ظریف: ما دوران اوج داشته‌ایم، مسلما امروز یکی از آن روزها نیست، اما آیا وضع به همین شکل باقی خواهد ماند؟ فکر نمی‌کنم

ظریف توضیح داد: «ما در منطقه فراز و نشیب‌های زیادی داشته‌ایم. زمانی بود که ایران از سوی عراق مورد حمله قرار گرفت و همه به او کمک می‌کردند و ایران در آستانه فروپاشی بود. زمانی که عراق به ایران حمله کرد، همه انتظار داشتند که ما یک هفته‌ای از بین برویم. به همین دلیل است که شورای امنیت ۷ روز صبر کرد تا اولین قطعنامه خود را پس از شکست آن صادر کند. ما دوران اوج داشته‌ایم و مسلما امروز یکی از آن روزها نیست. اما آیا وضع به همین شکل باقی خواهد ماند؟ فکر نمی‌کنم. ایران حدود ۷ هزاره است که سختی‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. به ما حمله شده، تحت اشغال بوده‌ایم اما هرگز از بین نرفتیم. هنوز پابرجا هستیم و خواهیم ماند.»

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : ظریف: ما دوران اوج داشته‌ایم، مسلما امروز یکی از آن روزها نیست، اما آیا وضع به همین شکل باقی خواهد ماند؟ فکر نمی‌کنم ظریف: ما دوران اوج داشته‌ایم، مسلما امروز یکی از آن روزها نیست، اما آیا وضع به همین شکل باقی خواهد ماند؟ فکر نمی‌کنم

ایسنا: وزیر امور خارجه پیشین ایران در جلسه پرسش و پاسخی در فروم دوحه تشریح کرد که به‌رغم تصورات باطل درباره شکست ایران در نتیجه تجاوزگری رژیم صهیونیستی، ایران چگونه با تکیه بر توانمندی‌های داخلی قادر به دفاع از خود بود و آن را نشانه قدرت ایران دانست.

«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه پیشین ایران روز شنبه و در میزگردی با «تریتا پارسی» تحلیلگر و معاون رئیس اندیشکده کوئینسی، «جاسم البدیوی» دبیرکل شورای همکاری کشورهای خلیج فارس و «ناتالی توچی» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک پنل «فروم دوحه» در پایتخت قطر شرکت کرد.

ظریف در پاسخ به سوالی درباره سیاست‌های ایران در پی تحولات قابل توجه منطقه که عمدتا در نتیجه درگیری‌های نظامی اخیر در آن به وقوع پیوسته، توضیح داد: «ما در منطقه فراز و نشیب‌های زیادی داشته‌ایم. زمانی بود که ایران از سوی عراق مورد حمله قرار گرفت و همه به او کمک می‌کردند و ایران در آستانه فروپاشی بود. زمانی که عراق به ایران حمله کرد، همه انتظار داشتند که ما یک هفته‌ای از بین برویم. به همین دلیل است که شورای امنیت ۷ روز صبر کرد تا اولین قطعنامه خود را پس از شکست آن صادر کند. ما دوران اوج داشته‌ایم و مسلما امروز یکی از آن روزها نیست. اما آیا وضع به همین شکل باقی خواهد ماند؟ فکر نمی‌کنم. ایران حدود ۷ هزاره است که سختی‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. به ما حمله شده، تحت اشغال بوده‌ایم اما هرگز از بین نرفتیم. هنوز پابرجا هستیم و خواهیم ماند.»

