گفت وگو با علي اكبر وحيدي آل آقا مديرعامل اسبق شركت بهره برداري آغاجاري، نماينده اسبق وزارت نفت مستقر در وين، عضو اصلي دبيرخانه اوپك، مدير اسبق مهندسي نفت شركت مهندسي و توسعه نفت، عضو اسبق تيم مذاكره كننده قراردادهاي بيع متقابل وزارت نفت.

آذرجزايري/خبر: برخي گلايه مي كنند از اينكه مي نويسيم حضور تعداد مديراني كه از جنس نفت نيستند بر مسند مديريت اين صنعت افزايش يافته و اما اغلب كارشناسان مي گويند مديراني كه حتي سابقه 8 ساله در نفت دارند هم نمي توانند خود را نفتي بدانند. مردان نفتي كساني هستند كه بيشتر عمر خود را به اين صنعت خدمت كرده اند و امروز نيز اگرچه دور از صندلي هاي بزرگ نفت اما همچنان مشغول فعاليت در اين عرصه هستند.
به سراغ يكي از همين مديران قديمي نفت مي رويم تا شايد يادي كنيم از مديراني كه تمام عمر خود را اين صنعت سپري كردند.66 سال سن دارد و به گفته خودش هنوزهم در يكي از شركت هاي نفتي وابسته به بانك پارسيان سعي دارد تا در شرايط هجوم فشارهاي بين المللي خدمتي به نفت كند.
وي از كارمندي وزارت نفت شروع كرد. مدتي بعد بر مسند مديريت ستاد مهار فوران چاه هاي ميدان نوروز تكيه زد.وي در پرونده مديريتي خود سمت هايي چون مديرعامل شركت بهره برداري آغاجاري، نماينده وزارت نفت مستقر در وين، عضو اصلي دبيرخانه اوپك، مدير مهندسي نفت شركت مهندسي و توسعه نفت، عضو تيم مذاكره كننده قراردادهاي بيع متقابل وزارت نفت را به ثبت رسانده است.

اما در شرايطي كه چنين تجربه اي مي تواند بازوي اجرايي خوبي براي صنعت كشور محسوب شود علي اكبر وحيدي آل آقا را در اتاقي از طبقات ساختمان پارسيان در خيابان ميرداماد مي بينيم كه اگرچه بازهم به عنوان مديرعامل شركتي مشغول خدمت به صنعت نفت است اما بازهم جاي خالي او و ديگر مديران بزرگ نفتي را در وزارت نفت به عنوان بازوي اصلي مبارزه با مشكلات فعلي را خالي مي بينيم.
شما يك چهره شاخص نفتي در كشور محسوب مي شويد. اگر بخواهيد در يك كلمه توصيه اي جدي به مديران فعلي نفت داشته باشد، چه مي گوييد؟
"با مشكلات نفتي بايد با تدبير بسيار عمل كرد و راه كارهاي اساسي پيدا كرد."
منظورتان از مشكلات، دشواري هاي فروش نفت و تعالات بين الملل در اين بخش است؟
ببينيد در اين مساله شكي نيست كه ما تحت شرايط تحريم اجباري قرارگرفته ايم و باز هم شكي نيست كه اجبار، خلاقيت را تشديد مي كند و همواره از بركات اصلي تحريم ها تشديد خلاقيت ها بوده است . اما به هرحال نمي توان منكر اين مطلب نيزشد كه تحريم بر دو مبحث واردات و صادرات در صنعت نفت تاثيرگذار بوده است و خواهد بود.
