هزينه توليد برق توسط نيروگاه اتمي بوشهر چقدر بوده است؟
قرار است در ماه جاري (مرداد ۹۸) بتنريزي واحد دوم نيروگاه اتمي بوشهر با همكاري شركت روسي آغاز شود و اين واحد تا شش سال آينده به بهرهبرداري برسد. ساخت نيروگاه اتمي بوشهر چقدر هزينه برده و احداث واحدهاي جديد اين نيروگاه، به چه ميزان سرمايهگذاري نياز دارد؟ برق هستهاي چه سهمي در توليد برق كشور دارد؟ هزينه ساخت نيروگاههاي سوخت فسيلي كه ظرفيتي معادل نيروگاه اتمي بوشهر دارند، چقدر است؟ در اين گزارش و اينفوگرافي مربوط به آن، به سوالات فوق پاسخ ميدهيم.
به گزارش
مردم سالاري آنلاين، احداث واحد يكم
نيروگاه اتمي بوشهر پيش از انقلاب و در سال ۱۳۵۴ شمسي آغاز شد؛ با اين حال، افتتاح اين نيروگاه
۳۶ سال بهطول انجاميد و عملاً واحد يكم نيروگاه اتمي بوشهر در سال ۱۳۹۰ مورد بهرهبرداري قرار گرفت و به شبكه برق سراسري متصل شد. با اين حال، اين روند طولاني ۳۶ ساله بدين معنا نيست كه طي همه اين سالها، روند احداث نيروگاه اتمي بوشهر ادامه داشت.
انقلاب كه شد، شركت آلماني «كرافت ورك يونيون» عمليات احداث
نيروگاه اتمي بوشهر را متوقف كرد و از كشور خارج شد. اگرچه در آغاز انقلاب، برخي جريانات با ساخت نيروگاه اتمي مخالف بودند، اما اين مخالفت چندان ديرپا نبود و ايران از شركت آلماني به دادگاه داوري بينالمللي شكايت بُرد.
بعد از انقلاب، جنگ نيز مانع از كار بر روي نيروگاه اتمي بوشهر شد و حتي ارتش عراق در چند نوبت، اقدام به
بمباران نيروگاه اتمي بوشهر كرد و به اين نيروگاه خسارت وارد شد.
عمليات احداث واحد يكم نيروگاه اتمي بوشهر، در شكل فعلياش عملاً از
سال ۱۳۷۳ آغاز شد. در اين سال، بين ايران و روسيه، قرارداد تكميل نيروگاه اتمي بوشهر امضاء شد و احداث اين نيروگاه شركت «اتم استروي اكسپورت»، يكي از شركتهاي زيرمجموعه «روساتم» سپرده شد.
طبق قرارداد امضاءشده بين ايران و روسيه، قرار شد
ساخت نيروگاه اتمي بوشهر تا
سال ۱۳۷۹ (سال ۲۰۰ ميلادي) پايان بپذيرد! مبلغ كل اين قرارداد در ابتدا يك ميليارد و ۲۰۰ ميليون دلار بود، اما بعداً در اصلاحيههايي كه قرارداد با آن مواجه شد، اين قيمت افزايش يافت.
شركت روسي بارها و بارها، به بهانههاي مختلف از مشكلات فني گرفته تا اين ادعا كه ايران در پرداخت اقساط تأخير داشته است، راهاندازي نيروگاه اتمي بوشهر را به تعويق انداخت. ماحصل همه اين تأخيرها اين بود كه نيروگاهي كه طبق قرارداد اوليه با طرف روسي، قرار بود سال ۷۹ به بهرهبرداري برسد، عملاً ۱۱ سال بعد و در سال ۹۰ به بهرهبرداري رسيد.
شايد هيچكس نداند كه از آغاز احداث واحد يكم نيروگاه اتمي بوشهر در سال ۱۳۵۴ تا سال ۱۳۹۰ چقدر براي آن هزينه شده است. در مورد، هزينه احداث نيروگاه در زماني كه روسها مسئوليت آن را بر عهده گرفتند نيز برآوردها متفاوت است و آمار رسمي در اين مورد اعلام نشده است. ظرفيت توليد برقِ واحد يكم نيروگاه اتمي بوشهر، ۱۰۰۰ مگاوات است و احتمالاً از زمان حضور شركت روسي در ساخت اين واحد، چيزي بين ۱.۵ ميليارد دلار تا ۵ ميليارد دلار براي احداث آن هزينه شده باشد.
