هر از گاهی خبری منتشر می‌شود مبنی بر برداشت بی رویه شرکا و یا انجام فعالیت اکتشافی از سوی آنان در مرزهای ممنوعه. هر بار هم وزارت نفت سکوت پیشه می‌کند و وزارت خارجه با موضع گیری در این خصوص ماجرا را فیصله می‌دهد؛ موضع گیری هایی که عمدتا بر مدار تکذیب و هشدار می‌چرخند.در تازه ترین مورد، عربستان اعلام کرد ایران به محدوده نفتی این کشور ورود غیر مجاز داشته است، اما سخنگوی وزارت خارجه کشورمان ضمن رد این ادعا، حتی عربستان را به انجام فعالیت اکتشافی در مرزهای ممنوعه متهم کرد.به نظر می‌رسد شرکا تمام توان خود را صرف برداشت از این میادین کرده اند و در بسیاری موارد با استفاده از سرمایه‌های دیگر کشورها سعی دارند بیشترین برداشت را از میادین مشترک داشته باشند.
با توجه به انتشار گاه و بی گاه چنین اخباری و به منظور بررسی دقیق تر چرایی آن با عوض محمد پارسا، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی،صنایع، معادن و کشاورزی تهران گفت و گو کرده‌ایم.
با اینکه ضرورت توسعه میادین مشترک و جذب سرمایه گذاری به منظور افزایش برداشت از آن همواره به وزارت نفت گوشزد شده است و مجلسی ها، دولتی‌ها و کارشناسان خارج از حلقه دولت بر آن متفق القول هستند، در عمل این خواسته برآورده نمی شود. آیا باید این نحوه عملکرد را سهل انگاری یا کم کاری توصیف کرد؟
** واقعیت این است که علاوه بر دولت، مجلس و کارشناسان، بخش خصوصی هم بر این خواسته اصرار دارد و به تسریع در روند توسعه میادین مشترک و ازدیاد برداشت علاقمند است، چون میدان مشترک مفهوم واضحی دارد و شرکا وقتی کم کاری ما را می‌بینند، چه به شکل مجاز و چه غیر مجاز تلاش خواهند کرد بیشترین برداشت را داشته باشند. ذخیره میادین هم محدود است و با ازدیاد برداشت آنها ما بی‌بهره می‌مانیم. فرقی نمی کند از عبارت کم کاری و سهل انگاری استفاده کنیم یا بگوییم شرکاء با میادین مشترک برخورد تجاوزگونه دارند. بر این اساس، وزارت نفت باید به سرمایه گذاری در تمامی میادین مشترک با عراق، عربستان، ترکمنستان و در مجموع حوزه خلیج فارس و دریای خزر اولویت دهد.
** آقای پارسا! با توجه به شرایط تحریم و سخت تر شدن جذب سرمایه گذاری خارجی اخبار نگران کننده از ازدیاد برداشت از سوی عراق، عربستان و دیگر شرکا بیشتر شنیده می‌شود. شما معتقدید بخش خصوصی مشتاق سرمایه گذاری است اما در عمل این بخش فعالیت چشمگیری در پروژه‌ها ندارد.
** خوشبختانه وزارت نفت اگر چه دیر اما قصد دارد بخش خصوصی را وارد عرصه کند و البته در این مقطع حساس، چاره ای جز جذب این سرمایه‌ها ندارد چون با توجه به پیچیده شدن روابط بانکی با دیگر کشورها نمی تواند از امکانات بین المللی استفاده کند. از آن جایی که منابع داخلی هم محدودند، نیازمند تعریف ساز و کارهای جدید برای تشویق و ترغیب بخش خصوصی هستیم. شاید مهم ترین دلیل حضور کم بخش خصوصی در میادین مشترک نبود همین ساز و کارهاست. باید سعی کنیم با دیپلماسی فعال و مثبت اجازه ندهیم ثروت ملی مان را بیگانه‌ها ببرند. شاید در حال حاضر، لازم باشد در مواردی برای اثبات حقانیت خودمان و نشان دادن وجوه ظالمانه تحریم‌ها به محاکم بین المللی شکایت کنیم.
پس شما سوء استفاده همسایه‌ها و شرکا را از میادین مشترک نفتی و گازی کاملا تایید می‌کنید؟
** بله. قطعا هدف بسیاری از همسایه‌ها این است که ما را مشغول و گرفتار کنند تا خارجی‌ها بیایند و از طرفشان در این میادین مشترک سرمایه گذاری کنند و حقوق ما راپایمال کنند و میلیاردها دلار منابع ملی ما را تاراج کنند.
همان گونه که می‌دانید، 4 میدان نفتی و گازی فروزان، فرزاد آ، آرش و اسفندیار بین ایران و عربستان مشترک است و ظرف یکی دو روز گذشته خبری مبنی بر سرمایه گذاری حدود 600 میلیون یورویی برای توسعه فاز اول میدان اسفندیار منتشر شد. به نظر شما با توجه به این که بخش خصوصی همواره از قوانین و بخشنامه‌های دست و پا گیر، تغییرات ناگهانی آن و احساس ناامنی در سرمایه گذاری گلایه دارد، از این پروژه استقبال می‌کند؟
** اتفاقا همین قوانین و بخشنامه‌ها از موانع اصلی بخش خصوصی برای مشارکت است. من معتقدم آقایان حسن نیت دارند و با این کارها قصد دارند مشکلات را حل کنند یا به حداقل برسانند، اما چون هر کس در هر وزارتخانه ساز خودش را می‌زند و تصمیم گیران برای رسیدن به دید جامع دور هم جمع نمی‌شوند و بخشی نگری را در پیش گرفته اند، مشکلات افزایش می‌یابد.
این گونه اقدامها برای شرایط فعلی اقتصاد ما مضر است و آقایان باید بدانند اگر همین «بخش خصوصی نیمه جان» با بخشنامه‌های متعدد و عدم هماهنگی و تغییر یکباره قوانین از نفس بیفتد، نه تنها توسعه میادین مشترک، بلکه هیچ پروژه دیگری پیش نمی‌رود. با توجه به این شرایط، پیش بینی نحوه برخورد بخش خصوصی با پروژه‌های جدید سخت است و باید دید میزان جذابیت برای سرمایه گذاری چقدر خواهد بود.