سیدمحسن قمصری در گفتگوی تفصیلی با شانا ضمن تشریح جزئیات مراحل واردات بنزین تصریح کرد که بنزین وارداتی نسبت به ریفرمیت پتروشیمی ها از هر نظر برتر است و در عین حال وابستگی کشور به بنزین وارداتی روز به روز کمتر می شود.

باز هم خبر و گزارش از بنزین وارداتی! این جمله را به مهندس قمصری می گویم و اضافه می کنم: "نمی دانم چرا؟ ولی به هرحال برخی رسانه ها بر مثبت جلوه دادن تولید بنزین در پتروشیمی ها و منفعت جویی عده ای در واردات بنزین اصرار دارند. خودتان مستحضرید اطلاع رسانی بیشتر در چنین شرایطی اجتناب ناپذیر است." 

می گوید: "قاعدتا ما نیز موظف به اطلاع رسانی هستیم، اما هدف برخی رسانه ها بیش از آن که دلسوزی برای مردم باشد، مخالفت جویی است. در نمایشگاه نفت امسال، خبرنگاری در خصوص چرایی واردات بنزین و دلیل استفاده نکردن از بنزین پتروشیمی ها سوال کرد؛ به او گفتم: شما همانی نیستید که در جریان تولید و توزیع بنزین پتروشیمی ها، از این قضیه گله مند بودید و می پرسیدید چرا بنزین آلوده پتروشیمی در کشور توزیع می شود؟! این است که می گویم برخی رسانه ها، تاکید می کنم برخی رسانه ها، بیشتر در پی مخالفت جویی هستند!"  گفتگوی مشروح ما با سیدمحسن قمصری مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران را در خصوص فرایند واردات بنزین در ادامه می خوانید: 

از ابتدای امسال تاکنون،  به طور متوسط چه میزان بنزین وارد کشور شده است؟ 

درخواست شرکت ملی پخش، تامین روزانه 10 میلیون لیتر بوده که طی فروردین و اردیبهشت به صورت متوسط روزانه 6 میلیون لیتر وارد شده است.  

کیفیت بنزین وارداتی تا چه حد با استانداردها مطابقت دارد؟

بنزین وارداتی در مقایسه با بنزین تولیدی پتروشیمی ها، مواد آروماتیک و ترکیبات حلقوی کمتری دارد، گوگرد آن حدود 150 ppm و بنزن آن زیر 2 درصد است؛ اکتان آن نیز بین 95 تا 98 است که البته معیارهای استاندارد، بنزین با اکتان 92 تا 95 را قابل قبول می داند. البته در سال جاری با توجه به تعیین شاخصهای شرکت ملی پخش مبنی بر گوگرد حدود 50 ppm و بنزن یک درصد، بنزین مرغوبتری به کشور وارد می شود. 

بنزین تولیدی پتروشیمی ها از لحاظ این شاخص ها چه وضعی داشت؟ 

ببینید طبیعی است وقتی تولید محصولی خاص از ابتدا در یک سیستم دیده نشود، آن سیستم در صورت تولید آن محصول نیز نمی تواند کیفیت کامل محصول تولیدی را تضمین کند. در خصوص پتروشیمی ها هم وضع به همین ترتیب است. پتروشیمی ها با هدف تولید بنزین طراحی و ساخته نمی شوند و به این دلیل در تولید بنزین، ترکیبات حلقوی تا حدود زیادی باقی می ماند که خطرساز است؛ ضمن این که باید بپذیریم واحدهای پتروشیمی در هیچ جای دنیا، بنزین تولید نمی کنند. اما جا دارد این نکته را نیز اضافه کنم؛ آلودگی هوا به خصوص در کلانشهرها تنها ناشی از تولید بنزین پتروشیمی ها نبود. بخشی از آلودگی هوا از موتورهای فرسوده و قدیمی بسیاری از خودروهای درحال تردد نشات می گیرد که به دلیل قدیمی بودن، امکان احتراق کامل بنزین در آنها وجود ندارد و استفاده از هر بنزینی در این خودروها منجر به آلایندگی هوا می شود. بنابراین صنعت خودروسازی نیز بی تقصیر نیست. از سوی دیگر زمانی که خودروها به تعدادی بیش از ظرفیت در یک شهر تردد کنند، آلایندگی هوا به دلیل پاسخگو نبودن ظرفیت شهر در مقایسه با حجم زیاد خودروها اجتناب ناپذیر است. پس مجموعه ای از عوامل دست به دست هم داده اند تا آلودگی هوا در کلانشهرهای ما افزایش یابد؛ با این حال این موضوع نباید باعث شود آلایندگی بنزین پتروشیمی ها را نادیده بگیریم.  

