حسن احمدیان رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران، در گفت وگو با دنیای اقتصاد درباره راه حل مشکل صنعت مبلمان ایران گفت: یک طرح ۵ ساله آماده کرده ایم که هم وزارت صنعت و هم سازمان توسعه آن را تایید کرده و فرایند آن در حال انجام است. به گفته احمدیان، نیاز ایران و کشورهای همسایه به مبلمان حدود ۴۰۰ میلیون مصرف کننده تخمین زده شده است. وی افزود: در این برنامه ۵ ساله می‌خواهیم صادرات صنعت مبلمان را از ۲۰میلیون دلار حداقل به ۲۰۰ میلیون دلار برسانیم. رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران همچنین از مشکلات و سختی های صنعت مبلمان سخن به میان آورد. متن کامل این گفت وگو را بخوانید.

صنعت مبلمان چه جایگاهی در میان سایر صنایع و همچنین اقتصاد کشور دارد؟

صنعت مبلمان سه حلقه اصلی دارد؛ تامین، تولید و توزیع. تامین شامل تامین چوب، MDF، نئوپان، مواد اولیه، یراق‌آلات و ماشین آلات است. حلقه دوم که تولید است، زمینه‌های مختلفی دارد مثل مبلمان خانگی، سرویس خواب بزرگسال و نوجوان، کابینت، پارکت، در، کمد، مبلمان اداری، سالن‌های آمفی تئاتر، سالن های کنفرانس، مبلمان فروشگاهی، قفسه‌بندی‌، تجهیزات، مبلمان نمایشگاهی و غرفه‌سازی. قسمت سوم که توزیع است، دو مخاطب مصرف‌کننده داخلی و خارجی (که همان صادرات است) داریم. این زنجیره، کل صنعت مبلمان را تشکیل می‌دهد که هر کدام به دیگری وابسته‌ است و نمی‌توانیم از یکدیگر جدایشان کنیم و به همه آنها باید به یک چشم نگاه کرد. حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی این صنعت است و نزدیک به ۷ درصد اشتغالزایی دارد که تنها شامل مبل نیست، بلکه وسعت زیادی را در بر می گیرد که نشان از توسعه این صنعت دارد. تاریخ مبلمان به چند هزارسال پیش باز می‌گردد که زمینه اصلی‌ آن فقط چوب بوده اما اکنون مبلمان به لحاظ صنعت فراگیر شده و فلز، شیشه، پارچه و مواد دیگر را در بر می گیرد که نشان می دهد چه میزان به مواد اولیه و صنایع دیگر وابستگی دارد و در حال اشتغالزایی است. طی ۱۵-۱۰ سال گذشته صنعت مبلمان بالاترین رشد پیشرفت را در صنعت داشته است و در ۴-۳ سال اخیر میزان واردات مبلمان کم شده است. قبلا در زمینه واردات مبلمان، ۵درصد مبلمان اداری و ۹۵درصد مبلمان خانگی را پوشش می داده است. در شرایط کنونی واردات بالغ بر ۹۰ درصد به شدت افت کرده است که سهم مبلمان اداری از ۵ درصد به یک درصد کاهش پیدا کرده است. یعنی از لحاظ تولید داخلی به حدی رسیده ایم که نیاز داخل کشور را تامین کرده و به اشباع رسیده‌ایم.

چه مشکلاتی در تامین مواد اولیه دارید؟

سه حلقه‌ای که عرض کردم، برمی‌گردد به اینکه باید در صنعت به همه جوانب آن پرداخت. ما در بحث مواد اولیه در فلزات نسبتا ضعیف هستیم و کیفیت لازم را نداریم. در نئوپان اشباع شده ایم، اما کیفیتش خوب نیست. در MDF نیز نزدیک به ۴۰-۳۰درصد تولید و ۶۰ درصد واردات داریم. با توجه به راه‌اندازی تعدادی از کارخانه های تولید MDF در کشور طی سال آینده، فکر می‌کنم در MDF هم اشباع شویم و از لحاظ کیفیت نیز در مقایسه با ترکیه یا کشورهایی اروپایی، کیفیت محصولاتمان کمی پایین‌تر است. اصولا ما در تولید چوب ضعیف هستیم و باید واردات داشته باشیم. بخش دیگری از مواد اولیه برمی‌گردد به یراق‌آلات؛ مثل دستگیره، ریل، پایه ریگلاژ، لولا و ... که در این زمینه بی‌نهایت ضعیف ایم و تا جایی که اطلاع دارم، بالغ بر ۸۰-۷۰درصد این محصولات وارداتی است. در فلزاتی مثل آلومینیوم وضعیت نسبتا بهتری داریم. در شیشه نیز وضعیت خوبی داریم. در منسوجاتی چون پارچه، چرم و ... هنوز ضعیف هستیم. در مقابل وضعیت خوبی در فوم داریم. در مورد یک سری قطعات جانبی مثل نوار PVC نیز نسبت به کیفیتی که باید داشته باشیم، ضعیف عمل می‌کنیم. در مجموع می‌توانم بگویم نمره‌مان از ۱۰۰ در مواد اولیه هنوز به ۵۰ نرسیده است و نیاز به تقویت دارد.

