یک نهاد بین‌المللی در تازه‌ترین گزارش سالانه خود از وضعیت صنعت‌ هسته‌ای در جهان اعلام کرد میزان نیروگاه‌های اتمی فعال به پایین‌ترین تعداد در سی سال گذشته رسیده است.

بنابر گزارش نهاد وضعیت صنعت هسته‌ای (WNISR) که در پاریس مستقر است، در حال حاضر ۴۰۸ نیروگاه اتمی در ۳۱ کشور جهان به فعالیت می‌پردازند که در مقایسه با سال گذشته ۹ واحد کمتر شده‌اند. این تعداد در مقایسه با ۴۳۸ نیروگاه، در اوج فعالیت نیروگاه‌های هسته‌ای در جهان در سال ۲۰۰۲، کاهش قابل ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد.

مطابق آمار منتشره از ۵۲ نیروگاه جدید در دست احداث دستکم ۳۳ نیروگاه از برنامه عقب هستند. این در حالی است که در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ حتی یک نیروگاه هسته‌ای جدید نیز وارد چرخه بهره‌برداری نشده است.

پروژه‌های هسته‌ای تعریف شده جدید علاوه بر مسئله تامین مالی، با رقیبی به نام انرژی‌ها تجدید‌پذیر مواجه هستند. در سال ۲۰۱۹ بودجه تعریف شده برای نیروگاه‌های هسته‌ای ۳۱ میلیارد دلار بود که این مبلغ یک ‌دهم بودجه تخصیص یافته به نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در جهان بوده است.

در این گزارش آمده است که صنایع انرژی تجدید‌پذیر نسبت به صنعت هسته‌ای در برابر اثرات همه‌گیری کرونا مقاومت بهتری از خود نشان داده‌اند.

بنا بر این پژوهش، تولید انرژی‌های تجدید‌پذیر ۳ درصد رشد را نشان داده در حالی که تولید انرژی هسته‌ای به همین میزان کاهش یافته است.

سال گذشته همچنین برای اولین بار در تاریخ، سهم انرژی‌های تجدید پذیردر تولید برق جهان با ۱۰.۳۹ درصد از سهم انرژی هسته‌ای با ۱.۳۵ درصد پیشی گرفته است.

داده‌های تازه نشان می‌دهد که کشورهای توسعه‌یافته جهان به شکلی جدی در حال بستن راکتورهای اتمی خود و جایگزین کردن آن‌ها با نیروگاه‌‌های خورشیدی و بادی هستند. برای مثال آلمان در پنج سال گذشته ۳۰ راکتور هسته‌ای را تعطیل کرده است و ۲۴ راکتور دیگر نیز در این کشور در حال تعطیل شدن هستند.

آمریکا با ۳۸ راکتور تعطیل شده، بریتانیا با ۳۰ راکتور، ژاپن با ۲۷ راکتور و فرانسه با ۱۴ راکتور دیگر کشورهایی هستند که به فعالیت بخش قابل‌توجهی از نیروگاه‌های اتمی خود خاتمه داده‌اند.

این در شرایطی است که کشورهای خاورمیانه رفته رفته به انرژی هسته‌ای رو می‌آورند. مطابق گزارش منتشره، امارات عربی متحده ۴ نیروگاه اتمی با ظرفیت ۵.۴ گیگاوات را در دست احداث دارد که یکی از آن‌ها در آستانه بهره‌برداری است.

در همین حال ترکیه ۲ نیروگاه اتمی با ظرفیت مجموع ۲.۲ گیگاوات را در دست ساخت دارد، مصر در حال آماده‌سازی زیرساخت نیروگاه ۴.۸ گیگاواتی خود است و عربستان سعودی نیز در حال بستن قراردادها برای یک نیروگاه هسته‌ای ۲ گیگاواتی است.

ایران نیز فاز ۲ نیروگاه بوشهر را با ظرفیت ۹۷۴ مگاوات و بودجه‌ای حدود ۱۰ میلیارد دلار در دست احداث دارد. فاز ۱ نیروگاه ۹۱۵ مگاواتی بوشهر اکنون در دست بهره‌برداری است و کمتر از ۲ درصد از برق مصرفی کل ایران را تولید می‌کند.

این در حالی است که بنابر گزارش سال ۲۰۲۰، ایران حدود ۳۰۰ روز آفتابی در سال دارد که به این کشور تابش متوسطی فوق‌العاده معادل ۲۲۰۰ کیلووات ساعت بر متر مربع می‌دهد.

با این وجود اما کمتر از ۱ درصد توان برق ایران از راه انرژی‌های تجدید پذیر به دست می‌آید.