به گزارش ايسنا، نشست خبري گزارشگر ويژه سازمان ملل درمورد تاثير منفي اقدامات يكجانبه قهرآميز بر بهره‌مندي از حقوق بشر ظهر امروز در تهران برگزار شد.
آلنا دوهان در نشست خبري خود با خبرنگاران گفت: امروز گزارش اوليه از نتايج سفر ۱۲ روزه خود به ايران را منتشر مي كنم .
وي گفت: گزارش نهايي اين سفر و بررسي هاي انجام شده در نشست سپتامبر شوراي حقوق بشر در سال ۲۰۲۲ منتشر مي شود.
اين گزارشگر ويژه گفت: در اين سفر با تعدادي از نمايندگان دولت و اعضاي آن، نمايندگان بخش بهداشت و سلامت، خيرين، نمايندگان نهادهاي مدني، كنش‌گران حقوق بشر، كسب و كار و.. جلساتي داشتم.
وي افزود: بررسي ها نشان مي دهد كه تحريم ها از سال ۲۰۱۸ تاثيرات بسيار منفي بر اقتصاد ايران داشته است.
دوهان تاكيد كرد: اين تحريم‌ها مخرب‌ترين تاثيرها را روي قشرهاي آسيب پذير، كم درآمد، افرادي كه بيماري خاص دارند، زنان سرپرست خانوار، مهاجران و سالمندان داشته است.
اين گزارشگر ويژه تاكيد كرد: معتقدم كه تحريم‌هاي يك جانبه، اوليه و ثانويه و تهديد به اعمال تحريم ها، همه اين ها بحث وضعيت حقوق بشر را در ايران به خطر انداخته است. ورود دارو به ايران به دليل تحريم هاي ثانويه با مشكلاتي روبرو است.
گزارشگر ويژه سازمان ملل گفت: از كشورهايي كه اقدام به اعمال تحريم هاي يك جانبه كرده‌اند از جمله آمريكا مي خواهم كه اين تحريم هاي اعمال شده عليه ايران را بردارند چرا كه بر اساس حقوق بين الملل قابل توجيه نيست به خصوص در مورد تجارت، انتقال پول و همچنين مسائل مربوط به زير ساخت ها مانند تهيه غذا، دارو، بهداشت، مسائل انساني و ...
وي تاكيد كرد: از دولت ها مي خواهيم كه درآمدهاي بلوكه شده ايران را آزاد كنند كه دولت ايران بتواند به تعهدات خود در زمينه حقو ق بشرعمل كند. به دولت ها و شركت ها توصيه مي كنم كه تبعيت افراطي از تحريم هاي يكجانبه را متوقف كنند و مسائل انساني را در نظر بگيرند به خصوص در زمينه غذا و دارو.
آلنا دوهان در بخشي از صحبت هاي خود در نشست خبري با خبرنگاران داخلي و خارجي تاكيد كرد: من با خودم براي پرداخت پول هتل و هزينه هايم در ايران، پول نقد آوردم چون كارت هاي بين المللي در ايران به خاطر تحريم ها كار نمي كنند.
وي تصريح كرد: غالبا دولت ها ي ديگر، نمي دانند كه اثرات تحريم ها چيست، و اغلب فكر مي كنند كه مسايل مربوط به آن و صحبت هايي كه در اين زمينه مطرح مي شود فقط حرف است و فقط در رسانه ها است و تاثيرات حقوق بشري آن مغفول مانده است.
اين گزارشگر ويژه در بخشي ديگر از صحبت‌هاي خود با بيان اينكه تحريم‌هاي يكجانبه اعمال شده از سوي آمريكا عليه ايران پس از خروج واشنگتن از برجام بسيار گسترده‌تر از سال 2010 و 2015 بوده است، گفت: حقوق بشر در ايران تحت تاثير شديدي از اين تحريم‌ها قرار گرفته از جمله در موضوع سلامت. برخي از داروها در داخل ايران توليد مي‌شود ولي مواد اوليه آنها از خارج تامين مي‌شود ولي بخاطر مشكلات موجود در بحث تبادلات بانكي امكان تهيه آنها وجود ندارد.
آلنا دوهان افزود: گفته مي‌شود در زمينه دارو و مواد غذايي معافيت‌هاي حقوق بشري وجود دارد ولي بر اساس گزارش‌هايي كه من دريافت كردم در ابتدا ورود اين مواد به ايران مشكلات و موانع زيادي وجود دارد و حتي خود آژانس‌هايي كه زير نظر سازمان ملل متحد هستند نمي‌توانند در اين زمينه غذا و دارو به ايران بدهند و براي ورود آن با مشكل روبرو هستند. بخاطر تحريم‌ها درآمد دولت ايران كم شده، آنها بودجه كمتري دارند. بنابراين بودجه كمتري براي حوزه بهداشت، سلامت و ساخت مدارس مي‌توانند اختصاص دهند.
