوم هستهای بدست آمده در این زمینه در دفن نهایی این زبالهها در صخرههای عمیق زیرزمینی با توجه به حفاظت و استتار ایمنی کامل ، مشکلات موجود تا حدود زیادی از نظر فنی حل شده است و طبیعتا در مورد کشور ما نیز تا زمان لازم برای دفع نهایی پسماندهای هستهای ، مسائل اجتماعی باقیمانده از نظر تکنولوژیکی کاملا مرتفع خواهد شد.
از سوی دیگر بنظر میرسد که بیشترین اعتراضات و مخالفتها در زمینه استفاده از انرژی اتمی بخاطر وقوع حوادث و انفجارات در برخی از نیروگاههای هستهای نظیر حادثه اخیر در نیروگاه چرنوبیل میباشد، این در حالی است که براساس مطالعات بعمل آمده احتمال وقوع حوادثی که منجر به مرگ عدهای زیاد بشود نظیر تصادف هوایی ، شکسته شدن سدها ، انفجارات زلزله ، طوفان ، سقوط سنگهای آسمانی و غیره ، بسیار بیشتر از وقایعی است که نیروگاههای اتمی میتوانند باعث گردند.
به هر حال در مورد مزایای نیروگاههای هستهای در مقایسه با نیروگاههای فسیلی صرفنظر از مسایل اقتصادی علاوه بر اندک بودن زبالههای آن میتوان به تمیزتر بودن نیروگاههای هستهای و عدم آلایندگی محیط زیست به آلایندههای خطرناکی نظیر SO2 ، NO2 ، CO ، CO2 پیشرفت تکنولوژی و استفاده هرچه بیشتر از این علم جدید ، افزایش کارایی و کاربرد تکنولوژی هستهای در سایر زمینههای صلح آمیز در کنار نیروگاههای هستهای اشاره نمود.
مقایسه هزینههای اجتماعی تولید برق در نیروگاههای فسیلی و اتمی
در مجموع ارزیابیهای اقتصادی و مطالعات بعمل آمده در مورد مقایسه هزینه تولید (قیمت تمام شده) برق در نیروگاههای رایج فسیلی کشور و نیروگاه اتمی نشان میدهد که قیمت این دو نوع منبع انرژی صرفنظر از هزینههای اجتماعی ، تقریبا نزدیک به هم و قابل رقابت با یکدیگر هستند. چنانچه قیمت مصرف انرژیهای فسیلی برای نیروگاههای کشور برمبنای قیمتهای متعارف بین المللی منظور شوند و همچنین در شرایطی که نرخ تسعیر هر دلار در کشور 8000 ریال تعیین گردد، هزینه تولید (قیمت تمام شده) هر کیلووات ساعت برق در نیروگاههای فسیلی و اتمی بشرح زیر می باشد.
در تازهترین مطالعهای که برای تعیین هزینههای اجتماعی نیروگاههای هستهای در 5 کشور اروپایی بلژیک ، آلمان ، فرانسه ، هلند و انگلستان صورت گرفته است، میزان هزینههای اجتماعی ناشی از نیروگاههای هستهای در مقایسه با نیروگاههای فسیلی بسیار پائین است. در این مطالعه هزینههای خارجی هر کیلووات ساعت برق تولیدی در نیروگاههای هستهای در حدود 0.39 سنت( معادل 31.2 ریال) برآورده شده است. بنابراین در صورتیکه هزینههای اجتماعی تولید برق را در ارزیابیهای اقتصادی نیروگاههای فسیلی و هستهای منظور نمائیم قطعا قیمت تمام شده هر کیلووات ساعت برق در نیروگاه هستهای نسبت به فسیلی بطور قابل ملاحظهای کاهش خواهد یافت.
