دكتر عباس شاهسوني با بيان اينكه آلودگي هوا يكي از مسائل عمده شهر‌هاي بزرگ جهان شده است، گفت: گسترش شهرنشيني، افزايش جمعيت، رشد بخش‌هاي صنعتي، حمل و نقل و الگوي‌هاي مصرف نامناسب، نگراني‌ها را نسبت به تشديد آلودگي هوا افزايش داده است كه اين آلودگي‌ها تاثيرات نامطلوبي بر سلامتي، رفاه و بهره‌وري جامعه دارد. آلودگي هوا يكي از عوامل خطر زيست محيطي مهم است و جوامع از طريق كاهش سطح آلاينده‌هاي هوا مي‌توانند بار بيماري‌هاي مربوط به سكته مغزي، بيماري قلبي، سرطان ريه و بيماري‌هاي تنفسي حاد و مزمن را كاهش دهند. رهنمود سازمان بهداشت جهاني در سال ۲۰۰۵ نشان مي‌دهد كاهش غلظت ذرات PM ۱۰ از ۷۰ ميكروگرم در مترمكعب به ۲۰ ميكروگرم در متر مكعب، ميزان مرگ را ۱۵ درصد كاهش مي‌دهد.
۷ ميليون مرگ زودرس سالانه به دليل آلودگي هوا
وي افزود: سازمان جهاني بهداشت در سال ۲۰۱۹ تخمين زده بود كه آلودگي هواي آزاد و داخل در مناطق شهري و روستايي ساليانه منجر به بيش از ۷ ميليون مرگ زودرس مي‌شود. همچنين بر اساس گزارشي در سال ۲۰۱۹ مشخص شد كه در جهان به طور ميانگين حدود ۵۴ درصد از مرگ‌هاي زودرس مربوط به آلودگي هوا در فضاي آزاد به دليل بيماري ايسكميك قلبي و سكته مغزي است. همچنين هفت درصد از مرگ و مير زودرس ناشي از سرطان ريه و ۱۹ درصد مرگ و مير زودرس ناشي از بيماري مزمن انسداد ريوي مربوط به آلودگي هوا در فضاي آزاد است.
آلودگي هوا؛ چهارمين عامل خطر مرگ در جهان
رييس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت با اشاره به اينكه آلودگي هوا بر اساس آخرين گزارش بار بيماري‌ها چهارمين عامل خطر مرگ در جهان است، اظهار كرد: مواجهه با آلودگي هوا در كشور‌هاي توسعه يافته چهارمين عامل مرگ در جهان پس از خطرات متابوليك، رژيم غذايي و دود سيگار است. اين در حالي است كه در كشور‌هاي در حال توسعه، آلودگي هوا سومين ريسك فاكتور مرگ است.
وي ضمن آنكه آلودگي هوا را يك خطر بهداشتي پيشرو در جهان دانست، بيان كرد: در سال ۲۰۱۹ از هر ۹ مرگ، يك مورد به علت آلودگي هوا رخ داده است.
مرگ و مير ناشي از آلودگي هوا بالاتر از ايدز و مالاريا
وي افزود: در حال حاضر ۹۹ درصد از جمعيت جهان در مناطقي زندگي مي‌كنند كه در آن سطح آلودگي هوا بالا است (غلظت ساليانه ذرات معلق PM ۲.۵ بالاتر از رهنمود سازمان جهاني بهداشت يعني بيش از ۵ ميكروگرم در متر مكعب است). نكته شايان توجه اين است كه اين خطر در كشور‌هاي با درآمد متوسط و پايين بيشتر است. احتمال مرگ در بچه‌هاي با سن كمتر از پنج سال در كشور‌هاي كم درآمد به علت مواجهه با آلودگي هوا بيش از ۶۰ برابر بيشتر از كشور‌هاي پر درآمد است. همچنين تعداد مردمي كه در جهان سالانه از آلودگي هوا مي‌ميرند بيش از ۶ برابر تعداد مردمي است كه از مالاريا و بيش از ۴ برابر مردمي است كه از ايدز مي‌ميرند.
سهم بالاي مردان از مرگ زودرس ناشي از آلودگي هوا
او با تاكيد بر اينكه كودكان و سالمندان از گروه‌هاي اصلي آسيب‌پذير در برابر آلودگي هوا هستند، تصريح كرد: در سال ۲۰۱۳ حدود پنج درصد از مرگ بچه‌هاي زير پنج سال و ۱۰ درصد از مرگ بزرگسالان بالاتر از ۵۰ سال، منتسب به آلودگي هوا بوده است. اين الگوي سني مرگ و مير از سال ۱۹۹۰ بدون تغيير مانده است. از سوي ديگر در بين همه سنين و طي همه بازه‌هاي زماني، سهم مردان در مرگ زودرس ناشي از آلودگي هوا بيش از زنان گزارش شده است.
افزايش ۳۰درصدي مرگ زودرس ناشي از آلودگي هوا طي ۲۳ سال
وي افزود: از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۳ ميلادي مرگ زودرس منتسب به ذرات معلق PM ۲.۵ به ميزان ۳۰ درصد افزايش داشته است و از ۲.۲ ميليون مرگ به ۲.۹ ميليون مرگ در سال در دنيا رسيده است و در همين بازه زماني هزينه‌هاي از دست رفتن آسايش به علت مواجهه با ذرات معلق PM ۲.۵ هواي آزاد ۶۳ درصد افزايش داشته و اين هزينه‌ها به ۳.۵۵ تريليون دلار رسيده است كه انعكاس دهنده بدتر شدن مواجهه مردم با آلودگي هوا است. همچنين هزينه‌هاي از دست رفتن درآمد حاصل از كار به علت آلودگي هواي آزاد ذرات معلق PM ۲.۵ از ۱۰۳ ميليارد دلار به ۱۴۴ ميليارد دلار در هر سال رسيده است.
او با اشاره به اينكه هوا يكي از اساسي‌ترين نياز‌هاي فيزيولوژيك انسان است، اظهار كرد: تصور ادامه حيات بدون هوا حتي براي چند دقيقه هم غيرممكن است و اين درحالي است كه بر اساس آخرين گزارش بار بيماري‌ها، چهارمين عامل خطر مرگ در جهان و مهم‌ترين تهديد زيست محيطي براي سلامت انسان، آلودگي هوا است. بر اساس آخرين گزارش سازمان جهاني بهداشت آلودگي هواي آزاد و هواي داخل ساليانه منجر به بيش از ۷ ميليون مرگ زودرس در جهان مي‌شود كه اين يعني از هر ۹ مرگ يك مرگ منتسب به آلودگي هوا است.