رضا کربلائی | روزنامه‌نگار

بودجه امسال شهرداری تهران 17هزار و 430میلیارد تومان برآورد می‌شود، اما یارانه بنزین ساکنان استان تهران در هر‌سال 29هزار و 200میلیارد تومان است و نشان می‌دهد یارانه بنزینی که دولت به تهرانی‌ها می‌دهد 67درصد از بودجه شهرداری تهران بیشتر است.

به گزارش همشهری، دولت روزانه 400میلیارد تومان و سالانه 146هزار میلیارد تومان یارانه بنزین پرداخت می‌کند و آمارهای شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی هم نشان می‌دهد 20درصد از کل بنزین مصرفی ایران در استان تهران مصرف می‌شود و به این ترتیب یارانه روزانه بنزین تهرانی‌ها 80میلیارد تومان خواهد بود؛ اتفاقی تلخ که باعث شده به‌گفته محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران به‌دلیل قیمت پایین سوخت در کشور، استفاده از خودروهای شخصی نسبت به حمل‌ونقل عمومی افزایش یابد.

آخرین آمار رسمی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران حکایت از آن دارد که از کل بنزینی که سالانه دولت اختصاص می‌دهد، 20درصد در استان تهران، 7.3درصد در استان اصفهان، 6.8درصد در استان خراسان رضوی، 6.5درصد در استان فارس، 5.5درصد در استان مازندران، 5.2درصد در استان خوزستان، 4.4درصد در استان کرمان و 3.7درصد در استان گیلان مصرف می‌شود و استان‌های آذربایجان شرقی و البرز هم هر کدام 3.6درصد از کل بنزین کشور را استفاده می‌کنند. به این ترتیب 66.4درصد از کل بنزین در 10استان ایران مصرف می‌شود که دست‌کم ریل‌گذاری صحیح دولت و مدیریت شهری کلانشهرها روی حمل‌ونقل عمومی و سرمایه‌گذاری از محل اصلاح قیمت حامل‌های انرژی می‌تواند نه‌تنها روند رشد مصرف بنزین در ایران را کاهش دهد، بلکه مشکلاتی چون آلایندگی کلانشهرها و ترافیک به سبب استفاده بی‌رویه از وسایل حمل‌ونقل شخصی تا اندازه بسیار زیادی کمتر شود.

زنگ خطری از تهران برای ایران

استفاده از خودروهای شخصی این روزها با بنزین لیتری 1000تومان به گزینه مطلوب برای شهروندان تهرانی و سایر کلانشهرها تبدیل شده و آنها ترجیح می‌دهند به‌جای استفاده از حمل‌ونقل عمومی، با خودروهای خودشان تردد کنند. روندی که تداوم آن باعث افزایش رشد مصرف بنزین شده؛ به‌گونه‌ای که انتظار می‌رود رشد مصرف سالانه بنزین در تهران نسبت به سال‌های گذشته افزایش یابد. آمارهای رسمی حکایت از آن دارد درحالی‌که متوسط رشد مصرف سالانه بنزین در سال95 به 5.3درصد رسیده بود، رشد مصرف استان تهران با 5.5درصد افزایش در رتبه17 نسبت به استان‌های دیگر قرار داشته اما حالا مدیران شهر تهران نگران هستند که رتبه پایتخت بدتر شود. چه اینکه ارزش ریالی بنزین مصر‌ف‌شده در استان تهران در سال1395 بالغ بر 6هزار و 257میلیارد تومان و ارزش دلاری آن حدود 2میلیارد دلار در سال برآورد شده است. پیش‌بینی می‌شود که با شدت گرفتن رشد مصرف بنزین ارزش دلاری بنزین مصرفی در استان تهران تا پایان امسال از مرز 2.5میلیارد دلار عبور کند.

بلای بنزین ارزان

محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران دیروز اعلام کرد: قیمت پایین سوخت در کشور موجب شده استفاده از خودروی شخصی نسبت به حمل‌ونقل عمومی افزایش یابد.

به گفته وی، وضعیت پایتخت از تمام کلانشهرهای جهان در حوزه حمل‌ونقل عمومی جداست، چراکه قیمت سوخت باعث شده تمام تعاریف در ایران به هم بریزد. این عضو شورای شهر تهران تأکید کرد: قیمت سوخت در هیچ کشوری به‌جز ایران لیتری یک‌هزار تومان نیست و این امر موجب شده که حمل‌ونقل به‌وسیله خودروی شخصی و مصرف سوخت فسیلی افزایش یابد. او با اشاره به قاچاق روزانه 15 تا 20میلیون لیتر انواع سوخت‌های فسیلی از ایران به‌دلیل قیمت پایین آن، آمار داده که فعالیت 250هزار تاکسی (گردشی، خطی، تلفنی و اینترنتی) در تهران به‌دلیل قیمت پایین بنزین، برای حمل‌ونقل ریلی درون‌شهری مشکل ایجاد کرده است.

محسن هاشمی که سابقه مدیریت شرکت متروی تهران را سال‌ها برعهده داشته، می‌گوید: همه کشورها برای اینکه اقتصاد مقاومتی را اجرا کنند قیمت سوخت را افزایش داده و درآمد حاصل از آن را به بخش حمل‌ونقل عمومی به‌ویژه حمل‌ونقل ریلی اختصاص می‌دهند.

   تهران؛ از شهر خاکستری تا رؤیای سبز

دولت ایران حالا بر سر دوراهی اصلاح قیمت حامل‌های انرژی یا پرداخت غیرهدفمندی یارانه‌ها قرار دارد؛ حال آنکه برای نجات شهروندان کلانشهرها ازجمله تهرانی‌ها از نفس‌کشیدن و زیستن در فضای خاکستری، راه‌های ناتمام بسیاری هنوز طی نشده است؛ راه‌هایی که پیمودن آن نیازمند یک استراتژی کلان در سطح سران نظام برای حرکت از شهری خاکستری به رؤیای سبز خواهد بود. دولت و مجلس با همکاری مدیریت شهری می‌توانند با توسعه حمل‌ونقل درون‌شهری و تزریق منابع ناشی از افزایش قیمت حامل‌های انرژی، از خفه شدن تهران و دیگر کلانشهرها زیر انبوه آلاینده‌ها و گرفتار ماندن شهروندان در ترافیک‌های آزاردهنده و ضد‌سلامت شهروندان جلوگیری کنند. شهروندان تهرانی باید خودشان انتخاب کنند که می‌خواهند روزی 80میلیارد تومان یارانه بنزین بگیرند و در ترافیک بمانند و در هوای آلوده زندگی کنند یا اینکه شهری تمیز‌تر، سبز‌تر و هوایی قابل تنفس داشته باشند و کمتر هزینه بهداشت و سلامت بدهند.