50 ساله بود که لقب اولین وزیر نفت ایران را به خود اختصاص داد. سالیان سال از آن روزها می گذرد و امروز وقتی در مقابل او می نشینم تا کمی خاطرات آن روزها را ورق بزنیم احساس می کنم که ملی شدن صنعت نفت با شعاری آغاز شد که امروز پس از گذشت تمام این سالها این شعار با تعریفی جدید و روشی جدید به راه خود ادامه می دهد.
علی اکبر معین فر اولین وزیر نفت ایران و اولین رئیس کمیسیون نفت مجلس شورای اسلامی است که چند ساعتی وقت خود را در اختیار خبرآنلاین قرارداد و از تاریخی گفت که شنیدن آن برای هر ایرانی جالب خواهد بود.
معین فر در گفت وگو با ما که مشروح آن را در ادامه می خوانید به دلیل تاسیس وزارت نفت، زمانیکه نفت جزئی از بودجه جاری کشور شد و نحوه اسیرشدن شهید تندگویان اشاره می کند و درعین حال از زمانی می گوید که وزیر دارائی امور مربوط به اوپک را مدیریت می کرد.

آقای معین فر با توجه به اینکه شما اولین وزیر نفت ایران هستید باید بهتر از ما بدانید چرا اصلا وزارت نفت تاسیس شد؟
برای پاسخ به این سوال باید برگردیم به زمان پیش از انقلاب و حتی زمان مرحوم مصدق و ملی شدن صنعت نفت. درابتدا باید بدانیم اگرچه ملی شدن صنعت نفت با بهانه مسایل اقتصادی صورت گرفت اما هدف آن سیاسی بود. در آن زمان قدرت شرکت ملی نفت به نحوی بود که می توانست وزراء، نمایندگان و تمام امور مملکتی را به نفع خود تغییر دهد. به نوعی قدرت و سلطه امپریالیسم انگلستان برروی نفت ایران خیمه زده بود.
پس از ملی شدن صنعت نفت اولین مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران چه کسی بود؟
دکتر مصدق برای اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت و خلع ید از شرکت نفت بی پی ابتدا مرحوم دکتر حسابی را که سناتور بودند برای ریاست هیات مدیره و به مدیریت عالی شرکت ملی نفت ایران (درشرف تاسیس) انتخاب کرد که ایشان پس از دو روز از قبول این کار خودداری کرد و مرحوم مصدق، مهندس بازرگان رئیس دانشکده فنی دانشگاه تهران را به این سمت برگزید و اولین هیات مدیره شرکت ملی نفت مرکب از مهندس مهدی بازرگان، دکتر عبدالحسین علی آبادی( استاد دانشکده حقوق) و آقای مهندس بیات بود که به اتفاق هیات مختلط مرکب از نمایندگان مجلس شورای ملی و مجلس سنا(که برای نظارت در اجرای خلع ید تعیین شده بودند) به آبادان رفتند.
آن زمان شرکت نفت در آبادان مستقر بود؟
مرکز شرکت سابق ایران و انگلیس در تهران در یک اداره کوچکی بود که در خیابان سپه قرار داشت ولی چون فعالیت های اصلی شرکت در جنوب بود اداره اصلی در خرمشهر قرارداشت و آبادان و مناطق نفت خیز را زیرنظرداشت.
شرکت سابق نفت ایران و انگلیس چگونه خلع ید شد؟
هیات مدیره شرکت ملی نفت و هیات مختلط نمایندگان دو مجلس ناظر بر خلع ید در اواخر اردیبهشت 1330 به آبادان عزیمت کردند و برای تفویض کارها با نمایندگان شرکت سابق و آقای دریک رئیس شرکت مذکور در جنوب کشور به مذاکره پرداختند. جالب است مهندس بازرگان تعریف می کرد که مستر دریک ما را نه به عنوان نمایندگان شرکت جدید ملی نفت بلکه به عنوان نمایندگان دولت ایران پذیرا بود و اتاقی در دفتر مرکزی به ما دادند و هر روز ما در دفتر آقای دریک با او مذاکره داشتیم. یک روز که مستر دریک دیرتر به دفتر می آید یکی از آقایان تیم خلع ید به آقای بازرگان اصرار می کند که تا او نیامده برو و پشت میز کاراو بشین وقتی هم که مستر دریک آمد و این صحنه را دید قهر کرد و رفت و این آغاز بود برای خلع ید شرکت بی پی. به این ترتیب ساده مدیرعامل منصوب دکتر مصدق برای شرکت جدید ملی نفت به جای آقای دریک همه کاره شرکت سابق نفت شد.
