میانگین مصرف کود برحسب عنصر غذایی در آسیا 144 کیلوگرم در هکتار است ولی این رقم در ایران به حدود 100 کیلوگرم در هکتار می رسد، در حالی که بخش خصوصی توانمندی بالایی برای تولید انواع کودها در کشور دارد، عدم حمایت لازم از این امر سبب شده است تا در سال 84 فقط 25 درصد از امکانات تولید داخل به کار گرفته شود.
افزایش قیمت جهانی کود در سالهای اخیر و عدم حمایت از شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای افزایش تولید کودهای ازته و فسفاته، از یک سو رغبت این شرکت را برای توسعه صنعت کود کاهش داده است و از سوی دیگر کود وارداتی با پرداخت یارانه سنگین در اختیار زارعان قرار می گیرد. دکتر محمدجواد ملکوتی، سرپرست موسسه تحقیقات خاک و آب معتقد است که با کاهش تدریجی یارانه کود یا تغییر یارانه از نهاده به آزمون خاک و هدفمند کردن یارانه ها، به ترتیب اولویت می توان مشکلات موجود در این بخش را کاهش داد. به عقیده او تنها نتیجه حفظ این وضعیت افزایش سیستم دلالی است.
به هر جهت حتی اگر دلیل مسئولان از به تعویق انداختن آزادسازی قیمت کود جلوگیری از بروز مشکلات اجتماعی باشد، باز هم باید این راه را طی کرد، زیرا با توجه به وضعیت کنونی احتمالا این تنها گزینه به نظر می رسد.گفت و گو با دکتر ملکوتی را در این زمینه می خوانید .

این مصاحبه چند سال پیش انجام شده اما موضوع آن همچنان مسئله مهم روز است:

