پيام نفت -رسانه خبري تحليلي نفت، گاز و انرژي : ازدياد برداشت ميادين نفت با تزريق co2
جمعه، 11 اردیبهشت 1394 - 09:04 کد خبر:34994
پيام نفت:

به كارگيري روش­هاي ازدياد‌ برداشت به منظور صيانت و بهره­برداري هر چه بهتر از ذخاير نفت، داراي اهميت فراواني مي­باشد. در متن حاضر سعي شده است تا به معرفي اجمالي روش ازديادبرداشت از طريق تزريق CO۲ پرداخته شود:

هنگامي كه استخراج نفت از مخزن شروع مي­گردد، فشار مخزن رو به كاهش مي­گذارد، مگر آنكه نفت استخراجي با جريان سيال ديگري جايگزين شود. بنابراين، چاه نيازمند به‌كارگيري روش­هاي ازدياد‌ برداشت مي‌باشد.

اولين روش­هايي كه براي ازدياد ‌برداشت به ذهن مي­رسد، تزريق آب يا گاز مي­باشد. به‌طور معمول، تزريق آب قابليت‌هاي كمتري دارد، زيرا آب معمولاً در قسمت فوقاني امتداد نيافته و قسمتي از نفت موسوم به اتيك را به حال خود مي­گذارد. اما گاز نسبت به آب داراي چگالي كمتري است، بنابراين گرايش به قسمت­هاي فوقاني مخزن دارد و هنگامي كه نفت در قسمت بالاي آن مخزن قرار دارد، تزريق گاز به منظور ازدياد برداشت اهميت زيادي دارد. به‌همين منظور براي حداكثر نمودن بازيافت، برخي مواقع از تركيب دو روش تزريق آب و گاز، موسوم به روش
WAG استفاده مي­شود.

از طرف ديگر، گاز به تنهايي نيز تزريق مي­گردد و آزمايش‌هاي به‌عمل آمده بر روي بسياري از مخازن ثابت نموده است كه در حالت منفرد، تزريق گاز نسبت به آب داراي كارايي بيشتري است. اما امروزه به دليل با ارزش بودن گازهاي هيدوركربوري از گازهايي نظير
CO2­ به منظور تزريق بهره مي­جويند.


روش ازدياد برداشت از طريق تزريق CO2­، يك تكنولوژي كاملاً شناخته‌شده مي­باشد و استفاده از اين روش داراي توجيه اقتصادي بوده و در ايالات متحده امريكا نيز در سطح وسيعي مورد استفاده قرار گرفته است. در حال حاضر، 74 پروژه ازدياد برداشت از چاه­هاي نفت اين كشور با استفاده از تزريق CO2 ­دنبال مي­شود. گاز دي‌اكسيد‌كربن CO2­، هم به‌صورت مختلط با نفت و هم به صورت غير‌مختلط، مي‌تواند بر فشار مخزن تاثير مطلوب بگذارد.

در حالت مختلط،
CO2­سبب ايجاد حالت تورم در نفت مي­گردد و باعث مي­شود كه گرانروي نفت خام كاهش يابد. كاهش گرانروي، باعث حركت آسانتر نفت به طرف چاه­هاي توليدي مي­گردد. هم‌چنين CO2 به صورت غير‌مختلط نيز باعث افزايش فشار مخزن مي­گردد. تركيب اين عوامل سبب مي­شود كه ميزان استحصال نفت افزايش يابد.

ميزان افزايش بازده در اين روش حداقل 25 درصد مي‌باشد، اما نتيجة حقيقي بسيار قابل ملاحظه­تر است، زيرا با تزريق
CO2­ به مخازن نفت، يكي از مهمترين آلاينده­هاي محيط‌زيست، كاهش مي­يابد.