شرکت ایرانی انگلیسی نفت پس از خلع یدچگونه اداره می شد؟
خوب است به نصیحت ابتدایی مرحوم مصدق به بازرگان اشاره کنیم. مصدق در آن زمان به بازرگان تاکید کرد: شما وقتی به نفت رفتید کارتان نباشد که کارهای اصلی چگونه پیش می رود. کارشناسان را تغییر ندهید. کاری به کارهای جاری نداشته باشید. حتی اگر نفت را فروختید و پولش را هم ندادند سکوت کنید همین که نفت به نام ایران فروخته شود و آنها رسیدبدهند که نفت ایران را دریافت کرده اند کافی است. تا اینکه براثر اعتراض دریک و خارج شدن تمام کارشناسان انگلیسی از ایران عملا تمام کارها توسط هیات مدیره شرکت ملی نفت و کارکنان ایرانی انجام می گرفت. در این موقع به علت فشار و نفوذ دولت انگلیس صادرات کاملا قطع شد ولی پالایشگاه آبادان برای مصارف داخلی کار می کرد. حقوق کارکنان نفت باید عملا از طرف دولت پرداخت می شد و مصدق سرگرم مبارزه اصلی در مذاکرات نفت با نمایندگانی که دولت انگلیس و نمایندگان دولت آمریکا که به عنوان میانجیگری وارد کار شده بودند، بود. شورای امنیت نیز از مداخله در این مساله خودداری کرد و تاکید کرد که منتظر قضاوت دیوان لاهه خواهند بود که در نهایت این دیوان رای را به ایران داد. 
تا اینکه این جریان ها می گذرد و کودتای 28 مرداد پیش می آید و قیمت نفت بالا می رود. درآن زمان جریان امتیاز به کنسرسیوم پیش می آید و با توجه به افزایش قیمت نفت سود ایران از تنی چند سنت به صورت حدود50-50 افزایش می یابد. 
پس با این حساب ، پول نفت توسط چه کسانی اداره می شد؟
مقدمات تاسیس سازمان برنامه از زمان قوام السلطنه بود و قرار بود تمام درآمدهای حاصله از نفت برای کارهای عمرانی که سازمان برنامه طرح می کرد در اختیار این سازمان قرار گرفته و بوسیله سازمان برنامه هزینه شود. در زمان مصدق هم به کار خودش ادامه می داد. در آن زمان سازمان برنامه از سرمایه نفتی خرج های جداگانه براساس برنامه های مصوب هزینه می کرد و به بودجه کشور ارتباطی نداشت. به نوعی نفت برای خودش به یک دولت درون دولت تبدیل شده بود. همانطور که اشاره کردم نفت خصوصا پس از 28 مرداد قدرت زیادی پیدا کرد.آن زمان ابوالحسن ابتهاج یکی از رجال قدیمی و استخوان داری بود که قدرت یک نخست وزیر را داشت و مدیریت سازمان برنامه را برعهده گرفته بود و پول نفت را در مواردی به غیر از بودجه عمومی مملکت هزینه می کرد.
پس در آن زمان ما اصلا نفت را وارد بودجه جاری و عمومی کشور نکرده بودیم.چه زمانی این اتفاق افتاد؟
آن زمان مثل الان نبود که پول نفت به خزانه برود و صرف واردات موز و رب گوچه فرنگی و غیره از چین شود. اما متاسفانه این دید به تدریج عوض شد. از زمان شاه اشتباه در بودجه نویسی ها آغاز شد و درآمد نفت را با بودجه جاری مخلوط کردند. در دهه 40 و دهه 50 نفت قدرت عجیبی گرفت.آنزمان نفت در دست شاه بود وحتی مدیرعامل شرکت نفت هم توسط شاه تعیین می شد. شاه بود که تصمیم می گرفت. هیات مدیره را شاه معین می کرد و کلا نفت جدا از دولت بود. این جریان ادامه پیدا کرد تا انقلاب پیش آمد. 
