تهران (پانا) - رئيس سازمان انرژي هستهاي تاكيد كرد مردم فكر ميكنند ميلياردها دلار هزينه در اين بخش ميشود. مگر چنين چيزي امكان دارد؟ از سال ۷۰، هزينههاي صنعت هستهاي را بررسي كردم و تا ۹۸، حدود ۷ تا ۷ و نيم ميليارد دلار هزينه كردهايم. در اين ۲۸ سال ما سالانه ۲۳۰ تا ۲۴۰ ميليون دلار براي اين صنعت مقتدر هزينه كردهايم.
به گزارش پايگاه اطلاعرساني دولت، علياكبر صالحي در برنامه نگاه يك با تبريك روز ملي انرژي هستهاي و اداي احترام به شهداي هستهاي كشور عنوان كرد: در اذهان مردم با توجه به چالشي كه ديگران براي ما آفريدهاند، همواره وقتي نامي از سازمان انرژي اتمي ميآيد، همه ياد غنيسازي ميافتند؛ در صورتي كه حوزه فعاليت ما وسيع است و در سلامت، صنعت و كشاورزي كارهاي گستردهاي انجام دادهايم. بخش بزرگي از ۱۳۳ دستاورد هستهاي شامل حوزههايي همچون كشاورزي ميشود. سامانه پرتودهي در شهرهاي مختلف براي بالا بردن عمر توليدات كشاورزي همچون خرماست كه از كاركردهاي هستهاي است و اين سامانهها در حال گسترش است. بخش ديگري از دستاوردهاي ما به بهداشت و سلامت برميگردد. سانتريفيوژي كه مربوط به بانك خون است، تهيه كرديم و با كيفيت بسيار عالي اين سانتريفيوژ نهايي شد. در تهيه واكسن كرونا نيز يكي از ابزار مورد نياز، سانتريفيوژ است و سازمان انرژي اتمي اين سانتريفيوژ را براي شركت بركت تامين كرد. تيتانيوم كه براي كاشتن دندان يا ترميم بدن استفاده ميشود در ايران توليد و امروز به معرض نمايش گذاشته شد.
صالحي با بيان اينكه هر سال به تعداد راديوداروهاي ما افزوده ميشود، اضافه كرد: به عنوان نمونه راديو دارويي را توليد كرديم كه مشابه خارجي آن ۱۵ هزار يورو است. پروژه تترا را داريم كه ۶۰ ميليون يورو براي آن تجهيزات خريده شده و ۳۷ هزار مترمربع ساختمان براي آن در نظر گرفته شده است و اين پروژه در خاورميانه بينظير است كه به توليد راديوداروهاي مدرن منجر خواهد شد. امروز راديوداروهاي بسياري به هند، لبنان، عراق و برخي كشورهاي اروپايي صادر ميكنيم و با مقياس وسيعتري صادركننده راديو دارو خواهيم بود. هر چه با اتم سر و كار داشته باشد، اين سازمان متولي امر آن ميشود. فناوري كوانتومي يكي از اين مرزهاي دانش است و ما ۳ سال است اين فناوري را راهاندازي كرديم و مقرر بود مركز ملي كوانتومي افتتاح شود كه امروز وقت نشد.
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينكه امروز ما سانتريفيوژها را خودمان تهيه ميكنيم عنوان كرد: امروز ۱۵ نوع سانتريفيوژ داريم. آيار ۸ و ۹ و آي.ار.اس، آي.ار ۵ و ۷ در حال فعاليت هستند و زنجيره كامل آي.آر ۶ را راهاندازي كرديم. در حال نزديك شدن به آستانه صنعتي شدن انرژي هستهاي هستيم و طبق مصوبه مجلس بايد هزار سانتريفيوژ آي.آر ۶ را آماده و نصب كنيم كه در حال انجام است. اميدواريم موارد اصلاحي را شناسايي و انجام دهيم و به سمت صنعتي شدن حركت كنيم.
