به گزارش ایسنا، در حالی که چین به دنبال ساخت چهارمین خط لوله واردات گاز از ترکمنستان است؛ ایران تاکنون اقدامی جدی برای استفاده از فرصت‌های حوزه گازاین کشور نکرده‌است.

به گزارش سایت رسمی دولت جمهوری خلق چین، هفته گذشته نشستی در کمیته همکاری کشورهای چین و ترکمنستان با حضور معاون نخست وزیران دو کشور برگزار شد. در نتیجه این نشست یادداشت تفاهمی میان چین و ترکمنستان برای افزایش همکاری ها در حوزه انرژی و تجارت دیگر کالاها به امضا رسید.

معاون نخست وزیر چین پس از این نشست در جمع خبرنگاران بیان داشت : «چین و ترکمنستان مدت‌هاست که هم‌پیمانان استراتژیک همدیگر محسوب می‌شوند.».معاون نخست وزیر ترکمنستان نیز در ادامه بیان داشت: «ترکمنستان نیز ارزش این روابط سودمند را می‌داند و همواره به چین به عنوان یکی از اولویت‌های دیپلماتیک خود نگریسته است». وی افزود: «ترکمنستان انتظار دارد تا با افزایش تبادلات در حوزه نفت و گاز و سایر کالاها این روابط را با چین تعمیق بخشد».

چین و ترکمنستان از سال ۲۰۰۹ با افتتاح اولین خط لوله انتقال گاز ترکمنستان-چین به طول ۱۸۰۰ کیلومتر مبادلات گاز خود را آغاز کردند. این پروژه انتقال گاز که از کشورهای ازبکستان و قزاقستان عبور کرده و به مرز چین در زینگ ژیانگ می‌رسد، دارای ۳ خط لوله به قطر ۴۲ اینچ است که ظرفیت صادرات سالانه ۵۵ میلیارد متر مکعب گاز به چین را دارد. پس از افتتاح اولین خط لوله این پروژه در سال ۲۰۰۹، دومین و سومین خط لوله این پروژه تا سال ۲۰۱۴ به بهره‌برداری رسید. عمده گاز این پروژه توسط ترکمنستان تامین می‌شود و ازبکستان و قزاقستان نیز بخش کوچکی از گاز صادراتی آن را تامین می‌کنند. در همین راستا توافقاتی برای احداث چهارمین خط لوله این پروژه نیز انجام شده است که احتمالا مسیر آن از تاجیکستان و قرقیزستان می‌گذرد. به‌نظر می‌رسد نشست مشترک هفته گذشته این دو کشور راه را برای عملیاتی کردن این پروژه هموار کرده‌است.

کشورهای آسیای میانه به ویژه ترکمنستان علی رغم در اختیار داشتن منابع عظیم گازی به دلیل عدم دسترسی به آب‌های آزاد، همواره به دنبال متنوع کردن بازار صادراتی گاز خود بوده‌اند. از طرفی به طور سنتی روسیه در حوزه انرژی این کشورها نفوذ بالایی داشته‌است. به عقیده برخی از تحلیلگران ترکمنستان به منظور کاهش وابستگی به روسیه، به دنبال گسترش روابط با هم‌پیمانی مانند چین بوده‌است. چین نیز در سال‌های اخیر از این فرصت استفاده کرده‌است و با احداث خط لوله تبادل گاز از ترکمنستان، روابط خود را با کشورهای این منطقه گسترش داده‌است و همچنان به دنبال توسعه روابط خود با این منطقه است.

خرید گاز از کشورهای آسیای میانه به ویژه ترکمنستان، علاوه بر متنوع کردن سبد واردات گاز چین، موجب وابستگی این کشورها به چین خواهد شد. این موضوع در راهبرد بلندمدت چین نسبت به آسیای میانه بسیار حیاتی است. از طرف دیگر چین عمده بهای گاز وارداتی را با صادرات خدمات فنی مهندسی از جمله اجرای خطوط لوله و توسعه میادین به این کشورها پرداخت کرده است که این موضوع نیز موجب افزایش نفوذ چین در این منطقه شده است.

در این میان ضروری است ایران با توجه به نزدیکی جغرافیایی با ترکمنستان وهمچنین موقعیت استراتژیک خود در منطقه- که امکان صادرات گاز در جنوب کشور از طریق خشکی و دریا را دارد- نگاه جدی‌تری به فرصت‌های انرژی ترکمنستان به ویژه در حوزه گاز داشته باشد. یکی از گزینه‌های اصلی برای نیل به این هدف، خرید –یا سواپ- گاز ترکمنستان و صادرات آن به کشورهای هند و پاکستان است که مانع اجرای خط لوله تاپی نیز خواهد شد.

انتهای پیام