از زمان انقلاب پول نفت چگونه هزینه می شد؟
درآمد نفت دو بخش بود.بخشی که شامل قرارداد با شرکت های نفتی وکنسرسیوم بودکه بعضا به خزانه واریز می شد و قسمتی شامل درآمدهای اختصاصی شرکت ملی نفت ایران که از قراردادهای شرکت ملی نفت که در سالهای آخر با شرکت های مختلف بسته شده بود و از نفت فلات قاره و خارج از حیطه قرارداد کنسرسیوم بود، تامین می شد. این قسمت از درآمد به صندوق شرکت ملی نفت واریز می شد. پس از انقلاب و با منتفی شدن قراردادهای کنسرسیوم تمام درآمدها ابتدا به حساب شرکت ملی نفت واریز می شد.زمانیکه انقلاب پیش آمد و قراربود دستگاه های دولتی یک مرتبه واژگون نشوند برای اداره شرکت ملی نفت، مهندس بازرگان آقای حسن نزیه را به عنوان مدیرعامل شرکت ملی نفت انتخاب کرد.اما اعتصاب های کارگری و بالاگرفتن مطالبات کارکنان نفتی باعث ایجاد هرج و مرج در نفت شد و در نهایت برای نزیه امکان ادامه کار ممکن نشد. درآنزمان این ذهنیت پیش آمده بود که نفت متعلق به شرکت ملی نفت است. به هرحال یک قدرت شبیه یک دولت در دولت ایجاد شده بود. متاسفانه در این شرایط اقدامات خودسرانه ای انجام می گرفت. مثلا نزیه به خوزستان می رفت و در جمع کارکنان نفتی درآمد یک روز نفت را به انها اختصاص می داد. درحالیکه این تصمیم ها باید در حد شورای انقلاب و دولت گرفته می شد. درآنزمان هم مشکلات سیاسی و اقصادی ایجاد شد و هم حساب و کتاب ها بهم خورد. 
ظاهرا در آنزمان شرکت ملی پتروشیمی و شرکت ملی گاز هم تاسیس شده بود؟
درزمان شاه این دو شرکت تاسیس شدند و درست است که شرکت های بزرگی بودند اما قدرت نفت را نداشتند. بنابراین مرحوم بازرگان به این دلیل که اعتقادی به پاسخگویی مستقیم به نخست وزیر نداشت چراکه تا پیش از آن این دوشرکت زیر نظر شاه اداره می شدند وپس از انقلاب باید به نخست وزیر جوابگو می شدند و ضمن اینکه امور اوپک نیز توسط وزارت دارایی اداره می شد و وزیر دارایی در جمع وزرای نفت کشورهای عضو این سازمان به عنوان نماینده ایران حاضرمی شد، در فکر طرحی بود تا مدیریت این شرکت ها را به صورت واحد کند.
خب چرا مدیرعامل شرکت ملی نفت به عنوان نماینده ایران به اوپک نمی رفت؟
شرکت ملی نفت قرارنبود در مسایل سیاسی دخالتی داشته باشد.ماهیت این شرکت کاملا تجاری بود و نباید چارت آن دچار تغییر می شد. 
پس همین بلاتکلیفی شرکت های نفتی و امور اپک یاعث تشکیل وزارت نفت شد؟
بعد از انقلاب، بازرگان دنبال راهی بود که امور اوپک نیز زیرمجموعه نفت شود و درعین حال شرکت گاز و پتروشیمی هم به صورت واحد بحث حاکمیتی آنها مدیریت شود.فکر بازرگان این بود که ما هم همانند دیگر کشورهایی که با نفت سروکار دارند یک ستاد نفتی داشته باشیم که تمام امور نفت، گاز، پتروشیمی و امور اوپک درآن مدیریت شود.
