هاشمی رفسنجانی تصمیم به اتمام جنگ فرسایشی بین دو کشور شیعه نشین ایران و عراق گرفت جنگی که منافع بسیار عظیمی برای شرکتهای اسلحه سازی در غرب و شوروی و آمریکا و سایر کشورها داشت جنگی که منجر به فربه شدن و رشد کشورهای عربی از جمله کشور تازه تاسیس  امارات متحده عربی شد جنگی که منجر به استفاده بسیار برای کشور ترکیه و کشورهای دیگر شد. بسیاری از این کشورها علاقمند به  تداوم جنگ بین دو کشور شیعه نشین و نفت خیز منطقه بودند تا هم شیعیان را به جان هم بیاندازند و هم درآمدهای نفتی دو کشور درگیر جنگ را برای توسعه کشورخود و فروش انواع نیازهای جنگ به دو کشور بکار گیرند و هم اینکه جلو قدرت گرفتن کشورهای متمدن و پر ظرفیت خاورمیانه یعنی ایران و عراق گرفته شود و دو کشور در آتش جنگ فرسایشی هر روز ضعیف تر شوند.  هاشمی رفسنجانی با درک صحیح موارد یاد شده و شرایط داخلی و بین المللی هدف اصلی خود را اتمام سریع  این جنگ خانمان سوز قرار دارد و به بهترین شکل هدف خود را محقق نمود در حالی که دشمن چندین شهر ایران را به اشغال خود در آورده بود و در اواخر جنگ از نظرنیروی هوایی و زمینی و هوانیروز برتری بالاتری نسبت به ایران پیدا کرده بود جنگ  ایران و عراق خاتمه یافت بدون اینکه حتی یک وجب از خاک ایران به دشمن سپرده شود . جنگ به پایان رسید و وقت مذاکره و دیپلماسی فرا رسید آقای هاشمی رفسنجانی در یک دیپلماسی فعال و موثر عراق را مجاب به آزاد سازی اسرا و سپس سازمان ملل را متقاعد نمود حکومت بعث عراق را به عنوان آغازگر جنگ معرفی کند و این پیروزی بزرگی برای ایران در عرصه داخلی و بین المللی محسوب می شد.

هاشمی بعد از جنگ به عنوان رئیس جمهور با چند مشکل بزرگ مواجه بود.

الف- فرهنگ خاص جنگ و درگیری و خون و کشتن و کشته شدن( که 8 سال بسیاری از جوانان و نخبگان کشور با آن خو گرفته بوند) و تلاش جهت هدایت نمودن این روحیه به سمت سازندگی و توسعه و جلوگیری از تند روی ها؛ که این موضوع بحث مفصلی می طلبد چرا که تغییر ذهن جوانان پر شور از روحیه جنگ و فضایی که در تمام جنگ های طولانی مدت وجود دارد به فضای خاص توسعه اقتصادی و سیاسی و فرهنگی بسیار سخت و هزینه بر است.

ب- بازسازی توان دفاعی تحلیل رفته کشور در حوزه هوایی، هوانیروز، دریایی و نیروی زمینی که خوشبختانه در این خصوص توفیقات بزرگی حاصل شد،  از جمله آنها خریداری زیر دریایی های پیشرفته، خرید و ساخت انواع موشک های دور برد، میان برد و کوتاه برد، خریداری انواع هواپیماهای پیشرفته از جمله میگ 29 و تجهیز توان دفاعی کشور در حد مطلوب

ج- بازسازی خسارت های بسیار سنگین جنگ در دو بخش بازسازی شهرها، بازسازی و نوسازی زیر بناهای توسعه  از جمله بازسازی و نوسازی جاده ها و اتوبان ها و خطوط ریلی و اتصال خط آهن ایران به بندر بزرگ عباس(راه آهن بافق بندر عباس)

ادامه دارد.