بوشهر-ايرنا- مشعل هاي گاز عسلويه به عنوان پايتخت انرژي و قطب استقرار بزرگترين پالايشگاه هاي گازي و صنايع پتروشيمي كشور آلودگي شديد هوا و محيط زيست را سبب شده و سلامتي حدود 100 هزار نفر از بوميان و شاغلان در اين منطقه را به خطر انداخته است.

به گزارش ايرنا، وضعيت آلودگي هواي عسلويه به حدي است كه برخي كارشناسان و سازمان ها در ارزيابي خود، آلودگي هواي منطقه را با توجه به شرايط خاص آن، 100 برابر تهران اعلام كرده اند.
توليد مواد و پسماندهاي شيميايي و هدايت اين مواد آلوده كننده به سمت مشعل هايي كه در آسمان عسلويه مي سوزند و دود و مواد سمي ناشي از آنها خطر ابتلا به بيماري هاي تنفسي را افزايش مي دهد.
تحقيقات انجام شده در مورد تاثيرات اين آلودگي و آلاينده هاي شيميايي و صنعتي بر تخريب سواحل، زمين هاي كشاورزي و فرسايش خاك، انقراض گونه هاي جانوري و گياهي در جنگل حرا، آلودگي خليج فارس و كاهش آبزيان بدليل دفع پسامدهاي شيميايي، نشانگر تاثيرات زيست محيطي در منطقه وتاثير اين آلاينده هاي شيميايي، آلودگي هوا و آلودگي صوتي بر بهداشت جسمي و روانشناختي مردم بومي منطقه كه در فاصله كمتر از يك كيلومتري اين پالايشگاه ها زندگي مي كنند.
به يقين حركت در مسير توسعه بايد مبتني بر نگرش محيط زيست صورت پذيرد كه اين امر در سايه رعايت استانداردها و تعامل و همدلي مسئولان با مردم امكانپذير خواهد بود.
توسعه اقتصادي پايدار كشور مرهون بهره برداري مناسب از امكانات آب، خاك، منابع طبيعي و ظرفيت هاي موجود نيروي انساني و به عبارتي حفاظت از محيط زيست است.
امروز براي رسيدن به توسعه پايدار علاوه بر مسائل اقتصادي شاخص‌هاي اجتماعي و زيست محيطي نيز داراي اهميت بسيار هستند و در واقع توسعه‌اي پايدار است كه هر سه اين شاخص‌ها را در برگيرد.
هم اكنون محيط زيست ركن اصلي توسعه در هر صنعتي است، طوريكه در نشست پاريس تصميم هايي مهم در اين حوزه گرفته شد و 100 ميليارد دلار براي كمك به طرح‌هاي زيست محيطي در سراسر جهان به تصويب رسيد كه تا پايان سال گذشته حدود 15ميليارد دلار از اين مبلغ به حساب صندوق فضاي سبز (جي سي اف Green Climate Fund) واريز شده است.
كشورهاي صنعتي كه آلايندگي‌هاي عمده ايجاد مي‌كنند بايد اين مبلغ را به اين صندوق واريز كنند.
اين منابع به‌ صورت گلوبال در اين صندوق وجود دارد و به طرح‌هايي كه بتوانند فرايند آن را طي كنند پرداخت مي‌شود، طوريكه در اين فرآيند به طرح ‌هاي دوستدار محيط زيست در هر نقطه از زمين كه از صنايع، رفع آلودگي كنند، پرداخت مي‌شود.
بنابراين اگر ما بتوانيم ضوابط، مقررات و فرايندي كه براي يك طرح زيست محيطي تعيين شده است را طي كنيم، مي‌توانيم از اين منابع استفاده كنيم و هيچ محدوديتي در اين زمينه وجود ندارد و مي‌توان تا چند ميليارد دلار از منابع صندوق جي سي اف براي طرح‌هاي زيست محيطي استفاده كرد مشروط به اينكه اين طرح‌ها توسط مشاور متخصص بين‌المللي مطالعه و تاييد شود.