ظریف با اشاره به تجاوزگری آمریکا و رژیم صهیونیستی به ایران گفت: «فراموش نکنید که ۲ قدرت اتمی بدون هیچ دلیلی، هیچ توجیهی به ایران حمله کردند. همه می‌دانیم که آن‌ها امیدوار بودند تا دوشنبه که اسرائیل به صداوسیما و شورای امنیت ملی ما حمله کرد،‌ اثری از ما نخواهد بود. همه انتظار داشتند که در دقایق نخست جنگ که ما ۱۷ نفر از فرماندهان ارشد نظامی‌مان را از دست دادیم، قادر به مقاومت نخواهیم بود. اما ایران ثابت کرد-من نمی‌خواهم مباهات کنم، چراکه کشتن افراد چیزی نیست که بخواهیم به آن مباهات کنیم- اما ما ثابت کردیم که می‌توانیم به اسرائیل آسیب جدی وارد کنیم. چرا از کشوری ضعیف صحبت می‌کنید؟ ما ثابت کردیم ایران تنها کشور منطقه است که-وقتی آمریکا می‌خواست به ما حمله کند، تمامی پایگاه‌های خود در منطقه را تخلیه کرد-این نشانه ضعف یا تحقیر نیست. آمریکا تمامی پایگاه‌های خود را تخلیه کرد و من واقعا متاسفم که پایگاهی که در قطر بود مورد حمله(عملیات بشارت فتح ایران در پاسخ به تجاوزگری آمریکا) قرار گرفت؛ امیدوار بودم که جای دیگری باشد. خوشحالم اکنون در دولت نیستم و می‌توانم آزادانه صحبت کنم. به نظرم همه باید پیش از این که درباره ایرانِ ضعیف صحبت کنند، ابتدا این واقعه را هضم کنند که آمریکا پیش از حمله خود تمامی پایگاه‌هایش را تخلیه کرد.»

تبلیغ

گزارش مردمی جنجالی درباره مجری صدا سیما!

خرید محصول

وزیر امور خارجه پیشین ایران تاکید کرد: «ایران قوی است. ایران توانمندی‌های(لازم) را دارد و این توانمندی‌ها در ایران نهادینه شده‌اند-وارداتی نیستند. امنیت ما وارداتی نیست، آن را خریداری نمی‌کنیم، توان هسته‌ای‌ ما وارداتی نیست تا آن را مانند برخی‌ کشورها در شمال آفریقا تقدیم آمریکا کنیم.(تمامی این‌ها) متعلق به ماست. بنابراین بهتر است که همه آن را به رسمیت بشناسند، با آن کنار بیایند و همکاری با ایران را آغاز کنند. به نظرم اگر با این واقعیت کنار بیایند و از این احساس که "من برنامه هسته‌ای ایران را منهدم کردم" دست بکشند. آرام باشید تا باهم همراه شویم.»

آمریکا با مشارکت مستقیم در تجاوزگری رژیم صهیونیستی به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران که از ۲۳ خردادماه آغاز شد، تاسیسات اتمی ایران در فردو، اصفهان و نطنز را مورد هدف قرار داد. این حملات در میانه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با میانجیگری عمان درباره شیوه محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران و لغو تحریم‌های آن انجام شد که تهران آن را «خیانت به دیپلماسی نامید».

ایران طی عملیات‌های جداگانه وعده صادق ۳ و بشارت فتح به تجاوزگری رژیم صهیونیستی و آمریکا پاسخ داد. پایگاه هوایی العدید آمریکا در قطر طی عملیات بشارت فتح هدف قرار گرفت.

ظریف در پاسخ به این سوال تریتا پارسی که «آیا راهبرد ایران در نتیجه این تغییرات قابل توجه تغییر کرده است؟»، گفت: «نه. مشکل توافق هسته‌ای که من آن را مذاکره کردم، این بود که راهبرد ایران را تغییر داد و ما از مقاومت به سمت مصالحه رفتیم؛ به همین دلیل است که در ایران با مخالفت زیادی روبه‌رو شد. هم ایران و هم آمریکا کاری را انجام دادند که اساسا برایشان معمول نبود. ما به مقاومت عادت داریم و آمریکایی‌ها به تحمیل. بنابراین، ما و آمریکایی‌ها با بیشترین مخالفت داخلی روبه‌رو شدیم، چراکه آن‌ها نتوانستند توافق هسته‌ای را تحمیل کنند و ما هم هر توافقی که به ما پیشنهاد شد را نپذیرفتیم. ما به راهبرد مقاومت بازگشته‌ایم که به آن عادت داریم و به خوبی از عهده آن برمی‌آییم. این بهترین راهبردی نیست که من می‌توانم به ایران توصیه کنم اما راهبردی است که عملکرد بسیار خوبی در آن داریم. ما مقاومت کرده‌ایم و می‌توانیم مقاومت کنیم. »