به هر حال نیروگاههای فسیلی و هستهای هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود میباشند و ایجاد هر یک متناسب با مقتضیات زمانی و مکانی هر کشور خواهد بود و انتخاب نهایی و تصمیم گیری در این زمینه میبایست با توجه به فاکتورهایی از قبیل عوامل تکنولوژیکی ، ارزشی ، سیاسی ، اقتصادی و زیست محیطی توأما اتخاذ گردد. قدر مسلم ایجاد تنوع در سیستم عرضه و تأمین انرژی از استراتژیهای بسیار مهم در زمینه توسعه سیستم پایدار انرژی در هر کشور محسوب می شود. در این راستا با توجه به بررسیهای صورت گرفته ، شورای انرژی اتمی کشور مصمم به ایجاد نیروگاههای اتمی به ظرفیت کل 6000 مگاوات در سیستم عرضه انرژی کشور تا سال 1400 هجری شمسی میباشد.
چشم انداز
سایر دیدگاههای اقتصادی در مورد آینده انرژی هستهای حاکی از آن است که براساس تحلیل سطح تقاضا و منابع عرضه انرژی در جهان ، توجه به توسعه تکنولوژیهای موجود و حقایقی نظیر روند تهی شدن منابع فسیلی در دهه های آینده، مزیتهای زیست محیطی انرژی اتمی و همچنین استناد به آمار و عملکرد اقتصادی و ضریب بالای ایمنی نیروگاههای هسته ای، مضرات کمتر چرخه سوخت هسته ای نسبت به سایر گزینه های سوخت و پیشرفتهای حاصله در زمینه نیروگاههای زاینده و مهار انرژی گداخت هسته ای در طول نیم قرن آینده، بدون تردید انرژی هسته ای یکی از حاملهای قابل دسترس و مطمئن انرژی جهان در هزاره سوم میلادی به شمار میرود.
در این راستا شورای جهانی انرژی تا سال 2020 میلادی میزان افزایش عرضه انرژی هستهای را نسبت به سطح فعلی حدود 2 برابر پیش بینی مینماید. با توجه به شرایط موجود چنانچه از لحاظ اقتصادی هزینههای فرصتی فروش نفت و گاز را با قیمتهای متعارف بین المللی در محاسبات هزینه تولید (قیمت تمام شده) برای هر کیلووات برق تولیدی منظور نمائیم و همچنین تورم و افزایش احتمالی قیمتهای این حاملها (بویژه طی مدت اخیر) را براساس روند تدریجی به اتمام رسیدن منابع ذخایر نفت و گاز جهانی مد نظر قرار دهیم، یقینا در بین گزینههای انرژی موجود در جمهوری اسلامی ایران ، استفاده از حامل انرژی هستهای نزدیکترین فاصله ممکن را با قیمت تمام شده برق در نیروگاههای فسیلی خواهد داشت.
مزایای انرژی هسته ای
نویسنده: برنارد کوهن
انرژی هسته ای جایگزینی بی خطر، پاک و ارزان برای تولید برق ارایه می کند و نباید اجازه داد اطلاع رسانی غلط و تاکتیک های ایجاد رعب و وحشت در مردم بر بکارگیری صحیح از این انرژی تأثیر منفی بگذارد. پایگاه اینترنتی دانشگاه پیتزبورگ در مقاله ای به قلم برنارد کوهن، محقق و استاد دانشگاه با بیان این مطلب به بررسی مزیت های انرژی هسته ای پرداخته و می نویسد.
یکی از مزیت های مهم سوخت هسته ای این است که این سوخت مانع بروز انواع متعدد مشکلات زیست محیطی می شود که بر اثر سوخت های فسیلی (زغال سنگ) نفت و گاز ایجاد می شود.
از مهمترین مشکلات ناشی از سوخت های فسیلی که بیشترین توجه را به خود جلب کرده است گرم شدن زمین و تغییر آب و هوا و همچنین بارش باران های اسیدی است که آثار مخربی بر جنگل ها و ابزیان برجا گذاشته است.
این نویسنده می افزاید: آلودگی هایی که هر سال هزاران نفر را به گام مرگ فرو می برد پیامدهای منفی ناشی از حفاری های گسترده زغال سنگ و نشت نفت در آب های جهان است.
کوهن یادآور می شود که گرم شدن زمین موضوع کنفرانس های بین المللی مختلفی بوده است که همگی به لزوم کاهش انتشار دی اکسید کربن تأکید کرده اند.
