خبرگزاري ميزان - آنا نوشت: در يكم نوامبر ۱۹۵۲ اولين بمب هيدروژني ايالات متحده آمريكا در جزيره بيكيني واقع در اقيانوس اطلس مورد آزمايش قرار گرفت. با افشاي اين خبر، افراد در سراسر جهان نسبت به اين آزمايش معترض و خواستار توقف آن شدند. هرچند در دهه‌هاي آتي، كوشش‌هايي براي خلع سلاح هسته‌اي در جهان آغاز شد و توافقاتي در اين زمينه به دست آمد، اما توليد اين سلاح هرگز متوقف نشد. با اين وجود تا بدين لحظه هيچ بمب هيدروژني در طول يك جنگ عليه يك كشور ديگر مورد استفاده قرار نگرفته است. به گفته كارشناسان، بمب هيدروژني قدرت نابودي كل شهر‌ها و كشته شدن افراد به مراتب بيشتري را به نسبت بمب اتمي دارد.
ايالات آمريكا در جنگ جهاني دوم بمب‌هايي اتمي را در دو شهر از كشور ژاپن سرازير كرد. اين رخداد، ده‌ها هزار كشته برجاي گذاشت. پس از گذشت چند دهه و با پايان رسيدن جنگ سرد به نظر مي‌رسيد، رقابت تسليحاتي براي توليد جنگ‌افزار اتمي نيز به پايان رسيده است. با اين حال تنش‌هاي جهاني در مورد برنامه هسته‌اي كشور‌هاي مختلف باعث شد فضا با گذشت دهه‌ها از فروريختن ديوار برلين همچنان متشنج باقي بماند، در اين گزارش مروري بر آنچه در مورد بمب‌هاي اتمي و هيدروژني بايد بدانيد خواهيم داشت:
چرا بمب هيدروژني از بمب اتمي قوي‌تر است؟
به گزارش آسوشيتدپرس، بيش از ۲۰۰ هزار نفر در ژاپن پس از انفجار اولين بمب اتمي جهان در هيروشيما و سه روز بعد در ناگازاكي جان خود را از دست دادند. هر چند در جنگ جهاني دوم نفرات بي‌شماري جان باختند، اما بمب‌گذاري در اين دو شهر چنان ويرانگر بود كه ژاپن، كشوري كه به طور سنتي خودكشي را بر تسليم ترجيح مي‌داد (قانون هاراگيري)، مجبور به تسليم بي‌قيد و شرط شد.
كارشناسان و متخصصان هسته‌اي اذعان دارند، يك بمب هيدروژني مي‌تواند تا هزار برابر قدرتمندتر از بمب اتمي باشد. ايالات متحده كشوري كه اولين آزمايش بمب هيدروژني را در دهه ۵۰ ميلادي انجام داد احتمالا بيش از هر كشور ديگري شاهد اين حقيقت بوده است. به گفته ادوارد مورس، استاد مهندسي هسته‌اي در دانشگاه كاليفرنيا، بركلي، بمب‌هاي هيدروژني باعث انفجار بزرگ‌تري مي‌شوند، به اين معني كه امواج شوك (امواجي كه باعث تغيير ناگهاني و ناپيوسته در فشار، دما، و چگالي محيط مي‌شود)، انفجار، گرما و تشعشع آنها، همگي از بمب اتمي بيشتر است.
اگرچه خوشبختانه از زمان جنگ جهاني دوم تاكنون هيچ كشوري از اين دسته از سلاح‌ها براي كشتار جمعي استفاده نكرده است، اما كارشناسان بر اين باورند كه اگر يك بمب هيدروژن به جاي بمب اتمي بر سر مردم ريخته شود، نتايج بسيار فاجعه‌بار خواهد بود. بشر به سادگي مي‌تواند با دستان خود، حساب خود را يكسره كند.
بمب اتمي كه در ناگازاكي مورد استفاده قرار گرفت، تمام افراد زنده را در شعاع حدود يك و نيم كيلومتري به قتل رساند. اين در حالي است كه بمب هيدروژني موجودات زنده را در شعاع هشت تا ۱۶ كيلومتري نابود خواهد كرد. به عبارت ديگر، اگر تصميم داريد انسان‌هاي بيشتري را نابود كنيد بهتر از بمب هيدروژني استفاده كنيد! ميزان تخريب اين بمب به مراتب بيشتر از بمب اتمي است و با احتساب اين قدرت ويرانگري، قدرت كُشندگي آن چيزي ميان ۱۰۰ تا هزار برابر بمب اتمي خواهد بود.
