پيام نفت:سفير ايران در سازمان ملل: از آمريكا ضمانت خواسته‌ايم كه تحريم‌ها را تحت عناوين ديگر اعمال نكند؛ از سازوكارهاي برجام هم سوءاستفاده نكند

مجيد تخت‌روانچي سفير و نماينده دائم ايران در سازمان ملل متحد در نشست شوراي امنيت در خصوص اجراي قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام اظهار داشت ايران به ديپلماسي چندجانبه متعهد است كه نتيجه آن بايد تضمين كننده لغو موثر و قابل راستي‌آزمايي همه تحريم‌هاي غيرقانوني باشد.

به گزارش «انتخاب»، مجيد تخت‌روانچي سفير و نماينده دائم جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه به وقت محلي در نشست دوره اي شوراي امنيت براي بررسي سيزدهمين گزارش دبيركل سازمان ملل از اجراي قطعنامه ۲۲۳۱ و توافق برجام افزود: ايران ضمانت‌هاي قابل راستي‌آزمايي و عيني از آمريكا درخواست كرده، و اينكه، آمريكا بار ديگر تعهدات خود را نقض نخواهد كرد، تحريم‌ها به بهانه‌ها يا عناوين ديگر - همانطور كه در دولت قبلي آمريكا اتفاق افتاد - اعمال نخواهد شد و سازوكار هاي برجام مورد سوء استفاده قرار نخواهد گرفت. در واقع، اينها حداقل مقتضيات براي اطمينان نسبي از ثبات در برجام بشمار مي‌روند.

متن كامل سخنراني مجيد تخت روانچي، سفير و نماينده دائم جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل متحد در شوراي امنيت سازمان ملل در دستور كار «عدم اشاعه: اجراي قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت نيويورك، مورخ ۹ تيرماه ۱۴۰۱ برابر با۳۰ ژوئن ۲۰۲۲ به شرح زير است:

آقاي رئيس،
من از شما براي برگزاري اين جلسه تشكر مي كنم. همچنين از نظرات مطروحه توسط معاون دبيركل سازمان ملل متحد، سفير ايرلند (تسهيل گر قطعنامه ۲۲۳۱) و نماينده اتحاديه اروپا تشكر مي كنم.
تقريباً هفت سال پس از انعقاد برجام و تصويب قطعنامه ۲۲۳۱، امروز اعضاي شوراي امنيت يكبار ديگر حمايت خود را از احيا و اجراي كامل برجام مورد تأييد قرار دادند. ما بر اين باوريم كه برجام يك دستاورد ديپلماتيك چندجانبه است كه به سختي به دست آمده و بهترين گزينه اي است كه جايگزيني براي آن وجود ندارد.
آقاي رئيس،
من ناگزير هستم كه مجددا دلايل وضعيت فعلي را مرور كنم. متأسفانه برخي از اعضاي شورا ي امنيت كه تعهدات خود در قبال برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را ناديده گرفته، همچنان از عوامل زمينه ساز وضعيت كنوني چشم پوشي مي كنند و با ارائه روايتي جعلي و نادرست از چرايي حضور ما در اين وضعيت، ايران را مقصر مي دانند و برخي دروغ ها و اتهامات ساختگي را به كشور من نسبت مي دهند.

تعهدات طرفين طبق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به دقت بيان و توضيح داده شده است، صريح و بدون ابهام است. در حالي كه تعهدات هسته‌اي ايران با لغو مؤثر همه تحريم‌ها و عادي‌سازي روابط تجاري و اقتصادي ايران مرتبط است، واقعيت اين است كه تحريم‌ها همچنان پابرجا هستند و ايران از منافع اقتصادي آن‌طور كه در توافق وعده داده شده بود، بهره نمي‌برد.

طبق برجام، ساير طرف‌ها متعهد هستند، « دسترسي ايران در حوزه‌هاي تجاري، فناوري، امور مالي و انرژي را تضمين دهند»، به طور خاص، ايالات متحده، علاوه بر تعهد به لغو تحريم‌ها عليه ايران، صراحتاً متعهد است، «با حسن نيت براي حفظ و تداوم برجام تلاش و از اخلال در تحقق منافع كامل ايران از لغو تحريم ها خودداري كند». عليرغم اين تعهدات صريح، واقعيت اين است كه ايران در طول چهار سال گذشته به طور كامل از حقوق و مزاياي خود مطابق برجام محروم بوده است.

مجددا يادآوري مي‌كنيم كه آمريكا در تاريخ ۸ مه ۲۰۱۸، برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ و با نقض آشكار حقوق بين‌الملل و منشور سازمان ملل، از اين توافق خارج شد و تحريم‌هاي يكجانبه‌اي را كه قبلاً لغو شده بود، دوباره اعمال كرد و ساير كشورها را تحت فشار بي سابقه اي گذاشت تا به تعهدات خود بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ عمل نكنند، در غيراينصورت، مجازات و تحريم مي شوند. اين اقدام در تاريخ شوراي امنيت بي سابقه است.