سوزاندن سوخت های فسیلی موجب تولید حجم زیادی دی اکسید کربن می شود که همین امر موجب افزایش دمای زمین می شود.
برآوردها از میزان افزایش دمای زمین و پیامدهای آن متفاوت است اما نهایتاً اهمیت آثار آن را نمی توان از نظر دور داشت.
این مقاله می افزاید: از آنجائی که کشاورزی نیز به تغییرات آب و هوایی بسیار حساس است این امر موجب تغییر نوع محصولات قابل کشت در نواحی مختلف می شود.
تغییرات آب و هوایی مشکلاتی را هم در عادات دام نظیر عادات تولید مثلی پدید می آورد.
در نهایت آب شدن یخ های قطبی موجب بالا آمدن سطح آب دریا و افزایش جاری شدن سیل می شود و همچنین موجبات نفوذ آب شور به منابع آب شهری و آلودگی آب های زیر زمینی را فراهم می کند.
تغییر الگوهای طوفان، بارش باران و وزش باد از دیگر پیامدهای مهم تغییر آب و هوای زمین به شمار می رود.
سوزاندن سوخت های فسیلی موجب تولید حجم انبوهی دی اکسید سولفورو اکسید نیتروژن می شود. این گازها در ترکیب با رطوبت موجود در هوا، اسیدهایی را به وجود می آورند که همراه باران بر زمین فرو می ریزد.
آثار این باران های اسیدی، پیچیده و نتیجه گیری درباره آنها بحث انگیز است اما شواهد محکمی وجود دارد که در برخی مناطق باران های اسیدی دریاچه ها را برای ماهی ها غیر قابل زندگی ساخته و به جنگل ها به شدت آسیب زده است.
مشکلات ناشی از باران های اسیدی مسایلی را نیز در عرصه سیاسی به وجود آورده است.
مثلاً فعالیت نیروگاه های برق ایالات مرکزی آمریکا که مجهز به زغال سنگ هستند موجب بارش باران های اسیدی در شرق کانادا شده است. این موضوع اکنون یکی از عمده علل مشکلات اخیر در روابط کانادا و آمریکا به شمار می رود.
مشابه این وضع در اروپا نیز وجود دارد. آلاینده های ناشی از سوخت زغال سنگ انگلیس در حال از بین بردن دریاچه ها و جنگل های آلمان و کشورهای اسکاندیناوی است.
برناردکوهن می نویسد: وضع نامناسب سلامت بشر امروز بهایی است که در استفاده از سوخت های فسیلی می پردازیم.
مطالعات گسترده ای برای محدود کردن آثار زیانبار آلودگی هوا بر انسان صورت گرفته است اما توفیق برای دستیابی به این هدف بسیار اندک بوده است.
این مشکل با درک این واقعیت پیچیده می شود که این آثار زیانبار به تدریج طی سال ها یا دهه ها ایجاد می شود.
آلودگی هوا طی سال ها سیستم ایمنی بدن و توانایی را در مقابله با بیماری های مختلف ضعیف می کند.
تغییر دادن برنامه های فعلی و استفاده از انرژی هسته ای به جای سوخت های فسیلی می تواند از این عوارض نامطلوب جلوگیری کند.
زیان های ناشی از غیبت نیروی کار یا کاهش توانمندی آن بر اثر بیماری های مختلف حاصل از آلودگی هوا نیز مسائلی هستند که می تواند بطور غیرمستقیم بر اقتصاد یک کشور اثر بگذارد.
کوهن سپس تحت عنوان «انرژی هسته ای جایگزین ایمن و پاک» در این مقاله می نویسد:
جامعه هسته ای آمریکا در تحقیقاتی فواید انرژی هسته ای را اینگونه بررسی می کند که جمعیت زمین رو به افزایش است بنابراین نیاز به برق نیز افزایش خواهد یافت. رایانه (تلویزیون) مایکوویو و وسایل برقی بسیاری، امروزه به عنوان وسایل ضروری زندگی شناخته می شوند.
