خبرگزاری میزان - آنا نوشت: در یکم نوامبر ۱۹۵۲ اولین بمب هیدروژنی ایالات متحده آمریکا در جزیره بی‏کینی واقع در اقیانوس اطلس مورد آزمایش قرار گرفت. با افشای این خبر، افراد در سراسر جهان نسبت به این آزمایش معترض و خواستار توقف آن شدند. هرچند در دهه‌های آتی، کوشش‌هایی برای خلع سلاح هسته‏‌ای در جهان آغاز شد و توافقاتی در این زمینه به دست آمد، اما تولید این سلاح‏ هرگز متوقف نشد. با این وجود تا بدین لحظه هیچ بمب هیدروژنی در طول یک جنگ علیه یک کشور دیگر مورد استفاده قرار نگرفته است. به گفته کارشناسان، بمب هیدروژنی قدرت نابودی کل شهر‌ها و کشته شدن افراد به مراتب بیشتری را به نسبت بمب اتمی دارد.

ایالات آمریکا در جنگ جهانی دوم بمب‌هایی اتمی را در دو شهر از کشور ژاپن سرازیر کرد. این رخداد، ده‌ها هزار کشته برجای گذاشت. پس از گذشت چند دهه و با پایان رسیدن جنگ سرد به نظر می‌رسید، رقابت تسلیحاتی برای تولید جنگ‌افزار اتمی نیز به پایان رسیده است. با این حال تنش‌های جهانی در مورد برنامه هسته‌ای کشور‌های مختلف باعث شد فضا با گذشت دهه‌ها از فروریختن دیوار برلین همچنان متشنج باقی بماند، در این گزارش مروری بر آنچه در مورد بمب‌های اتمی و هیدروژنی باید بدانید خواهیم داشت:

چرا بمب هیدروژنی از بمب اتمی قوی‌تر است؟

به گزارش آسوشیتدپرس، بیش از ۲۰۰ هزار نفر در ژاپن پس از انفجار اولین بمب اتمی جهان در هیروشیما و سه روز بعد در ناگازاکی جان خود را از دست دادند. هر چند در جنگ جهانی دوم نفرات بی‌شماری جان باختند، اما بمب‌گذاری در این دو شهر چنان ویرانگر بود که ژاپن، کشوری که به طور سنتی خودکشی را بر تسلیم ترجیح می‌داد (قانون هاراگیری)، مجبور به تسلیم بی‌قید و شرط شد.

کارشناسان و متخصصان هسته‌ای اذعان دارند، یک بمب هیدروژنی می‌تواند تا هزار برابر قدرتمندتر از بمب اتمی باشد. ایالات متحده کشوری که اولین آزمایش بمب هیدروژنی را در دهه ۵۰ میلادی انجام داد احتمالا بیش از هر کشور دیگری شاهد این حقیقت بوده است. به گفته ادوارد مورس، استاد مهندسی هسته‌ای در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، بمب‌های هیدروژنی باعث انفجار بزرگ‌تری می‌شوند، به این معنی که امواج شوک (امواجی که باعث تغییر ناگهانی و ناپیوسته در فشار، دما، و چگالی محیط می‌شود)، انفجار، گرما و تشعشع آنها، همگی از بمب اتمی بیشتر است.

اگرچه خوشبختانه از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون هیچ کشوری از این دسته از سلاح‌ها برای کشتار جمعی استفاده نکرده است، اما کارشناسان بر این باورند که اگر یک بمب هیدروژن به جای بمب اتمی بر سر مردم ریخته شود، نتایج بسیار فاجعه‌بار خواهد بود. بشر به سادگی می‌تواند با دستان خود، حساب خود را یکسره کند.

بمب اتمی که در ناگازاکی مورد استفاده قرار گرفت، تمام افراد زنده را در شعاع حدود یک و نیم کیلومتری به قتل رساند. این در حالی است که بمب هیدروژنی موجودات زنده را در شعاع هشت تا ۱۶ کیلومتری نابود خواهد کرد. به عبارت دیگر، اگر تصمیم دارید انسان‌های بیشتری را نابود کنید بهتر از بمب هیدروژنی استفاده کنید! میزان تخریب این بمب به مراتب بیشتر از بمب اتمی است و با احتساب این قدرت ویرانگری، قدرت کُشندگی آن چیزی میان ۱۰۰ تا هزار برابر بمب اتمی خواهد بود.

