پيام نفت -رسانه خبري تحليلي نفت، گاز و انرژي : چرا بجاي ارزش آفريني گاز آن را با سرعت مي سوزانيم؟!
پنجشنبه، 14 بهمن 1395 - 08:04 کد خبر:42591
در ايران ظرفيت احداث حداقل 10 واحد بزرگ GTL با ظرفيت توليد 150 هزار بشكه در روز بنزين گازوئيل يورو 4 به بالا و ساير محصولات ارزشمند حاصله وجود دارد بدين ترتيب ايران به صادر كننده بزرگ بنزين و گازوئيل و ساير محصولات شيميايي و پليمري مرتبط تبديل خواهد شد.


پيام نفت:

سالانه حدود  ٢٧٠ ميليارد متر مكعب گاز طبيعي در كشور توليد مي شود كه حدود ١٠٠ ميليارد متر مكعب ان در مصارف خانگي تجاري و نيروگاهي به هدر مي رود و مابقي عمدتا صرف مصارف گرمايشي و توليد برق مي شود از اين ميزان  گاز مي توان محصولات ارزشمندي در حوزه پتروشيمي و پالايشگاهي توليد نمود با اين وجود ميزان گازي كه در حوزه پتروشيمي مورد استفاده قرار مي گيرد حدود ٥ درصد از گاز توليدي كشور است و در بهترين حالت طي ده سال آتي به ده درصد برسد اما از گاز طبيعي مي توان با استفاده از تكنولوژي GTL محصولات ارزشمندي از قبيل  بنزين و گازوئيل يورو ٤ و نفتا و ال پي جي توليد نمود كشور قطر در پروژه بزرگ مرواريد با همكاري شركت شل گاز طبيعي را به ميليون ها تن از اين محصولات گرانبها تبديل و در بازارهاي جهاني عرضه نموده است، خط لوله صلح با هزينه زياد تا نزديكي چابهار راه اندازي شده كه به دليل عدم پايبندي پاكستان و هند به تعهداتشان موضوع صادرات به اين كشورها به نتيجه اي نرسيده است لذا بهترين راهكار براي تبديل اين شكست به پيروزي بزرگ آن است كه يك يا 2 واحد GTL  با ظرفيت ٥ تا 10 ميليون تن محصول  در چابهار احداث شود با احداث اين واحد سود اور و استراتژيك چابهار بدور از شعارهاي بدون پشتوانه فني و اقتصادي به قطب سوم انرژي ايران تبديل ميشود، ايران قادر خواهد شد با كاهش شديد كرايه حمل محموله هاي گازوئيل و بنزين مورد نياز مناطق شرقي كشور و  همچنين كشورهاي پاكستان و افغانستان و بخشي از هندوستان را تامين نمايد دوم اينكه با استفاده از نفتاي حاصل از فرايند GTL يك واحد الفين بزرگ در منطقه احداث نمايد همچنين با استفاده از مخزن ذخيره LPG  واحد GTL اقدام به احداث  واحد الفين با خوراك LPGنمايد كه بخشي از خوراك نيز توسط كشتي از عسلويه در مخزن ال پي جي  كه در هر صورت نياز پروژه است ذخيره مي گردد بدين ترتيب اهداف دولت و نظام جهت توسعه سواحل مكران و تبديل چابهار به قطب سوم انرژي كشور در يك فرايند جذاب براي سرمايه گذاران داخلي و خارجي محقق مي گردد. در شرايط كنوني به دليل افزايش واحدهاي توليد متانول و امونياك اوره و دامنه كمتر مصرف اين محصولات، احداث واحدهاي جديد از اين نوع كه خوراك گاز طبيعي مصرف مي كنند چندان مورد توجه سرمايه گذاران نيست و با گاز طبيعي نمي توان بصورت مستقيم واحدهاي پليمري راه اندازي نمود با استفاده از تكنولوژي GTO و GTPP مي توان واحدهاي الفيني راه اندازي نمود اما حجم سرمايه گذاري اينگونه پروژه ها بالا و براي كشوري كه اتان و پروپان كافي دارد از توجيه اقتصادي كمتري نسبت به واحد هاي الفيني با خوراك اتان و پروپان برخوردار است.  لذا چنانچه به اميد احداث واحدهاي متانول و امونياك اوره بخواهيم چابهار را قطب انرژي نماييم ممكن است در كوتاه مدت مقدور نباشد  لذا احداث واحد GTL و  صنايع جانبي ياد شده، جاذبيت مناسبي براي سرمايه گذاران در آن منطقه به نظر مي رسد