قراربود شرکت ها کارخودشان را به عنوان یک شرکت انجام بدهند و وزارتخانه نفت تاسیس شود. البته خیلی کوچک تر از دیگر وزارتخانه ها و بیشتر به صورت یک ستاد که زیر نظر دولت باشد. دراینصورت قراربود شرکت ها برای خودشان آزادی عمل داشته باشند و در حیطه وظایف خودشان فعالیت کنند.
به نظرتان همین کارها را شرکت ملی نفت نمی توانست انجام بدهد؟
کار شرکت ملی نفت نبود. شرکت نفت باید عامل و عمل کننده باشد.این شرکت باید به صورت تجاری اداره شود. اما امور اوپک کاری سیاسی است که باید نماینده دولت آنها را انجام دهد.به نوعی باید مالکیت در اختیار دولت باشد.هدف این بود که با تاسیس این ستاد مسایل کلی وکلان در دست دولت باقی بماند. قراربود به جای شاه که دستور آخر را می داد ستادی تشکیل شود که برنامه های کلی را تعیین و شرکت ها آنرا اجراکند. مثلا در خصوص میزان تولید نفت، این شرکت ملی نفت نبود که تصمیم می گرفت ما به عنوان دولت تعیین می کردیم که اینقدر باید شرکت ملی نفت تولید کند و این شرکت در آنزمان مشخص وظیفه داشت با هر راهکاری انرا اجرایی کند.قرار بود شرکت ها یک هیات مدیره داشته باشند.
خب چرا مثلا برای کارهای حاکمیتی نفت را زیر مجموعه وزارت صنایع نکردیم؟
به هرحال مهندس بازرگان نمی خواست این فکر را تا پخته نشدن کامل عملی کند. منتظربود تا طرح آن به طور کامل ریخته شود و سروسامانی به بحث نفت بدهیم. نفت را می توانستیم زیرمجموعه وزارت صنایع قراردهیم اما به هرحال از نظر روانی اثر منفی روی نفتی ها می گذاشت. چراکه با اینکار احساس می کردند زیر دست صنعتی ها قرار گرفته اند و آنهم در شرایطی که روز به روز اعتصاب های کارکنان نفتی افزایش می یافت حرکتی اشتباه به حساب می آمد. اما می توانستیم با دادن هویت مستقل به آنها به ایجاد آرامش بیشتر کمک کنیم.
اما طرح تاسیس وزارت نفت آنچنان پخته نبود که شما تاکید دارید مهندس بازرگان روی آن بسیار کار کرده بود؟
مهندس بازرگان تلاش داشت که این فکررا پخته کند اما مسایلی پیش آمد که او ترجیح داد هر چه زودتر این فکررا عملی کند.مشکلات سیاسی در خصوص مدیرعامل شرکت ملی نفت در آنزمان ایجاد شد و تظاهرات زیادی صورت گرفت برای همین مهندس بازرگان فکر کرد طرح را زودتر اجرایی کند.
قانون تشکیل وزارت نفت در چند ماده بود؟
قانون وزارت نفت در دو ماده توسط شورای انقلاب تصویب شد و شرکت های گاز و پتروشیمی و امور اوپک هم زیرمجموعه آن شد.البته وزارت نفت این حق را داشت که اگر نیاز بود شرکت های جدیدی هم تاسیس کند.اما قراربود سیستم شرکت های زیر مجموعه وزارت نفت کاملا تجاری باشد. به نوعی قرار بود وزیر یک آدم سیاسی باشد و مدیران عامل شرکت ها کاملا تجاری باشند و نه سیاسی. 
پس شما اولین وزیر نفت ایران بودید که پا به نشست های اوپک گذاشتید؟
بله من کنفرانس اوپک هم رفتم. در زمان شاه مدتی آقای جمشید آموزگا به عنوان وزیر دارائی ایران در کنفرانس های اوپک شرکت می کرد ولی بعد از این که وی از وزارت دارائی رفت و مدتی وزیر کشور بود بازهم او به عنوان نماینده ایران در جلسات شورای وزیران اوپک شرکت می کرد. بعد از انقلاب در اولین نشست اوپک بحث نماینده ایران در شورای وزیران اوپک پیش آمد که در انزمان وزیر دارائی (مرحوم علی اردلان) و آقای نزیه مدیرعامل شرکت ملی نفت در آن شرکت کردند.پس از آن با تشکیل وزارت نفت، وزیر نفت به عنوان نماینده ایران در شورای وزیران اوپک شرکت کرد.