ظریف در ادامه با اشاره به این که در رایزنی‌های منطقه‌ای درباره سوریه و غزه دیگر مانند قبل به ایران به عنوان یک مانع اشاره نمی‌شود، بیان کرد: «اکنون که در بحث‌ها درباره تمامی این مناطق، ایران مانع نیست. اکنون ما مانع را همانی می‌بینیم که همیشه بوده و خواهد بود و آن تجاوز اسرائیلی است. اکنون می‌دانیم که باید به چه چیزی رسیدگی کنیم. بیماری منطقه ما این است و این بیماری باید درمان شود. رژیمی که خود را بالاتر از قانون، بالاتر از قوانین بین‌المللی و بالاتر از قوانین حقوق بشر می‌داند، رژیمی که حالا نقشه منتشر می‌کند که شامل کشورهای منطقه است-نقشه‌های اسرائیل بزرگ‌ را دیده‌اید؟(شامل) تمام سوریه، تمام اردن، نیمی از عراق و بخش‌هایی از عربستان سعودی است. مشکل همیشه این بوده است. خدا را شکر ما دیگر مشکل نیستیم. به مشکل اصلی نگاه کنید.»

در بخش دیگری از این جلسه البدیوی در پاسخ به سوالی درباره موضع شورای همکاری خلیج فارس درباره نقش منطقه‌ای ایران در واکنش به اظهارات ظریف درباره جنگ عراق و انتظاری که برخی کشورها درباره شکست ایران در نتیجه تجاوزگری آمریکا و رژیم صهیونیستی داشتند، گفت: «من به شما، به رهبری ایران و مردم ایران اطمینان می‌دهم که هیچ کسی در شورای همکاری خلیج فارس نمی‌خواهد ایران از بین برود.»

البدیوی با اشاره به تمایل کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به همکاری با ایران در راستای شکوفایی منطقه‌ای با ادعاهایی علیه ایران گفت: «ما باید اقدامات درست در راستای اعتمادسازی را برای بهره‌مندی از آنچه ما به عنوان کشورهای همکاری خلیج فارس از آن بهره‌مند هستیم، انجام دهیم. ما باید به ایران نشان دهیم که ما چطور در ۷ یا ۸ دهه به نهمین اقتصاد جهان تبدیل شدیم. آقای ظریف میزان تولید ناخالص داخلی ۶ کشور شورای همکاری خلیج فارس در ۲۰۲۴ به میزان ۲.۴ تریلیون رسیده است و دلیل آن دولت‌های خوب، مدیریت و رهبری عالی است که مطمئنم ایران هم از آن برخوردار است. این چیزی است که ما مایلیم آن را با ایران به اشتراک بگذاریم. اما برخی اقدامات جدی وجود دارد که مایلیم شاهد انجام شدن آن از سوی برادرانمان در ایران باشیم. ما خواستار (برچیده شدن) ایده صادر کردن انقلاب، همسایگی خوب، (متوقف شدن) برخی سیاست‌های ایران که واقعا موجب تزلزل در ثبات منطقه می‌شود که نمونه آن حمایت از حوثی‌ها(انصارالله یمن) است. باید به منظور سازمان ملل احترام گذاشته شود. همچنین خواستار اقداماتی در راستای گفت‌وگو و مذاکره و مداخله نکردن در امور شیعه‌ها در کشورهای خلیج فارس یا دیگر کشورها هستیم. ما اقدامات درستی در رابطه با ایران انجام داده‌ایم که نمونه آن عادی‌سازی روابط عربستان سعودی با ایران در ۲۰۲۳ است.»

