پيام نفت -رسانه خبري تحليلي نفت، گاز و انرژي : تزريق آب و حفاري٬ رمز موفقيت آرامكو
جمعه، 19 اسفند 1401 - 04:48 کد خبر:50788
پيام نفت:
 
طي 10 سال اخير تعداد چاه‌هاي توليدي نفت عربستان با افزايش 1519 حلقه‌اي به 5272 حلقه چاه رسيده است. از چا‌ههاي جديد حفاري شده، 1071 حلقه در ميادين نفت خشكي و 448 حلقه در ميادين نفت دريايي واقع شده‌اند. در واقع طي 10 سال اخير سالانه 107 حلقه چاه در خشكي و 45 حلقه چاه در دريا به چاه‌هاي توليدي نفت‌خام عربستان اضافه شده است.
 
نفت عربستان - عصر نفت
نفت عربستان - عصر نفت

ميزنفت/ برنامه‌هاي نگهداشت توان توليد ميادين نفتي سعودي‌آرامكو يكي از بهترين شركت‌هاي جهان در زمينه نگهداشت توان توليد از ميادين نفتي است. بر اساس برآورد آژانس بين‌المللي انرژي، متوسط نرخ افت توليد ميادين نفتي عربستان سالانه 6 درصد بوده است. اين بدين معني است كه سالانه بيش از 500 هزار بشكه در روز از ظرفيت توليد نفت عربستان كاسته مي‌شود.  سخنگوي شركت آرامكو در سال 2006 اعلام كرد كه نرخ افت توليد ميادين نفتي بالغ عربستان را بدون انجام هيچ اقدام جديدي، 8 درصد است كه فعاليت‌هاي آرامكو اين ميزان را به 2 درصد كاهش خواهد داد.

در واقع عربستان سعي مي‌كند تا از دو طريق، تأثير افت توليد بر روي ظرفيت توليد خود را كاهش دهد؛ نخست به‌كارگيري بهترين و جديدترين تكنولوژي‌هاي موجود در ميادين توليدي و دوم توسعه ميادين جديد. در حال حاضر تقريباً در هيچ يك از ميادين نفتي عربستان حفاري عمودي انجام نمي‌شود. عربستان در دهه 1990 از حفاري افقي براي توسعه و نگهداشت توان توليد ميادين نفتي خود استفاده ‌كرد كه اكنون اين نوع حفاري هم كمتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد و عمدتاً از روش 5MRC استفاده مي‌شود.

 در واقع، تفاوت چاه‌هاي عمودي و افقي با MRC هاي مشابه را مي‌توان به تفاوت ميان ماهي‌گيري با نخ، قلاب يا تور تشبيه كرد. با به‌كارگيري چاه‌هاي MRC كه هشت شاخه هستند سطح تماس چاه و مخزن به 10 تا 12 كيلومتر مي‌رسد[. لازم به‌ذكر است با توجه به عمر بالاي ميادين عمده نفت‌خام عربستان و توليد حداكثري آنها طي سال‌هاي گذشته، ميزان توليد آب از چاه‌هاي موجود بسيار افزايش يافته است. هم‌چنين بر اساس تجارب موجود و مطالعات انجام شده در شركت آرامكو بهترين راه براي كاهش توليد آب در مخازن، كاهش توليد از چاه‌ها است.

به همين دليل آرامكو براي نگهداشت توان توليد ميادين به طور پيوسته حفاري چاه‌هاي جديد را در برنامه خود دارد. طي 10 سال اخير تعداد چاه‌هاي توليدي نفت عربستان با افزايش 1519 حلقه‌اي به 5272 حلقه چاه رسيده است. از چا‌ههاي جديد حفاري شده، 1071 حلقه در ميادين نفت خشكي و 448 حلقه در ميادين نفت دريايي واقع شده‌اند. در واقع طي 10 سال اخير سالانه 107 حلقه چاه در خشكي و 45 حلقه چاه در دريا به چاه‌هاي توليدي نفت‌خام عربستان اضافه شده است.