زمانی که وزیرنفت شدید چند سال داشتید؟ 
حدود 50 سال داشتم.
آن زمان وزارت نفت در دل شرکت ملی نفت تشکیل شد؟
مهندس بازرگان زمانیکه ماموریت این کاررا به بنده داد تاکید کرد بروید و در شرکت ملی نفت بنشینید. اما من ترجیح دادم آنجا نروم و به ایشان این مساله را گفتم. دوست نداشتم این توهم پیش بیاید که من می خواهم مدیریت نفت را برعهده بگیرم. آنزمان در دفتری در سازمان امور اداری و استخدامی کشور مشغول به کار بودم و گفتم تازمانیکه جایی پیدا شود در همانجا نفت را مدیریت می کنم. درنهایت دفتری پیدا کردیم در خیابان ویلا(استاد نجات الهی) یک ساختمان متعلق به شرکت اکتشاف بود. یک طبقه از آن را به ما اختصاص دادند و کار شروع شد.
علت اینکه پیشنهاد مهندس بازرگان برای انتقال به شرکت ملی نفت را نپذیرفتید، چه بود؟
به هرحال ساختمان واقع در خیابان طالقانی متعلق به شرکت ملی نفت بود و نمی خواستیم این توهم ایجاد شود که ما قصد داریم ترکیب شرکت ملی نفت را به هم بریزیم. در آنزمان کارکنان نفتی خود را تافته ای جدابافته از دیگر کارکنان نفتی می دانستند و ماهم قرار نبود فرهنگ سازی کنیم و برای آنها جا بیندازیم که شما با دیگر کارکنان دولت فرقی ندارید. بنابراین سعی کردیم با واقعیت پیش برویم. درعین حال واقعیت دیگری هم وجود داشت شرکت ملی نفت برای خود مدیرعامل داشت و درست نبود وزیر و مدیرعامل شرکت هر دو از یک مرکز مدیریت کنند.
چه تعداد کارمند داشتید؟
حدود 20 تا کارمند دفتری داشتیم.البته قرار بود تعداد کارمندها بیشتر شود اما قرار نبود به این طول و تفصیل الان باشد.
چه زمانی وزارت نفت به خیابان طالقانی تهران انتقال یافت؟
بعد از انکه من رفتم آرام آرام محل وزارت نفت تغییر کرد و به طالقانی انتقال یافت. درحالیکه این ساختمان فعلی وزارت نفت متعلق به شرکت ملی نفت بود. 
به یاد می آورم آن روزها شرکت ملی نفت ساختمان وزارت نفت فعلی در خیابان طالقانی را برای خودش ساخت که البته یکی از زیباترین ساختمان های آن زمان بود.اصلا رسم است که در دنیا که شرکت های نفتی زیباترین و بزرگترین ساختمان ها را اختیار می کنند. 
ظاهرا درآنزمان مدیرعامل شرکت ملی نفت سمت قائم مقامی وزیر نفت را هم داشت؟
در زمانیکه که بنده وزیر نفت شدم به دلیل مسایلی که ضد آقای نزیه بود او قادر به ادامه کار نشد ولازم بود مدیرعامل جدیدی انتخاب شودو مرحوم دکتر مرشد که مدیریت شرکت ملی گاز را برعهده داشت مدیرعامل شرکت ملی نفت شد و برای آنکه قدرت بیشتری داشته باشد به سمت قائم مقام وزارت نفت منصوب شد.
حقوق یک وزیر در آن زمان چقدر بود؟
حقوق ها آن زمان خیلی پایین بود. آن زمان با دلار 7 تومانی یک وزیرحدود 12هزارتومان حقوق می گرفت. البته عدد دقیق یادم نیست اما عددها پایین بود. با دلار 7 تومان آن زمان محاسبه می شد. 