به همین دلیل دانشمندان، بمب‌های هیدروژنی را قاتل شهر‌ها می‌نامند. این بمب‌ها اساسا شهر‌های مدرن را از بین خواهند برد. بی‌تردید بمب اتمی ساده همچنان ویرانگر خواهد بود، اما در برابر یک بمب هیدروژنی شبیه اثرگذاری شلیک تانک در برابر تیر ژ۳ است.

تفاوت بین بمب هیدروژنی و بمب اتمی در چیست؟

به زبان ساده، بمب هیدروژنی نسخه پیشرفته‌تر بمب اتمی است. باید ابتدا بر تولید بمب اتمی مسلط شوید تا بتوانید از بمب هیدروژنی استفاده کنید. در یک بمب اتمی از اورانیوم یا پلوتونیوم استفاده می‌شود. انفجار این دسته از بمب‌ها منوط بر شکافت اتم است؛ یک واکنش هسته‌ای که در آن هسته یا اتم به دو قسمت تقسیم می‌شود. برای ساختن بمب هیدروژنی، همچنان به اورانیوم یا پلوتونیوم نیاز داریم در عین حال به دو ایزوتوپ دیگرِ هیدروژن به نام‌های دوتریم و تریتیوم نیاز است.

بمب هیدروژنی متکی بر همجوشی است، فرایند گرفتن دو اتم جداگانه و قرار دادن آن‌ها در کنار هم برای تشکیل یک اتم سوم. در انفجار بمب هیدروژنی همزمان شکافت و همجوشی با یکدیگر رخ می‌دهند. در هر دو مورد، مقدار قابل‌توجهی انرژی آزاد می‌شود که باعث انفجار می‌شود.

با این حال، انرژی بیشتری در طی فرآیند همجوشی آزاد می‌شود و انفجاری بزرگ‌تر را در پی دارد و روی هم رفته محصول نهایی انفجار شما را خانه‌خراب‌کُن‌تر خواهد کرد. بمب‌های اتمی که در ژاپن مورد استفاده قرار گرفت هر کدام معادل تقریباً ۱۰ هزار کیلو تن TNT بود.

با این حال بمب‌های هیدروژنی بازدهی بیشتری دارند. منظور از بازدهی قدرت انفجار است. انفجار این دسته از بمب‌ها از حدود ۱۰۰ هزار کیلوتن TNT تا چند میلیون کیلوتن TNT می‌تواند متغیر باشد که به طور خلاصه تنها به معنای مرگ و نیستی بیشتر است و بس. تولید بمب‌های هیدروژنی به دلیل فرایند‌های شیمیایی آن، سخت‌تر است، اما همزمان وزن آن‌ها سبک‌تر است، به این معنی که می‌توانند برای مسافت‌های دورتری مورد استفاده قرار گیرند (با فرض بر اینکه روی موشک‌ها سوار شود).

شباهت میان بمب‌های هیدروژنی با بمب‌های اتمی در چیست؟

هر دو بمب فوق‌العاده کشنده هستند و قدرت نابودی افراد را در عرض چند ثانیه به دلیل انفجار و همچنین تا ساعت‌ها بعد به دلیل تشعشعات دارند. انفجار‌های حاصل از هر دو بمب باعث می‌شوند که بلافاصله سازه‌های چوبی کاملا پودر شوند، ساختمان‌های بزرگ سقوط کنند و جاده‌ها غیرقابل استفاده شوند.

مجله لایف در مقاله‌ای که در تاریخ ۱۱ مارس ۱۹۴۶، پس از انفجار اتمی در ژاپن منتشر کرد، چنین ویرانی را بدین صورت توصیف کرد: «طی آن امواج [با وقوع انفجار اولیه]، بدن افراد به شدت چلانده شد، سپس اعضای داخلی آن‌ها از هم پاشید. سپس شدت انفجار باعث شد اجسامِ تکه و پاره شده با سرعت ۵۰۰ تا ۱۰ هزار مایل در ساعت در هوا پرت شوند.»

عملاً همه افراد در شعاع دو کیلومتری این رویداد ناگوار کشته یا به شدت آسیب دیدند و تقریبا ساختمان‌ها نابود شد. عوارض جانبی این رویداد تا دهه‌ها بعد باقی ماند و هرساله در ۱۰ آگوست مراسم بزرگی برای یادبود قربانیان بمباران‌های هسته‌ای در پارک یادمان جنگ شهر ناگازاکی برگزار می‌شود.