برخي از كارشناسان معتقدند با بازگشت ايران به ليست سياه FATF ضمن دشوارتر شدن مبادلات پولي و تجاري اشخاص حقيقي و حقوقي ايراني همزمان بانك‌ها و موسسات مالي نيز به عنوان نهادهاي مالي پرريسك وارد ليست سياه جهاني خواهند شد كه اين موضوع باعث مي‌شود هزينه‌هاي مبادله اقتصاد ايران بالاتر رود و شركت‌هاي بخش خصوصي نيز دچار محدوديت‌هاي تازه‌اي شوند.
اما اين سوال مطرح مي شود كه با توجه به اينكه در يك سال گذشته هيچ عاملي در افت شاخص بورس تاثيري نداشته است، آيا مي توان گفت كرونا و FATF هم تاثيري بر بازار سهام ندارند؟
در عين حال همچنان اين سوال جدي مطرح است كه چرا با وجود بحران‌هاي متعددي (ترور سردار سليماني، سقوط هواپيماي اوكرايني بر اثر «خطاي انساني»، انتشار ويروس كرونا و اين آخري قرار گرفتن در ليست سياه FATF ) كه طي چند وقت گذشته در ايران رخ داده است اما همچنان شاخص بورس در حال صعود است، در حالي كه هر كدام از اين بحران‌ها در گذشته بازار سرمايه را قفل و زمين گير مي كرد؟
در همين رابطه علي حيدري، كارشناس بازار سرمايه در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ مطرح كرد: FATF به زبان ساده يعني بستن مرز‌هاي ايران به روي پول، يعني بسته شدن هرگونه تراكنش‌هاي مالي براي بانك‌هاي ايران است.
وي افزود: قرار گرفتن ايران در ليست سياه FATF و كشورهاي اروپايي، با پايان سال مالي شركت‌ها هم همراه بوده است كه اين نوعي تهديد جدي است و بهتر است مسئولان قبل از آنكه پرونده ايران به شوراي امنيت ارجاع شود، راه حلي مطرح كنند چون در اين شورا وضعيت از امروز بدتر مي‌شود. همين عامل كافي است تا قيمت دلار در ماه‌هاي بعد به اوج خود برسد كه اين مسئله اگرچه براي صنايع صادرات محور، خوب است اما باعث افزايش تورم مي‌شود؛ هرچند كه اين تورم قيمت سهام را نيز افزايش مي‌دهد.
اين كارشناس بازار سرمايه اظهار كرد: سود‌هاي بازار سرمايه براي سهامداران كلان است، نه براي سهامدار خرد. بيشتر اين سودها براي سهامداران خصولتي و اقوام و آشنايان مسئولان است كه به هر نحوي در شركت‌هاي مربوطه، سمت و مسئوليت دارند.
حيدري با بيان اينكه انتشار ويروس كرونا در ايران و عدم اطلاع رساني شفاف سبب مي‌شود ديواري به نام اعتماد از ميان مردم و مسئولان از بين برود، تصريح كرد: در حال حاضر ايران به دليل بسته شدن تمام مرز‌ها براي واردات و صادرات، ديگر نمي تواند با كشورهاي ديگر مبادله كند و اگر اين شرايط ادامه دار باشد ما حتي نمي توانيم با دو كشور چين و روسيه مبادله اي داشته باشيم. از آنجايي كه مواد اوليه صنايع براي عمده شركت‌هاي ايراني، از چين وارد مي‌شود و در ادامه فشار‌ها بر روي چين سبب مي‌شود كه از فروش كالا هم صرف نظر كند در نهايت ضرر آن به شركت‌هاي ايراني مي‌رسد و سبب مي‌شود در مدت چهار تا پنج ماه شركت‌هاي ايراني با مشكل مواد اوليه و عدم دسترسي مناسب به دلار براي خريد مواد اوليه مواجه شوند و وقوع اين دو با هم تهديد بزرگي است و فرض كردن آن كه در اين سناريو نوعي فرصت است، خوش بينانه محسوب نمي‌شود.
وي در پاسخ به اين سوال كه با توجه به اينكه هيچ عاملي در طول يك سال اخير موجب افت شاخص بازار سرمايه نشده است آيا مي‌توان گفت كه FATF و كرونا هم نوعي تهديد عليه بورس نيستند؟ بيان كرد: رشد شاخص بورس، بدون هيچگونه عمليات اقتصادي در كشور زنگ خطري براي بدنه اقتصادي كشور است و دليل آن هم اين است كه در كشوري كه هيچگونه فعاليت اقتصادي صورت نگرفته ، چطور ممكن است كه شاخص بورس رشد كند. اين فرضيه فقط در شرايط تورمي ايجاد مي شود.
اين كارشناس اقتصادي خاطرنشان كرد: فشار‌هاي بين المللي تاثير خود را بر شاخص بورس گذاشته است و كارايي شركت‌ها به ۱۰ درصد رسيده است و عمده آن‌ها هم در حال بسته شدن هستند و مي‌شود عنوان كرد كه ۳۰ تا ۴۰ درصد از شركت‌هايي كه در بازار سرمايه وجود دارند، ثبت شده نيستند و يا موقعيت فيزيكي ندارند. فشار‌هاي بين المللي برخلاف گفته هاي مسئولان بر بازارهاي اقتصادي و سهام فشار وارد كرده و آنچه كه از بازار سهام تحت عنوان سود برداشت شد، برابر است با كاهش ارزش ميزان سرمايه‌اي كه داشتند.
حيدري اضافه كرد: ميزان تورمي كه در عمق جامعه حاكم است به همان ميزان هم در بازار سرمايه وجود دارد و با افزايش قيمت دلار در سال آينده، بسياري از سهام‌هاي صادرات محور هم افزايش قيمت خواهند داشت. چون دولت در سال ۱۳۹۸ كار اقتصادي انجام نداده است به همين خاطر رشد شاخص و بزرگنمايي آن يك نوع دستاورد در زمينه عمومي براي دولت محسوب مي‌شود به همين دليل دولت براي جا انداختن بازار سرمايه، به تبليغ آن كمك مي‌كند كه در پايان سال به عنوان نوعي دستاورد براي خود ذكر كند و اين كار غلطي است كه به درستي انجام داده مي‌شود.
اقتصاد 24