همه روش های تولید برق معایبی دارند. با گرم شدن زمین باید به دنبال راه هایی برای کاهش استفاده از سوخت های فسیلی باشیم چرا که راه های مختلفی برای تولید برق بدون انتشار آلاینده ها وجود دارد که معقول ترین روش در حال حاضر انرژی هسته ای است.
فقط در آمریکا هر سال 30 هزار نفر بر اثر آلاینده های حاصل از سوخت های فسیلی جان می بازند.
از مهمترین مزیت های سوخت هسته ای این است که سوخت هسته ای را می توان بازفراوری کرد و زباله های هسته ای را می شود با درنظرگرفتن تدابیر امنیتی دفن کرد.
کوهن می نویسد: برخی کارشناسان توسعه بهره گیری از انرژی خورشیدی را پیشنهاد می کنند. مشکل عمده در این روش اتکای آن به هواست. خورشید همیشه و در زمانی که نیاز به انرژی بسیار بالاست، نمی درخشد. مشکل دیگر این است که سلول های فوتو ولتانیک نمی توانند به جریان مستقیم برق تبدیل شوند. برخی دیگر احداث بیشتر نیروگاه های برق متکی به سوخت زغال سنگ را پیشنهاد کرده اند.
منابع زغال سنگ تا 400 سال دیگر کافی است اما سوخت زغال سنگ موجب انتشار گازهای سمی سولفور و اکسید نیتروژن می شود.
در این بین انرژی هسته ای تنها راه باقی مانده و روشی است که برآورد می شود در آینده در دسترس خواهد بود.
این امر کشورها را از اتکا به منابع انرژی خارجی بی نیاز می کند. به هر حال همه روش های تولید انرژی موافقان و مخالفانی دارد. در این بین باید تصمیمی صحیح برای تأمین نیاز آیندگان به انرژی اتخاد شود. کشورهای مختلف جهان اکنون به روش های گوناگونی نیاز انرژی خود را تأمین می کنند.
آمریکا برای تولید هفتاددرصد برق خود از سوخت های فسیلی و عمدتاً زغال سنگ و گاز طبیعی استفاده می کند.
انرژی هسته ای فقط 19 درصد و سدهای هیدروالکتریکی یازده درصد دیگر این نیاز را برآورده می کنند. برخلاف آمریکا کشورهای دیگر به خوبی مزایای انرژی هسته ای را درک کرده اند.
فرانسه از انرژی هسته ای برای تولید 77 درصد برق خود استفاده می کند. 35 نیروگاه برق هسته ای اکنون در سراسر دنیا در حال ساخت است که بیست و چهار مورد آن در آسیا است.
در همین حال از چهارصدو چهل و دو نیروگاه برق هسته ای که در 32 کشور جهان فعال است چرنوبیل تنها حادثه ای است که در سابقه استفاده از انرژی هسته ای ثبت شده است.
انرژی هسته ای هیچ گاز یا فلز سمی بر محیط زیست نمی افزاید و برخلاف سدهای هیدروالکتریکی اکوسیستم منطقه را تغییر نمی دهد.
یک واحد وزنی پوند از اورانیوم بیست هزار یا بیشتر از یک واحد وزنی از زغال سنگ انرژی تولید می کند.
در انگلیس هم اکنون 16 نیروگاه برق هسته ای فعال است که یک چهارم برق موردنیاز این کشور را تأمین می کند.
کوهن درباره استفاده های فعلی و موردنظر از نیروگاه های برق هسته ای در این مقاله می نویسد: در سال 2005 بالغ بر 441 تأسیسات هسته ای تجاری در سراسر جهان وجود داشت که ظرفیت کلی تولید برق آنها حدود 368 گیگاوات بود.
80 درصد راکتورها و تأسیسات تولید انرژی هسته ای در جهان بیش از پانزده سال عمر دارند.
آرژانتین، برزیل، کانادا، چین، فنلاند، هند، ایران، ژاپن، کره شمالی، پاکستان، رومانی، روسیه، کره جنوبی، تایوان، اوکراین و آمریکا کشورهایی هستند که اخیراً ساخت نیروگاهی جدید را برنامه ریزی کرده یا به پایان رسانده اند.
