به علت شرایط خاص مباحث پزشکی پلیمر های زیادی قابلیت کاربرد در این زمینه را نداشته در این مقاله به بررسی پلیمر هایی که بیشترین کاربرد را در ساخت وسایل و ابزار پزشکی را دارند، پرداخته می شود.
 
1-پلی یورتان ها
پلی یورتان ها خواص مکانیکی و خون سازگاری خوبی دارند و به همین دلیل از بهترین مواد برای ساخت وسایل پزشکی اند.
قابلیت استریلیزه کردن با اشعه و گاز اکسیداتیلن، مقاومت عالی در برابر چربی ها، وضوح و شفافیت مناسب باعث شده تا از پلی یورتان در ساخت پوشش های خون سازگار، ظروف دستگاه های خونی، لوله تزریق داخلی، پمپ های خون، بطن های مصنوعی قلب، کتتر ها و لوله ها، ظروف برای محلول های تزریق درون رگ، پروتز های جراحی، پوشش های بند آورنده جریان خون، پانسمان جراحی، پمپ قلب مصنوعی و وسایل یاری رساننده قلب، دریچه قلب، چسب بافتی و...

پلی یورتان ها داری خواص ضد انعقادی بالاتری از سایر پلیمر های زیست سازگار اند.
با فلورینه کردن پلی یورتان ها می توان به خواص عالی خون سازگاری دست یافت. ساختمان آب گریز زنجیره های فلوئورو کربن جدایی فازی را در پلی یورتان آسان تر و در نتیجه خون سازگاری را بهتر می کند.
پلی یورتان ها بسیار بادوام تر از دیگر الاستومر ها هستند و اولین انتخاب برای کاشت ها قلب و عروق اند.
ایجاد لخته های خونی مانع اصلی استفاده از پلی یورتان به عنوان پروتز قلبی-عروقی است. عفونت وسایل کاشته شده نیز مسئله جدی است. زیرا در هنگام عفونت مرکز اصلی کاشته شده به انتی بیوتیک پاسخ نمی دهد و می بایست بافت کاشته شده برداشته شود.

به طور کلی تمام پلی یورتان های تجاری قابل استفاده در کاربرد های پزشکی نیستند و این موضوع با الزامات و استاندارد های مربوط به خود بررسی می شود.

2-سیلیکون ها:
سیلیکون ها در محدوده وسیعی از درجه حرارت پایدار هستند، مقاوم در برابر ازن و روغن های داغ بوده و خواص دی الکتریک خوب و طول عمر بسیار
لنزها، لوله اندوسکوپی معده، مفاصل انگشت، قلب مصنوعی، چسب زخم معده و... از این مواد ساخته می شوند.
سیلیکون ها در بسیاری از مواد دارو رسانی به کار برده می شوند.
دسته جدیدی از کوپلیمر های سیلیکون-یورتان تولید شده اند که در مقایسه با پلی یورتان زیست تخریب پذیر، پایداری زیستی، پایداری گرمایی و حرارتی بهتری دارند.

3-پلی کربنات ها
پلی کربنات مقاومت زیادی در برابر ضربه داشته، دارای وزن کمتر و انعطاف پذیری می باشد و به شیشه ترجیح داده می شود.
همچنین شفافیت و مقاومت در برابر دماهای بالا سبب شده پلی یورتان در صنایع بسته بندی دارویی کاربرد وسیع داشته باشد.
سختی و استحکام بالا سبب شده پلی کربنات به یک رقیب جدی برای فلزات در کاربرد ابزار جراحی مورد استفاده قرار گیرد.
 
4-پلی استایرن
پلی استایرن ها عموا شفاف، شکننده، دمای ذوب پایین و سخت هستند معمولا در بسته بندی حفاظتی ظروف، درپوش، بطری و ابزار پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند.
لوله های آزمایش، ظروف نگهدای سرم، لوله نگهدارنده خون،
5-پلی اولفین ها
هزینه اندک، انعطاف پذیری مناسب، نفوذ پذیر پایین در برابر آب، مقاومت در برابر چربی ها و مواد شیمیایی، عایق الکنریکی بودن، استحکام فشاری و کششی خوب سبب شده این مواد در ساخت فیلم ها، لوله ها، ظروف بسته بندی، کیسه های خون، شیشه کوچک داروئی، مفاصل ران، بطری و...به کار برده شودند.
 
6-پلی ونیل کلراید
این پلیمر شفافیت، انعطاف پذیری، زیست سازگاری، کم هزینه بودن، قابلیت شکل بالا برخوردار است.
پی وی سی در ساخت، ظروف انعطاف پذیر، دریچه های کنترل، ظروف تزریق قطره ای، کیسه خون، قلب مصنوعی، ساخت اعضا مصنوعی و...کاربرد دارد.
در بین همه پلیمر های مورد مصرف در بسته بندی پی وی سی سهمی کمتر از 10 درصد را دارد و کاربرد آن در سه بخش مصارف پزشکی، بسته بندی مواد غذایی، مصارف غیر خوراکی تقسیم می شود.
 
7-کو پلیمر اکریلونیتریل-بوتادی ان-استایرن
این پلیمر پایداری مناسب در برابر تابش، سخت و مقاوم در برابر مواد شیمیایی است
به عنوان مسدود کننده عروق، سرنگ، پنس جراحی و... استفاده می شود.
8-پلی سولفون ها
پلی سولفون ها مواد شفاف و روشن هستند، با مقاومت حرارتی بالا، مقاومت خوب در برابر تنش های محیطی، غیر قابل هیدرولیز شدن هستند.
یکی از معایب مهم آنها در مقایسه با سایر پلیمر های مهندسی قیمت آنها هستند.
از پلی سولفون ها برای ساخت غشاء دیالیز، غشاء صافی، وسایل جراحی و... استفاده می شوند.
 
9-پلی استال
پلیمری سخت و با استحکام است که در ساخت شیر و برخی اجزاء تشکیل دهنده پمپ های آسمی استفاده می شود.
 
10-آکریلیک ها
این مواد به علت قیمت ارزان، سطح سخت برای ساخت لوله های رابط، پلیمر های دندانی، پیوند های درون چشمی و... به کار برده می شود.
 
11-پلیمر های سلولزی
وضوح و روشنی، جلای سطح مناسب باعث شده در ساخت غشاهای دیالیز، صافی های هموپرفیوژن، مجاری درون رگی کاربرد داشته باشد.
 
12-پلی آمید ها
پلی آمید ها و کوپلیمر های آنها موادی بلوری با استحکام بالا، دارای درجه الاستیسیته بالا، جاذب قوی رطوبت، مقاوم در برابر پیچ و تاب، حساس در برابر فشار و مقاوم در برابر گشتاور هستند و در ساخت کتترها، بخیه ها و...استفاده می شوند.
 
13-پلی متیل متا کریلات
شفافیت بالا، زیست سازگاری مناسب، سختی سطح عال، خواص مکانیکی مناسب سبب شده این ماده در ساخت لنز های تماسی، خمیر ساخت مفاصل، قرنیه مصنوعی، دندان مصنوعی، و...استفاده شوند.
14-پلی تترافلورواتیلن
این پلیمر مقاومت عالی در برابر حرارت بالا و فرسایش داشته، همچنین ضریب اصطکاک پایینی دارد و از خواص الکتریکی و مقاومت سایش بالا برخوردار است و در ساخت پوشش های سطحی، پوشش پیچ و پلاک ها ارتوپدی، پیوند رگ و ...کاربرد دارد.

 

منبع:

پلینو