به نظرشما بهترين روش براي مقابله با فشاهاي بين المللي بر بخش صادرات نفت ما چيست؟
بايد توجه داشت كه با توجه به نوع طراحي پالايشگاه ها و هزينه هاي هنگفت تغيير طراحي، صادرات ايران در تماميت آن اصلا قطع نخواهد شد و پالايشگاه هاي مقصد نياز به دريافت نفت ايران هستند و از سوي ديگر با توجه به نظام كاپيتاليسمي كه عملاً مبتني بر آن است كه هر چيز با پول قابل خريد است شركت ها نيز كه در پي منفعت حداكثر صاحبان سهام خود هستند قطعا به دنبال خريد نفت ايران هستند منتهي با قيمت پايين تر ، چرا كه معتقدند ايران اقتصادي عمدتاً تك محصولي داشته و لذا ممكن است با قيمت پايين تر اين محصول را بفروشد و لذا واسطه ها نقش عمده اي پيدا مي كنند . نبايد از خاطر ببريم كه در كل كشورها تحريم بهشت دلالان است و در اين شرايط واسطه ها بيشترين سود را خواهند برد. اما به هرحال اين واقعيتي است كه هيچ تحريمي در مقابل آن دوام نمي آورد.
با اين اوصاف فكر مي كنيد تا چندماه ديگر اين تحريم هاي نفتي عليه ايران قابليت كنترلي و اجرايي دارد؟
بايد به عواملي مانند استفاده يا عدم استفاده كشورهاي غربي از ذخاير استراتژيك خود و ظرفيت توليدي كشورها وشركت هاي توليد كننده توجه كرد. با واقعيت هاي موجود به نظر مي رسد اين تحريم نفتي زياد دوام نخواهد داشت و در صورت مقاومت ايران و مجبور شدن كشور هاي غربي به استفاده از ذخائر استراتژيكي خود در ميان مدت، به احتمال زياد ايران برنده اين جنگ خواهد بود .
پس اين استدلال تنها در صورتي محقق خواهد شد كه كشورهاي غربي براي تامين نفت مورد نياز خود به استفاده از ذخاير نفتي خود روي بياورند؟
البته بايد اين مساله را هم مد نظر قرار دهيم كه 3 نوع ذخايز دردنيا وجود دارد.ذخاير COMERCIAL، استراتژيك و نهفته يا شناور كه روي آب نگهداري مي شود.بنابراين در صورت استفاده از ذخاير هم بايد ديد از كدام يك از اين 3 نوع برداشت شده است. اين همان چيزي است كه زياد در تحليل ها به آن توجه نمي شود.
به نظرشما در بخش واردات قطعات و تجهيزات مورد نياز صنعت نفت بايد چه كرد؟
مهمترين معضل تحريم ، كه باعث عدم انتقال پول و معوقات پرداختي شده است تقريبا مشكل واردات است . در اين شرايط نيز انتقال پول توسط دلالان انجام مي گيردكه خود باعث افزايش تورم شده است . ولي با اينحال بايد مقاومت كرد و در اين ضمن متأسفانه چاره اي نيست جز استفاده از دلالان بازار!
فكر مي كنيد مهمترين راهكار براي دور زدن تحريم چيست؟
مهمترين راهكار دور زدن تحريم همدلي بين تمام اقشار از غني و فقيراست . نبايد فراموش كنيم كه تحريم عملاً هزينه ها را به شدت افزايش مي دهد يعني مشكلي در صادرات و واردات وجود ندارد بلكه قيمت ها ي واردات به شدت افزايش و صادرات كاهش مي يابد . درعين حال يكي از مهمترين راهكارها ابتداً ايجاد ستاد بحران است كه زير نظربالاترين مقامات كشوري و باتدابير ويژه اجراشود. در مرحله دوم بايد بررسي كنيم چه داريم و كجا داريم و به تقويت نقاط قوت و ضعف بپردازيم. درعين حال بايد به دنبال تدوين طرح راهبردي جهت منافع ملي در مقاطع مختلف باشيم و بر اساس آن اهداف همه در يك جهت و نه به صورت سليقه اي پيش رويم . نبايد از خاطرببريم كه ديپلماسي مانند كشتي سومو ژاپني است هر كه زودتر خسته شود از ميدان زود تر خارج مي شود.