تراز/ محمد صادق کریمی: اخیراً وزیر نفت قزاقستان صادرات نفت این کشور از مسیر ایران را به عنوان جایگزین مناسبی برای صادرات نفت از مسیر روسیه اعلام کرد. پس از بالا گرفتن تنش بین روسیه و غرب بر سر مسأله اوکراین، کارابالین هفته گذشته با حضور در مجلس این کشور گفت: «پیش بینی ما این است که در آینده صادرات نفت ما از مسیر روسیه محدود خواهد شد.» وزیر نفت قزاقستان صادرات نفت از دو طریق مسیر آذربایجان، گرجستان، دریای سیاه و پایانه نفتی قزاقستان در بندر باتومی گرجستان را دو راهکار این کشور برای جایگزینی صادرات نفت به روسیه دانست و گفت «ما وضعیت ایران را نیز در نظر داریم. بندر نکا تا پیش از این مسیر بسیار مناسب و جاافتاده ای برای صادرات نفت ما بود.»

کشور قزاقستان با تولید نفت خام روزانه نزدیک به ۱٫۵ میلیون بشکه و صادرات یک میلیون و دویست هزار بشکه از این میزان، یکی از مهمترین صادرکنندگان نفت در منطقه کشورهای مشترک المنافع و قفقاز است. این کشور همان طور که بیان شد از مسیرهای مختلفی برای صادرات نفت خود استفاده می‌کند. این مسیرها شامل خط لوله آذربایجان، خط لوله صادرات به روسیه، خط لوله صادرات به چین و بنادر گرجستان می‌شود. فعال کردن بندر نکا و راه‌اندازی مجدد سوآپ نفت خام در این بندر می‌تواند مزایایی برای ایران و قزاقستان داشته باشد.

درآمد ناشی از سوآپ و کاهش هزینه‌های انتقال نفت خام از جنوب کشور به پالایشگاه تهران، مزایای سوآپ نفت قزاقستان برای ایران است. این راهبرد همچنین منجر به افزایش دسترسی قزاقستان به بازارهای جهانی به ویژه بازارهای آسیای شرقی و متنوع کردن مسیرهای صادراتی این کشور می‌شود. اما علاوه بر این مزایا، راه‌اندازی مجدد سوآپ نفت خام در ایران باعث می‌شود دو کشور ایران و قزاقستان وابستگی اقتصادی بیشتری به یکدیگر پیدا کنند. چنین همکاری‌هایی با کشورهای منطقه می‌تواند زمینه شکل‌گیری اتحادهای اقتصادی مستحکم منطقه‌ای را به وجود آورد و مسلما در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی خواهد بود. بنابراین ضروری است مسئولین وزارت نفت از فرصت به دست آمده به خوبی استفاده کنند و اقدامات لازم برای راه‌اندازی مجدد سوآپ نفت قزاقستان و سایر کشورهای حاشیه دریای خزر از طریق بندر نکا را انجام دهند.