پیام نفت: در طول دهههای گذشته، اعمال سیاستهای سنگین یارانهای و پایین نگه داشتن قیمت حاملهای انرژی نسبت به قیمتهای بینالمللی، آسیبهای فراوانی را به بدنه اقتصادی کشور تحمیل کرده است.
افزایش بیرویه مصرف و به تبع آن شدت انرژی در همه بخشهای مصرف کننده، بی توجهی و سرمایهگذاری در پژوهشهای حوزه بهینهسازی مصرف انرژی و توجه نکردن به سرمایهگذاری در توسعه کاربرد انرژیهای نو، قاچاق انرژی و تبعات منفی و بعضاً برگشتناپذیر زیستمحیطی و آثار منفی بر بهداشت و سلامت جامعه، از جمله این تاثیرات مخرب بوده است.
همچنین از دست رفتن هزینه فرصت افزایش صادرات انرژی و نرخ پرشتاب نزولی صادرات انرژی در سالهای اخیر، ایجاد دیدگاه درآمدی (به جای سرمایهای) در سیاستگذاران کشور نسبت به ذخایر انرژی، کاهش امنیت انرژی و کمرنگ بودن نقش کشور در مبادلات فناوریهای انرژی در سطح بینالمللی از دیگر پیامدهای منفی پایین نگه داشتن قیمت حاملهای انرژی بویژه در هشت سال اخیر بوده است.
با توجه به مشکلات گسترده در اجرای مرحله نخست هدفمندی یارانهها که موجب مشکلات گسترده معیشتی، تورم افسارگسیخته و کاهش شدید قدرت خرید جامعه شد، طبیعتا این موضوع اثر منفی شدیدی در اذهان مردم گذاشته و حساسیت و سختی اجرای مرحله دوم را بیشتر کرده است.
در چنین شرایطی در صورتی که به شکلی منطقی و با شیبی مناسب قیمت حاملهای انرژی واقعی شود، با توجه به این موارد میتوان امید داشت به تدریج مشکلات کاهش یابد. نتایج کاهش مشکلات در برخی موارد به سرعت ظاهر می شود. به عنوان نمونه، موضوع قاچاق انرژی که در حال حاضر در برخی فرآوردههای نفتی بسیار قابل توجه هم هست، به سرعت برطرف خواهد شد.
یکی از مهمترین مزایای واقعی شدن قیمتها، توجیه پیدا کردن سرمایهگذاری در حوزههای افزایش کارایی مصرف انرژی و توسعه کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر است که علاوه بر اشتغالزایی قابل توجه، موجب افزایش امنیت انرژی، توسعه فرصتهای صادرات انرژی و پررنگتر شدن نقش کشور در معادلات جهانی انرژی و توسعه صنعت انرژی در کشور خواهد شد.
از طرفی، اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها فرصت بسیار مناسبی برای دولت تدبیر و امید است که بتواند از محل درآمدهای حاصل از این طرح و کاهش پیشبینی شده در مصرف انرژی و دیگر اتفاقات مثبتی که در پی اجرای آن رخ خواهد داد، در حوزههای مغفولی همچون بهداشت و درمان (توسعه پوششهای بیمهای)، کمک به توسعه تولید ملی، کاهش وابستگی به واردات، توسعه فناوریهای بهینهسازی انرژی و انرژیهای تجدیدپذیر، کمک به نیازمندان واقعی جامعه، توسعه نرخ اشتغال پایدار و ... جهشهای بزرگ و بینظیری در اقتصاد کشور ایجاد کند.
عقیل براتی
کارشناس ارشد پژوهش و فناوری شرکت بهینه سازی مصرف سوخت
منبع:شانا
|