صندوق جي سي اف در ايران تشكيلاتي دارد كه در سازمان محيط زيست واقع شده است.
هم اكنون سالانه 150 ميليارد متر مكعب گاز در جهان تحت عنوان فلرينگ (سوزاندن گازها توسط مشعل) به مواد آلاينده تبديل مي‌شود كه طبق آمارهاي بانك جهاني اين رقم چيزي معادل يك سوم مصرف گاز كل اروپا است.
ايران نيز يكي از كشورهايي است كه باتوجه به حجم بالاي تاسيسات نفت و گاز، بايد براي كاهش ميزان فلرينگ خود تلاش‌هاي فراواني داشته باشد و راهكارهاي مناسبي نيز اخذ كند.
مطابق تعهدات بين المللي ايران در كنفرانس پاريس، مقرر شده بود در صورت برقرار بودن تحريم ها، كشورمان 4.5 درصد گازهاي گلخانه اي خود را كاهش دهد و در صورت برداشته شدن كامل تحريم ها، تعهد ايران مبني بر كاهش 12 درصدي گازهاي گلخانه اي بوده است.

* وضعيت آلايندگي طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي در عسلويه
رئيس اداره پايش اداره كل حفاظت محيط زيست استان بوشهر گفت: در مجموع قراراست 14 واحد پالايشگاه گازي در قالب 24 فاز در منطقه ويژه پارس جنوبي به مرحله بهره برداري و توليد برسند كه از اين شمار تاكنون 10واحد پالايشگاهي در مرحله بهره برداري و توليد و چهار واحد در مرحله طراحي و ساخت و ساز است.
حسين يگانه درگفت وگو با ايرنا افزود: از مجموع 10 واحد پالايشگاه گازي فعال 40 فلر با مشعل فعال در منطقه وجود دارد.
وي اضافه كرد: از مجموع 34 واحد پتروشيمي پيش بيني شده هم اكنون 15 واحد در حال فعاليت است كه به همين نسبت 15 فلر فعال وجود دارد و مابقي واحدها در دست ساخت و ساز يا تعيين پيمانكار قرار دارد.
رئيس اداره پايش محيط زيست استان بوشهر افزود: روزانه هشت ميليون مترمكعب گاز توسط پالايشگاه هاي پارس جنوبي فلرسوزي مي شود كه اين حجم معادل يك سوم گاز ترش مصرفي در پالايشگاه اول پارس جنوبي است.
يگانه بيان كرد: روزانه هزار تن گاز اس او 2 و يكهزار و 500 تن گاز سي او 2 از مجموع 10 پالايشگاه فعال پارس جنوبي و روزانه 800 تن سي او 2 از واحدهاي پتروشيمي فعال منطقه در اثر فلرسوزي در فضاي منطقه منتشر مي شود.
وي با بيان اينكه در حدود 88 درصد آلايندگي هاي پالايشگاهي از فازهاي جديد گازي است گفت: فازهاي يك تا 10 (پالايشگاه هاي 1 تا 5 ) به عنوان پالايشگاه هاي قديمي منطقه به حساب مي آيند.
يگانه ادامه داد: به صورت معمول پالايشگاه هاي تازه تاسيس پس از راه اندازي حدود 18 ماه به فلرسوزي نرمال مي رسند و كاهش فلرينگ خواهند داشت.
رئيس اداره پايش اداره كل حفاظت محيط زيست استان بوشهر افزود: با توجه به قرارگيري منطقه پارس جنوبي در حاشيه دريا و وجود رطوبت بالاي جو انتشار آلاينده هاي گازي اسيدي از نوع تركيبات سولفور، نيتروژن و دي اكسيد كربن در جو بارش باران هاي اسيدي دور از احتمال نيست.
يگانه اظهار كرد: هم اكنون براي تعيين اثر و ميزان دقيق آلاينده ها روي حيات زيستمندان منطقه، نياز به مطالعه گسترده بافت شناسي و رديابي عناصر در اندام هاي گياهي يا حيوانات دارد.