عليرغم گرفتاري عظيمي كه در نتيجه تحريم ها با آن مواجه بوديم، ايران پس از قول و اطمينان از سوي طرفين اروپايي برجام مبني بر جبران زيان هاي وارده به ايران پس از خروج آمريكا، تصميم گرفت به تعهدات خود كه ۱۵ بار توسط آژانس بين المللي انرژي اتمي تاييد شده است، ادامه دهد.
متأسفانه سه كشور اروپايي عضو برجام تعهدات و وعده‌هاي خود را ناديده گرفته و براي ايران راهي جز استفاده از حقوق خود ذيل بندهاي ۲۶ و ۳۶ برجام، در تعليق بخشي از تعهدات خود در ۸ مي ۲۰۱۹ باقي نگذاشتند. در اين زمينه، ايران اقدامات جبراني خاصي را بر اساس برجام با هدف برقراري مجدد توازن در تعهدات متقابل و منافع خود ذيل توافق انجام داده است، با اين حال، اين كشورها با هياهوي بسيار به اقدامات جبراني ايران به گونه اي اشاره مي كنند كه گويي اين ايران بود كه از برجام خارج شد و تحريم‌هاي غيرانساني گسترده اي را با هدف به گرسنگي كشاندن يك ملت مجدداً اعمال و وضع كرد.

در حالي كه دولت سابق ايالات متحده بي پروا يك اصل تثبيت شده حقوق بين الملل را قرباني كرد و از توافق خارج و تحريم ها را مجدداً اعمال كرد، دولت فعلي در ادامه سياست بدنام فشار حداكثري و اعمال تحريم ها عليه ايران، راه سلف خود را دنبال مي كند. شكي نيست كه چنين سياستي به عنوان اهرمي در مذاكرات پيش مي رود.

با توجه مراتب گفته شده، من مي‌خواهم به چند نكته اشاره كنم كه موضع ما را در مورد وضعيت كنوني و همچنين مذاكرات جاري روشن مي‌كند.
ايران به ديپلماسي چندجانبه متعهد است كه نتيجه آن، بايد تضمين لغو موثر و قابل راستي‌آزمايي همه تحريم‌هاي غيرقانوني باشد. ايران ضمانت‌هاي قابل راستي‌آزمايي و عيني از آمريكا درخواست كرده، اينكه، برجام دوباره از بين نخواهد رفت، آمريكا دوباره تعهدات خود را نقض نخواهد كرد، تحريم‌ها به بهانه‌ها يا عناوين ديگر - همانطور كه در دولت قبلي آمريكا اتفاق افتاد - اعمال نخواهد شد و اينكه، سازوكار هاي برجام مورد سوء استفاده قرار نخواهد گرفت.

در واقع، اينها حداقل مقتضيات براي اطمينان نسبي از ثبات در برجام بشمار مي‌روند. ما در جريان مذاكرات وين حداكثر انعطاف را به خرج داديم و حسن نيت خود را براي دستيابي به توافقي قابل قبول براي همگان نشان داديم و حتي راه‌حل‌هاي نوآورانه‌اي را براي مسائل باقي‌مانده به اميد شكستن بن‌بست ارائه كرديم. با اين حال، رويكرد غيرواقعي و متصلب آمريكا به بن بست فعلي منجر شده است.
آقاي رئيس ،
ما به تدابير جبراني خود ادامه مي دهيم، زيرا عدم اجراي تعهدات طرف هاي ديگر همچنان ادامه دارد، تحريم ها به قوت خود باقي است، سياست فشار حداكثري همچنان تداوم داشته و رنج مردم ما هم ادامه دارد. با اين وجود، به محض اينكه ساير طرف‌ها تمام تعهدات خود را به‌طور كامل، مؤثر و قابل راستي آزمايي انجام دهند، ايران بلافاصله به تمام تعهدات خود بر مي گردد.

