يك كارشناس ارشد حوزه انرژي گفت: در مورد اروپا بايد بيش از حدود 2 هزار كيلومتر خطوط لوله احداث كنيم كه اقتصادي نيست، البته اكنون بايد با قيمت جديد مطالعه شود، ما مي‌توانيم خط لوله تركيه را فول‌ظرفيت داشته باشيم كه اين كشور هم استقبال مي‌كند.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي نفت آرا، سيدمهدي حسيني در ارزيابي اوضاع كنوني تجارت جهاني گاز با توجه به موضوع جنگ روسيه و اوكراين و كمبود انرژي در اروپا اظهار داشت: زماني ما با بحران بازار نفت روبرو بوديم كه اوپك مديريت مي‌كرد به طوري كه طي 40 سال گذشته شاهد آن بوده‌ايم با يك روز كم و اضافه كردن توليد؛ بازار را به تعادل مي‌رساند، همين ايده يعني تشكيل اوپك گازي دو دهه گذشته در كنفرانسي كه در ايران برگزار شد مطرح شد و نهايتا GECF تشكيل شد اما چون ما در صادرات گاز موفق نكرديم دبيرخانه اين سازمان به قطر منتقل شد.
گاز هم سياسي شد
وي افزود: اكنون بحث صادرات گاز مطرح است و گاز كم‌كم جاي نفت را مي‌گيرد و جايگاه خود را باز مي‌كند، البته امروز بحث گاز بسيار سخت و تبديل به ابزار سياسي شده است، روسيه در جنگ اوكراين از اين ابزار استفاده مي‌كند تا اروپا را تحت فشار قرار دهد و آنها هم در مقابل طبيعتا ملاحظات سياسي خود را دارند و به نوعي به اوكراين كمك تسليحاتي و مالي مي‌كنند و از طرف ديگر هم بحث تحريم روسيه مطرح است.
آغاز چالش زغالسنگ
اين كارشناس ارشد حوزه انرژي در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادي ايلنا، تصريح كرد: دوره‌اي بعد از جنگ رمضان اعراب، اروپا را بابت نفت تحريم كردند و به عنوان ابزار سياسي از آن استفاده كردند، همه دنيا اعتراض كرد كه نبايد نفت ابزار سياسي باشد امروز هم ابزار شدن منابع انرژي از جمله گاز خوب نيست، اما اينكه دنيا بخواهد منابع انرژي خود را متنوع كند مي‌تواند يك سياست باشد. اين موضوع در مورد نفت خيلي جا افتاده و مسائل تا حد زيادي حل شده، احتمالا در مورد گاز هم مي‌تواند اتفاق بيفتد، در هر حال با شرايط كنوني دنيا يك مسئله دارد يكي اينكه اروپا در زمستان با مشكل مواجه مي‌شود و در كوتاه‌مدت به شدت آسيب خواهد ديد، كشورهايي مثل لهستان و آلمان مجبورند به توليد زغالسنگ كه سال‌ها است آن را كنار گذاشته بودند، برگردند، اكنون بخاري زغال‌سنگ‌سوز ندارند و اين دردسرهايي برايشان ايجاد خواهد كرد و اين فشاري روي مردم اروپا وارد خواهد شد.
چوب روس‌ها بر سر ناتو و اروپا
وي ادامه داد: روسيه به اين زودي نمي‌تواند جنگ را تمام كند و اگر جنگ تمام نشود از اين ابزار استفاده خواهد كرد و همچنان چوب را روي سر اروپا و ناتو نگه مي‌دارد تا به اهداف خود برسد، آنها هم متقابلا سياست‌هايي خواهند داشت، اما در درازمدت اروپا مجبور است فكري به حال خود بكند، كشورهاي جنوب اروپا مي‌توانند تا حد زيادي نيازشان را از شمال افريقا، الجزاير، ليبي و نيجريه حل كنند و گاز بيشتري را دريافت كنند و شمال اروپا هم مي‌تواند از گاز صادراتي انگليس نروژ هلند استفاده كند، امروز گاز مايع امريكا به كويت و امارات مي‌رود كه مي‌تواند اروپا را هم تغذيه كند.
روسيه بازنده است
حسيني گفت: به هرحال اروپا به سمت راه‌حل‌هاي مطمئن و درازمدت و خلاصي از مونوپول بودن منبع تامين حركت خواهد كرد و اقدامات روسيه موجب خواهد شد اروپا استقلال بيشتري پيدا كنند و در درازمدت بازنده اين بازي روسيه است چون اگر گاز را به اروپا ندهد و بخواهد تنها به چين ارسال كند زيرساخت و خط لوله وجود ندارد و سرمايه‌گذاري با اقتصاد نه چندان بزرگي كه روسيه دارد بسيار سنگين است، مقداري سواپ گاز و ترانزيت از طريق ايران مطرح است كه ما خودمان هم گاز داريم، مقداري براي مصرف داخل و مقداري هم به كشورهاي همسايه مثل عراق گاز روسيه را صادر مي‌كنيم اما اين همه آن گازي را كه 23 كشور اتحاديه اروپا استفاده مي‌كنند نخواهد شد و روسيه از اين قضيه آسيب مي‌بيند.