وي گفت: روزانه در حدود چهار ميليون مترمكعب پساب صنعتي ناشي از عمليات كولينگ واتر، تصفيه شيميايي پساب هاي خطرناك روغني و هيدروكربني، مازاد پساب بهداشتي تصفيه شده و در زمان بارندگي پساب هاي سطحي جاري شده از سطوح واحدهاي صنعتي از واحدهاي پالايشگاهي و پتروشيمي پارس جنوبي به درياي خليج فارس وارد مي شود.
يگانه افزود: به طور كلي بدليل تفاوت در ماهيت تركيب هاي تشكيل دهنده فاضلاب هاي صنعتي با كيفيت آب خليج فارس، بروز هرگونه آلودگي هاي اوليه و ثانويه متصور است.
وي يادآور شد: بر اثر ورود فاضلاب هاي داراي تركيبات نيتروژن و فسفر و يا فاضلاب هاي حاوي مواد ريز مغذي به درون خليج فارس مي توان در مواقعي از سال كه شرايط تشكيل جزر و مد قرمز (شكوفايي بالاي فيتوپلانكتونها) وجود دارد، به صراحت اعلام كرد كه بيشترين ميزان مرگ و مير آبزيان در حاشيه مناطق ساحلي را شاهد خواهيم بود.

* اقدامات محيط زيست براي كنترل آلودگي هاي پارس جنوبي
يگانه درباره اقدامات محيط زيست استان بوشهر در ارتباط با كنترل آلودگي هاي پارس جنوبي گفت: اين اداره كل پيگيري استفاده از تكنولوژي هاي نوين در فازهاي در دست ساخت براي اينكه عمليات فلرينگ به حداقل ممكن برسد را انجام داده است.
وي يادآور شد: همچنين پيگيري كاهش و يا برطرف كردن فلرينگ حجم بالايي از گازهاي اسيدي و تاثير آن بر محيط زيست منطقه در واحدهاي پالايشگاهي فعال طبق برنامه زمانبندي از طريق مجتمع گازي پارس جنوبي اجرا شده است.
يگانه، موظف كردن واحدهاي صنعتي مستقر در منطقه پارس جنوبي به ارائه گزارش خوداظهاري در باره خروجي هاي دودكش، اندازه گيري هواي محيطي، آلودگي صوتي، پساب، ملزم كردن واحدهاي موجود براي نصب سيستم پايش آنلاين براي رصد و مانيتورينگ دائم از طريق سامانه اينترنتي در محل اداره كل محيط زيست طبق برنامه ريزي مدون را از جمله ديگر اقدام هاي انجام شده توسط اين اداره كل عنوان كرد.
وي بيان كرد: هم اكنون 2 ايستگاه سنجش هواي محيطي از طرف اداره كل محيط زيست استان بوشهر در منطقه پارس جنوبي مستقر شده است كه يكي در حد فاصل عسلويه به نخل تقي و ديگري در شهر كنگان نصب شده و بصورت دائم نسبت به اندازه گيري شاخص هاي كيفي هواي محيطي اقدام مي شود.
وي يادآور شد: همچنين راه اندازي هشت ايستگاه سنجش هواي محيطي در منطقه عسلويه متعلق به سازمان منطقه ويژه اقتصادي پارس جنوبي نيز انجام شده است.
يگانه اظهار كرد: انجام بازديدهاي سرزده و دوره اي از وضعيت عملكرد زيست محيطي فازهاي گازي و پالايشگاه ها، پيگيري ارائه گزارش حوادث رخ داده در زمينه اچ اس اي (ايمني، بهداشت و محيط زيست) در بخش هاي فازهاي گازي و پالايشگاه ها و نيز ارائه مستمر آن در زمانهاي آتي، پيگيري براي جلوگيري از سوزاندن پسماندهاي مايع دي اس او، ال دي اچ اي در گودال آتش(بي يوآران پي اي تي)، پيگيري براي جلوگيري از كاركرد نامطلوب زباله سوزها باتوجه به انتشار عوامل آلاينده اي از جمله SO2، NO، NO2،سي او2، ان او2، ان او، سي او، اس او 2، تي اس پي، اچ 2 اس، دي اكسين، فوران و هيدروكربن ها از جمله ديگر اقدام هاي انجام شده است.
