شل مصمم بود که این طرح را در ایران اجرا کند. مذاکرات با بخش خصوصی، شرکت ملی پتروشیمی، شرکت ملی نفت و شرکت ملی گاز ایران پیگیری شد. در مرحله نخست بخش خصوصی ایران کنار گذاشته شد و شرکت شل قراردادی را با شرکت ملی پتروشیمی برای احداث یک واحد 70هزار بشکه در روز GTL امضا کرد. این دو شرکت حدود 30میلیون دلار را که احتمالا نیمی از آن از طرف ایران پرداخت شد، برای مطالعات و بررسی‌های اولیه هزینه کردند. ولی پس از دو سال فعالیت در این طرح موافقت‌های لازم برای قیمت گاز و نحوه تخصیص این گاز به طرح با شرکت ملی نفت و سایر ارگان‌های ذی‌ربط به بن‌بست خورد و در سال 2005 قرارداد فسخ شد.

شرکت شل مذاکرات خود را با قطر از 2004 میلادی شروع کرد و در سال 2006 قرارداد برای احداث مجتمع GTL مروارید با قطر را به امضا‌ رساند و پنج‌سال بعد یعنی هفته گذشته با 19میلیارددلار سرمایه‌گذاری در این امیرنشین، بزرگ‌ترین مجتمع صنعتی منطقه شکل گرفت. علاوه بر آنکه این سرمایه‌گذاری قرار بود و می‌توانست در ایران انجام پذیرد و آنکه ایران قرار بود به بزرگترین مجتمع GTL جهان دست‌یابد و با تولید 140هزار بشکه فرآورده‌های نفتی با بهترین کیفیت از گاز طبیعی حدود 300هزار بشکه نفت اضافی برای صادرات داشته باشد، وجود این مجتمع در میدان مشترک در قطر امکان بهره‌برداری بیشتر و بهتر را به این امیرنشین کوچک از حوزه مشترک گاز می‌دهد.

مجتمع تبدیل گاز به فرآورده‌های نفتی شل در قطر را به نام طرح GTL مروارید (Pearl GTL Project) بزرگ‌ترین پالایشگاه از نوع خود در جهان است و با افتتاح آن تولید فرآورده‌های نفتی از گاز در قطر به حدود 175هزاربشکه در روز می‌رسد و این کشور را به رده بزرگ‌ترین تولید‌کننده GTL در دنیا ارتقا می‌دهد.

این طرح به صورت مشارکت بین شرکت بین‌‌المللی شل و شرکت نفت قطر با به‌کارگیری جدیدترین و بهترین تکنولوژی و مهندسی روز در جهان ساخته شده است و راهی برای قطر است که ارزش افزوده قابل ملاحظه‌ای را از تولید گاز خود به دست آورد. آقای Peter Voser بالاترین مدیر شرکت شل در این مراسم اعلام کرد، افتتاح این مجموعه، یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های شرکتش بوده است و مدیون همکاری‌های شرکت نفت قطر و شل است که پس از پنج‌سال به نتیجه رسیده است.

توسعه تکنولوژی تبدیل گاز به فرآورده‌های نفتی 35 سال است که در شرکت شل دنبال می‌شود و موفقیت این طرح نتیجه این زحمات است. طرح GTL مروارید به صورت بالادستی و پایین‌دستی اجرا شده است. به این معنی که 66/1 میلیارد فوت مکعب (حدود 47میلیون مترمکعب) گاز توسط شل از حوزه گازی گنبد شمالی که با پارس جنوبی حوزه مشترکی را تشکیل می‌دهد، تولید و پس از پالایش کامل گاز متان برای مصرف در این مجتمع به‌کار گرفته و 140هزار بشکه در روز گازوییل، نفتا، نفت سفید، پارافین و روغن پایه تولید می‌شود. 120هزار بشکه در روز هم میعانات گازی (LPG و کاندنسیت) و اتان از این عملیات به دست می‌آید.

اولین محموله‌های گازوییل این مجتمع در ماه ژوئن 2011 به بازارهای جهانی فرستاده شد. 52هزار کارگر و کارمند از 60 کشور جهان در این طرح که پنج‌سال طول کشید به‌کار گرفته شد و 500میلیون ساعت کار برای طراحی و ساخت این مجموعه که بزرگ‌ترین پالایشگاه جهان است صرف شده است.

تمام سرمایه حدود 19میلیارد دلاری این طرح توسط شل تامین شده است. این مجتمع در محلی به مساحت 250‌هکتار احداث شد. ارزش فروش مایعات گازی و فرآورده‌های نفتی این مجتمع در سال حدود 11میلیارد دلار است و در‌آمد آن، حدود 3/7میلیارد دلار برآورد شده است.

گاز مورد نیاز بدون هزینه به این پالایشگاه داده می‌شود ولی در منافع طرح شریک است. درآمد این کشور به ازای تولید یک‌متر‌مکعب حدود 30 سنت به ازای هر مترمکعب گاز خواهد بود بدون آنکه این کشور یک دلار هم سرمایه‌گذاری مستقیم در این طرح کرده باشد. مسوولان وزارت نفت، شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی پتروشیمی در سال‌های 1379 تا 1384 حتما دلایل و مستنداتی داشته‌اند که اجازه دادند این سرمایه‌گذاری عظیم به عوض ایران در قطر انجام پذیرد.

منبع: روزنامه شرق

فرآیند کاهش تولید پارس جنوبی آغاز شده و هر سال سرعت خواهد گرفت  هیچ جای جهان مثل ایران نیست که تمامی خانه‌ها گازکشی شده باشند  پایان قرن نفت و هزاران میلیارد دلار سرمایه ای که کم ارزش می شود  طرح تبدیل دودکش نیروگاه به خوراک واحد پتروشیمی  تحلیل مقایسه ای مصرف واقعی انرژی برق در ایران