صالحي با اشاره به نصب سانتريفيوژهاي مختلف گفت: امروز ۱۶۵۰۰ سو ظرفيت غنيسازي داريم و با قدمهاي آهسته و حساب شده حركت ميكنيم. امروز روز تحسين برانگيزي است زيرا عزيزانمان در سازمان انرژي اتمي هزار سانتريفيوژ آي.آر.ام را نصف كردند و اين اتفاق دستاوردي بزرگ است و بسرعت در حال پيشرفت هستيم. دشمن به سالنهاي ما آسيب رساند و پس از آن، سالن جبران كننده آن سالن را به طور موقت برپا كرديم و نزديك نطنز در حال كار هستيم و سالنهاي حساس خود را به دل كوه ميبريم. امروز ما طراح سانتريفيوژ هستيم و دو تا سه هزار سند فني براي هر سانتريفيوژ داريم و مشكلي براي غنيسازي نداريم.
به گفته رييس سازمان انرژي اتمي، آي.آر ۹ طول ۵ متري دارد و قطور است. ۵ بيلوز دارد و روتورها تكه تكه شده و بهم وصل ميشوند و واسطها كه بيلوز نام دارد، شامل ۵ قطعه ميشود. در افكار عمومي جاانداختهاند؛ هزينههاي زيادي در حوزه هستهاي انجام شده اما حقيقت اين نيست. يك سانتريفيوژ ۵۰ تا ۶۰ ميليون يا حتي ۱۰ ميليون تومان است. به هر حال ما وظيفه داريم وقتي توليد انبوه كنيم كه سرمايه ما هدر نرود. ميتوانيم توليد انبوه كنيم اما به دنبال استانداردهاي جهاني هستيم. بحث هستهاي به دليل سياسي شدن و بيان شبهات استفادههاي غيرصلح آميز، در افكار عمومي مورد تشكيك قرار گرفت و مردم فكر ميكنند ميلياردها دلار هزينه در اين بخش ميشود. مگر چنين چيزي امكان دارد؟ از سال ۷۰، هزينههاي صنعت هستهاي را بررسي كردم و تا ۹۸، حدود ۷ تا ۷ و نيم ميليارد دلار هزينه كردهايم. در اين ۲۸ سال ما سالانه ۲۳۰ تا ۲۴۰ ميليون دلار براي اين صنعت مقتدر هزينه كردهايم و بررسي كنيد ببينيد براي چه بخشهايي چه هزينههايي شده است.
رئيس سازمان انرژي هستهاي تاكيد كرد: اقتصاد كشور سر و سامان ندارد. نيروگاه بوشهر ۶۰۰ تا ۷۰۰ ميليون دلار سالانه ارزش افزوده دارد و ميتوان از آن درآمد كسب كرد اما سالانه ۷۰ ميليون دلار به ما پرداخت ميشود. از بانك ۳۰۰ ميليارد تومان قرض كردم كه پول سوخت نيروگاه بوشهر را بدهم. اگر اجازه ميدادند ما برق نيروگاه بوشهر را صادر كنيم ديگر نيازي به بودجه مصوب دولت نداشتيم و ۲۰ هزار پرسنل سازمان انرژي اتمي را اداره ميكنيم و نيروگاه جديد مي سازيم. بدون اينكه از ما سوالي بشود، بودجه ما را حذف كردند. ما به بانك مركزي ۱۰۰۰ ميليارد بدهكار بوديم اما به دليل سودي كه به اين بدهي خورده بايد ۵ هزار ميليارد بازپرداخت كنيم! دارويي كه روز گذشته رونمايي شد، لوتيشيوم ۱۷۷ بود كه براي درمان پروستات است و هر دوز آن ۱۵ هزار يورو است. اگر اين راديودارو را ما توليد نميكرديم بايد چنين هزينهاي پرداخت ميكرديم. برخي راديوداروها نيز توليد به مصرف هستند اصلا امكان وارد كردن آن وجود ندارد و نميتوان همه راديوداروها را وارد كرد.
