بهنام راسخ، در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران، با اشاره به اینکه یکی از اصلی ترین رسالت های مراکز و گروه های تحقیقاتی بیوتکنولو‍‍ژی حفظ تنوع زیستی در حوزه مربوط به خود است، به منظور تحقق این مهم پژوهشگاه صنعت نفت اقدام به تاسیس و استقرار بانک ذخایر زیستی (کلکسیون میکروبی نفت) نموده است.

 این بانک   (Petroleum Biotechnology Culture Collection, PBCC)  از سال 1385 فعالیت خود را در زمینه نگهداری سویه های باکتریایی آغاز کرده و هم اکنون با شماره WDCM 964 عضو اتحادیه جهانی کلکسیون های میکروبی است.  

مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت، افزود: حیات روی زمین بدون حضور میکروب ها امکانپذیر نیست و این موجودات نقشی محوری در حرکت چرخه های عناصر دارند. درحوزه نفت مانند بقیه حوزه ها میکروب ها از دو منظراستفاده از فعالیت های مفید میکروب ها، کاهش ویا حذف اثرات مخرب مورد توجه قرار می گیرند. 

راسخ با اشاره به اینکه زیست بانک یکی از زیرساخت های اصلی در پیشرفت علوم زیستی و بیوتکنولوژی است و مسئولیت نگهداری، تهیه و به امانت گذاشتن منابع زیستی و اطلاعات مرتبط را دارد، اظهار داشت: این زیست بانک دارای بالاترین کیفیت و مهارت-های مورد نیاز مطابق با استاندارهای بین المللی، حاوی مجموعه ای از میکروب های قابل کشت و همچنین بخش های قابل تکثیر آنها (مثل ژنوم و پلاسمید) و پایگاه داده روبه گسترش است.  

وی با تأکید براینکه ایران تنها کشور دارنده کلکسیون میکروبی نفت در دنیا است افزود: براساس ماموریت محوله برای حفظ و نگهداشت میکروب های حوزه بیوتکنولوژی نفت تلاش کارشناسانه ای داریم و بدین ترتیب ماموریت کلکسیون هر روز رو به گسترش است. 

در این زیست بانک برای نگهداری ایمن میکروب ها علاوه بر تانک ازت مایع و اولترافریزر، از روش لیوفیلیزاسیون نیز استفاده می شود. در روش اخیر، آب در دسترس سلول ها تحت خلا از فاز جامد به فاز بخار تبدیل می شود بدین ترتیب سلول حین فرایند خشک شدن متحمل کمترین آسیب می-شود. 
 
راسخ اضافه کرد: این زیست بانک پس از شناسایی مقدماتی با روش بیوشیمیایی، با به-کارگیری روش های ملکولی از جمله SrDNA 16 اقدام به شناسایی میکروب ها می کند. 

مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت تاکید کرد: حفظ تنوع زیستی در حقیقت پاسداری، صیانت و انتقال ذخایر زیستی کشور به نسل های آینده است وتوجه به زیست بانک نقش مهمی در استقلال کشور ایفاد می نماید .  

راسخ خاطرنشان کرد: آزمایشگاه های گروه میکروبیولوزی و بیوتکنولوزی شامل بیولوژی ملکولی، میکروبیولوژی صنعتی، میکروبیولوژی محیطی، بیوشیمی، قارچ و بی هوازی است که به امکانات و دستگاههای منحصربه فرد مجهز هستند. در این مجموعه بیش از 15 محقق با تخصص های مرتبط همواره یاری رسان این زیست بانک بوده اند. 

وی گردآوری، جداسازی و غربالگری میکروب های مرتبط با فعالیت های صنعت نفت، شناسایی و نگهداری استاندارد میکروب ها، حفاظت از تنوع زیستی کشور درحوزه بیوتکنولو‍ژی نفت، ارزیابی و مستندسازی منابع زیستی موجود در زیست بانک و ارائه تحقیقات انجام شده مرتبط، تدوین استانداردهای مرتبط منطبق با آخرین استانداردهای بین المللی، همکاری با زیست بانک-های داخلی و خارجی، حضور موثر در تحقیقات مرتبط با بیوتکنولوژی نفت، ارتقا به یک زیست بانک معتبر در سطح منطقه و جهان، حفاظت از میکروب های مفید گروه های تحقیقاتی و بهبود و ارتقای دایم روش های شناسایی و نگهداری میکروب ها  را از وظایف این زیست بانک برشمرد. 
 
وی اضافه کرد: اصلی ترین ماموریت کلکسیون پشتیبانی از طرحها و پروژه های بیوتکنولوژی نفت از جمله ارائه خدمات جهت شناسایی (بیوشیمیایی و مولکولی)، نگهداری بلند مدت و تهیه میکروب های شاخص از منابع داخل و خارج کشور، است.  

مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت، خاطرنشان کرد: علاوه بر خدمات ذکر شده در این بخش خدماتی همچون شناسایی و پایش میکروب های درگیر با خوردگی، بررسی، کنترل و پاک سازی مخازن و خطوط انتقال سوخت، شناسایی و پایش میکروبی آب های بهداشتی ، صنعتی و پساب، ارزیابی مواد میکروب کش در صنعت و بررسی میزان زیست تخریب پذیری مواد از جمله پلیمرها ارائه می گردد. 

راسخ تاکید کرد: در بانک ذخایر زیستی بیوتکنولوژی نفت هم اکنون حدود 400 میکروب ذخیره شده است. 

وی با بیان اینکه میکروب‌شناسی اساس بیوتکنولوژی نفت است در مورد کاربرد میکروب های موجود در بانک ذخایر زیستی بیوتکنولوژی توضیح داد: میکروب‌ها در فرآیندهای نفتی کارکرهای مثبت و منفی دارند که ما می توانیم با شناسایی کارکرد آنها در فرآیندهای نفتی برای بهبود مستمر و بهره برداری بهتر پروژه ها استفاده کنیم. 

مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت افزود: پژوهشگاه صنعت نفت با شناخت کارکردهای انها درصدد به‌کارگیری صفات مثبت و کنترل صفات منفی میکرو‌ب‌ها در صنایع نفتی است. 

این پژوهشگر پژوهشگاه صنعت نفت گفت: ایجاد خوردگی در تاسیسات، ایجاد لجن‌ در آب‌های صنعتی و آلودگی سوخت‌های هوایی از جمله کارکردهای منفی میکروب ها می باشد که باید کنترل شوند. 

به گفته او به جز تعدادی اندکی میکروب که از بانک های زیستی سایر کشورها خریداری شده، بیشتر میکروب‌ها از میادین و مناطق نفتی کشور جداسازی شده‌اند. 

وی تاکید کرد: کنسرسیوم دانشگاهی ازدیادبرداشت یا شرکت های نفتی می توانند از میکروب های بانک ذخایر زیستی بیوتکنولوژی نفت در پروژه‌های ازدیادبرداشت خود استفاده کنند چراکه این میکروب های کمک شایانی به آنها خواهد کرد. 
 
مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت در پایان افزود: را ه اندازی این بانک به منظور حفظ و نگهداری میکروب‌های مرتبط با بیوتکنولوژی نفت برای اولین بار در پژوهشگاه صنعت نفت انجام شده است.