بلغارستان، جمهوری چک، مصر، فرانسه، اندونزی، اسرائیل، اسلواکی، آفریقای جنوبی، ترکیه، انگلیس و ویتنام نیز در حال بررسی ساخت نیروگاه جدید هستند.
برگرفته از: واحد مرکزی خبر
بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان در آلمان (Pocking) |
|
در منطقه آموزش نظامی سابق در شهرک لو- باوارین پاکینگ (Lower- Bavariantown of Pocking) گوسفندان در حال چریدن زیر و اطراف حدود 57912 مدول فتوولتائیک پیشرفته (سلولهای خورشیدی) هستند. پارک خورشیدی پاکینگ با پیک قدرت 10 مگاوات (MWP) هماکنون بزرگترین نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک یک قطعهای در سراسر جهان است. در 27 آوریل 2006، این نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک بدون صدا که نور خورشید را به برق تبدیل میکند در منطقه پاسا/ باوریا رسماً به بهرهبرداری رسید. از 16 مارس این نیروگاه به طور کامل به شبکه برق سراسری وصل و دقیقاً یک روز پس از بیستمین سالروز فاجعه نیروگاه هستهای چرنوبیل رسماً افتتاح شد و بنابراین برای بیان این حقیقت که انرژیهای تجدیدپذیر در حال جایگزینشدن منابع انرژی فسیلی و هستهای هستند دلیل خوبی است. در صورتی که واحدهای (مدولهای) فتوولتائیک منو یا پلیکریستال در یک ردیف قرار داده شوند، طول آن به 75 کیلومتر میرسد. مارتین بوچر با خوشحالی اعلام میکند: ”با این پارک خورشیدی ما میتوانیم تقریباً برای 3300 خانواده برق تأمین و از تولید 10000 تن گاز دیاکسید کربن در سال جلوگیری کنیم. این گاز CO2 مربوط به دیاکسیدکربنی است که توسط درختان جنگل با وسعت 1000 هکتار جذب میشود. مارتین بوچر شرکت Shell Solar و Commerzleasing AG به طور مشترک شبکهای را نصب کردند که به این نیروگاه خورشیدی (محل آن قبلاً برای آموزش نظامی استفاده میشد) وصل شد. مساحت کل مدولهای این نیروگاه 5/7 هکتار یا 75000 متر مربع است. مارتین بوچر به عنوان یک مهندس حرفهای در بین مجربترین افراد سازنده این گونه پروژههای خورشیدی حضور فعال دارد. اجرای این طرح با حمایت کامل مسئولین شهر پاکینگ به تصویب رسید. شرکت شل سولار (Shell Solar) به عنوان سازنده این پروژه مسئولیت ساخت آنرا به صورت کلید در دست به عهده دارد.
پارک انرژی خورشیدی و پیک پرتوافکنی خورشیدیساخت و نصب این نیروگاه خورشیدی در اگوست 2005 شروع و در مارس 2006 تکمیل شد.
این پارک خورشیدی دریکی ازآفتابیترین مناطق آلمانواقع شده است. طبق گزارش (German Weather Service) آلمان میانگین پرتوافکنی آن 1121 کیلووات ساعت در هر متر مربع در سال است (بنابراین برای مدت 10 سال میانگین آن بین 1990 تا 2000 خواهد بود). این پارک خورشیدی در مقایسه با تولید برق سنتی باعث کاهش حدود تقریبی 200000 تن گاز دیاکسیدکربن در 20 سال آینده خواهد شد.
این نیروگاه خورشیدی شامل شش واحد هر واحد دارای ظرفیت 67/1 مگاوات است که به صورت موازی به شبکه ولتاژ بالای شرکت E.ON باوریا متصل هستند. در هر یک از این واحدها چهار مبدل معکوس (inverter) وجود دارد که جریان مستقیم مدولهای خورشیدی را به جریان متناوب تبدیل میکنند. مدولهای خورشیدی در چهار ردیف روی پایههای آلومینیومی سوار شدهاند که طول آنها 5/16 کیلومتر است. پایههای (پیهای) آنها توسط 8112 پیچ به زمین ثابت شده است.