دي‌اكسيد‌كربن مورد نظر براي تزريق را مي­توان از گازهاي متصاعد شده از كارخانجات صنعتي، واحدهاي پايين‌دستي نفت مانند پالايشگاه­هاي گاز، تاسيسات پتروشيمي و كارخانه­هاي كود‌شيميايي تامين نمود. در آينده، يكي از روش­­ها براي كاهش آلاينده­هايي نظير
CO2، تزريق آن به مخازن نفت مي­باشد. به همين منظور دولت فدرال آمريكا، اين روش را جزء برنامه­هاي استراتژيك براي صيانت و افزايش توليد ذخاير نفتي خود قرار داده است. اغلب پروژه­هاي ازدياد برداشت از طريق دي‌اكسيد‌كربن، در غرب ايالت تگزاس‌ مورد استفاده قرار مي‌گيرند. البته در نواحي ديگري مانند كانزاس و كاليفرنيا نيز از CO2 ­ استفاده مي­شود؛ به‌طوري‌كه، در حدود 55 درصد از نفت توليد شده در كاليفرنيا با استفاده از روش تزريق CO2 ­­به دست مي­آيد. هم‌چنين بررسي­هاي فني نشان داده است كه استفاده از روش تزريق CO2 در كاليفرنيا محصول بيشتري نسبت به ساير روش­ها ارائه مي­دهد.

شكل ضميمه، نماي كلي اين روش را نشان مي‌دهد.



تزريق دي‌اكسيد‌كربن به مخازن و چالش­ها

مسئلة مهم در به‌كارگيري اين روش، ذخيره‌سازي
CO2 و تزريق متناسب آن با نفت توليدي است. در برخي از ميادين واقع در دريا، مانند ميادين نروژ، اين روش چندان مقرون‌به‌صرفه نيست، زيرا با توجه به در دسترس بودن آب روش تزريق آن بسيار ارزان‌قيمت مي‌باشد.

در ميادين خشكي نيز تانكرهاي ذخيره­ساز
CO2 و هزينه­هاي حمل و نقل آن تاثير به‌سزايي در هزينه­ها دارد كه در اين مورد جايگزين نمودن خط لوله­اي كه بتواند ،CO2را از محل توليد تا محل تزريق حمل نمايد، باعث كاهش هزينه­ها مي­گردد. اما اين امر براي مسافت‌هاي طولاني هزينه­بر است، زيرا گاز استحصالي بايد از CO2 خروجي كارخانه­ها باشد، نه اينكه از طريق توليد حاصل شود.

كنترل عمليات ازدياد برداشت

با وجود سهولت تزريق گاز دي‌اكسيد‌كربن، كنترل عمليات در زيرزمين بسيار مهم است. امروزه، استفاده از تكنيك­هاي جديد، مانند عكسبرداري مغناطيسي، ابزاري گرانبها براي كنترل تزريق است. با استفاده ازتكنيك پيشرفتة عكسبرداري مغناطيسي با كيفيت بالا، مي­توان موانعي را كه باعث جريان نيافتن گاز و آب مي‌شود، شناسايي نمود تا محل دقيق براي تزريق مشخص گردد.

شايان ذكر است، تزريق گاز بايد حساب شده باشد، زيرا در صورت به‌هم‌خوردن حالت ديناميكي مخزن، توليد نه تنها افزايش نمي­يابد، بلكه مخازن صدمه ديده و توليد را نيز كاهش مي‌دهد.

تحليل :

در كشور ما به علت نوع مخازن نفت، معمولاً تزريق گاز در اولويت مي­باشد و مي‌توان مجتمع­هاي پتروشيمي بندر امام و ماهشهر را از منابع مهم براي تزريق CO2 به شمار آورد. گرچه گازهاي هيدروكربوري در كشور بيشتر از CO2 در دسترس هستند، ولي با توجه به مسائل زيست‌محيطي، اين روش تزريق نيز ممكن است در برخي مخازن مورد توجه قرار گيرد

http://1648190.blogfa.com/post-64.aspx