تجمع مایعات در بدن و احتقان ریه متأسفانه در افراد با نارسایی قلبی زیاد دیده می شود و از شایع ترین دلایلی است که در افراد با نارسایی قلبی علائم بیماری را ایجاد می کند. در افراد با نارسایی قلبی قدرت پمپاژ قلب کاهش یافته است و بدن برای جبران این کاهش قدرت انقباضی با احتباس آب و نمک میزان حجم خون و مایعات بدن را افزایش می دهد تا نارسایی قلب را جبران نماید. این احتباس آب و نمک در بدن علایم متعددی ایجاد می کند که عبارتند از:

افزایش وزن

 احتباس نمک و مایعات می تواند باعث افزایش معنی دار و سریع وزن شود. به همین دلیل پزشکان از افراد دارای نارسایی قلبی می خواهند هر روز وزن خود را اندازه گیری نمایند. افزایش وزن یکباره در اثر تجمع سریع مایعات می تواند نشانه مهمی از عدم کنترل نارسایی قلبی باشد که نیاز به تعدیل در داروها یا رژیم غذایی دارد.

ادم

 ورم یا تورم بدن با نارسایی قلبی شایع است. مایع اضافی تمایل به جمع شدن در اندام تحتانی پاها و مچ پاها دارد و در اغلب موارد این ورم کاملاً آشکار و ناراحت کننده است. علاوه بر این ، در صورت شدید بودن نارسایی قلبی یا وجود نارسایی سمت راست قلب مایع اضافی می تواند در حفره داخل شکم هم جمع شود و حالتی ایجاد کند که "آسیت" نامیده می شود.

احتقان ریه

در نارسایی قلبی ، تجمع نمک و مایعات بدن باعث افزایش فشار در حفره های قلبی می شود . فشار خون بالای داخل حفرات قلبی باعث می شود مقداری از مایعات اضافی در ریه ها جمع شوند که نتیجه آن احتقان ریه است. از آنجا که احتقان ریه بسیار رایج است ، شما اغلب اصطلاح "نارسایی احتقانی قلب" را خواهید شنید که به عنوان مترادف مجازی برای نارسایی قلبی استفاده می شود. این احتقان ریه به طور معمول باعث مشکلات تنفسی می شود که می تواند چندین علائم متمایز از جمله:

تنگی نفس در هنگام فعالیت بدنی و ورزش

"دیسپنه" یا تنگی نفس در افرادی که نارسایی قلبی دارند بسیار شایع است . تجمع مایع در ریه باعث پر شدن حفرات ریه از مایع شده و جابجایی گازهای تنفسی مانند اکسیژن به درستی صورت نمی گیرد. این افراد معمولا در زمان استراحت علایم زیادی ندارند ولی با شروع ورزش و فعالیت بدنی دچار تنگی نفس ، کم آوردن ریه ها و خستگی زودرس خواهند شد. در بیماریهای شدید این علایم حتی در زمان استراحت هم قابل مشاهده هستند.

 نکته قابل توجه اینکه تنگی نفس در هنگام ورزش اغلب با سرفه خشک همراه است.  البته سرفه می تواند به تنهایی و قبل از بروز تنگی نفس هم ایجاد شود. سرفه بدر زمان فعالیت بدنی نیز ممکن است نشانه ای از تشدید احتقان ریه باشد.

ارتوپنه

ارتوپنه تنگی نفسی است که هنگام دراز کشیدن رخ می دهد. شخص بیمار در حالت نشسته یا ایستاده راحت است یا علایم کمی دارد ولی به محض دراز کشیدن دچار تشدید علایم تنگی نفس و اضطراب خواهد شد. این بیماران بای غلبه بر این مشکل از تعداد بیشتری بالش برای خوابیدن استفاده می کنند تا با بالا بردن ریه از بدن از میزان تجمع مایع کم شده و علایم آنها کمتر شود. نیاز به بالش های بیشتر برای اینکه بتوانید بخوابید نشانه ای است از تشدید بیماری قلبی و نارسایی قلب.

تنگی نفس شبانه پاروکسیسمال PND

یکی دیگر از علائم بدتر شدن نارسایی قلبی ، PND است. افراد مبتلا به PND چند ساعت بعد از خوابیدن به صورت ناگهانی از خواب عمیق بیدار می شوند و احساس کمبود نفس می کنند. تنگی نفس این بیماران چند دقیقه تا نیم ساعت بطول می انجامد و بعدا از بین می رود.

بندوپنه

بندوپنه علامتی است که در مبتلایان به نارسایی قلبی مشاهده می شود که فقط در سال های اخیر توصیف شده است. این علامت اشاره به تنگی نفسی است که هنگام خم شدن به جلو رخ می دهد. افرادی که این علامت را دارند در موقع بستن بند کفش یا برداشتن چیزی از روی زمین یا در حالت سجده برای نماز دچار تنگی نفس و علایم نارسایی قلبی می شوند.

ادم حادّ ریوی

 ورم حاد ریوی ناشی از احتقان سریع و ناگهانی مایع در ریه است. در برخی موارد که نارسایی قلبی به سرعت ایجاد می شود یا شدت نارسایی قلبی زیاد است ، ریه ها به سرعت از مایع پر شده و از ظرفیت تنفسی ریه به شدت کاسته می شود. علایم این بیماران به سرعت ایجاد می شود و این بیماران حتی در حالت استراحت هم دچار گرسنگی هوا شده و برای جبران کمبود اکسیژن بدن  نفس های عمیق و تند خواهند کشید که بعد از مدتی و با خستگی عضلات تنفسی مجدداً علایم آنها تشدید خواهد شد.

ادم ریه یکی از اورژانس های پزشکی است که احتیاج به درمان بیماران در بخش های ویژه و با استفاده از داروهای تزریقی دارد.

علایم ناشی از کاهش قدرت پمپاژ قلب

کار اصلی قلب این است که خون را به تمام اندام های بدن منتقل کند. در افرادی که نارسایی قلبی دارند ، این عمل پمپاژ معمولاً تا حدی کاهش می یابد. در اکثر موارد ، علائم ناشی از پمپاژ ضعیف قلبی (که به آن "برون ده قلب" هم گفته می شود) به صورت کمبود خون در اعضای بدن مانند عضلات ، مغز و سایر اعضای بدن خود را نشان می دهد. علائم کاهش توانایی پمپاژ متعدد است ولی بارزترین این علائم عبارتند از:

 ضعف و خستگی شدید

ضعف و تحلیل عضلات

بی حالی و بی جانی

کاهش شدید وزن

علایم ناشی از کاهش پمپاژقلبی معمولا علایم بسیار مهمی هستند و بدیهی است علائمی مانند اینها با عمر طولانی سازگار نیست ، مگر در مواردی که بتوان با داروها عملکرد قلبی را بهبود بخشید ، یا اگر نمی توان از پیوند قلب یا وسیله کمکی بطن استفاده کرد. افراد مبتلا به نارسایی قلبی که این نوع علائم را ایجاد می کند ، معمولاً مرگ نسبتاً زودرسی دارند.

علایم ناشی از آریتمی قلب

قلب بیمارانی که دارای نارسایی است معمولاً دچار آریتمی می شود. آریتمی هایی مانند "فیبریلاسیون دهلیزی" ، "ضربانات زودرس قلبی" و "تاکیکاردی" از علایم شایع در بیماران با نارسایی قلبی است. علایمی که در افراد با نارسایی قلبی می تواند در اثر آریتمی بوجود آید عبارتند از:

طپش قلب

احساس سبکی سر و سرگیجه

کاهش سطح هوشیاری و سنکوپ