مدیر ناحیه و شهردار از داشتن نیروگاه خورشیدی به خود میبالندمدیر ناحیه Passau و شهردار شهر پاکینگ ژوسف ژاکوب از همکاری خوب و حرفهای مارتین بوچر و سایر افرادی که در اجرای این پروژه نقشی داشتند قدردانی کرد. آنها همه به اتفاق تاکید کردند که ما به داشتن بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان افتخار میکنیم. این نیروگاه برای ایجاد تعادل ترکیب انرژی بسیار مفید است. محوطه این نیروگاه به طور تمام وقت توسط چوپانی استفاده میشود که 600 رأس گوسفند میش و 200 بره دارد و این گوسفندان در مساحت 32 هکتاری آن مشغول چرا هستند. بوچر مجری این پروژه حتی در طول مدت تدارکات ساخت این نیروگاه با آزمایشهای دقیق و مطالعات تاریخی در مورد ضایعات خطرناک بخشهای مختلف سایت را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. مارتین بوچر ”پدر“ پروژههای خورشیدی در فضای باز در طول سالهای زیاد صلاحیت و شایستگی خود را ثابت کرده است. در نیروگاههای خورشیدی فتوولتائیک که تحت مدیریت وی ساخته شده است بیش از 125 میلیون یورو و سرمایهگذاری شده است
منبع : ماهنامه بولتن بین الملل
|
|
مزایای نیروگاههای خورشیدی بیشتر از نوع فسیلی و اتمی است
رئیس انجمن انرژی خورشیدی ایران گفت: نیروگاههای خورشیدی که انرژی خورشید را به برق تبدیل میکنند به مراتب مزایای بیشتری نسبت به نیروگاههای فسیلی و اتمی خواهند داشت.
اصغر حاج سقطی گفت: نیروگاههای خورشیدی در آیندهای نزدیک مشکل برق و تا حدودی مشکل کم آبی را به خصوص در دوران تمام شدن نفت و گاز حل خواهند کرد.
وی افزود: تأسیس و بکارگیری برجهای نیرو آیندهای پرثمر و زمینهای گسترده را برای کمک به خودکفایی و قطع وابستگی کشور فراهم خواند کرد. حاج سقطی تصریح کرد: دلایل بسیار روشن در برتری برجهای نیرو که قسمتی از نیروگاههای خورشیدی را تشکیل میدهند، نسبت به نیروگاههای فسیلی و اتمی شامل تولید برق بدون مصرف سوخت، عدم احتیاج به آب زیاد، عدم آلودگی محیط زیست، استهلاک کم و عمر زیاد، عدم احتیاج به متخصص و احتیاج کم به لوازم یدکی است.
وی گفت: در بحث تولید برق بدون مصرف سوخت میتوان گفت که نیروگاههای خورشیدی احتیاج به سوخت ندارند، زیرا فقط از انرژی خورشیدی برای تولید برق استفاده میکنند. برجهای نیرو با سیستم ساده و بهخصوص ذخیره انرژی، شبها نیز کار میکنند.برخلاف نیروگاههای فسیلی که قیمت برق تولیدی آنها تابع قیمت نفت بوده و همیشه در حال تغییر است اما در نیروگاههای خورشیدی این نوسانات وجود ندارد. رئیس انجمن انرژی خورشیدی ایران افزود: نیروگاههای خورشیدی به خصوص برج نیرو با هوای گرم احتیاج به آب ندارند بنابراین برای مناطق خشک مثل ایران بسیار حائز اهمیت هستند. همچنین این نیروگاهها ضمن تولید برق هیچگونه آلودگی در هوا را نداشته و مواد سمی و مضر تولید نمیکنند. وی گفت: در خصوص عدم نیاز به متخصص نیز این نیروگاههای خورشیدی احتیاجی به متخصص ویژه ندارند و میتوان آنها را بهطور اتوماتیک بکار انداخت، در صورتی که در نیروگاههای فسیلی به خصوص در نیروگاههای اتمی وجود متخصصان خاص ضروری است.
|