وزیر امور خارجه پیشین ایران در واکنش به این اظهارات البدیوی گفت: «ما باید خود را بخشی از این منطقه بدانیم که در آن زندگی می‌کنیم و نمی‌توانیم آن را ترک کنیم. ما همسایگان خود را انتخاب نکرده‌ایم. سفیر انگلیس در نیویورک در ۱۹۷۱ در شورای امنیت گفت که «جعبه پاندورا را باز نکنیم، چراکه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از آنچه ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۱ رخ داد خوششان نخواهد آمد. هیچ کسی درباره قلمرو آن‌ها صحبتی نمی‌کند. کسی شکایت قلمرو خود را به دیوان بین‌المللی دادگستری نمی‌برد. بیایید درباره آن دوران صحبتی نکنیم. در دهه هفتاد در منطقه ما اتفاقی رخ داد که بیایید بحث آن را مطرح نکنیم،‌ چراکه بسیاری از ایرانی‌ها معتقدند با جدا شدن نوزدهمین استان ما در همان توافقی که جزایرمان را به ما بازگرداند، زیان دیده‌اند.»

او افزود: «اگر می‌خواهیم از گذشته حرف بزنیم، شورای همکاری خلیج فارس حدود ۱۰۰ میلیارد دلار به ایران بدهکار است. شورای همکاری خلیج فارس به صدام حسین ۱۰۰ میلیارد دلار پول داد اما ما هر روز سراغ آن‌ها نمی‌رویم تا بگوییم خسارتی که صدام حسین مورد حمایت شما به بما وارد کرد پرداخت کنید. اما وقتی او به شما(کویت) حمله کرد و شبانه تمام کشورتان را گرفت،‌ ما از شما حمایت کردیم. ما از شورای همکاری خلیج فارس حمایت کردیم. ما نگفتیم که حقشان است، در حالی که می‌توانستیم، چراکه او اول به سراغ ما آمده بود.

توچی نیز که در این جلسه حضور داشت، در پاسخ به سوال پارسی مبنی بر این که «با توجه به بدتر شدن روابط ایران و اروپا در نتیجه فعالسازی سازوکار ماشه و موضعگیری رهبران اروپایی در برابر تجاوزگری رژیم صهیونیستی علیه ایران در ماه ژوئن، اکنون راهبرد اتحادیه اروپا در قبال ایران چیست؟»، بیان کرد: «ما در ماه‌های اخیر آموختیم که دیپلماسی قابل اعتماد نیست. شاهد بودیم که روندی دیپلماتیک(مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا) مانع از وقوع جنگ نشد. پس این یک درس است که آموخته‌ایم. نکته دیگر این است که بازیگر تجدیدنظر طلب منطقه کدام است. پیش از این ایران بود اما الان تصور این است که اسرائیل است. به نظرم این هم یک تغییر اساسی دیگر است. ایران پیشتر راهبرد بازدارنده‌ای داشت که تا حد زیادی به نقش نیروهای نیابتی متکی بود که البته موفقیت چشمگیری نیز به همراه نداشت.»

او مدعی شد که این دو نکته، یعنی پررنگ‌تر شدن نقش رژیم صهیونیستی به عنوان بازیگر تجدید نظر طلب منطقه و تجدیدنظر حداقل گریرناپذیر ایران در راهبرد بازدارنده خود موجب حدی از هم‌گرایی میان ایران و شورای همکاری خلیج فارس شده است.

