راي اليوم در مطلبي به قلم خالد الجيوسي نوشت: رئيس جمهور تركيه رجب طيب اردوغان ميداند كه هم پيمان آمريكايي اش در حال از دست دادن توازن خود به نفع روسيه و چين است، قدرتهايي كه در حال افزايش سيطره خود در جهان هستند. لحن جديد تركيه نسبت به آمريكا و اصرار ان براي خريد اس ۴۰۰ روسيه را مي توان با توجه به همين موضوع تفسير كرد.
به گزارش سرويس بين الملل «انتخاب»، در ادامه اين مطلب آمده است: رئيس جمهور تركيه به دنبال دشمني با ايالات متحده نيست و اميدوار است صداقت در روابط بين دو كشور حكمفرما شود، اما در عين حال ميداند كه جو بايدن پروندههاي زيادي را پيش روي خود دارد، كه آخرين آنها خروج پر سر و صدايش از افغانستان و آمادگي براي خروج از سوريه و عراق است. همين امر باعث ميشود حالت برخورد تركيه با آمريكا به دنبال خريد اس ۴۰۰ روسيه شدت كمتري داشته باشد.
عامل نظامي و اقتصادي، اردوغان را به سمت اصرار براي خريد موشكهاي اس ۴۰۰ سوق ميدهد، چرا كه سامانههاي آمريكايي نا تواني خود در سطح دفاعهاي هوايي را ثابت كرده اند و به عقيده كارشناسان نظامي، معامله خريد سلاح روسي از نظر اقتصادي براي تركيه ارزانتر است، بويژه آنكه اين كشور درگير بحران اقتصادي است.
طرف ترك همچنين ميتواند از صنايع نظامي روسيه مطلع شده و از تجربيات روسها در اين زمينه استفاده كند. اين در حالي است كه صنايع نظامي تركيه در سطح پهپادها و ديگر تجهيزات، در حال رشد است و آمريكا شروطي را براي خريد سلاح از خود تعيين كرده و حتي در معاملات سلاحي كه انجام ميدهد، از واگذاري نسخه اصلي سامانههاي دفاعي يا هر گونه سلاح ديگر خود به طرف مقابل خودداري ميكند. همين عامل نياز تركيه به خريد سلاح روسي را ضروري ميكند.
اردوغان در همين رابطه تاكيد ميكند كه شروع كارش با دولت بايدن خوب نبوده و دولت جديد آمريكا تجهيزات نظامي در اختيار تروريستهاي سوريه قرار داده، اما در مقابل تركيه دست بسته نميماند و همين مساله سوالاتي را در مورد گزينه آنكارا مطرح ميكند، آيا دمشق در بين گزينههاي تركيه است؟ بويژه آنكه معارضان ترك در مورد عادي سازي با نام بشار اسد و بازگرداندن پناهندگان سوريه به كشورشان اظهار تمايل كرده اند.
رئيس جمهور تركيه با انتقاد از حمايت دولت بايدن از تروريستها، نگراني خود از حمايت آمريكا از يگانهاي كردي مسلح را نشان داد. اما اردوغان در ديداري كه با پوتين در پايان ماه جاري در سوچي خواهد داشت، احتمالا مجبور ميشود براي دفع خطر كردها، با دمشق اعلام همكاري كند.
با از بين رفتن گزينههاي تركيه در پرونده افغانستان و تكيه اردوغان بر ارضاي هم پيمان آمريكايي اش از طريق حمايت از سفارت آمريكا و فرودگاه كابل به اين اعتبار كه پس از خروج نيروهاي آمريكايي تنها نيروهاي تركيه در افغانستان قابل اعتماد هستند، حكومت طالبان و سيطره آنها بر افغانستان، ضربه بزرگي به تركيه وارد شد و در نهايت اردوغان واشنگتن را مسئول كشتارها و انتشار سلاح در افغانستان دانست.
به نظر ميرسد فرصتهاي بهبود روابط تركيه و امريكا بسيار اندك است، چرا كه اردوغان مستقيما دولت بايدن را لحن تندي مورد انتقاد قرار داد و به صراحت تصريح كرد: «معامله خريد اس ۴۰۰ كامل شده و قابل بازگشت نيست. نميتوانيم ديكتههايي كه درباره اين معامله به ما ميشود را ناديده بگيريم. تركيه برخلاف ايالات متحده با صداقت رفتار كرد. واشنگتن بايد بداند تركيه ديگر تركيه قديم نيست، ما اكنون در زمينه صنايع دفاعي و بخشهاي ديگر پيشرفته كرده ايم و اگر واشنگتن از واگذاري اف ۳۵ به تركيه خودداري كند، آنكارا به دنبال ديگر گزينهها ميرود».
در اينجا سوالاتي مطرح ميشود مبني بر اينكه شكل تركيه جديد چگونه خواهد بود؟ آيا اين كشور از دشمنان ايالات متحده ميشود؟ برخي معتقدند كه اقدامات تركيه تنها در راستاي تنوع بخشيدن به هم پيمانان خود است نه بيشتر و رئيس جمهور عملگراي تركيه پيش از اين نيز از زبان تهديد آميز استفاده كرده و به براندازي بشار اسد، قطع رابطه با اسرائيل و رسوا كردن قاتلان خاشقچي تهديد نموده بود، اما اين تهديدات هيچگاه عملي نشد.