مشکلات آن روزهای نفت چه بود؟
بیشتر اعتصاب های کارگری بود.حتی مدیرانی را هم گروگان می گرفتند. یکبار رئیس پالایشگاه ها را که برای سرکشی به پالایشگاه آبادان رفته بود گروگان گرفتند و از طریق دادستانی توانستیم او را آزاد کنیم. که البته این موضوع هم برای ما دردسر شد. 
بعد از شما شهید تندگویان وزیر نفت شد.از چگونگی انتخاب ایشان چیزی به خاطردارید؟
به خاطر می آورم زمانیکه در مجلس نشسته بودم و نامه ای به دستم داده شد که در آن نام چند تن از مدیران بود که شهید رجایی آنها را برای وزارت نفت درنظرگرفته بود و از من خواست تا در مورد آنها اظهارنظر کنم. بنده هم یک جدولی کشیدم و ستون هایی چون میزان تحصیلات، میزان محبوبیت در نفت، سابقه مبارزات انقلابی و سابقه نفتی را درج کردم و برای ایشان فرستادم.
چه کسانی در این لیست بودند؟
تندگویان، آیت الهی، بوشهری و سادات که معاونان زمان وزارت بنده بودند نیز در این لیست به چشم می خوردند.
اولین امتیاز را به چه کسی دادید؟
بهتر است در مورد اولین نفر حرفی نزنیم. چون هنوز چند تن از این افراد در قید حیات هستند و شاید درست نباشد اسم آنها را ببرم. اما در مورد شهید تندگویان که برگزیده شدند باید بگویم که ایشان نفر سوم در لیست بنده بودند.
پس از آن شهید رجایی با شما مشورت دیگری در خصوص انتخاب وزیر داشتند؟
بعد از آنکه بنده نامه را توسط کارکنان خدمات مجلس به دست ایشان رساندم زمان خروج بنده از مجلس به من نزدیک شدند و از لیست فرستاده شده تشکر کردند. بعد از آن هم گفتند که تصمیم دارند سومین فرد لیست بنده را وزیر کنند یعنی همان شهید تندگویان. 
شهید رجایی دلیل این تصمیم خودش را به شما نگفت؟
چرا؛ ایشان همانجا گفتند من سومی را انتخاب می کنم. چون بچه پایین شهر است. شهید تندگویان آن زمان درخیابان مولوی زندگی می کرد.
شخصیت شهید تندگویان را چگونه دیده بودید؟
شهید تندگویان خیلی مردشریفی بود. بسیار آدم خاکی به نظر می رسید. اگرچه من عقیده ای به انتخاب آدم ها براساس پایین شهری یا بالاشهری بودن ندارم. معتقدم باید آدم ها را براساس توانایی ها محک زد اما به هرحال انتخاب شهید تندگویان انتخاب مناسبی بود. وقتی شهید تندگویان وزیرنفت شد بنده رئیس کمیسیون نفت مجلس بودم. تندگویان سابقه خدمت در شرکت نفت را داشت اما متاسفانه فرصت زیادی برای مدیریت نفت پیدا نکرد.
ظاهرا زمانیکه ایشان اسیرشدند شما هم همراهشان بودید؟
بله از اهواز به سمت آبادان می رفتیم که ماشین اول که شهید تندگویان در آن حضور داشت به دست عراقی ها متوقف شد. و ما در ماشین های بعدی بودیم.
چقدر از آغاز جنگ می گذشت؟
یک ماه از آغاز جنگ می گذشت که این اتفاق افتاد. عراقی ها آبادان را محاصره کرده بودند.
برای چه کاری به آبادان می رفتید؟
مرحوم مهندس سحابی و بنده به عنوان نمایندگان مجلس برای هدف دیگری به آبادان می رفتیم و شهید تندگویان هم به دلیل احساس مسوولیت نسبت به کارکنان نفتی در آبادان به این شهر می رفت که کنار کارکنان باشد و در آن شرایط تنها نمانند.