چه مقدار کود در کشور مصرف می شود؟
مصرف کود در کشور تا سال 1382، سه میلیون تن بود که اکنون این مقدار به چهار میلیون تن رسیده، اما در مقایسه با کشورهای همسایه مانند پاکستان این مقدار بسیار کم است.
برای دستیابی به تولید مطلوب به چه میزان کود نیازمندیم؟
با توجه به اهداف برنامه چهارم توسعه مجبوریم که مصرف کود را به پنج میلیون تن برسانیم، همچنین باید این مصرف را از نظر زیست محیطی نیز متعادل و بهینه کنیم. مثلا به جای مصرف اوره در شالیزارهای شمال کشور، اوره را با پوشش گوگردی استفاده کنیم تا از آلودگی آبهای زیرزمینی به نیترات که عاملی سرطانزاست، جلوگیری شود.
با توجه به محدودیتهایی که اکنون با آن روبه رو هستید، به نظر شما پس از برداشتن یارانه ها تا چه اندازه بر مشکلات افزوده خواهد شد؟
یارانه ها نباید برداشته شود، بلکه باید آن را هدفمند کرد. اکنون 42 درصد از کود کشور در بخش گندم مصرف می شود. ما می گوییم لازم است که این یارانه به منظور بهبود کیفیت صرف شود، یعنی محصول کشاورزان و گندمکارانی که گندم مرغوبتری تولید کنند به طوری که آن گندم غنی شده و میزان پروتئین آن نیز از حد مشخصی بالاتر باشد، به میزان 10 درصد گرانتر خریداری شود. هدفمند کردن یارانه تنها به این صورت محقق می شود زیرا قیمت کود در تولیدات کشاورزی بیش از 10 درصد نیست و این رقم نیز بسیار ناچیز است.
کشاورزان کودهای یارانه ای را به چه قیمتی تهیه می کنند؟
اکنون کشاورزان پیشرو به جایی رسیده اند که صرف نظر از قیمت، تنها به دنبال دستیابی به موقع به کود هستند. قیمت کود اوره دو هزار و 500 تومان است اما کشاورز این کود را با قیمت شش هزار یا هفت هزار تومان تهیه می کند. پیشنهاد می کنیم به جای این که کشاورز کود را از دلال خریداری کند، این قیمت را آزاد کنید و به قیمت کمتری مثلا چهارهزار تومان و به طور مستقیم به دست مصرف کننده برسانید.
کودهای یارانه ای به چه ترتیبی در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد؟
کود یارانه ای در اختیار شرکت خدمات حمایتی قرار می گیرد و آن شرکت نیز از طریق تعاونیهای روستایی آن را در میان کشاورزان توزیع می کند.
به عقیده شما چگونه می توان واسطه ها را حذف کرد؟
حذف یارانه ها موجب حذف واسطه ها می شود. همچنین با هدفمند کردن یارانه ها می توان آن را به محصولات استراتژیک تخصیص داد زیرا از لحاظ علمی، یارانه سم کود است.
در زمینه دستیابی به این اهداف چه اقداماتی صورت گرفته است؟
تاکنون در نشریات مختلف در این زمینه بحثهای زیادی مطرح شده ولی مورد توجه وزارت جهادکشاورزی قرار نگرفته است. مساله هدفمند کردن یارانه ها باید مورد تایید شورای اقتصاد قرار گیرد که تایید آن را به دولت جدید محول کرده است.
در زمینه تقویت بخش خصوصی چه عقیده ای دارید؟
کود باید به بخش خصوصی سپرده شود و دولت فقط بر آن نظارت کند. تجربه ثابت کرده که دولت هیچ وقت مجری خوبی نبوده است. ساعات کار بین هشت صبح تا چهار بعد از ظهر مشکل کشاورزی را که 24 ساعته کار می کند، حل نمی کند.
غنی سازی گندم از طریق استفاده از کود مناسب تا چه اندازه اهمیت دارد؟
ما به عنوان مسئولان وزارت جهادکشاورزی، مسئولیت تامین سلامت جامعه را نیز برعهده داریم، زیرا اگر اموری چون غنی سازی گندم توسط وزارتخانه به درستی انجام شود، مشکلاتی همچون کوتاهی قد و پوکی استخوان حل می شود.
در زمینه تولید کود چه مشکلاتی وجود دارد؟
شورای اقتصاد در مورد کود سیاستهای نادرستی را تصویب کرده است. در سال 1383 اوره را از عربستان به قیمت هر تن 270 دلار خریدیم ولی آن را از پتروشیمی کیلویی 38 تومان می خریم و به این دلیل شرکت پتروشیمی دیگر رغبتی بر سرمایه گذاری در زمینه کود نشان نمی دهد. سال گذشته علاوه بر تولیدات پتروشیمی، 503 هزار تن کود اوره به کشور وارد کردیم و این در حالی است که شرکت پتروشیمی می تواند با نیمی از این پول ظرفیت تولیدات خود را دو برابر کند. ظاهرا لذتی که در واردات است در تولید داخلی وجود ندارد. تا چه اندازه با تولید کودهای مایع موافقید؟
از هر نوع کودی که تولید را افزایش دهد حمایت می کنیم به شرطی که کیفیت بالایی داشته باشد. در زمینه بهبود کیفیت نیز با سازمان بازرسی در حال مذاکره هستیم تا خودمان بتوانیم مسئولیت کنترل کیفیت را برعهده بگیریم، زیرا اکنون نظارتی بر کودهای غیریارانه ای وجود ندارد.
ارتباط موسسه خاک و آب با شرکت خدمات حمایتی به چه صورت است؟
ارتباط ما به صورت فنی و علمی است و هر گونه سوال علمی که در این زمینه داشته باشند، پاسخگو هستیم.
در زمینه تغییر فرمول کود تاکنون جوایز بین المللی متعددی دریافت کرده اید. این تغییر فرمول چگونه انجام شده است؟
در گذشته فقط اوره فسفر در کشور مصرف می شد. فسفر آلاینده کادمیم داشت که برای جامعه سم است. ما مصرف فسفر را نصف و در عوض کودهای دیگر مانند سولفات روی را که کود آن به مقدار تقریبا 50 هزار تن در کشور تولید می شود، جایگزین کردیم. برای افزایش تولیدات داخلی به تشویق افرادی پرداختیم که به هر نحو می توانستند به تولید کود کمک کنند و به آنها در زمینه فروش تولیداتشان اطمینان دادیم. در مورد تغییر فرمول نیز فرمول کودی را که قبلا 100 درصد ازت، 100 درصد فسفر و گوگرد و پتاسیم و ریزمغذیهای آن صفر بود، به 100 درصد ازت، 40 درصد فسفر، 20 درصد پتاسیم، 10 درصد گوگرد و یک درصد ریزمغذیها تغذیه دادیم. همچنین به دنبال این هستیم که مقدار یک درصد ریزمغذیها را به چهار درصد و گوگرد را به 40 درصد برسانیم، زیرا ارزش افزوده گوگرد برای کشاورزان از فسفر بیشتر است ولی به دلیل عدم ترویج، افراد جامعه از آن بی اطلاع هستند.

http://www.behafarinco.ir/fa/?p=pages&ID=331

فرآیند کاهش تولید پارس جنوبی آغاز شده و هر سال سرعت خواهد گرفت  هیچ جای جهان مثل ایران نیست که تمامی خانه‌ها گازکشی شده باشند  پایان قرن نفت و هزاران میلیارد دلار سرمایه ای که کم ارزش می شود  طرح تبدیل دودکش نیروگاه به خوراک واحد پتروشیمی  تحلیل مقایسه ای مصرف واقعی انرژی برق در ایران