به همين دليل دانشمندان، بمب‌هاي هيدروژني را قاتل شهر‌ها مي‌نامند. اين بمب‌ها اساسا شهر‌هاي مدرن را از بين خواهند برد. بي‌ترديد بمب اتمي ساده همچنان ويرانگر خواهد بود، اما در برابر يك بمب هيدروژني شبيه اثرگذاري شليك تانك در برابر تير ژ۳ است.
تفاوت بين بمب هيدروژني و بمب اتمي در چيست؟
به زبان ساده، بمب هيدروژني نسخه پيشرفته‌تر بمب اتمي است. بايد ابتدا بر توليد بمب اتمي مسلط شويد تا بتوانيد از بمب هيدروژني استفاده كنيد. در يك بمب اتمي از اورانيوم يا پلوتونيوم استفاده مي‌شود. انفجار اين دسته از بمب‌ها منوط بر شكافت اتم است؛ يك واكنش هسته‌اي كه در آن هسته يا اتم به دو قسمت تقسيم مي‌شود. براي ساختن بمب هيدروژني، همچنان به اورانيوم يا پلوتونيوم نياز داريم در عين حال به دو ايزوتوپ ديگرِ هيدروژن به نام‌هاي دوتريم و تريتيوم نياز است.
بمب هيدروژني متكي بر همجوشي است، فرايند گرفتن دو اتم جداگانه و قرار دادن آنها در كنار هم براي تشكيل يك اتم سوم. در انفجار بمب هيدروژني همزمان شكافت و همجوشي با يكديگر رخ مي‌دهند. در هر دو مورد، مقدار قابل‌توجهي انرژي آزاد مي‌شود كه باعث انفجار مي‌شود.
با اين حال، انرژي بيشتري در طي فرآيند همجوشي آزاد مي‌شود و انفجاري بزرگ‌تر را در پي دارد و روي هم رفته محصول نهايي انفجار شما را خانه‌خراب‌كُن‌تر خواهد كرد. بمب‌هاي اتمي كه در ژاپن مورد استفاده قرار گرفت هر كدام معادل تقريباً ۱۰ هزار كيلو تن TNT بود.
با اين حال بمب‌هاي هيدروژني بازدهي بيشتري دارند. منظور از بازدهي قدرت انفجار است. انفجار اين دسته از بمب‌ها از حدود ۱۰۰ هزار كيلوتن TNT تا چند ميليون كيلوتن TNT مي‌تواند متغير باشد كه به طور خلاصه تنها به معناي مرگ و نيستي بيشتر است و بس. توليد بمب‌هاي هيدروژني به دليل فرايند‌هاي شيميايي آن، سخت‌تر است، اما همزمان وزن آنها سبك‌تر است، به اين معني كه مي‌توانند براي مسافت‌هاي دورتري مورد استفاده قرار گيرند (با فرض بر اينكه روي موشك‌ها سوار شود).
شباهت ميان بمب‌هاي هيدروژني با بمب‌هاي اتمي در چيست؟
هر دو بمب فوق‌العاده كشنده هستند و قدرت نابودي افراد را در عرض چند ثانيه به دليل انفجار و همچنين تا ساعت‌ها بعد به دليل تشعشعات دارند. انفجار‌هاي حاصل از هر دو بمب باعث مي‌شوند كه بلافاصله سازه‌هاي چوبي كاملا پودر شوند، ساختمان‌هاي بزرگ سقوط كنند و جاده‌ها غيرقابل استفاده شوند.
مجله لايف در مقاله‌اي كه در تاريخ ۱۱ مارس ۱۹۴۶، پس از انفجار اتمي در ژاپن منتشر كرد، چنين ويراني را بدين صورت توصيف كرد: «طي آن امواج [با وقوع انفجار اوليه]، بدن افراد به شدت چلانده شد، سپس اعضاي داخلي آنها از هم پاشيد. سپس شدت انفجار باعث شد اجسامِ تكه و پاره شده با سرعت ۵۰۰ تا ۱۰ هزار مايل در ساعت در هوا پرت شوند.»
عملاً همه افراد در شعاع دو كيلومتري اين رويداد ناگوار كشته يا به شدت آسيب ديدند و تقريبا ساختمان‌ها نابود شد. عوارض جانبي اين رويداد تا دهه‌ها بعد باقي ماند و هرساله در ۱۰ آگوست مراسم بزرگي براي يادبود قربانيان بمباران‌هاي هسته‌اي در پارك يادمان جنگ شهر ناگازاكي برگزار مي‌شود.