برآوردها نشانگر آن است که حدود ۳۲۵۶۰ تریلیون فوت مکعب (حدود ۹۱۴ تریلیون مترمکعب) ذخایر گاز نامتعارف در جهان وجود دارد و این درحالی است که ذخایرکنونی گاز طبیعی در سال ۲۰۰۹ حدود ۱۸۷ تریلیون مترمکعب تخمین زده شده است.

لازم به ذکر است که حدود ۵۰درصد از ذخایر گاز نامتعارف در جهان به گاز شیل تعلق دارد.

جدول ۱ - ذخایر گاز شیل در جهان

منطقه جغرافیایی میزان گاز در جا

(تریلیون فوت مکعب) میزان گاز درجا

(تریلیون مترمکعب)

آمریکای شمالی ۳۸۴۲ ۱۰۹

آمریکای لاتین ۲۱۱۷ ۶۰

اروپا ۵۴۹ ۱۵

شوروی سابق ۶۲۷ ۱۸

چین و هندوستان ۳۵۲۸ ۱۰۰

استرالیا ۲۳۱۳ ۶۶

خاورمیانه و شمال آفریقا ۲۵۴۸ ۷۲

سایر ۵۸۸ ۱۷

جمع ۱۶۱۱۲ ۴۵۷

همان طور که در جدول بالا ملاحظه می گردد بیشترین ذخایر در جای گاز شیل جهان پس از آمریکای شمالی به چین و هند تعلق دارد.این جدول نشانگر این است که چین و هند در آینده شاید به عرضه کنندگان بالقوه گاز شیل در جهان تبدیل شوند.

بررسی ذخایر گاز شیل در سایر نقاط دنیا

روسیه هم اکنون بزرگترین صادرکننده گاز به اروپاست، نکات زیر در مورد این کشور قابل تعمق است:

* براساس آخرین گزارش BP در سال ۲۰۱۰ حدود 23.7 درصد از ذخایر اثبات شده گاز طبیعی جهان در روسیه قرار دارد (۱۵۶۷ تریلیون فوت مکعب از ۶۶۲۱ تریلیون فوت مکعب).

* ۱۷درصد ذخایر گاز اثبات نشده (منابع کشف نشده ولی از لحاظ فنی قابل بهره برداری) یعنی ۱۱۶۸ تریلیون فوت مکعب (۳۳ میلیارد مترمکعب)آتی به علاوه ۳۳۹ تریلیون فوت مکعب (9.5 میلیارد مترمکعب) کنونی نیز که اغلب منابع نامتعارف گازی می باشد در روسیه واقع است. در همین حال میزان ذخایر گاز شیل در این کشور ۶۲۷ تریلیون فوت مکعب تخمین زده شده است.

گزارش فایننشال تایمز از پیامدهای انقلاب شیل گس آمریکا برای روس ها

در همین حال به نظر می رسد شرکت گازپروم روسیه به دلیل بروز انقلاب در تولید گاز رسی (شیل گس) در آمریکا با بحران رو به رو شده است.

به گزارش پایگاه اینترنتی فایننشال تایمز، شرکت گازپروم، شرکت دولتی گاز روسیه، احتمال دارد قربانی انقلاب شیل گس در حال وقوع در آمریکا شود.

انقلاب شیل گس آمریکا احتمال دارد پیامدهایی را برای دولت روسیه و قدرت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری این کشور به همراه داشته باشد.

این بحران یکباره اتفاق افتاد؛ با افزایش تولید گاز رسی در آمریکا، این کشور در تولید گاز خودکفا شد و از روسیه به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده گاز طبیعی جهان پیشی گرفت.

موضوع دیگر آن که بهای گاز در آمریکا ارزان است؛ به طوری که قیمت های این ماده تنها یک چهارم قیمت های گاز مرتبط و هماهنگ با بهای نفت در قراردادهای گازپروم با اروپایی هاست؛ به همین منظور چنین اختلاف بالای قیمتی نمی تواند برای مدت طولانی دوام داشته باشد.

بسیاری از کشورها خود را برای صادرات ال ان جی به آمریکا آماده کرده بودند، اما هم اکنون حجم بسیار زیادی از این محموله های ال ان جی به سوی بازارهای اروپا روانه شده اند؛ به همین منظور قیمت های تک محموله در این بازارها به نصف قیمت های گاز وارداتی از گاز پروم کاهش یافته است.شرکت گازپروم مجبور شده است قیمت های بالای گاز را برای آلمان کاهش دهد و با آن که قیمت های نفت و گاز در بازارهای اروپای شرقی از هم جدا شده اند، اما این شرکت همچنان بر تثبیت قیمت های بالای گاز در قراردادهای خود با این کشورها اصرار دارد.با این حال رئیس جمهوری روسیه اعلام کرد شرکت گازپروم باید سیاست جدید صادرات گاز خود را توسعه دهد.

به گزارش خبرگزاری ریانووستی، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، روز دوم آبان به شرکت روسی گازپروم گفت: این شرکت برای واکنش به توسعه بازارهای ال ان جی و شیل گس (تولید گاز از سنگ های رسی) باید سیاست جدید صادرات گاز را توسعه دهد.

وی در کمیسیون توسعه بخش سوخت و انرژی وابسته به ریاست جمهوری روسیه گفت: ما بازیگران نوآموزی در بازار گاز نیستیم و قوانین این بازار را خوب می شناسیم.

پوتین اظهار کرد: در بازار گاز باید با بیشترین صرفه جویی و در عین حال با بیشترین انعطاف پذیری عمل کرد.