وي با بيان اينكه من بر اين باور هستم كه تحريم‌هاي هدفمند يكجانبه كه در واقع يك اقدام تنبيهي از سوي كشورهاي اعمال كننده است، تعهدات مربوط به حقوق بشر را نفي مي‌كند.
گزارشگر ويژه سازمان ملل گفت: بخاطر تحريم‌ها بسياري از ديپلمات‌هاي ايراني و كارمندان آنها نمي‌توانند حساب‌هاي بانكي در محل ماموريت خود داشته باشند و اين بر خلاف كنوانسيون وين است، اين تحريم‌ها اقدامات سازمان‌هاي بين‌المللي در ايران را نيز تحت الشعاع قرار داده است و آنها در انجام ماموريت‌هاي خود با مشكلاتي روبرو هستند.
وي با بيان اينكه تحريم‌ها و عدم دسترسي دولت به درآمدهايش باعث افزايش تورم در ايران و به خطر افتادن امنيت غذايي شده است، افزود: بخاطر تحريم‌ها ايران بعضا نتوانسته حق عضويت خود را به سازمان‌هاي بين‌المللي از جمله سازمان ملل بپردازد و اين موضوع حق راي ايران را در نهادهاي بين‌المللي با چالش روبرو كرده است.
آلنا دوهانبا بيان اينكه ورود داروهاي نجات بخش به ايران به دليل محدوديت در پرداخت و انتقال پول با مشكل روبرو شده است، افزود: من در گزارش خود چندين توصيه را ارائه كرده‌ام. به همه طرفين توصيه كرده‌ام كه به تعهدات خود در راستاي اجراي منشور حقوق بشر توجه داشته باشند، توصيه كرده‌ام كه بايد بلافاصله اجراي تحريم‌هاي يكجانبه متوقف شود. طرفين وارد گفت‌وگو شوند و مانع اين شوند كه اين تحريم‌ها بيش از اين بر زندگي مردم عادي در ايران تاثير بگذارد. از كشورهاي تحريم كننده به خصوص آمريكا خواسته‌ام كه اين تحريم‌ها را بردارند چرا كه اين تحريم‌ها بر اساس حقوق بين‌الملل قابل توجيه نيست. بخاطر اين تحريم‌ها مسائلي مانند تجارت و انتقال پول با مشكل روبرو شده است و اين خود مسائل و مشكلاتي را در حوزه زيرساخت‌ها از جمله تهيه غذا، دارو، موضوع بهداشت، برق و مسائل انساني ايجاد كرده است.
آلنا دوهان در ادامه صحبت‌هاي خود با تاكيد بر اينكه از دولت‌ها و شركت‌ها مي‌خواهم كه از تبعيت افراطي تحريم‌ها خودداري كنند و آن را متوقف كنند، افزود: از آنها مي‌خواهم كه در اين ارتباط مسائل انساني را در نظر بگيرد.
وي همچنين گفت: من از كشورهاي درگير برجام از جمله آمريكا مي‌خواهم كه گفت‌وگوها و مذاكرات در اين زمينه را ادامه دهند.
اين گزارشگر ويژه سازمان ملل با بيان اينكه اين تحريم‌ها محدوديت‌هايي را براي دانشگاهيان، ورزشكاران، هنرمندان و محققان ايراني در ارتباط با همكاري‌هاي بين‌المللي ايجاد كرده است، تصريح كرد: از همه طرف‌ها مي‌خواهم كه به موضوع حق دسترسي به اطلاعات توجه داشته باشند و زمينه اجرايي آن را فراهم كنند.
وي با بيان اينكه تعداد زيادي از مهاجران از جمله مهاجران افغانستاني در ايران زندگي مي‌كنند، گفت: از ديگر كشورها و سازمان‌هاي بين‌المللي مي‌خواهم كه در اين زمينه به ايران كمك كنند. چرا كه تحريم‌ها در ارائه خدمات به اين مهاجران نيز مشكلاتي را به وجود آورده است.