نفت به نفع گاز عقب‌نشيني مي‌كند
وي درباره تداوم روند صعودي قيمت بيان داشت: اروپا چه بخواهد و چه نخواهد با توجه به ارزش‌هايي كه براي حفظ محيط زيست تعريف كرده‌اند مجبورند به سمت تجديدپذيرها بروند و برنامه زمان‌بندي هم دارند، اما در مجموع سهم تجديدپذيرها در سبد انرژي جهاني خيلي بزرگ نمي‌شود و بيش از 10 تا 15 درصد جا باز نمي‌كنند، آنچه باقي مي‌ماند گاز است كه نقش اول را بازي مي‌كند، نقش نفت هم به نفع گاز مقدار قابل توجهي كم مي‌شود، بنابراين گاز موقعيت خوبي خواهد داشت و تقاضا زياد مي‌شود، قيمت‌ها هم دو ويژگي دارند يك موضوع به عرضه و تقاضا مربوط است، اينكه چقدر تقاضا وجود دارد و متناسب با آن چقدر عرضه بالا و پايين مي‌رود، يك موضوع ديگر هم هيجانات بازار است، امروز قيمت گاز به دليل جنگ اوكراين و روسيه و به دليل محدوديت‌هايي كه روسيه اعلام كرده و بعنوان اهرم سياسي كه از آن استفاده مي‌كند؛ حالت هيجاني به دارند، قيمت گاز چند برابر شده به طوري كه گاز در امريكا هم كه صادر و هم از كانادا وارد مي‌كند عليرغم همه حرف‌ها بالا است، بنابراين وقتي بخش هيجاني حذف شود، قيمت روي تعادل مي‌رود. قيمت گاز طبق رابطه معمول و روال تاريخي كه با نفت دارد، متعادل مي‌شود، ضمن اينكه اگر قيمت گاز از حالت منطقه‌اي خارج شود قضايا شكل ديگري پيدا مي‌كند.
همسايه‌ها در اولويتند
اين كارشناس حوزه انرژي درباره ورود ايران به بازار گاز اروپا گفت: بنده اعتقاد دارم اگر قرار باشد سياست درازمدتي براي صادرات گاز داشته باشيم بايد هاب منطقه شويم، يعني اولويت اول ما كشورهاي منطقه خصوصا جنوب خليج‌فارس باشد، زيرا با كمترين هزينه و با بهترين قيمت صادرات خواهيم داشت، فرض كنيم براي صادرات به امارات، كويت و عمان حداكثر 100 كيلومتر خط لوله نياز است، اين ميزان خط لوله براي ما كه روزانه 5 كيلومتر خط لوله دريايي داريم بسيار آسان است و هزينه زيادي ندارد، اين كشورها هم براي اينكه مجبور نباشند از امريكا گاز مايع وارد كنند اتصال به ايران گزينه خوبي خواهد بود. در مورد پاكستان هم ما تاكنون نتوانسته‌ايم مشكل قيمت را بايد حل كنيم، گاز تا مرز اين كشور رفته، پاكستان بخوبي از شبكه گاز برخوردار است كافي است كه متصل شود و ما شير گاز باز كنيم.
بازار را با خودمان شريك كنيم
وي افزود: بخش اول توسعه ميادين است و در اين راستا مي‌توانيم بازار را با خودمان شريك كنيم، امارات قبلا پيشنهادات ويژه‌اي به ما داده بود. كويت مدت‌هاي مديد با شركت گاز ما در حال مذاكره بود و از همين خط لوله به عراق مي‌توانستيم به اين كشور هم صادرات داشته باشيم، عمان هم سال‌ها است كه از ما گاز مي‌خواهد، زيرا تاسيسات ال‌ان‌جي دارد اما گاز كافي ندارد و سال‌ها است كه نياز دارد.
تركيه ما را به اروپا مي‌رساند
حسيني تاكيد كرد: در مورد اروپا بايد بيش از حدود 2 هزار كيلومتر خطوط لوله احداث كنيم كه اقتصادي نيست، البته اكنون بايد با قيمت جديد مطالعه شود، ما مي‌توانيم خط لوله تركيه را فول‌ظرفيت داشته باشيم، اين كشور هم استقبال مي‌كند، كمااينكه اكنون از خط آذربايجان و روسيه استقبال مي‌كند. بنابراين مي‌توانيم حجم گاز به تركيه را براي تحويل به اروپا بالا بريم و البته تركيه حق ترانزيت خواهد خواست.
منازعات سياسي را در نظر بگيريم
وي يادآور شد: براي ورود به اروپا منازعات سياسي را هم بايد در نظر بگيريم زيرا ورود به بازاري است كه شايد روسيه نپسندد، در هر حال اولويت ما ابتدا همسايگان و بعد از مسير تركيه به اروپا برويم كه شرط اين است كه مسئله برجام حل شده باشد در اين صورت حتي در سرمايه‌گذاري‌ها مشاركت خواهند كرد.