بازگشت ایران به بازار نفت در شرایطی صورت می پذیرد که قیمت های نفت به دلیل مازاد عرضه به شدت کاهش یافته است.
آمریکا، بزرگترین مصرف کننده نفت در جهان که روزی بخش مهمی از نفت مورد نیاز خود را وارد می کرد، در اوایل سال 2014 موفق شد با تولید بیش از 9 میلیون بشکه نفت در روز، رکورد تولید خود در 30 سال گذشته را بشکند.
اوپک (OPEC) در واکنش به این اتفاق مهم جهان انرژی، به رغم مخالفت برخی اعضا مانند ایران، ونزوئلا، سیاست کنترل قیمت نفت را رها کرد و تصمیم گرفت از سهم بازار خود دفاع کند. به این ترتیب جنگ قیمت نفت آغاز شد و تولیدکنندگان نفت با پیشنهاد قیمت های کمتر، تلاش برای قاپیدن سهم بازار از چنگ یکدیگر را آغاز کردند.
قیمت نفت برنت دریای شمال که 19 ژوئن 2014 (29خرداد سال گذشته) معادل 115.06 دلار در هر بشکه بود اما 24 اوت 2015(2شهریورماه امسال) به کمتر از 45 دلار در هر بشکه رسید و کف قیمت شش سال و نیم اخیر را تجربه کرد.
قیمت نفت برنت نیز اینک از این سطح نیز پایین تر است و هر بشکه آن در پایان معاملات جمعه گذشته به قیمت 43.61 دلار معامله شد.
پس از سقوط قیمت های نفت، فعالیت های جدید حفاری برای شرکت های تولید نفت شیل آمریکا، صرفه اقتصادی خود را تا حدودی از دست داد و تعداد دکل های نفت فعال این کشور به تدریج رو به کاهش گذارد. براساس اعلام شرکت نفتی بیکر هیوز آمریکا، تعداد دکل های نفتی این کشور جمعه گذشته (13 نوامبر) به 574 دکل رسیده است، در حالی که در مدت زمان مشابه سال گذشته تعداد آنها یک هزار و 161 دکل بود.
اما با این وجود، تولید نفت در آمریکا کاهش زیادی پیدا نکرده است. کارشناسان معتقدند؛ کاهش قیمت نفت باید به مدت بیشتری ادامه داشته باشد تا بر تولید نفت این کشور تاثیر محسوسی بگذارد.
هم اکنون جهان بسیار بیشتر از نیاز خود نفت تولید می کند. براساس اعلام آژانس بین المللی انرژی (IEA)، تولید نفت در نیمه نخست سال 2015 بیش از 95.7 میلیون بشکه در روز بود در حالی که به طور متوسط روزانه تنها 93.8 میلیون بشکه نفت مصرف کرده است.
این اختلاف تقریبا 2 میلیون بشکه در روز که معادل مصرف روزانه نفت فرانسه است، بازرگانان را مجبور کرده است نفت خود را به نفت کش های بزرگ برگرانند و در امکانات ذخیره سازی شناور ذخیره کنند.

**فاز جدید جنگ قیمت نفت در آستانه بازگشت نفت ایران به بازارها
جنگ قیمت نفت اینک وارد فاز تازه ای شده است. هفته گذشته خبرگزاری رویترز از ورود عربستان سعودی به حیاط خلوت روسیه (اروپا) خبر داد و نوشت، ریاض که از موفقیت روسیه در جایگزین کردن خود در بازار بزرگ چین نیش خورده است، با کاهش چشمگیر قیمت نفت خود، شروع به جذب پالایشگاه های اروپایی کرده است.
بنا به اعلام رویترز، عربستان سعودی اینک نفت خود را به کمترین قیمت از سال 2009 و ارزانتر از سایر رقبا به اروپا عرضه می کند. عربستان سعودی در ماه نوامبر به پالایشگاه های سوئد نفت خام فروخت. این کشور همچنین درصدد فروش نفت به لهستان است. هر دو این کشورها تا به حال به طور سنتی نفت خام خود را از روسیه می خریدند.
آژانس بین المللی انرژی هفته گذشته در تازه ترین گزارش خود اعلام کرد، در آستانه بازگشت ایران به بازارهای جهانی و همزمان با شلوغ تر شدن بازار آسیا، اروپا به صحنه نبرد میان تولیدکنندگان نفت ترش از جمله روسیه، عراق، عربستان سعودی و ایران تبدیل خواهد شد. بنا به پیش بینی آژانس یاد شده، تشدید رقابت قیمتی در اروپا، دور دیگری از فروپاشی قیمت نفت در جهان را کلید می زند.
