روایت وال استریت ژورنال از محرمانه‌های کارتر / کارتر در اقدامی نادر به شاه گفت شورشیان را سرکوب کند / محمدرضا پهلوی در جواب گفت "وضعیت با سال ۱۳۳۲ تفاوت زیادی دارد" / کارتر بابت رفتن پهلوی سوگواری نکرد؛ او شروع به بررسی گزینه C یعنی کودتا کرد / کارتر ژنرال هایزر را فرستاد، اما ارتشی‌ها مشغول برنامه ریزی برای خروج از کشور بودند

این پدیده ای نادر است که یک رئیس جمهور آمریکا به یک رهبر مستقل بگوید که شورشیان کشورش را سرکوب کند. اما طبق خاطرات برژینسکی، مشاور امنیت ملی وقت، کارتر از ویلیام سالیوان سفیر خود در ایران، خواسته بود تا به شاه اطلاع دهد: "ما به قضاوت شاه اعتماد داریم... ما همچنین [ضرورت] اقدام قاطع و رهبری برای بازگرداندن نظم و اقتدار خود شاه را به رسمیت می‌شناسیم"

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

ری تکیه در وال استریت ژورنال نوشت: رئیس جمهور فقید آمریکا اغلب به دلیل انفعال بیش از حدش در مواجهه با دشمن جدید ایالات متحده مورد انتقاد قرار می‌گیرد. اما شواهد مربوط به آن زمان نشان می‌دهد که تلاش‌های مداخله‌گرانه‌اش هرچند به بیراهه رفت اما قاطعانه بود.

پنه‌لوپه کینچ در مقاله ای تحت عنوان "بحران ایران و نقش مشاوره و اطلاعات در دولت کارتر" در مجله آکادمیک Journal of Intelligence History، در سال ۲۰۰۶ نوشت که اطلاعات نادرست و فرآیندهای تصمیم‌گیری معیوب به طور قابل توجهی در ناتوانی ایالات متحده برای پاسخگویی مؤثر به انقلاب ۵۷ ایران نقش داشته است.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: تصور رایج با گذشت چهار دهه پس از ریاست جمهوری‌ جیمی کارتر، که این هفته درگذشت این است که او به نوعی مسئول «از دست دادن» ایران است. اغلب استدلال شده که انفعال او به شکل‌گیری یک حکومت اسلامی که از زمان انقلاب ایران در سال 1979، خاورمیانه را درگیر خود کرده، کمک نموده است.

اما اگر این موضوع به عنوان مهمترین میراث او دیده شود، آرشیوهای آن زمان داستان متفاوتی را روایت می‌کنند. هیچ آمریکایی ای به اندازه کارتر برای خنثی کردن انقلاب ایران تلاش نکرد. و هنگامی که این تلاش ناکام ماند، او برای براندازی حکومت اسلامی توطئه نمود.

اواسط دهه 1970، زمانی که کارتر روی کار آمد، دوران عقب نشینی ایالات متحده بود. شوک‌های ناشی از رسوایی واترگیت و جنگ ویتنام باعث شد بسیاری از آمریکایی‌ها اعتماد خود را به سیاستمداران و نهادهای خود از دست بدهند. جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1973 با تحریم نفتی و افزایش چشمگیر قیمت نفت همراه بود؛ این تحولات به نوبه خود اصطلاح جدیدی به نام رکود تورمی را وارد واژگان ما کرد که به معنای تورم و بیکاری بالا به طور همزمان بود.

آمریکای خسته مجبور بود عقب نشینی کند و برای رصد تحولات در مناطق حیاتی جهان به نیروهای نیابتی و متحدان خود تکیه نماید. در خاورمیانه محمدرضا پهلوی شاه ایران چنین نقشی را برای واشنگتن ایفا می کرد. او رهبر نادری در منطقه بود که در جنگ سرد از آمریکا حمایت کرد، اسرائیل را پذیرفت و از پیوستن به اعراب در اعمال تحریم‌ نفتی خودداری کرد. او مایل بود میلیاردها دلار بابت خرید تسلیحات آمریکایی جهت محافظت از خلیج فارس هزینه کند. تا زمانی که شاه در حال نگهبانی در منطقه بود، عقب نشینی از خاورمیانه برای واشنگتن هزینه ای در پی نداشت.

کارتر اهمیت نقش ایران را تشخیص داد و در یکی از اولین سفرهای خود به خارج از کشور به عنوان رئیس جمهور، در دسامبر 1977، به تهران سفر کرد. در یک سخنرانی به یاد ماندنی، او ایران را به دلیل رهبری شاه به عنوان «جزیره ثبات» مورد تمجید قرار داد. اما در طول سال بعد، انقلاب ایران سریعتر از آنکه سیاستگذاران ایالات متحده بتوانند مفروضات دیرینه خود در مورد شاه را تعدیل نمایند، پیش رفت.