اين گزارشگر ويژه سازمان ملل با بيان اينكه هدف من از اين سفر اين است كه وضعيت به وجود آمده بخاطر تحريم‌هاي يكجانبه را بر اساس ديدارها و گزارش‌هاي دريافتي تجزيه و تحليل كنم و به جامعه بين‌المللي منتقل كنم، گفت: من در اين سفر اطلاعات بيشتري دريافت كردم كه كودكان پروانه‌اي چه آسيب‌هايي بخاطر اين تحريم‌ها ديده‌اند. آنها نمي‌توانند پانسمان‌هاي مخصوص خود را دريافت كنند چون شركت‌هاي توليد كننده اين پانسمان‌ها از ارسال اين پانسمان‌ها به ايران بخاطر اين تحريم‌ها مي‌ترسند. من جواب ايميل‌هاي اين شركت‌ها را ديدم. از طرفي ديگر در زمينه پرداخت هزينه اين پانسمان‌ها نيز با توجه به محدوديت‌هاي ايجاد شده در زمينه تبادلات بانكي مشكلات و سختي‌هايي وجود دارد. نرخ مرگ و مير بين اين كودكان بالاست. قالبا دولت‌هاي ديگر نمي‌دانند كه اين تحريم‌ها چه اثراتي داشته است. تاثيرات حقوق بشري اين تحريم‌ها مغفول مانده است. من گام‌هاي متعدد و چند جانبه‌اي براي انجام ماموريت خود بر مي‌دارم تا گزارش‌ها در اين زمينه را به جامعه بين‌الملل منتقل كنم.
وي با تاكيد بر اينكه من به صورت مستقل عمل مي‌كنم در پاسخ به سوالي در ارتباط با برخي از فشارها به وي قبل از سفر به ايران در اين راستا كه وي را از انجام اين سفر منصرف كنند، گفت: قبل از سفر من به ايران يك جريان راه افتاد و از من خواسته شد كه شرايط خاصي را براي سفر به ايران بگذارم و پيش شرط‌هايي را مطرح كنم. قبل از سفر من به كشورهايي چون ونزوئلا و زيمبابوه نيز چنين اتفاقي افتاد و كارزارهايي ايجاد شد كه نبايد اين ماموريت انجام شود. چرا كه برخي از كساني كه مخالف اين سفرها هستند معتقدند تحريم‌ها راهكار است و فراموش مي‌كنند كه ماموريت من در چه حوزه‌اي است.
گزارشگر ويژه سازمان ملل با بيان اينكه حوزه كار تخصصي من در ارتباط با موضوع تحريم‌ها در امور حقوق بشر است و بايد در حوزه كاري خودم عمل كنم، گفت: عموما كشورهايي كه تحريم‌ها را اعمال مي‌كنند با انجام اين سفرها مخالف بوده‌اند.
وي با بيان اينكه در راستاي مخالفت با انجام اين سفر و كارزارهاي تبليغاتي صورت گرفته عليه اينگونه سفرها حتي در توئيتر مليت من زير سوال برده شد، گفت: من فقط تمركز بر اين دارم كه مستندات را جمع‌آوري كنم و اثرات تحريم‌ها را در گزارش خود بيان كنم.
النا دوهان همچنين در واكنش به اين موضوع كه اين تحريم‌ها حتي ايرانيان خارج از كشور را نيز تحت تاثير قرار داده و برخي از ايرانيان از سوي دولت آمريكا به بهانه واهي دور زدن تحريم‌ها زنداني شده‌اند، گفت: شنيده‌ام كه ايرانيان خارج از كشور نيز بخاطر اين موضوع تحريم‌ها با مشكلاتي روبرو شده‌اند. تحريم‌ها عليه يك دولت نبايد به اتباع آن كشور تسري پيدا كند. بر اساس آنچه كه متوجه شدم و گزارش‌هايي كه رسيده تحريم‌ها بر روي ايرانيان خارج از كشور نيز اثراتي داشته است و حتي خارجي‌هايي كه در ايران نيز زندگي مي‌كنند بخاطر موضوع تحريم‌ها با مشكلاتي روبرو هستند.
وي با بيان اينكه من با اينگونه گزارش ها تلاش مي‌كنم كه گفتماني را در مورد اثر تحريم‌هاي يكجانبه در سطح بين‌المللي ايجاد كنم، گفت: من با ارائه مستندها در اين زمينه تصديق مي‌كنم كه دولت‌ها و سازمان‌هاي بين‌المللي در اين مورد صحبت كنند. در مورد اثرات اين تحريم‌ها آگاهي ايجاد شود.
دوهان همچنين در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود با بيان اينكه برخي از شركت‌هاي تجاري گفته‌اند كه ما مي‌خواهيم با ايران تجارت داشته باشيم ولي نگران هستيم كه مورد تحريم قرار بگيريم، افزود: برخي از اين شركت‌ها مي‌گويند كه دولت‌هايشان از آنها براي انجام اين تعاملات تجاري حمايت نمي‌كنند و ما مي‌خواهيم اين زمينه را فراهم كنيم كه حمايت‌هاي بيشتري از اين شركت‌ها صورت بگيرد.