اوپک اخیرا در یک گزارش محرمانه داخلی که توسط رویترز منتشر شد، پیش بینی کرده است، سهم بازار اوپک تا سال 2019 تحت فشار قرار خواهد داشت.
دانیل یرجین، نویسنده کتاب جایزه برده 'پولیتز' و معاون شرکت مشاوره ای آی.اچ.اس آمریکا دوشنبه گذشته در سخنرانی خود در کنفرانس نفت و گاز قطر در دوحه پایتخت این کشور اعلام کرد: در چند دوره سه ماهه آینده، بازار نفت به دلیل بازگشت ایران به بازارهای نفت، با شرایط دشوارتر و نامساعدتری روبرو می شود.
وی افزود: ما در واقع سال 2016 را سال گذار می دانیم.
مایکل کوهن رئیس بخش تحقیقات انرژی بانک بارکلیز انگلستان به سی.ان.بی.سی گفت: تاثیر بازگشت ایران بر قیمت ها غیرقابل پیش بینی است. فکر می کنم بازار منتظر یک تکان شدید در نیمه نخست سال میلادی آینده است.
جان کیلدوف از موسسه تحقیقاتی اگین کپیتال نیز به شبکه خبری یاد شده گفت: بازار اشباع شده نفت اینک با یک موج نفتی روبرو است. این موج به اندازه 50 میلیون بشکه نفت ذخیره ایران در نفت کش هاست.
کیلدوف پیش بینی کرد، ایران در اوایل سال 2016، دستکم 500 هزار بشکه در روز نفت به بازار عرضه می کند.
رابین میلز رئیس بخش مشاوره شرکت منار انرژی امارات متحده عربی، به پایگاه خبری پرایس اویل آمریکا گفته است، امضای برنامه جامع اقدام مشترک توسط ایران و شش قدرت جهانی در تاریخ 14 ژوییه (23 تیر) تاثیر خود را بر بازار گذاشته و قیمت های نفت را کاهش داده است و افت بیشتر قیمت بستگی به نرخ رشد صادرات نفت ایران دارد.
به گفته میلز، صادرات نفت ایران در آستانه تایید رسمی لغو تحریم ها یعنی حدودا شش ماه پس از تصویب توافق هسته ای توسط آمریکا و ایران، تا اندازه ای افزایش خواهد یافت و بازگشت حدودا یک میلیون بشکه در روز نفت ایران به بازارهای جهانی، قیمت های نفت را پنج تا 10 دلار در هر بشکه کاهش خواهد داد. در بلندمدت نیز افزایش تولید نفت ایران به تداوم ارزانی نفت کمک خواهد کرد.
با این حال، بیژن زنگنه وزیر نفت ایران اخیرا به اوپک تاکید کرد که ایران ٣٠ روز پس از لغو تحریم ها روزانه ٥٠٠ هزار بشکه به تولید نفت خود می افزاید و ظرف ٦ تا ٧ ماه این افزایش تولید به روزانه یک میلیون بشکه خواهد رسید. براین اساس باید برای نفت ایران جا باز کنند و در غیر این صورت حتی با کاهش قیمت نفت هم ایران از سهم خود دفاع خواهد کرد.
ایران قصد دارد با پیشنهاد قراردادهای نفتی جدید و جذب شرکت های بزرگ نفتی جهان، با انتقال فناوری های نوین به کشور و افزایش حجم سرمایه گذاری خارجی، تحول بزرگی در بخش انرژی خود به وجود آورد.
روزنامه فایننشال تایمز انگلستان دو هفته پیش نوشت، شرکت های بزرگ نفتی جهان، در انتظار تبیین شرایط قراردادهای جدید ایران در ماه نوامبر هستند.
اینک اتفاق مهمی که بازارهای جهانی نفت در انتظار آن هستند، بازگشت نفت ایران است.
پایگاه خبری بلومبرگ در تاریخ پنجم نوامبر (15 آبان) نوشت؛ سرنوشت بازار نفت در سال 2016 تا حدود زیادی بستگی به یک سری میدان های نفتی با نام هایی مانند اهواز، گچساران، بی.بی حکیمه و دارخوین دارد. همه آنها نفت خام مدفون در عمق هزاران پایی زیر تپه های رشته کوه زاگرس واقع در غرب ایران را پمپاژ می کنند و مهندسان ایرانی سخت در تلاش هستند تا این میدان ها را به ظرفیت تولید کامل برسانند.

ایرنا