اتحادیه چه نقشی در برگزاری نمایشگاه‌ها دارد؟

اساسا این کار باید زیر نظر اتحادیه انجام شود، اما مدتی است مسئولیت را از اتحادیه گرفته اند و به افراد خصوصی واگذار کرده اند. همچنین کیفیت نمایشگاه بی‌نهایت افت کرده و اعضا به‌شدت از این قضیه ناراضی هستند.

چه راهکاری در این خصوص وجود دارد؟

راهکارش این است که سازمان توسعه تجارت و شرکت سهامی نمایشگاه‌ها دست به دست هم دهند. چون مجوز، توسط آنها صادر می‌شود، این هماهنگی در چند سال گذشته وجود نداشت. قبلا اتحادیه نمایشگاه‌ را برگزار می‌کرد و اعضا راضی بودند، اما از زمانی که این اختیار را از اتحادیه صادرکنندگان و تولیدکنندگان مبلمان ایران گرفتند و به افراد حقیقی دادند، بی‌نهایت نارضایتی به‌وجود آمده و موجب پایین آمدن کیفیت شده است.

در حوزه صادرات، تولیدکنندگان مبلمان اداری چه جایگاهی دارند؟

در واقع صادرات به کشورهای هدف برمی‌گردد. کشورهای هدفی که توانمندی صادرات به آنها را داریم برحسب شاخص‌هایی که برایش تعیین می‌کنیم مثل نزدیکی، ارتباط سیاسی بین دو کشور، مذهب، ذوق‌و‌سلیقه و... می‌تواند رقابت‌پذیری ایجاد کند. براساس پروژه‌ای که من در اتحادیه انجام دادم به ۱۰-۱۲کشور هدف رسیده ایم. همسایه‌های ایران مثل ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان، آذربایجان، افغانستان، ارمنستان، عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس به خصوص عمان و نیز روسیه کشورهایی هستند که توانایی صادرات به آنها را داریم. در حال حاضر بالغ ‌بر ۵۰ درصد ظرفیت صنعت مبلمان فعال نیست که می‌توانیم این ظرفیت خالی را با رویکرد اشتغالزایی و صادراتی و با بحث ارتقای صنعت فعال کنیم.

با توجه به چالش‌ها و بحران‌هایی که در این صنعت وجود دارد، چه انتظاراتی از دولت یازدهم دارید؟

پیرو مذاکراتی که با وزیر محترم صنعت و رئیس سازمان توسعه تجارت داشتیم، طرحی ۵ ساله را با عنوان «ارتقای صنعت مبلمان» و تمرکز بر کشورهای هدف مطرح کردیم. همچنین یک شرکت صادراتی نمایشگاهی با نام شرکت فیپکو تاسیس کرده ایم که کالا را از اعضا و تامین‌کنندگان ایرانی بگیرد و در شعبه‌ای که در کشور هدف با مشارکت و سرمایه‌گذاری تجار آن کشور تاسیس شده، بتوانیم آن را به کشورهای دیگر صادر کنیم. برگزاری نمایشگاه های داخلی و خارجی، آموزش تجار و بازرگانان، پکینگ لیست، بسته‌بندی، استانداردهای صادراتی و ارتقای دانش صادرکننده با قوانین صادراتی از جمله اقداماتی است که می‌تواند طی ۵ سال میزان صادرات را از ۲۰ میلیون دلار موجود، حداقل به ۲۰۰ میلیون دلار ارتقا دهد.

از دولت حمایت خواسته ایم که هنوز مورد توجه واقع نشده ‌است. بحث نمایشگاه‌ها، تامین مواد اولیه، برگرداندن مجوز برگزاری نمایشگاه‌های مبلمان اداری به اتحادیه نمایشگاه مبلمان خانگی و نمایشگاه‌های یراق‌آلات و ماشین‌آلات مبلمان نیز مطرح بوده است. امیدواریم وزارت صنایع، سازمان توسعه تجارت و شرکت سهامی نمایشگاه‌ها، به تشکلی که پیشرو شده و بدون هیچ گونه حمایت مالی دولت شرکت صادراتی خانه ایرانی (Persian house) تاسیس کرده و در کشورهای هدف با محصولات مبلمان، فرش، صنایع دستی و لوازم جانبی با سبک و فرهنگ ایرانی شعبه زده است که نیاز به حمایت داخلی دارد، یاری رسانند البته در اینجا جا دارد از آقای دکتر اسفهبدی برای حمایتهای خالصانه شان قدردانی به عمل آید.