توچی با اشاره به نقش اروپا در این میان با اشاره به مذاکرات ایران و آمریکا بر سر توافقی هسته‌ای بیان کرد: «ما در آن مدت کوتاهی که اوضاع در منطقه مطابق معمول پیش نمی‌رود، نقش داشتیم اما صراحتا دیگر در آن موقعیت قرار نداریم. به نظرم مشکل ما اروپایی‌ها این است که نمی‌توانیم به دو چیز هم‌زمان فکر کنیم. اولی این است که مسلما اوکراین اولویت اول امنیتی ما است و موضوعی وجودی برای اروپا محسوب می‌شود. اما موضوع این است که ما نباید به بقیه جهان از دریچه زندان جنگ اوکراین و روسیه نگاه کنیم. به نظرم این اشتباه اساسی ما در این منطقه، از جمله در ارتباط با ایران بوده است. بنابراین، ما امروز راهبرد مشخصی (در ارتباط با ایران) نداریم.»

او در ادامه با اشاره به این که اروپا می‌تواند به هم‌گرایی بیشتر میان ایران و شورای همکاری خلیج فارس و ایجاد چارچوب‌های جدید گفت‌وگوهای منطقه‌ای در راستای اهداف منطقه‌ای خود از کمک کند، اذعان کرد که اروپا هیچ گاه «بازیگر شماره یک» غرب آسیا نبوده است و آمریکا که پیشتر روی حمایت اروپا از سیاست‌های خود در منطقه حساب می‌کرد، اکنون چنین جایگاهی برای آن قائل نیست و در عوض این نقش را مستقیما کشورهای حاشیه خلیج فارس ایفا می‌کنند.

این مقام پیشین اتحادیه اروپا تاکید کرد که این بلوک باید در عوض فکر کردن به این که چگونه می‌تواند در سیاست‌های آمریکا در منطقه به ایفای نقش بپردازد، باید بررسی کند که منافع آن در این منطقه چیست و قادر به انجام دادن چه اقداماتی در این زمینه است.

در ادامه این گفت‌وگوها، ظریف در پاسخ به سوال تریتا پارسی مبنی بر این که «با توجه به جایگاه سنتی اتحادیه اروپا در تنش‌زایی میان آمریکا و ایران، اکنون این بلوک چه جایگاهی برای ایران دارد؟»، گفت: «همه در ایران اعتماد خود به اروپا را از دست داده‌اند، چراکه اروپا برای خشنود ساختن آمریکا به ضرر خود کار کرده است.»

او با اشاره به این که «اروپا حقی برای فعال کردن سازوکار حل اختلاف علیه ایران برای بازگردانی تحریم‌های بین‌المللی نداشت اما از دستورات آمریکا در این زمینه پیروی کرد،»، توضیح داد: «اروپایی‌ها به دلیل این که هنوز برخلاف آمریکا عضو توافق هسته‌ای بودند، می‌توانستند مهم‌ترین نقش را ایفا کنند. اروپا با فعال‌سازی بند ۳۶ توافق هسته‌ای چه چیزی به دست آورد؟ مطلقا هیچ چیز. طبق راهبرد امنیت ملی آمریکا که روز گذشته منتشر شد، به نظر می‌رسد که اروپا تهدید بزرگ‌تری برای دموکراسی است.»

ظریف با توصیه‌ای به اروپا گفت: «توصیه من به دوستان اروپایی‌مان و کسان دیگری که فکر می‌کنند آمریکا از منافع آن‌ها حمایت می‌کند این است که از این خواب بیدار شوند و ببینند که آمریکا تنها پشتیبان منافع خود خواهد بود و کسانی که معتقد به سیاست «اول اسرائیل هستند»، همواره منافع اسرائیل را به منافع خود ترجیح خواهند داد.»

ناتالی توچی با اشاره به این دیدگاه ظریف گفت: «چیزی که تازگی دارد این است که آمریکا اکنون فعالانه خلاف منافع اروپا عمل می‌کند. به نظرم این موضوعی است که هضم آن برای ما واقعا دشوار است.

دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در ادامه این نشست در پاسخ به این سوال که «با توجه به تحولات اخیر منطقه‌ای نقش ایران در امنیت شورای همکاری خلیج فارس چیست؟»، با اشاره به این که برای دست یافتن به این یک‌پارچگی در امنیت منطقه‌ای اقدامات مشخصی باید انجام شود و دو طرف باید شرکایی برای یک‌دیگر باشند، ادعاهایی را علیه ایران مطرح کرده و گفت: «به عنوان مثال، ما پاسخ قابل اطمینانی از سوی ایران درباره مداخلات در بحرین و گفت‌وگوهای درباره جزایر امارات دریافت نکرده‌ایم. شما می‌خواهید مستقیما برویم سراغ امنیت در حالی که اینجا شکاف‌هایی وجود دارد. باز هم بحث اقدامات اعتمادسازی مطرح است.»

او حمله متجاوزانه رژیم صهیونیستی به قطر به منظور هدف قرار دادن رهبران جنبش حماس را «زنگ هشداری» برای تمامی اعضای شورای همکاری خلیج فارس خواند.

ظریف در پاسخ به سوالی خبرنگاری مبنی بر این که «چرا همواره این ادعا مطرح می‌شود که ایران بزرگ‌ترین تهدید برای منطقه است؟»، با اشاره به گفت‌وگوهای عربی-اسرائیلی در دهه ۹۰ میلادی توضیح داد: «نخست‌وزیر رابین تصمیم گرفت که به منظور متقاعد کردن جامعه اسرائیل برای گفت‌وگو با عرب‌ها دشمن را جایگزین کند. این دشمن ایران بود و اسرائیل در نیمه اول دهه ۹۰ اقدام به امنیتی‌سازی موضوع ایران کرد-ابتدا داخل اسرائیل و بعد در سطح بین‌المللی. نتانیاهو در ۱۹۹۷ به کنگره آمریکا رفت و آن‌جا گفت که ایران ۳ سال با دستیابی به بمب هسته‌ای فاصله دارد و تا پیش از پایان قرن یک بمب هسته‌ای در اختیار خواهد داشت. این امنیتی‌سازی (ایران) در سطح بین‌المللی بود.»

او در ادامه بیان کرد: «سپس آمریکا به منظور متوقف کردن مقاومت در منطقه ائتلاف میانه‌روها را ایجاد کرد که به واسطه آن، ایران به جای اسرائیل دشمن نشان داده شد. دوستان ما در حزب‌الله، در جهاد اسلامی و در حماس درگیر امنیت و مشکلات خودشان هستند. اما چرا مشکلات منطقه پابرجا است؟ آیا نسل‌کشی در غزه یا این که اکنون پس از چند دهه اسرائیل برنامه خاورمیانه بزرگ‌تر(اسرائیل بزرگ‌تر) را مطرح کرده مشکلی است که ما ایجاد کرده‌ایم؟ زمان آن نرسیده است که دوستان عرب ما به واقعیت پی ببرند؟ ما می‌خواهیم با عرب‌ها همکاری کنیم. بهای گزافی پرداخت کرده‌ایم. حتی یک گلوله هم در مدت ۴۵ سال گذشته از سوی به اصطلاح «نیروهای نیابتی» ما برای پیشبرد اهداف ما شلیک نشده است. آن‌ها برای منافع خودشان مبارزه کرده‌اند. ما از دوستان عرب خود آزرده‌ایم، چراکه ما بیش از کشورهای عربی از آرمان عربی حمایت کرده‌ایم. اما ما مقصر دانسته می‌شویم. ما بیشتر از هر کشور عربی از فلسطین حمایت کرده‌ایم.»

ظریف سپس اشاره کرد که ایران بزرگ‌ترین کشور منطقه است و به هیچ یک از همسایگان خود چشمداشتی ندارد.

کد : 2716

گروه : اخبار رسانه ها

تاریخ : 6 ساعت پیش

پرینت

کپی لینک کوتاه