این غیرمنطقی نبود که آنها تصور کنند حاکمی محتاط که 37 سال در قدرت بوده و فرماندهی یک ارتش قدرتمند را بر عهده دارد، می تواند با چند تشنج اجتماعی مانند اعتراضات دانشجویی در میان شهروندانش از قدرت کناره گیری کند اما آنها عین حال خطر یک بیداری مذهبی را دست کم گرفتند - که تا حدی ناشی از خشم حاصل از فساد و سرکوب از سوی طبقه حاکم بود که توسط متحدان غربی تقویت شده بود. در همین حال، در واشنگتن دی سی کسی مطلع نبود که شاه از بیماری سرطان رنج می برد که تمایل او را برای کنار کشیدن از مدیریت اوضاع در زمان بحران تشدید کرد.

کارتر خود در سال 1978 مشغول رسیدگی به اولویت های دیگری بود: یعنی کنترل تسلیحات با اتحاد جماهیر شوروی، عادی سازی روابط با چین و صلح اعراب و اسرائیل که در ماه سپتامبر به توافقنامه کمپ دیوید ختم شد. و زمانی هم که او متوجه شرایط در ایران شد، پی برد که دولت خودش دچار اختلاف است.

تبلیغ

دانلود بدون دردسر جدیدترین نرم‌افزارها

مشاهده

مخالفان جنگ حاضر در وزارت امور خارجه که با جنگ طلبان شورای امنیت ملی که خواهان قوی ترین مداخله برای حمایت از شاه بودند، اختلاف نظر داشتند.

کارتر نسبت به مشاوران لیبرال خود فرد سرسخت تری بود و معمولاً جانب معاونان جنگ طلب تر خود را می گرفت. برای رئیس‌جمهوری که اغلب آرمان‌گرایی را با عمل‌گرایی در هم می‌آمیخت، حفظ رژیم شاه تصمیم سختی نبود.

طبق گزارشی که سالیوان پس از ملاقات خود با شاه ارسال کرده بود، محمدرضا پهلوی گفته بود "چرا رئیس‌جمهور فکر می کند که یک دولت نظامی می‌تواند موفق باشد". او همچنین اشاره کرد که "وضعیت به طور کلی با سال ۱۳۳۲ تفاوت زیادی دارد"، زمانی که سیا به شاه کمک کرده بود تا دولت ملی‌گرا را از طریق ارتش سرنگون کند.

در ژانویه 1979، ایران در حال از هم پاشیدن بود. خیابان ها پر از تظاهرکنندگان بود و اقتصاد بر اثر اعتصابات فلج شده بود. شاه اساساً تسلیم شد و کشور را ترک کرد و نخست وزیری موقت را برای مقابله با آیت الله روح الله خمینی، رهبر انقلاب منصوب کرد.

کارتر بابت رفتن پهلوی سوگواری نکرد. او اکنون شروع به بررسی گزینه موسوم به C کرد—که به معنای کودتا بود. او ژنرال رابرت هایزر را به تهران اعزام کرد تا ارتش ایران را برای تصرف قدرت آماده کند.

به نظر می رسد نه کارتر و نه هایزر متوجه نشده بودند که ژنرال های ایرانی به اندازه پادشاهی که به او خدمت کرده بودند مردد هستند و میلی به سرکوب ندارند. در زمانی که هایزر تلاش می کرد آنها را تحریک به اقدام نماید، آنها مشغول برنامه ریزی برای خروج خود از کشور بودند.

در 11 فوریه، هم سلطنت و هم امیدهای آمریکا از بین رفت. انقلابیون در حال تسخیر ساختمان های دولتی، انبارهای اسلحه و ایستگاه های رادیویی در سراسر کشور بودند. ژنرال های شاه در حال فرار بودند و سربازان وظیفه آنها از پادگان ها می گریختند. این امر کارتر و مشاورانش را دلسرد نکرد، آنها گزینه C را دوباره بررسی کردند. آنها حتی به فکر فرستادن هایزر به تهران بودند، اما ارتش ایران بی طرفی خود را اعلام کرد و تسلیم حکم تاریخ شد.

روایت وال استریت ژورنال از محرمانه‌های کارتر / کارتر در اقدامی نادر به شاه گفت شورشیان را سرکوب کند / محمدرضا پهلوی در جواب گفت "وضعیت با سال ۱۳۳۲ تفاوت زیادی دارد" / کارتر بابت رفتن پهلوی سوگواری نکرد؛ او شروع به بررسی گزینه C یعنی کودتا کرد / کارتر ژنرال هایزر را فرستاد، اما ارتشی‌ها مشغول برنامه ریزی برای خروج از کشور بودند .

کد : 1129

گروه : اخبار رسانه ها

تاریخ : 7 ماه پیش

پرینت

کپی لینک کوتاه

دیدگاه