به هر حال شرایط تحریم ایجاب می کرد نیاز خود را از داخل تامین کنیم. فکر می کنید در صورت بازگشت چنین شرایطی، دیگر سراغ بنزین پتروشیمی ها نخواهیم رفت؟  

این موضوع را رد نمی کنم. شاید اگر شرایط گذشته بازگردد، مجبور به استفاده از بنزین تولیدی پتروشیمی ها شویم اما اولویت و ترجیح ما این خواهد بود که در آن شرایط هم مصرف بنزین را کنترل کنیم نه اینکه هر بنزینی را مصرف کنیم. 

با این حساب چرا پتروشیمی ها تا این حد بر کیفیت بنزین تولیدی خود تاکید می کنند؟ قاعدتا باید مجموعه وزارت نفت در این زمینه، یکصدا باشد. 

خب بسیاری از شرکت های فعال در حوزه پتروشیمی، خصوصی هستند و طبیعی است که تولید بنزین برای آنها دارای اولویت باشد. 

گذشته از بود و نبود تحریم ها، خودکفایی در تولید بنزین را ضروری می دانید؟   

بنزین، کالایی استراتژیک برای کشور ما به شمار می رود بنابراین بدیهی است خودکفایی در تولید این محصول حائز اهمیت است. اما در مجموع، مفهوم خودکفایی در شرایط کنونی با مفهومی که چند دهه پیش از خودکفایی برداشت می شد، بسیار متفاوت شده. در بسیاری از محصولات که تولید آن در داخل با هزینه های بسیار گزافی محقق می شود و امکان واردات آن محصول با صرف هزینه ای بسیار کمتر وجود دارد، خودکفایی لزوما گزینه مناسبی نیست، چراکه توجیه اقتصادی ندارد. اما باز هم تاکید می کنم بنزین محصولی استراتژیک است و خودکفایی در تولید آن بی تردید مدنظر است. البته این را هم بگویم خوشبختانه در حال حاضر، میزان وابستگی ما به واردات بنزین زیاد نیست.

چه میزان وابستگی داریم؟ 

از متوسط مصرف روزانه 70 میلیون لیتر در کشور، در بیشترین حالت نیاز، کمتر از 10 میلیون لیتر وارد شده است و یا میزان متوسط واردات بنزین در سال گذشته حدود چهار میلیون لیتر بود؛ بنابراین وابستگی زیادی به واردات بنزین نداریم. دو سه پالایشگاه نیز در دست ساخت است که در صورت به بهره برداری رسیدن آنها در زمان مقرر، خودکفایی در تولید بنزین مرغوب دور از دست نیست. 

نحوه نظارت بر کیفیت بنزین وارداتی چگونه است؟ به طور مثال اگر زمان تخلیه، بنزین با استانداردهای اعلام شده فروشنده مطابقت نداشته باشد چه خواهد شد؟ 

نظارت بسیار دقیقی بر بنزین وارداتی اعمال می شود. بنزینهایی که خریداری می شوند از لحاظ کیفی در مراکز بارگیری توسط بازرسان مستقل و نمایندگان خود ما به دقت کنترل و این نظارت در زمان تخلیه نیز تکرار می شود. در زمان تخلیه، علاوه بر نماینده شرکت ملی نفت ایران به عنوان خریدار، نماینده شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی نیز به عنوان مصرف کننده حضور دارد و در صورتی که در کوچکترین مواردی بین بنزین وارداتی و استانداردها مغایرتی باشد، شرکت ملی پخش اجازه تخلیه بنزین را نمی دهد و بنزین عودت داده می شود. نمونه هایی نیز به ندرت داشته ایم که بنزین را به دلیل مغایرت با استانداردها برگردانده ایم. در مجموع تلاش می شود نظارت بسیار دقیقی در محل بارگیری صورت گیرد تا با توجه به شرایط سخت وارد کردن بنزین به کشور، دیگر زمان تخلیه بنزین با مشکلی مواجه نشویم.   