وي گفت: پيگيري براي جلوگيري از دپو نامناسب و غيرايمن گوگرد در حاشيه اتوبان عسلويه و پيگيري حقوقي، پيگيري موردي آلودگي هاي ايجاد شده توسط واحدهاي مستقر در منطقه در زمينه موارد مختلف از جمله پيگيري موضوع آلودگي فاضلاب صنعتي مجتمع گاز پارس جنوبي از طريق مراجع قضايي و موارد متعدد ديگر، پيگيري قضايي موارد بحراني ايجاد آلودگي در منطقه، ايجاد رويه و ساز و كار مشخص در زمينه مديريت پسماندهاي صنعتي و ويژه و موظف كردن واحدهاي صنعتي مستقر در منطقه پارس جنوبي به اخذ مجوز زيست محيطي براي خروج هر نوع پسماند از منطقه نيز توسط محيط زيست استان بوشهر انجام شده است.
وي بيان كرد: پيگيري جدي خروج غيرقانوني محموله هاي پسماند ويژه از طريق ستاد نظارت گمركهاي استان و سازمان منطقه ويژه، تشكيل كميته تخصصي محيط زيست عسلويه در معاونت محيط زيست انساني سازمان و با حضور مسئولان محيط زيست وزارت نفت، پيگيري طرح تفكيك و امحاي دي اس او پالايشگاه هاي گازي در منطقه ويژه اقتصادي پارس جنوبي از سال 95 نيز صورت گرفته است.
يگانه يادآور شد: ابلاغ پارامترهاي خوداظهاري در پالايشگاه هاي گاز براي ايجاد وحدت رويه در ارزيابي آلودگي منابع ثابت و محيطي، پيگيري اجراي سيستم بازيابي گازهاي فلر (Flare Gas Recovery) با عنوان طرح جامع توسعه پايداري پارس جنوبي به منظور بازيافت و مصرف گازهاي ارسالي به مشعل در تمامي طرح هاي توسعه اي و پالايشگاه ها و پتروشيمي هاي در دست احداث و يا در حال بهره برداري پارس جنوبي، برنامه ريزي براي جداسازي خطوط ارسال پساب پتروشيمي هاي سايت 1 و2 مستقر در عسلويه به سمت پتروشيمي مبين نيز انجام شده است.
وي پيگيري شناسايي منابع آلاينده شيميايي هوا و برطرف كردن نشتي ها در همه واحدهاي پتروشيمي در عسلويه از طريق شركت عمليات غير صنعتي پازارگاد، پيگيري اجرا و توسعه سيستم هاي پايش لحظه اي هوا و پساب در واحدهاي پالايشگاهي و پتروشيمي و پيگيري براي حذف فلر در پالايشگاه اول مجتمع گاز پارس جنوبي را از جمله ديگر اقدام هاي انجام شده توسط اداره كل محيط زيست استان بوشهر عنوان كرد.

** طرح جامع محيط زيست عسلويه
رئيس واحد پژوهش آلودگي محيط پژوهشگاه صنعت نفت پيش از اين گفته است: طرح جامع محيط زيست عسلويه، يك برنامه مدون همراه با توسعه صنعتي براي حفظ سرمايه خدادادي زيست محيط خليج فارس است و وجود مناطق حفاظت شده اي همچون خليج نايبند، ضرورت رويكرد ايجاد مناطق اكولوژي و اقتصادي را در منطقه عسلويه بيش از پيش آشكار مي سازد.
محمد رضا حسني نژاد فراهاني افزود: امروزه در دنيا مناطق صنعتي به صورت مناطق اكولوژي اقتصادي(ECO INDUSTRIAL ZONE ETZ ) طراحي و توسعه صنعتي همزمان و توام با حفظ محيط زيست با اين طرح همراه مي شود؛ طرح جامع مديريت محيط زيست عسلويه نيز با استفاده از طرح هاي بروز دنيا تدوين خواهد شد.