با اين حال، درد و رنج مردم ما در نتيجه كوتاهي ساير طرف ها در اجراي تعهدات خود تقريباً به طور كامل غيرقابل برگشت است. بيماران ما، به‌ويژه آنهايي كه بيماري‌هاي نادر دارند، از تحريم‌هاي غيرانساني كه شامل دارو و تجهيزات پزشكي نيز مي‌شود، رنج مي‌برند. چگونه مي توان جان هاي از دست رفته را و يا درد و رنج بيماران بي گناه را برگرداند؟ اين بي عدالتي نمي تواند از حافظه مردم ايران پاك شود.
آقاي رئيس،
در رابطه با همكاري ما با آژانس بين المللي انرژي اتمي و همچنين فعاليت هاي صلح آميز هسته اي ما، مايلم تاكيد كنم كه تمام فعاليت هاي صلح آميز هسته اي ما كاملاً با حقوق و تعهدات ما با معاهده منع اشاعه( NPT ) و موافقتنامه پادمان آژانس مطابقت دارد. جمهوري اسلامي ايران به عنوان يكي از اعضاي مسئول معاهده منع اشاعه به اصل همكاري با آژانس متعهد است و تمامي تعهدات خود را بر اساس معاهده مذكور و موافقت نامه جامع پادمان انجام داده است، زيرا آژانس بدون هيچ مانعي به فعاليت هاي خود در ايران ادامه مي دهد.

برنامه هسته‌اي صلح‌آميز ما تحت قوي‌ترين و سرزده‌ترين راستي‌آزمايي، نظارت و شفافيت هسته‌اي بوده است كه تاكنون در طول تاريخ منع اشاعه در يك كشور انجام شده است. ايران همچنين در ۲۰ مارس ۲۰۲۲، مطابق با بيانيه مشترك توافق شده در ۵ مارس ۲۰۲۲ و در چارچوب جدول زماني تعيين شده، اطلاعات لازم را در مورد مكان هاي ادعايي به آژانس ارائه كرد. با وجود همكاري بي‌سابقه، قوي و فعالانه با آژانس، واكنش آژانس نه مناسب و نه سازنده بود. ايران از آخرين گزارش آژانس در مورد اين موضوع شگفت زده شد، زيرا ما براي توضيح و شفاف سازي سوالات باقي مانده تلاش زيادي كرده ايم.

ما به تمام سوالات آژانس به شيوه اي كامل، سازنده و همكاري پاسخ داده ايم. ما معتقديم كه ادعاهاي اخير آژانس صرفا بر اساس اطلاعات نادرست و ساختگي ارائه شده توسط رژيم اسرائيل است كه تمام توان خود را براي از بين بردن برجام انجام داده است. عليرغم همكاري سازنده ايران با آژانس، ايالات متحده و سه كشور اروپايي براي تصويب قطعنامه در نشست اخير شوراي حكام آژانس اعمال فشار كردند. تنها انگيزه آنها اين بود كه موضع مذاكراتي خود را در گفتگوهاي جاري تقويت كنند.

ما معتقديم كه قطعنامه آژانس سياسي است و اثرات منفي بر مذاكرات جاري خواهد داشت كه عواقب آن بر عهده بانيان قطعنامه خواهد بود. اين بازي بچه گانه بايد پايان يابد.
در نتيجه، مطابق با مصوبه مجلس (شوراي اسلامي)، تصميم گرفتيم برخي از اقداماتي را كه تحت پوشش موافقت نامه پادماني قرار ندارند را متوقف كنيم. با اين حال، ايران مايل است مادامي كه موضوعات در چارچوب فني و غيرسياسي پيگيري شود، به تعامل با آژانس براي رسيدگي به نگراني‌ها و رفع سوء تفاهم‌ها ادامه دهد. آژانس بايد در كار خود به اصول استقلال، بي طرفي و حرفه اي گري احترام بگذارد.

آقاي رئيس،
طي رايزني‌هاي فشرده‌ ايران با هماهنگ‌كننده اتحاديه اروپا، آقاي جوزف بورل، در هفته گذشته در تهران، ايران يك بار ديگر بر تمايل خود به ارائه راه حل هاي ابتكاري در مورد موضوعات باقيمانده و با اميد به شكستن بن بست تاكيد كرد. ما توافق كرديم كه از طريق اتحاديه اروپا مذاكرات غيرمستقيم را با آمريكا داشته باشيم تا بر آخرين موانع در مذاكرات غلبه كنيم. ما در مذاكرات دوحه كه جدي و مثبت بود با جديت عمل كرديم. مانند گذشته، براي مرحله بعدي مذاكرات با هماهنگ كننده اتحاديه اروپا در تماس خواهيم بود.