وي همچنين در پاسخ به اين سوال كه آيا برآورد عددي دقيقي از ميزان خسارت اين تحريم‌هاي يكجانبه عليه ايران به دست آورده است، گفت: اين يك كار فني است و من نمي‌توانم ميزان خسارت‌هاي وارد شده را ارزيابي كنم. خود دولت ايران در اين زمينه مهمترين منبع است. دولت مي‌تواند در اين زمينه آمار تهيه كند و به مجامع بين‌المللي ارائه كند.
النا دوهان در پاسخ به اين سوال كه در هنگام تهيه گزارش خود كدام بخش از تحريم‌ها بيشتر او را تحت تاثير قرار داد، گفت: جلسه‌اي كه با كودكان بيمار و والدين آنها داشتم براي من بسيار ناراحت كننده بود. كودكان و خانواده‌هايي كه براي داروي خود پول نداشتند و يا امكان خريد دارو براي آنها فراهم نبود. هم اتباع ايراني و هم پناهندگان افغانستاني كه در ايران زندگي مي‌كنند. البته قرار نيست من احساسي شوم و من بايد از جنبه حقوقي و قانوني تمام مستندات را جمع‌آوري كنم.
وي همچنين با تاكيد بر اينكه حوزه كاري من در ارتباط با تحريم‌هاي يكجانبه است و موضوع تحريم‌هاي ديگر از جمله شوراي امنيت در حوزه ماموريت من نيست در پاسخ به اين سوال كه گزارش شما چه اميدي مي‌تواند براي كودكان بيمار كه دسترسي به دارو محروم هستند ايجاد كند، گفت: من مي‌توانم براي كشورها و شركت‌ها در اين زمينه نامه بنويسم. به نظرم شركت‌ها و دولت‌ها مي‌توانند كم كم متوجه شوند كه اين كودكان چقدر رنج مي‌كشند. در خود ايران يونيسف فعال است. من تمام تلاش خود را بكار مي‌برم كه شرايط براي اين كودكان عوض شود. اميدوارم بتوانم به وضعيت كودكان بيمار به خصوص كودكان پروانه‌اي كه خودم هم پيگير آنها هستم كمكي بكنم.
وي افزود: در دفعه قبل شش تن پانسمان از طريق يونيسف براي اين كودكان تامين شده است.
اين گزارشگر سازمان ملل همچنين در پاسخ به سوالي در ارتباط با تاثير تحريم‌ها بر دانشگاه‌ها و فعالين دانشگاهي ايران، افزود: به من گزارش شده كه خيلي از ژورنال‌هاي بين‌المللي تحقيقات دانشگاهيان و محققان ايراني را چاپ نمي‌كنند و يا به آن توجه نمي‌كنند. مشكلاتي براي حضور دانشمندان ايراني در برخي از سمينارهاي بين‌المللي وجود دارد و بخاطر تحريم‌ها از آنها براي حضور دعوت نمي‌شود يا مثلا سيستم‌هايي مانند زوم، محدوديت‌هايي را براي شركت دانشگاهيان و اساتيد ايران نيز در نشست‌هاي آنلاين ايجاد كرده است. در برخي از بسترهاي آموزشي اگر فرد بگويد كه ايراني است امكان دسترسي به اين بسترها را ندارد. از ديگر سو دانشمندان خارجي نيز كه به ايران سفر مي‌كنند بعد از آن براي سفر به آمريكا با مشكلاتي از سوي نهادهاي آمريكايي روبرو مي‌شوند.
وي همچنين با تاكيد بر اينكه در گزارش اوليه تهيه شده از سوي من توصيه عملي براي برداشتن تحريم‌ها گنجانده شده است در پاسخ به اين سوال كه شما اولين گزارشگر ويژه سازمان ملل هستيد كه بعد از چندين سال به ايران سفر مي‌كنيد و آيا اين امكان وجود دارد كه ديگر گزارشگرهاي سازمان ملل به ايران سفر كنند، تصريح كرد: اميدوارم راه در اين زمينه باز شود. من مي‌دانم كه دولت ايران برنامه دارد كه با سازمان ملل همكاري كند و تاكيد من نيز اين است كه همكاري هاي بيشتري با سازمان ملل انجام شود.
وي همچنين تصريح كرد: براي اعزام گزارشگر بايد بين سازمان ملل و كشورهاي مقصد اجماع باشد و يك تعامل دو جانبه در اين زمينه وجود داشته باشد.
به گزارش ايسنا، گزارشگر ويژه سازمان ملل پيش از اين در مورد اثر تحريم‌هاي يكجانبه بر روي كشورهايي همچون زيمباوه و ونزوئلا نيز گزارش تهيه كرده است.