یک ماهی بود که جنگ شروع شده بود که خبر رسید استاندارد خوزستان در تلاش است تا سد مسجدسلیمان را خراب کند تا آب به سمت عراقی ها سرازیر شود. نمایندگان وزارت نیرو دست به دامن ما شده بودند. چراکه این تصمیم بدون مطالعه بود و اضافه برآن تمام نیروگاه برق این منطقه خراب می شد و آب صدمات جبران ناپدیری به کشور وارد می کرد. آن موقع هر کسی برای خود تصمیم می گرفت و هرکسی هر کاری به نظرش خوب می رسید انجام می داد. استاندار خوزستان هیچ مطالعاتی انجام نداده بود و خوشبختانه اینکار انجام نشد. بنده به همراه مهندس سحابی رئیس کمیسیون برنامه و بودجه به اهواز به محل سد رفتیم تا جلوی این کاررا بگیریم. بعد ازآن هم تصمیم گرفتیم به آبادان سری بزنیم که رفتن ما مصادف با حضور شهید تندگویان در اهواز شد. 
با وزیر نفت و معاونین ایشان رفتیم به طرف آبادان. سه تا ماشین بودیم ماشین اول شهید تندگویان و دو تن از معاونان اش، ماشین دوم آقای دکترمنافی وزیربهداری بودند و سومین ماشین ما بودیم به همراه یکی دوتن از نفتی ها مثل آقای عظیمی مدیرامور بین الملل نفت. اولین ماشین که تندگویان درآن نشسته بود متاسفانه توسط عراقی ها متوقف شد و تندگویان اسیرشد که بعد هم آن اتفاق ناگوار افتاد و ایشان شهید شدند. 
شما چطوراسیرنشدید؟
ما سومین ماشین بودیم. دومین ماشین، راننده زرنگی داشت سریع به جاده خاکی زد و از خطر دور شد و ماشین سوم که ما بودیم مارا پشت یک تپه پیاده کرد. مدتی طول کشید تا توانستیم ما خودمان را با یک سختی نجات دهیم. 
پیاده رفتید تا اهواز؟
نه راننده به زبان عربی مسلط بود. مارا پیاده کرد و گفت می رود آن طرف تپه ها منتظر ما می شود که خوشبختانه او توانست خودش را از دست عراقی ها خلاص کند و به آن طرف تپه رفت. ماهم خودمان را رساندیم آن طرف تپه و به اهواز برگشتیم.
بعد از شهید تندگویان چه کسی به جای اون نشست؟
آقای سادات که معاون شهید تندگویان بود کفیل نفت شد و حتی تا آن زمان هم وزارت نفت در همان طبقه ساختمان اکتشاف بود. فکر کنم در زمان وزارت آقای غرضی ، وزارت نفت انتقال به ساختمان طالقانی انتقال یافت.
آقای معین فر به نظرشما وزارت نفت باید اساسنامه داشته باشد؟
وزارتخانه اساسنامه نمی خواهد. یک قانون تشکیل می خواهد که حدود وظایف و اختیارات را مشخص کند. زمانی که وزارت نفت در شورای انقلاب تاسیس شد کل قانون نیم صفحه بود و باید این قانون جامع تر می شد. وزارتخانه قانون و مجوز تاسیس می خواهد و شرکت است که باید اساسنامه داشته باشد. شرکت ملی نفت باید مستقل باشد و نقش وزارت نفت نقش یک صاحب سهام است که مسوولیت تغییر مدیرعامل و تعیین هیات مدیره شرکت ملی نفت را برعهده دارد. در حقیقت صاحب سهم در امور داخلی شرکت دخالت نمی کند. مدیرعامل شرکت ملی نفت همان قدر باید از وزیر نفت فرمان برداری داشته باشد که یک مدیرعامل شرکت از صاحب سهم خود فرمانبرداری دارد وصاحب سهم هم حقوقی که دارد در مجامع عمومی است.

منبع:خبرآنلاین

فرآیند کاهش تولید پارس جنوبی آغاز شده و هر سال سرعت خواهد گرفت  هیچ جای جهان مثل ایران نیست که تمامی خانه‌ها گازکشی شده باشند  پایان قرن نفت و هزاران میلیارد دلار سرمایه ای که کم ارزش می شود  طرح تبدیل دودکش نیروگاه به خوراک واحد پتروشیمی  تحلیل مقایسه ای مصرف واقعی انرژی برق در ایران