به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، یکی از ویژگی‌های صنعت برق کشور وابستگی بیش از اندازه به گاز طبیعی به حساب می‌آید. بر مبنای آخرین آمار ارائه شده در آمار ماهانه صنعت برق، 83 درصد از ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور در قالب نیروگاه گازی، نیروگاه بخار، نیروگاه سیکل ترکیبی و نیروگاه‌های تولید پراکنده از منبع گاز طبیعی برای تولید برق استفاده می‌کنند.

به عبارت دیگر 70 هزار و 910 مگاوات از 85 هزار 334 مگاوات ظرفیت نصب شده برق کشور از گاز طبیعی تغذیه می‌شوند.

وجود نزدیک به 71 هزار مگاوات نیروگاه گاز طبیعی این انتظار را به وجود می‌آورد در شرایطی که محدودیتی برای تامین گاز وجود ندارد، شاهد تولید برق حداکثری توسط این نیروگاه‌ها باشیم و مصرف برق در باز 70 هزار مگاوات توسط این نیروگاه‌ها بدون هیچ مشکلی تامین شود اما با وجود این ظرفیت تولید برق نیروگاه حرارتی، اوج بار 66 هزار مگاواتی ثبت شده در روزهای اخیر نه تنها تامین نشده بلکه شاهد کمبود تولید 11 هزار مگاواتی برق بوده‌ایم.

در همین راستا، مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق کشور با اشاره به میزان تولید برق نیروگاه‌های حرارتی که از منبع گاز استفاده می‌کنند، گفت:« روز پنجشبنه، 17 مردادماه سال 1400 نیروگاه‌های حرارتی 50 هزار 600 مگاوات برق تولید می‌کنند که نسبت به روز دوشنبه شاهد افزایش 8 درصدی تولید برق هستیم.»

*چرا تولید نیروگاه‌های حرارتی با ظرفیت نصب شده تطبیق ندارد؟

اختلاف 20 هزار مگاواتی میان ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های حرارتی گازی و میزان تولید فعلی این نیروگاه‌های این سوال را به وجود می‌آورد که چرا تناسبی میان این دو مسئله وجود ندارد؟

اهمیت این مسئله زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم در شرایط که 55 درصد از این اختلاف در مدار تولید برق وجود داشت، هم اکنون هیچ مشکلی در تامین اوج بار و پیک مصرف وجود نداشت و شاهد خاموشی گسترده در صنعت برق نبودیم.

در همین رابطه، علیرضا نصراللهی، مجری طرح نیروگاه‌های سیکل ترکیبی برق حرارتی با اشاره به اینکه ظرفیت 71 هزار مگاواتی نیروگاه‌های جرارتی ظرفیت اسمی است و باید ظرفیت عملی در این حوزه مد نظر قرار گیرد، گفت:« شرایط محیطی واحدهای نیروگاهی به همراه طول عمر توربین زمینه تفاوت ظرفیت اسمی و ظرفیت عملی نیروگاه را به وجود می‌آورد.»

به گزارش فارس، بر اساس اظهارات ، مجری طرح نیروگاه‌های سیکل ترکیبی برق حرارتی، بخشی از اختلاف 20 هزار مگاواتی به تفاوت بین ظرفیت تولید فعلی و ظرفیت اسمی برق مرتبط است.

* تفاوت ظرفیت اسمی و ظرفیت عملی نیروگاه‌های کشور

به استناد آخرین نسخه منتشر شده ترازنامه انرژی کشور، میزان تفاوت ظرفیت عملی و ظرفیت اسمی نصب شده برای تولید برق در قالب ضریبی قابل محاسبه است.

بر همین اساس نسبت ظرفیت عملی به ظرفیت اسمی در نیروگاه‌های بخار کشور معادل 94.1 درصد، در نیروگاه‌های گازی معادل 80.5 درصد و در نیروگاه سیکل ترکیبی معادل 81.3 درصد برآورد می‌شود.

با توجه به اینکه نسبت ظرفیت عملی به ظرفیت اسمی نیروگاه‌های تولید پراکنده در ترازنامه مشخص نشده است، لذا این ضریب معادل 100 درصد در نظر گرفته شده است.

با آگاهی از نسبت ظرفیت عملی به ظرفیت اسمی هر بخش از نیروگاه‌های حرارتی کشور، یک محاسبه ساده می‌تواند میزان ظرفیت عملی نیروگاه‌های حرارتی وابسته به گاز را مشخص کند.

در همین رابطه، میزان توان عملیاتی نیروگاه‌های حرارتی در هر 3 بخش مجموعا معادل 59 هزار 879 مگاوات برآورد می‌شود. این یعنی تولید همه نیروگاه‌های برق در کشور می‌تواند امکان استفاده از نزدیک به 60 هزار مگاوات برق را میسر کند.

*9 هزار مگاوات از واحدهای نیروگاهی حرارتی برق تولید نمی‌کنند

با توجه به در نظر گرفتن توان عملیاتی تولید برق نیروگاه‌های حرارتی همچنان شاهد اختلاف 9 هزار 279 مگاواتی بین ظرفیت عملی ساخت نیروگاه و همچنین توان تولید برق فعلی کشور هستیم.

بررسی دقیق علت اختلاف به وجود آمده با توجه به اینکه این حجم برق تولید نشده می‌تواند 85 درصد از کمبود فعلی برق را پوشش دهد از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

بر این مبنا محتمل‌ترین گزینه برای توجیه اختلاف 9 هزار 279 مگاواتی بین ظرفیت عملی ساخت نیروگاه و توان تولید برق فعلی کشور، خارج شدن تعدادی از واحدهای نیروگاهی از مدار تولید برق است.

در این خصوص، سیما غفاری، کارشناس انرژی با اشاره به اینکه 620 واحد نیروگاه حرارتی برای تولید برق در کشور نصب شده است، گفت:« به نظر می‌رسد، 9 هزار و 279 مرتبط با واحدهای نیروگاهی باشد که از در شرایط بحرانی صنعت برق از مدار تولید خارج شده‌اند.»

این کارشناس انرژی در بیان این مسئله که خارج شدن یک واحد نیروگاهی ارتباطی با صفر شدن تولید یک نیروگاه حرارتی ندارد گفت:« نیروگاه محمد منتظری اصفهان، 8 واحد نیروگاهی دارد که ممکن است بخشی از این واحدها از مدار تولید برق حارج شوند اما این نیروگاه با کل ظرفیت کمتر همچنان برق تولید کند.»

*آیا برنامه‌ریزی دقیق امکان جلوگیری از 85 درصد خاموشی‌ها را به وجود می‌آورد؟

به گزارش فارس، توقف تولید برق 9 هزار مگاوات از واحدهای نیروگاهی کشور در شرایطی که شاهد کمبود تولید 11 هزار مگاواتی برق هستیم نمی‌تواند توجیه قابل پذیرشی داشته باشد، چرا که همه ساله در باز زمانی کنونی شاهد ثبت اوج بار مصرف برق هستیم. بنابراین دولت و بخش خصوصی باید از تولید همه واحدهای نیروگاهی کشور در این بازه زمانی اطمینان حاصل کند.

در شرایطی که با برنامه‌ریزی مناسب شاهد فعالیت هر 620 واحد نیروگاهی در کشور بودیم، هم اکنون میزان کمبود برق به کمتر از 2000 مگاوات کاهش پیدا می‌کرد و لزومی به ایجاد فشار مصاعف بر صنایع و همچنین قطعی برق گسترده به وجود نمی‌آمد. از سوی دیگر از 85 درصد از خاموشی‌های به وجود آمده جلوگیری می‌شد