هزينه احداث واحدهاي دو و سه نيروگاه اتمي بوشهر
روند احداث واحد يكم نيروگاه اتمي بوشهر در يك شرايط استثنايي صورت گرفت. شايد براي برآورد هزينه برق هستهاي بهتر باشد كه واحدهاي دوم و سوم نيروگاه اتمي بوشهر را بررسي كنيم.
قرارداد ساخت واحدهاي دوم و سوم نيروگاه اتمي بوشهر در سال ۱۳۹۵ بين
ايران و روسيه امضاء شد؛ يعني زماني كه
برجام اجرايي شده بود و تحريمها لغو شده بودند. ظرفيت توليد برق واحدهاي دوم و سوم نيروگاه اتمي بوشهر، هر كدام
۱۰۵۷ مگاوات است و طبق قرارداد، اين دو واحد بايد ظرف
ده سال ساخته شوند. مبلغ قرارداد نيز در مجموع
۱۰ ميليارد دلار است. قرارداد واحدهاي دوم و سوم نيروگاه اتمي بوشهر معيار خوبي براي بررسي هزينههاي توليد برق هستهاي در شرايطِ عاديِ غيرتحريمي است. اين قرارداد نشان ميدهد كه
توليد هر ۱۰۰۰ مگاوات برق هستهاي ۵ ميليارد دلار هزينه دارد.
آنگونه علياكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي، گفته است واحد دوم نيروگاه اتمي بوشهر، شش سال آينده، و واحد سوم اين نيروگاه، هشت سال آينده، به بهرهبرداري خواهد رسيد. بايد منتظر ماند و ديد آيا اين واحدها طبق زمان وعده دادهشده، وارد مدار خواهند شد يا خير.
برق هستهاي گران است يا ارزان؟
واحد يكم نيروگاه اتمي بوشهر كه احداث آن دههها زمان برد، به گفته رئيس سازمان انرژي اتمي تنها ۲.۷ درصد برق كشور را تأمين ميكند.
در حال حاضر، ما نيروگاههايي غيرهستهاي در كشور داريم كه بسيار بيشتر از نيروگاه اتمي بوشهر برق توليد ميكنند. بهعنوان مثال،
نيروگاه شهيد رجايي قزوين، حدود ۵ درصد برق مورد نياز كشور را تأمين ميكند و ظرفيت توليد برق آن دو برابر، واحد يكم نيروگاه اتمي بوشهر است.
ظرفيت توليد برق
نيروگاه دماوند، ۲۸۶۸ مگاوات است و در واقع اين نيروگاه، ۲.۸ برابر نيروگاه اتمي بوشهر برق توليد ميكند. در حال حاضر،
نيروگاه شهيدسليمي نكا نيز با ظرفيت ۲۲۱۴ مگاوات، ۲.۲ برابر نيروگاه اتمي بوشهر برق توليد ميكند.
برآوردها حاكي از اين است كه هزينه ساخت نيروگاههاي سوخت فسيلي به همراه تأسيسات وابسته، به ازاي هر مگاوات ظرفيت توليد، تقريباً يك ميليون دلار است. بنابراين، هزينه ساخت يك نيروگاه سوخت فسيلي، كه ظرفيت توليدي معادل واحد يكم نيروگاه اتمي بوشهر داشته باشد، تقريباً
يك ميليارد دلار است. درست است كه نيروگاه اتمي آلودگي كمتري دارد، اما اگر بخواهيم با استانداردِ هزينه احداث بسنجيم، در كشوري كه از ميزان زيادي سوخت فسيلي برخوردار است، هزينه ساخت نيروگاه حرارتي بسيار كمتر از هزينه ساخت نيروگاه اتمي است و احداث آن نيز زمان كمتري ميبرد.