 
به طور كلي مي توان گفت كه توليد هر حلقه چاه نفتي عربستان از 2277 بشكه در روز در سال 2005 به 1549 بشكه در روز در سال 2010 كاهش پيدا كرده است. هم‌چنين عربستان سعودي برنامه‌هاي متعددي براي تزريق آب و حفظ فشار ميادين نفتي خود از بدو توسعه و پيش از بروز افت فشار در ميدان در دست اجرا دارد. اين كشور از اواسط دهه 1950 جهت حفظ فشار ميادين توليدي، شروع به تزريق گاز همراه نفت كرد. اولين واحد تزريق گاز در سال 1954 در ميدان آبقيق و دومين واحد در سال 1959 در ميدان عين‌دار احداث شد. پس از چندي به دليل اينكه تزريق گاز نتوانست به طور كامل از افت فشار مخازن جلوگيري كند، به تزريق آب روي آوردند.

اولين تجربه تزريق آب به سال 1956 در ميدان آبقيق باز مي‌گردد كه به دليل موفقيت‌آميز بودن اين عمليات، در اوايل دهه 1960 كار تزريق به ميدان قوار قبل از افت فشار اين ميدان آغاز شد. در سال 1998 معادل 12 ميليون بشكه در روز به دو ميدان قوار و آبقيق آب تزريق مي شد. بر اساس گزارش‌هاي شركت سعودي آرامكو، در حال حاضر روزانه 12 ميليون بشكه آب به 3 ميدان قوار، آبقيق و بري تزريق مي‌شود كه 7 ميليون بشكه آن از تصفيه آب دريا، 3 ميليون بشكه از واحدهاي جداسازي نفت و گاز و 3 ميليون بشكه نيز از سفره‌هاي آب زيرزميني تأمين مي‌شود. از مجموع 12 ميليون بشكه، 8 ميليون بشكه به ميدان قوار و 4 ميليون بشكه به ميادين بري و آبقيق تزريق مي‌شود.

 شركت آرامكو با وجود گذشت 4 دهه از شروع تزريق آب به مخازن نفتي، هنوز هم از اين عمليات درس مي‌گيرد. مديريت تزريق و آگاهي از الگوهاي جريان آب تزريق شده در داخل مخزن مي‌تواند از بروز مشكلات جدي در عمليات تزريق جلوگيري به عمل آورد. همچنين عربستان به تجربه آموخته است كه تزريق آب به مخازن بايد از همان مرحله شروع توليد آغاز شود. لذا به عنوان نمونه به ميدان خورايس كه به تازگي توسعه يافته است، روزانه 2 ميليون بشكه در روز آب تزريق مي‌كند. عربستان به توسعه و به‌كارگيري تكنولوژي‌هاي نوين در ميادين نفتي خود بسيار اهميت مي‌دهد و در همين راستا، در سال 2009 قراردادي با شركت شلمبرژه براي توسعه فناوري‌هاي تكميل چاه امضا كرد.

هم‌چنين اين كشور براي شبيه‌سازي مخازن نفتي خود، نرم افزار اختصاصي Power را طراحي كرد و اين نرم‌افزار را در سال 2010 به Gigapower ارتقاء داد. علاوه بر اين عربستان از تكنولوژي ميادين هوشمند براي بهره‌برداري از ميادين نفتي خود بهره مي‌برد. تعداد واحدهاي بهره‌برداري نفت و گاز عربستان در سال 2004 حدود 60 واحد اعلام شده كه 25 درصد از آنها در ميدان قوار نصب شده است. يكي از اقدامات كليدي عربستان سعودي براي نگهداشت توان توليد ميادين نفتي خود افزايش ظرفيت نمك‌زدائي و مديريت آب همراه توليدي6 در واحدهاي بهره‌برداري است.

منبع؛ نشريه اكتشاف و توليد