آیا امضا و اجرای برجام در این صنعت تاثیری داشته است؟

ما یک سری مشکلات داخلی، خارجی و برجامی داشتیم. اگر بخواهیم به مشکلات برجامی از نگاه بانکی بپردازیم،۹۰ درصد مشکلات بانکی‌مان حل نشده است. اما اگر بخواهیم درباره اعتماد کشورهای اروپایی و همسایگان‌مان صحبت کنم، ارتقای خوبی داشته‌ایم. به طو مثال هم کنون تفاهم‌نامه‌ای با اتحادیه مبلمان ایتالیا(FLA) امضا کرده ایم که ۵ گروه ۲۰ شرکتی از آنها به ایران آمدند که تعدادی از آنها تمایل پیدا کرده اند به صورت مشترک محصولات مبلمان تولید کنند. همچنین شرکت ما «پادیران» با دو شرکت ایتالیایی تفاهم‌نامه اولیه امضا کرده است. همه اینها حاصل برجام و واقعیت‌هایی است که باید بپذیریم. برجام تمایل سرمایه گذاران و تولیید کنندگان اروپایی را برای سرمایه گذاری و مشارکت در ایران را بیشتر کرده است. در این میان اما عدم ‌توافق آمریکا با این قضیه آنها را کمی محتاط‌تر و دست‌به‌عصاتر کرده است. ولی ارتباطاتمان با کشورهای اروپایی بعد از برجام، بی‌نهایت مثبت بوده است. در یکی از این سفرهای تجاری که با وزیر محترم امور خارجه ایران به چهار کشور فنلاند، سوئد، لتونی و لهستان انجام شد، بازخورد بسیار قوی‌ای برای همکاری از سوی تجار این کشورها دیدم. درخصوص چالش های داخلی هم باید بحث رونق را مطرح کرد. پرسشی که مطرح می‌شود این است که با فرض اینکه آینده در حال بهتر شدن است، می توان سرمایه‌گذاری کرد یا خیر؟ موضوع سوم که بیشتر به آن اعتقاد دارم، مدیریت داخلی کشور و مشکلات اقتصادی است که اینها به برجام برنمی‌گردد؛ مثلا همان طرح ۵ ساله صادراتی‌ای که برای کشورها داریم، تقریبا هیچ رابطه‌ای با برجام ندارد. اما چرا انجام نمی‌شود؟ ‌پاسخ را باید در عدم حمایت مدیران، عدم توجه و نگاه وزارتخانه‌ و عدم حمایت سازمان توسعه به این صنعت جست وجو کرد.

به عنوان مدیرعامل شرکت پادیران، از برنامه‌هایی که برای سال آینده و چند ماه باقیمانده از سال جاری دارید، بگویید.

به‌عنوان مسئول یا رئیس اتحادیه احساس می‌کنم تمام شرکت‌های مبلمانی و کسانی که در صنف و صنعت مبلمان هستند، وقتی این تشکل‌ها جانب کل اعضا را بگیرند، خودبه‌خود همه اعضا منتفع می‌شوند؛ ازجمله پادیران. ماموریت و چشم‌انداز پادیران این است که از تامین نیازهای داخلی عبور کند و وارد مقوله صادرات شود. با این رویکرد شرکت پادیران تصمیم دارد محصولات خود را در کنار محصولات رقبای اروپایی قرار داده و این تفکر باعث ارتقا در طراحی‌، کیفیت‌ و استفاده از مواد اولیه شده است. به همین دلیل در تمام نمایشگاه‌هایی که در خارج برگزار می شود، به عنوان بخش تحقیق و توسعه حضور داریم و از آنها بازدید کرده‌ایم. بنابراین از آخرین فناوری‌های روز دنیا و مواد اولیه و امثال آن، آگاه هستیم. طی بازدید هیاتی از ایتالیا از کارخانه و توانمندیهای شرکت پادیران ، اظهار داشتند که شرکت پادیران پتانسیل تولید مشترک در حد محصولات اروپایی را دارد پیشنهادمان این است که تولید مشترک داشته باشیم. هم اکنون از ۸ کاندیدا که تمایل به این موضوع داشتند، دو کاندیدا نهایی شده که یکی‌ در بخش پارتیشن و دیگری در بخش میزهای اداری است. به امید روزی که شعب خانه ایرانی(Persian house) در کل جهان جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص دهد.