مدل جدید قراردادهای نفتی که این روزها به IPC مشهور شده، بعد از کش و قوس‌های فراوان، قرار است هفتم و هشتم آذرماه امسال در«کنفرانس تهران» به سرمایه گذاران داخلی و خارجی معرفی شود، اما از زمان معرفی این مدل تا امروز، نظرهای موافق و مخالف بسیاری در خصوص این مدل جدید قراردادها بیان شدند.

نکته حائز اهمیت این است که اکثر کارشناسان و مسوولین معتقدند این مدل جدید قرارداد می تواند جذابیت سرمایه گذاری را در ایران بیش از پیش افزایش دهد که این امر باعث تعامل بیشتر ایران با کشورهای جهان می‌شود.

هم اندیشی مدل جدید قرارداد نفتی ایران (IPC) اسفندماه 1392 با حضور شرکتهای بزرگ بین المللی در تهران برگزار شد؛ در قراردادهای (IPC)، قرار براین است که حلقه های مختلف صنعت نفت (اکتشاف، توسعه و تولید) به صورت یکپارچه واگذار شوند تا شرکتهای خارجی با چنین قراردادی، انگیزه ای برای حضور در صنعت نفت ایران داشته باشند.

در این قرارداد، مالکیت مخزن قابل انتقال نیست و مالکیت واگذار نمی شود و تولید صیانتی از مخزن، یکی از مهمترین مباحث در این قراردادها است که در این عملیات اکتشاف به پیمانکار واگذار می شود و باید سعی شود شرکتهای خارجی به مناطق پر ریسک صنعت نفت وارد شوند، زیرا قاعده در جهان این گونه است که هزینه سنگین اکتشاف را شرکت های خارجی تامین کنند و نباید هزینه‌های ملی صرف مخارج اکتشاف شود.

انتقال فناوری و شفافیت مالی یکی دیگر از مهمترین مباحث قراردادهای تازه IPC است که بر اساس آن قرار است در قراردادهای تازه، کارشناسان ایرانی در کنار شرکتهای سرمایه گذار خارجی قرار گیرند تا با آخرین فناوریهای روز دنیا آشنا شوند.

ضمن این که باید خود نیز در این انتقال و دریافت فناوری بهتر عمل کنند. همچنین افزایش ضریب بازیافت مخازن یکی از مهمترین اهداف این قرارداد است که با توجه به این که نیمی از میدانهای کشور در نیمه دوم عمر خود قرار دارند، هر یک درصد افزایش ضریب، معادل ٥٠٠ میلیارد دلار افزایش ثروت ملی است.

مدل جدید قراردادهای نفتی (IPC) با قراردادهای بیع متقابل کنونی متفاوت هستند، زیرا قراردادهای بیع متقابل تنها اکتشاف و توسعه را شامل می‌شدند که هدف از ارائه مدل جدید قراردادهای نفتی، حل مشکلات کاهش تولید در میادین با وارد کردن شرکتهای بین‌المللی در فازهای تولید و احیا و استفاده بهینه از انتقال دانش و فناوری است.

قرارداد بیع متقابل یا به اصطلاح (Buy back) شبیه قراردادهای خدماتی است و براساس آن شرکت پیمانکاریا شرکت نفتی بین المللی، سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهد و از تخصص خود برای توسعه میادین نفتی و گاز طبیعی ایران استفاده می‌کند. پس از اینکه میدان توسعه یافت و تولید شروع شد، اداره پروژه به شرکت ملی نفت ایران یا شرکت تابع آن واگذار می‌شود، این در حالی است که قراردادهای جدید نفتی ایران(IPC)، تسهیل انتقال دانش و فناوری از شرکت‌های بین‌المللی می‌خواهد که خواسته های ایران را در زمینه بومی‌سازی دانش و فن آوری اجرا کنند.