رئيس سازمان انرژي اتمي تاكيد كرد: مجموع توليدات ما رقم قابل توجهي است و با سوبسيد، اين توليدات به دست مردم ميرسد.
صالحي درباره يون درماني نيز توضيح داد: سازمان انرژي اتمي به دنبال شتابدهندههاست و موارد استفاده گوناگوني دارد. يكي از اين شتاب دهندهها سينكوترون است. ايران دير به حوزه وارد كردن دستگاههاي تصويربرداري وارد شد و تصميم بر اين شد ديگر در اين زمينه اين اتفاق رخ ندهد. يون درماني به درمان انواع بسياري از سرطانها كمك ميكند و متفاوت از شيمي درماني است. اگر فردي توموري داشته باشد با ايكس و گاما درمان ميكند و گاما از بدو ورود تا پايان آسيب به بدن ميرساند اما مركز يون درماني، ديگر گاما و ايكس نيست. وقتي پروتون به بدن وارد ميشود آسيبي نميرساند و با تمام انرژي به تومور آسيب ميرساند. از اينرو مركز ملي يون درماني، پروتون را بسرعت بالا ميرساند و تومور را نابود ميكند اما با ايكس و گاما، نميتوان تومور را نابود كرد.
وي ادامه داد: در اتريش دو سال پيش و در آلمان چهار سال پيش اين مركز راه افتاده است. اين مركز يون درماني كه در استان البرز در حال ساخت است، ششمين نوع از اين نوع مراكز است و در غرب آسيا با نخستين كشوري هستيم كه مركز يون درماني داريم. ۲۰۰ ميليون يورو هزينه تجهيزات اين پروژه است و ما وام گرفتيم و از دولت پول نگرفتيم. ايران از اواسط دهه ۳۰ وارد حوزه هستهاي شد. در سال ۴۶ رآكتور تهران آغاز به كار كرد. با راهاندازي ۲۰ هزار مگاوات هستهاي در همان دوره، ۲۲۰ ميليون بشكه نفت صرفهجويي ميشد. بين ۸ تا ۲۰ هزار مگاوات بايد توليد داشته باشيم. امروز هزار مگاوات داريم و ۲ هزار مگاوات در دست توليد داريم. سرمايه اوليه براي نيروگاه بالاست و هزار مگاوات هستهاي ۱۰ برابر گرانتر از سوخت فسيلي است اما عمر هستهاي ۷۰ برابر فسيلي است. امارات پنج تا ۶ ميليون جمعيت دارد و ۴ نيروگاه ۱۴۰۰ مگاواتي براي آنان تاسيس شده است. ايران آماده حركت به جلو است و وقتي وارد صنعت هستهاي شد، به يكي از كشورهاي پيشرفته تبديل شد. ما امروز با آرژانتين، برزيل، پاكستان و هند رقابت داريم. امروز رآكتور تحقيقاتي طراحي و توليد ميكنيم. ما «كسك» را كه ۱۰۰ تن وزن داشت رونمايي كرديم و اين قدمي بزرگ در صنعت هستهاي بود كه در اسفراين به سرانجام رسيد. اين كسك، سوخت مصرف شده در رآكتور را درون خود جواب ميدهد و ۱۶ تا ۱۸ مجتمع سوخت را در آن ميتوان قرار داد. صنعت هستهاي را خودمان سرپا كرديم و نيروگاه بوشهر از سوي خودمان اداره ميشود اما در كشورهاي ديگر، تنها نيروگاه را خريداري ميكنند. معمولاً يك نيروگاه هزار مگاواتي ۵ تا ۶ سال زمان ميطلبد. قرارداد دو نيروگاهي كه با روسها داريم هشتساله است و متوسط همين سال براي راهاندازي زمان نياز است. سازمان انرژي اتمي نميتواند آب شيرين توليد و بفروشد آنهم ۴۰۰ هزار مترمكعب در روز و ۱۲ ميليون مترمكعب در ماه. تصور كنيد مصرف پيك شهر بوشهر ۵۰ هزار متر مكعب است. تاكنون كسي ضمانت نداده كه اين آب را خريداري كند.