مرتبط بودن فرمول قیمت گذاری گاز بهای شرکت گازپروم با قیمت های نفت، گاز روسیه را در قیاس با دیگر صادرکنندگان این سوخت پاک، برای مصرف کنندگان اروپایی گران تر کرده است و این موضوع جایگاه شرکت گازپروم را در بازارهای خارجی تهدید می کند.رئیس جمهوری روسیه گفت: رشد حجم مبادلات محموله های ال ان جی، روند بسیار مهمی در بازار انرژی جهان است و شرکت های بزرگ نفتی از آمریکا و کانادا هم اکنون فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرده اند و کشورهایی که در حال معرفی فناوری های جدید برای تولید و فرآورش گاز هستند نیز، افزایش یافته اند.

اروپا هنوز به مرحله تولید گازشیل نرسیده است

بر خلاف آمریکا در اروپا تاکنون گازی از منابع گاز شیل تولید نشده که دلایل اصلی آن عبارتند از:

*تراکم بالای جمعیت

*وجود موانع متعدد در دستیابی به زمین

*مشکلات زیست محیطی

آغاز فعالیت های چین و هند برای بهره برداری از گاز شیل

چین و هند فعالیت زیادی را برای مذاکره با روسیه و کشورهای آسیای میانه در این زمینه انجام داده اند.

روزنامه هندی اکونومیک تایمز طی گزارشی در دسامبر سال ۲۰۰۸ خط لوله انتقال گاز ایران به هند را برای این کشور در درجه دوم اهمیت دانست و نوشت: گاز شیل و نه خط لوله ایران امید ما به تامین نیاز گاز طبیعی است. بر اساس این گزارش هندی ها مدعی شده اند که با کشف فناوری جدید برای استخراج گاز از صخره های رسوبی درون زمین که در همه جا یافت می شود، نیازی به واردات گاز از ایران نخواهد بود. در حال حاضر فناوری جدید بهره برداری گاز از صخره های رسوبی در اختیار آمریکا قرار دارد که به شدت مخالف مشارکت هند در خط لوله صلح است. این روزنامه معتقد است شاید هند تا سال ها به واردات گاز نیازی نداشته باشد و گاز میدان کریشنا در داخل این کشور طی سال های آینده در حجم فراوان تولید خواهد شد و هند را در این زمینه خودکفا خواهد کرد.

علاوه بر آن هند دارای ذخایر عظیم گاز شیل است که می تواند نیاز خود به گاز طبیعی را از این ذخایر، تامین نماید.

چین نیز به شدت به دنبال استفاده از ذخایر نامتعارف گاز خود است این کشور طی بیانیه ای مشترک با آمریکا در ۱۷ نوامبر۲۰۱۰، در مورد توسعه ذخایر گاز شیل به منظور کاهش گازهای گلخانه ای و ارتقای امنیت انرژی خود، مواردی را مورد تاکید قرار داد.

در همین حال شرکت Sinopec چین نیز به طور مستقل به دنبال آن است که تا پایان سال ۲۰۱۵، تولید گاز طبیعی از ذخایر نامتعارف را سالانه به بیش از 2.5میلیارد متر مکعب افزایش دهد. انتظار می رود که تولید گازهای نامتعارف در سال ۲۰۲۰ حدود یک سوم کل تولید گاز چین را شامل شود.مجموع ذخایر شیل گاز هند و چین در مجموع حدود ۳۵۲۸ تریلیون فوت مکعب تخمین زده شده که رقمی قابل توجه است.

در همین حال به گزارش پایگاه خبری بلومبرگ، وزارت منابع طبیعی چین اعلام کرد: دومین دور از مناقصه های شیل گس این کشور برای واگذاری حق امتیاز توسعه 20 بلوک گازی در 8 منطقه، 25 اکتبر ( 4 آبان) برگزار شده است.

بنا بر اعلام این وزارتخانه، شرکت های چینی و شرکت های سرمایه گذاری مشترک کنترل شده از سوی شرکای چینی با سرمایه گذاری حدود 47 میلیون دلاری و در اختیار داشتن مجوزهای مرتبط اجازه حضور در این دور از مناقصه را داشته‌اند.این بلوک ها در زمینی به مساحت 20002 کیلومتر مربع قرار دارند، هر یک از متقاضیان علاقه مند به حضور در این مناقصه اجازه دارد حق امتیاز حداکثر دو بلوک را در اختیار بگیرد.

به گفته منابع صنعتی بیش از 100 شرکت چینی از جمله یک معامله گر غلات به مشارکت در این دور از مناقصه های شیل گس چین علاقه مندند.

کمیته توسعه و اصلاحات ملی چین ماه مارس گذشته اعلام کرده بود: پکن قصد دارد تا سال 2015، سالانه 6.5 میلیارد مترمکعب گاز رسی و تا پایان دهه جاری 60 تا 100 میلیارد مترمکعب گاز رسی تولید کند.وزارت منابع طبیعی چین اعلام کرد: چین 25.08 تریلیون مترمکعب ذخایر قابل برداشت رسی دارد.

.......................ادامه دارد

لینک

گردآورنده :علی اکبرمردانی امور مهندسی تولید

فرآیند کاهش تولید پارس جنوبی آغاز شده و هر سال سرعت خواهد گرفت  هیچ جای جهان مثل ایران نیست که تمامی خانه‌ها گازکشی شده باشند  پایان قرن نفت و هزاران میلیارد دلار سرمایه ای که کم ارزش می شود  طرح تبدیل دودکش نیروگاه به خوراک واحد پتروشیمی  تحلیل مقایسه ای مصرف واقعی انرژی برق در ایران