بنزین وارداتی عمدتا از کدام کشورها تامین می شود؟ 

عمده بنزین وارداتی ما از آسیا تامین می شود. روال به این ترتیب است که شرکت ملی پخش فراورده های نفتی، مشخصات بنزین مورد نیاز را اعلام می کند و ما بر آن اساس، از آنجا که با وجود تحریم ها نمی توانیم به صورت مستقیم از تولیدکنندگان، بنزین بخریم و همچنین در انتقال وجه با مشکل مواجهیم، درخواست خود را با شرکتهای تجاری فعال در این زمینه مطرح می کنیم. واقعیت این است که در تامین بنزین، محدودیت زیادی داریم چراکه تعداد شرکتهایی که هم امکان تامین بنزین مورد نیاز ما را داشته باشند و هم شرایط انتقال وجه را فراهم کنند، محدود هستند و تامین بنزین وارداتی نیز تنها از طریق این شرکتها و یا خریداران نفت کوره کشورمان صورت می گیرد. 

امکان برگزاری مناقصه نیست؟ 

نه متاسفانه این امکان نیز در شرایط تحریم وجود ندارد ضمن این که معمولا مناقصه در شرایطی برگزار می شود که توان عرضه بیش از تقاضا باشد درحالی که تعداد شرکتهای عرضه کننده بنزین به ایران به دلیل تحریمها بسیار محدود شده است. شرکتهای بسیاری بوده اند که پیش از تحریمها به ایران بنزین می فروختند و بعد از تحریم، از فروش بنزین خودداری کرده اند. به صراحت اعلام می کنم هر شرکتی که در زمینه عرضه بنزین بتواند بنزین یورو4 مورد نیاز ما را با قیمت مناسب و شرایط رقابتی مطلوب تامین کند، آماده مذاکره هستیم.  

در خصوص شرکتهای تجاری فعال برای تامین بنزین وارداتی صحبت کردید. اخیرا در خصوص ذینفع بودن منسوبین برخی مقامات در زمینه واردات بنزین خبرهایی منتشر شده است. این موضوع را تایید می کنید؟

به هیچ عنوان صحت ندارد. در صحبت هایم اشاره کردم ما تنها با شرکتهای بین المللی فعال برای تامین بنزین وارداتی قرارداد داریم و تاکنون با هیچ شرکت ایرانی در این زمینه قرارداد نبسته ایم. متاسفانه چنین شایعاتی بیشتر برای مقاصد سیاسی مطرح می شود. در مثل هست که می گویند مردی ادعا می کرد من درست در وسط زمین ایستاده ام و به دیگران می گفت اگر قبول ندارید، بیایید زمین را متر کنید ببینید من دروغ نمی گویم!!! مطرح کردن شایعه، آسان است اما پاک کردن آن از ذهن مردم کار دشواری است. در تامین بنزین، هیچ ارتباط شخصی وجود ندارد و ما تنها با شرکتهای حقوقی معامله داریم نه اشخاص حقیقی.

گفتگو از هانیه موحد

فرآیند کاهش تولید پارس جنوبی آغاز شده و هر سال سرعت خواهد گرفت  هیچ جای جهان مثل ایران نیست که تمامی خانه‌ها گازکشی شده باشند  پایان قرن نفت و هزاران میلیارد دلار سرمایه ای که کم ارزش می شود  طرح تبدیل دودکش نیروگاه به خوراک واحد پتروشیمی  تحلیل مقایسه ای مصرف واقعی انرژی برق در ایران