هيئت مذاكراتي ما آماده است كه دوباره به طور سازنده وارد گفتگو شده تا به توافق برسيم. توپ در زمين آمريكا است و اگر آمريكا واقع بينانه عمل كند و قصد جدي خود را براي اجراي تعهداتش نشان دهد، توافق دور از دسترس نيست.
در پايان، در رابطه با گزارش دبيركل درباره قطعنامه ۲۲۳۱، ملاحظات و نظرات ما در نامه مورخ ۲۷ ژوئن ۲۰۲۲ اينجانب به دبيركل منعكس شده است و به همين خاطر در اظهارات امروزم به آنها نپرداختم. با اين حال، معتقديم كه اين گزارش بايد به علل ريشه‌اي وضعيت كنوني پيرامون برجام و بر موارد نقض قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شوراي امنيت سازمان ملل متحد توسط آمريكا كه شامل اجراي برجام است، متمركز مي شد. بر اساس بند هاي مشخصي از اين گزارش، دبيرخانه به سفرهاي غيرمجاز و بازديدهاي راستي‌آزمايي و همچنين اقداماتي «براي بررسي» ادعاهاي مربوط به اجراي پيوست B قطعنامه ادامه داده است، اين درحالي است كه در يادداشت رئيس شوراي امنيت به دبيركل ملل متحد به شماره S/۲۰۱۶/۴۴ وظايف دبيرخانه در مورد اجراي قطعنامه ۲۲۳۱ كه محدود به «پشتيباني اداري» از شوراي امنيت است، تشريح شده است. در نتيجه، اين گونه فعاليت هاي فراقانوني دبيرخانه غيرقابل قبول است و بايد از آنها اجتناب شود. بر اين اساس، هر گونه يافته يا ارزيابي احتمالي كه توسط دبيرخانه انجام شود، باطل و فاقد اثر تلقي مي شود. در اين خصوص، هرگونه ادعاي نسبت داده شده به جمهوري اسلامي ايران رد مي شود.

در پايان اظهاراتم اجازه دهيد چند كلمه در مورد منطقه نيز صحبت كنم.
ما اتهامات و ادعاهاي بي اساس كه در اين جلسه عليه كشورم مطرح شد را قاطعانه رد مي كنيم. ايران به عنوان يك كشور مسئول، به تعهدات بين المللي خود متعهد است و هرگز در هيچ فعاليتي كه ناقض تعهداتش از جمله ذيل قطعنامه ۲۲۳۱ باشد، مشاركت نداشته است. برنامه موشكي و فضايي ايران خارج از حدود و صلاحيت قطعنامه ۲۲۳۱ و ضمائم آن است و به هيچ وجه موضوع مذاكراه نيستند و نخواهد بود.

سياست خارجي ايران مبتني بر رعايت كامل حقوق بين الملل، احترام متقابل، حسن همجواري، همكاري و گفت و گو و حفظ صلح و امنيت منطقه از طريق مشاركت فعال همه كشورهاي منطقه است. ما مصمم هستيم كه اين سياست را با حسن نيت دنبال كنيم. تعامل و تلاش سازنده ما با سازمان ملل براي كمك و حمايت از آتش بس در يمن و تمديد آن، ناشي از اعتقاد راسخ ما به اين است كه كشورهاي منطقه بايد براي حل و فصل مسالمت آميز اختلافات با يكديگر همكاري كنند.

حضور و تجهيز گسترده ارتش ايالات متحده در منطقه و صادرات تسليحات پيشرفته اين كشور به منطقه و همچنين صادارت تسليحات مرگبار توسط برخي از كشورهاي اروپايي به كشورهاي منطقه، اين منطقه را به بزرگترين مركز تجمع تاسيسات نظامي خارجي در جهان و به يك بمب ساعتي در حال انفجار تبديل كرده است.

يكي ديگر از منابع اصلي ناامني منطقه، فعاليت هاي بي ثبات كننده، شرورانه و تروريستي رژيم اسرائيل در منطقه است كه همواره با حمايت مستمر آمريكا همراه بوده است. رژيم اسرائيل از هر فرصتي براي تهديد و نابودي برجام و همچنين تضعيف اجراي قطعنامه ۲۲۳۱ توسط كشورهاي عضو سازمان ملل استفاده كرده است. اين رژيم براي پيشبرد اهداف شوم خود در منطقه به عمليات هاي مخفيانه، اقدامات خرابكارانه و مخرب عليه برنامه صلح آميز هسته اي ايران و همچنين ترور ناجوانمردانه و نفرت انگيز دانشمندان هسته اي ايران متوسل شده است.

مايه تاسف است كه برخي از اعضاي شورا ، همانطور كه اخيرا در گزارش جديد موسسه تحقيقات صلح بين المللي استكهلم ( SIPRI ) منعكس شده است، همچنان به مدرن سازي زرادخانه هاي هسته اي خود ادامه مي دهند. اين كشورها به جاي اشك تمساح در مورد فعاليت هاي صلح آميز هسته اي ايران، بايد به تعهدات خود ذيل معاهده منع اشاعه هسته اي، به ويژه تعهدات مندرج در ماده ۶ آن پايبند باشند. اين كشورها همچنين در مورد سلاح هاي هسته اي رژيم اسرائيل و همچنين فعاليت هاي تروريستي و مخرب مكرر آن عليه تاسيسات هسته اي صلح آميز ايران سكوت مي كنند. زمان آن فرا رسيده است كه استانداردهاي دوگانه را كنار بگذارند.