در خصوص اهميت و ميزان توليدات و اشتغال زايي پروژه GTL به يك مورد عملي كه در همسايگي ما انجام شده توجه نمائيد

طرح GTL مرواريد به صورت بالادستي و پايين‌دستي اجرا شده است. به اين معني كه 66/1 ميليارد فوت مكعب (حدود 47ميليون مترمكعب) گاز توسط شل از حوزه گازي گنبد شمالي كه با پارس جنوبي حوزه مشتركي را تشكيل مي‌دهد، توليد و پس از پالايش كامل گاز متان براي مصرف در اين مجتمع به‌كار گرفته و 140هزار بشكه در روز گازوييل، نفتا، نفت سفيد، پارافين و روغن پايه توليد مي‌شود. 120هزار بشكه در روز هم ميعانات گازي (LPG و كاندنسيت) و اتان از اين عمليات به دست مي‌آيد.

اولين محموله‌هاي گازوييل اين مجتمع در ماه ژوئن 2011 به بازارهاي جهاني فرستاده شد. 52هزار كارگر و كارمند از 60 كشور جهان در اين طرح كه پنج‌سال طول كشيد به‌كار گرفته شد و 500ميليون ساعت كار براي طراحي و ساخت اين مجموعه كه بزرگ‌ترين پالايشگاه جهان است صرف شده است.

تمام سرمايه حدود 19ميليارد دلاري اين طرح توسط شل تامين شده است. اين مجتمع در محلي به مساحت 250‌هكتار احداث شد. ارزش فروش مايعات گازي و فرآورده‌هاي نفتي اين مجتمع در سال حدود 11ميليارد دلار است و در‌آمد آن، حدود 3/7ميليارد دلار برآورد شده است.

واحد ديگري بين دولت قطر و شركتEXXONMOBIL   توافق شده كه ظرفيت آن  150 تا 180 هزار بشكه  و مصرف گاز آن 1.5 ميليارد فوت مكعب و سرمايه گذاري 7 ميليارد دلار  خواهد بود .

 

 



 

در واحد هاي GTL طيف متنوعي از فرآورده ها قابل توليد است كه وضعيت بازدهي واحد بستگي به نوع كاتاليست، سرعت عبور جريان گاز از كاتاليست، درجه حرات و غيرو دارد. جالب است كه حتي فرآورده هاي سنگين تر حاصله، نيز از مرغوبيت و در نتيجه ارزش اقتصادي بالائي برخوردارند. بعنوان مثال استانداردهاي كشور آمريكا پارافين حاصله را  قابل استفاده براي مصارف خوراكي دانسته اند و يا روغن پايه حاصله بقدري مرغوب است كه ميتواند جايگزين مواد افزودني در روغن هاي مشابه پالايشگاهي شود. در كل تركيب محصولات واحدهاي GTL نسبت به پالايشگاه هاي نفت خام بسيار مطلوب تر و فاقد فرآورده هاي سنگين با ارزش اقتصادي پائين مانند نفت كوره است . نمودار زير اين تفاوت را نشان ميدهد .

 


 

محصولات خروجي GTL در مقايسه با پالايشگاه سنتي

 


با اجراي طرح بزرگ GTL در ايران علاوه بر اشتغال زايي مناسب،  درآمد شركت گاز بابت فروش خوراك گاز به اين واحد افزايش قابل توجهي خواهد يافت.

 

به اين نكته مهم نيز اشاره شود كه واحدهاي GTL  گاز را به عنوان خوراك استفاده مي كنند و براي توليد 10 ميليون تن GTL در سال حدود 15 ميليارد متر مكعب گاز مصرف مي شود لذا درامد شركت گاز نيز از محل فروش گاز به اين واحدهاي بزرگ افزايش چشمگيري خواهد يافت و از اين منظر حمايت از اجراي اين پروژه ملي منافع سرشاري براي دولت به دنبال دارد.

تفاوت فروش 15 ميليارد متر مكعب گاز به مصارف خانگي با فروش به اين واحد صنعتي حدود 5هزار ميليارد تومان در سال  خواهد بود

انتظار است اين پيشنهاد توسط وزارت نفت و شركتهاي سرمايه گذار در حوزه انرژي مورد بررسي و مطالعه عميق قرار گيرد. حمايت از سرمايه گذاري در احداث واحدهاي GTL مي تواند نقش ويژه اي در توسعه اشتغال، افزايش درآمد ملي و توسعه اقتصادي كشور ايجاد نمايد