وي درباره نيروگاههاي كوچك اتمي نيز توضيح داد: ايران بهتر است به سمت اين نيروگاهها برود. نيروگاه بوشهر هزارمگاواتي، نياز به آب عظيمي براي خنك كردن رآكتور دارد. در اين نگاه بايد به جايي برويم كه آب باشد و يا در شمال يا در جنوب اين اقدام انجام شود. براي همين به رآكتورهاي ۱۰۰ مگاواتي رسيديم كه با برجهاي خنك كننده ميتوان چنين نيروگاههايي را در جايي كه مصرف هست احداث كنيم. همچنين سرمايه گذاري در اين نيروگاه ها قابل تحمل است. در سازمان انرژي اتمي، شركتي در حال فعاليت است كه در آن رياكتورهاي كوچك را طراحي ميكنند. اين رآكتورها به لحاظ ايمني، از رآكتورهاي بزرگ، بهتر هستند اما فشردگي اين نيروگاهها، رآكتورها را پيچيدهتر خواهد كرد. با چينيها نيز دو ري اكتور كوچك خواهيم ساخت. آمريكا ۹۰ نيروگاه، روسيه ۴۰ نيروگاه و چين نيز ۴۰ نيروگاه هستهاي دارند. حمله به نيروگاه هستهاي ممنوع است و نيروگاهها طوري طراحي ميشوند كه اگر هواپيماي مسافربري نيز با آن برخورد كند دچار مشكل نشود. در بخش پيشرانها خوب جلو رفتيم و طراحي آن بسيار پيچيده است. از زمان دستور رييس جمهوري، در اين زمينه خيلي خوب پيش رفتيم و خارج از تصور جلو رفتيم. اميدواريم تا ۴ ماه آينده موكاپ هسته را بيرون بدهيم. ما پيشران هستهاي را ساختيم اما با شاخص برقي اينكار را ميكنيم كه عادي نيست. فعلا وُكاپ غيرهستهاي را انجام ميدهيم.
صالحي تاكيد كرد: امروز ۲۴ هزار سو به صورت بالقوه ماشين داريم. بنابراين بالفعل ۱۶۵۰۰ سو داريم. در سالن سانتريفيوژ ميتوانستيم ۶۲ ماشين پيشرفته، مونتاژ كنيم و هر ماشين ۱۰ سو توليد داشت كه روزانه ۶۲۰ سو ميشد و اين سالن را دشمن زد.
وي درباره اورانيوم فلزي نيز گفت: صحبت آژانس در اين باره خلط مبحث بود. اين سوخت قديمي است و سوخت هستهاي نسل به نسل عوض ميشود و در نيروگاه تهران از سوخت قديمي استفاده كرديم و به دنبال سوخت جديد هستيم. فلز اورانيوم كه براي ساخت سوخت جديد توليد كرديم يك مرحله مياني است و ما نمونه آلياژ را توليد كرديم و تستهاي لازم را انجام ميدهيم و در آينده بايد از اين سوخت استفاده كنيم.
معاون رئيسجمهوري در پايان گفت: در برجام مسأله تحت عنوان پي ام دي حل شد؛ در يك سايت اعلام كردند كه آلودگي ديده شده است. ميخواهند طوري مسأله را مطرح كنند كه داراي آزار سياسي باشد؛ در صورتي كه پي ام دي بسته شده است و اين آلودگيها طبق گفته خودشان مربوط به سال ۲۰۰۳ است.