یکی از برنامه وزارت نفت برای صادرات پایدار نفت خام خرید سهام یا ساخت پالایشگاه در خارج است؛ عباس کاظمی؛ مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران پیش از این گفته بود: ساخت پالایشگاه در خارجِ کشور یکی از سیاست‌های جدید و راهبردی ایران به ویژه در دوران پس از لغو تحریم‌ها است.

وی با بیان اینکه احداث پالایشگاه‌های نفت توسط ایران در کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای جنوبی امنیت تقاضا برای فروش طلای سیاه در بلند مدت را افزایش می دهد، تأکید دارد که احداث پالایشگاه در خارج کشور منجر به افزایش تعداد مشتریان نفت خام ایران در بلند مدت خواهد شد.

بر این اساس وزارت نفت اعلام کرده است که تصمیم دارد در آسیا، اروپا، آفریقا و آمریکای جنوبی پالایشگاه بسازد، تاکنون کشورهای هند، اندونزی، برزیل، اسپانیا، سیرالئون و اکوادور به عنوان کشورهایی که قرار است ایران در ساخت پالایشگاه آنها مشارکت داشته باشد مطرح شده‌اند. البته حضور ایران در برخی از این طرح‌ها جدی‌تر از باقی طرح‌هاست.

علی‌رغم این که به گفته کاظمی، معاون وزیر نفت، وزارت نفت نیز به‌دنبال آن است تا در پالایشگاه‌های خارج از کشور که نفت خام آن از ایران تامین شود، سرمایه‌گذاری کند برخی کارشناسان این رویکرد را در صنعت پالایشی کشور اشتباه می‌دانند.

پیام کهتری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، خرید سهام یا ساخت پالایشگاه در کشورهای خارجی توسط وزارت نفت را در شرایط موجود، استراتژی غلطی دانست و توضیح داد: اگرچه استدلال وزارت نفت از خرید پالایشگاه، داشتن مشتری پایدار برای نفت خام صادراتی و همچنین استفاده از پول‌های بلوکه شده در خارج از کشور برای سرمایه‌گذاری در خرید یا ساخت پالایشگاه است اما این یک استدلال غلط است که با خرید سهام یا ساخت پالایشگاه در خارج از کشور می‌توان مانع تحریم مجدد خرید نفت ایران شد.

وی با طرح این سؤال که آیا مدیران وزارت نفت به شیوه کشورهایی مانند عربستان قرار است اقدام به خرید سهام پالایشگاه‌های خارجی کنند که حتی در آمریکا نیز سهامدار پالایشگاه شده‌اند، بدون اینکه به مسئله تفاوت بارز در سیاست خارجی این کشورها با دنیای غرب و آمریکا توجه کنند، یادآور شد: مسائل سیاسی و دیپلماسی خارجی عربستان با ایران بسیار متفاوت است.

وی تأکید کرد: کشورهای غربی به ویژه آمریکا اگر بخواهند مجدداً فروش نفت ایران به پالایشگاهی که ایران سهام آن را در کشوری مانند اسپانیا یا فرانسه خریداری کرده است را تحریم کنند به راحتی می‌توانند این کار را با اعمال فشار بر حاکمیت و دولت آن کشور اجرایی کنند.

کهتری با اظهار اینکه خرید سهام یا ساخت پالایشگاه در خارج از کشور به دو دلیل اشتباه است توضیح داد: اولین اشتباه این است که کشور به امید فروش بلند مدت و امنیت فروش نفت خام با خرید پالایشگاه در خارج از کشور است و دومین اشتباه نیز این است که در صورت بازگشت تحریم، این بار با دست خود پول خود را در قالب تاسیسات و تجهیزات نصب شده در خارج از کشور بلوکه کرده‌ است.

این کارشناس صنعت نفت گفت: از سوی دیگر اگر پول بلوکه شده‌ای در خارج  وجود دارد آیا طرح‌های پالایشگاهی داخلی مشکل منابع مالی ندارند؟! اگر پولی وجود دارد بهتر است وزارت نفت از طرق خرید تجهیزات مورد نیاز طرح‌های پالایشگاهی کشور از خارج، این طرح‌های نیمه کار را تکمیل کند. اگر قرار است بالغ بر 2 میلیارد دلار صرف ساخت پلایشگاه در اسپانیا شود چرا این سرمایه در داخل کشور تزریق نمی‌شود؟

وی افزود: اگر مسئله تضمین خرید نفت باشد، با ساخت پالایشگاه نفت در داخل کشور و سپس واگذاری به بخش خصوصی نیز می توان به این هدف رسید. اگر خرید تضمینی نفت خام از سوی خارجی ها مسئله وزارت نفت است، با مرتفع ساختن مشکلات طرح‌های پالایشگاهی مانند آناهیتا کرمانشاه و حتی تعریف پروژه های پالایشگاهی جدید، مشتری تضمینی و بلند مدت در داخل خود کشور شکل خواهد گرفت.

کهتری با اظهار این که موضوع دیگری که مدیران نفتی در بحث خرید سهام یا ساخت پالایشگاه خارجی نادیده می‌گیرند "اشتغال‌زایی"، "توسعه زنجیره ارزش نفت" و "توسعه دانش فنی" است گفت: نکته بسیار مهم دیگر در این میان این است که اگر ایران به هر دلیلی دوباره تحریم شود و نیاز به فرآورده پالایشی پیدا کند، آیا می‌تواند فرآورده‌های تولیدی پالایشگاهی که در خارج خریده است را براحتی وارد کند؟

وی در پایان تأکید کرد: زمانی ایران می‌ تواند به راهبرد خرید سهام یا ساخت پالایشگاه خارجی فکر کند که به حداقل‌های صنعت پالایشی در داخل کشور و مسئله زنجیره ارزش دست یافته باشد. بنابراین اگر شرایط برای تعامل با کشورهای خارجی فراهم شود، بهترین استراتژی و راهبردی که وزارت نفت نباید از آن غفلت کند، استفاده حداکثری و هوشمندانه از توانمندی فنی شرکت های خارجی در احداث پالایشگاه‌های مدرن و پتروشیمی‌های تولید کننده محصولات باارزش افزوده بالا برای توسعه زنجیره ارزش نفت و گاز در داخل کشور است.

انتهای پیام/