همچنین براساس قراردادهای بیع متقابل، شرکتهای نفتی بین‌المللی حقوق مساوی در میادین نفت و گاز دریافت نمی‌کنند و شرکت ملی نفت ایران از درآمد حاصل از فروش نفت و گاز تولید شده برای پرداخت هزینه‌های صرف شده از سوی شرکت خارجی استفاده می‌کند. مقدار پرداخت سالانه به شرکت خارجی براساس درصدهای از پیش تعیین شده تولید میادین است و میزان بازگشت سرمایه در قراردادهای بیع متقابل بین 12 تا 17 درصد و دوره پرداخت بین پنج تا هفت سال است.

ایران رونمایی از قراردادهای جدید نفتی را که قرار بود 12 آبان سال گذشته طی مراسمی در لندن صورت بگیرد، سه ماه به تعویق انداخت. مهدی حسینی، رئیس کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی ایران دلیل این تعویق را تخصیص زمان کافی برای لغو تحریم ها علیه ایران دانست. اما در نهایت بعد از گذشت حدود حدود یکسال، هفتم و هشتم آذرماه امسال، کنفرانس تهران برگزار و از این مدل جدید قراردادها رونمایی می شود.

رکن الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران درباره کنفرانس تهران و مدل جدید قرارداد های نفتی اینگونه اظهار کرد که "برگزاری این کنفرانس در تهران یک حرکت ملی است و شواهد از استقبال گسترده از این کنفرانس حکایت دارد. هم اکنون بسیار از شرکتهای بزرگ نفتی در حال بازگشایی و فعال کردن دفاترشان در تهران هستند".

امیرحسین زمانی نیا، معاون امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت نیز درباره کنفرانس تهران و معرفی مدل جدید قراردادهای نفتی بیان کرد که " در کنفرانس تهران، ایران وارد فاز عملیاتی برای سپردن پروژه‌ها به سرمایه گذاران داخلی و خارجی خواهد شد و علاوه بر معرفی ٥٠ پروژه به سرمایه گذاران، به آنها اعلام خواهد کرد که یک منطقه با ثبات و امن سیاسی برای سرمایه گذاری است".

مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رییس جمهور درباره تأثیر رونمایی از مدل جدید قراردادهای نفتی و آغاز به کار این پروژه‌ها بر اقتصاد کشور عنوان کرد که "هرچه اقتصاد ایران به منابع بیشتری دست پیدا کند، امکان سرمایه گذاری بیشتر، رشد اقتصادی بالاتر و در نتیجه افزایش رفاه برای مردم فراهم می‌شود. بنابراین به هر میزانی که امکان افزایش تولید نفت فراهم شود و صادرات نفت ما افزایش پیدا کند، قاعدتاً درآمدهای ارزی کشور ودرآمدهای ریالی دولت افزایش پیدا می‌کند".

همچنین اسماعیل جلیلی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره IPC و کنفرانس تهران گفت که "رونمایی از مدل جدید قراردادها می تواند به ارتباط و تعامل دوسویه با کشورهای دنیا و بخصوص با شرکتهای بزرگ بین المللی منجر شود و روابط سیاسی ایران را با آن کشورها هم قوی تر کند".

با توجه به اظهارنظرهای مختلف درخصوص کنفرانس تهران و جزئیات مدل جدید قراردادهای نفتی، می توان این مهم را دریافت کرد که ماهیت این قرارداد در مجموع برای کشور و علی الخصوص صنعت نفت، بسیار سودمند خواهد بود و می تواند درهای صنعت نفت ایران را به روی سرمایه گذاران خارجی که در یک دهه اخیر حضورشان در ایران، بسیار کمرنگ شده است را باز کند.

ایسنا

فرآیند کاهش تولید پارس جنوبی آغاز شده و هر سال سرعت خواهد گرفت  هیچ جای جهان مثل ایران نیست که تمامی خانه‌ها گازکشی شده باشند  پایان قرن نفت و هزاران میلیارد دلار سرمایه ای که کم ارزش می شود  طرح تبدیل دودکش نیروگاه به خوراک واحد پتروشیمی  تحلیل مقایسه ای مصرف واقعی انرژی برق در ایران