فراهاني تاكيد كرد: طرح جامع مديريت محيط زيست عسلويه در قالب برنامه پنجم توسعه در زمانبندي، كوتاه مدت، ميان و بلندمدت بر مبنايي چشم انداز 1404 تدوين شده است.
رئيس واحد پژوهش آلودگي محيط پژوهشگاه صنعت نفت، افزود: اكنون 10 پروژه پيشنهادي با بودجه اي بيش از 72 ميليارد ريال براي شروع طرح يادشده در مرحله تصويب است.
وي ادامه داد: براي دستيابي به نتايج اين طرح بايد استانداردهاي زيست محيطي خاص مناطق اكولوژي اقتصادي تدوين شود.
حسني نژاد فراهاني، اجراي استاندارد پروژه هاي مطالعات خوردگي، فضاي سبز، مديريت و مدل سازي فراكنش آلاينده هاي هواي منطقه عسلويه، استفاده از پساب هاي توليدي براي تامين فضاي سبز، ارزيابي زيست محيطي پرژه لندفيل پسماند عادي منطقه و پايش آنلاين پساب هاي منطقه را از جمله پروژه هاي كوتاه مدت طرح يادشده بيان كرد.

** خاموشي نخستين مشعل پارس جنوبي
در اين ارتباط در وزارت نفت چند سالي است، طرح 'جامع توسعه پايدار پارس جنوبي' با هدف بازيافت و مصرف آلاينده‌هاي پارس جنوبي را به اجرا در آورده است.
طرح جامع توسعه پايدار بر دستيابي به منطقه پاك در پارس جنوبي بر پنج سال آينده متمركز است كه براين اساس به اعتباري بالغ بر 5.6 ميليارد يورو نياز خواهد داشت.
اين طرح و ديگر پروژه‌هاي در دست اقدام نخستين بار در ايران انجام مي‌شود و هدف از اجراي آنها انتقال فناوري براي اجراي پروژه‌هاي آينده، بكارگيري توان داخلي و تلفيق توان و ظرفيت شركت‌هاي خارجي با شركت هاي داخلي است.
اكنون اين طرح در منطقه پارس جنوبي به عنوان منطقه نمونه و پايتخت انرژي ايران اجرا مي‌شود و نتايج اين تجربه به‌صورت مستند و براي استفاده در ديگر مناطق عملياتي صنعت نفت آماده خواهد شد.
اولين اقدام اين طرح خاموشي فلر پالايشگاه اول مجتمع گازي پارس جنوبي است.
رئيس وقت سازمان حفاظت محيط زيست در آيين خاموشي اين مشعل گفت: يكي از بزرگترين مجتمع‌هاي گازي دنيا در پارس جنوبي و عسلويه قرار دارد و بر اساس برنامه‌اي كه مجتمع گاز پارس جنوبي براي حذف فلرها در اين منطقه طراحي كرد، نخستين مشعل در عسلويه خاموش در واقع اين مشعل تبديل به مشعل سبز شد.
معصومه ابتكار افزود: براساس برنامه‌ ارائه شده تا سال 98 همه فلرها در پارس جنوبي جمع‌آوري مي‌شود كه اين مساله نقشي بسيار مهم در كاهش آلودگي هوا و ارتقاي كيفيت زندگي كاركنان و ساكنان عسلويه دارد.
وي اظهارداشت:با خاموش شدن مشعل ها گازهايي كه از طريق فلرها سوخته مي شود به مدار برمي‌گردد و قابل بازيافت و استفاده مجدد است و سالانه تا 19 هزار واحد مسكوني مي‌تواند از بازيافت آن گازرساني شود.
ابتكار اضافه كرد: خاموش شدن فلرها در پارس جنوبي نقش فراواني در صرفه‌جويي انرژي و تاثير بسزايي در كاهش گازهاي گلخانه‌اي دارد.
وي يادآورشد: برنامه‌ ارائه شده در اين زمينه قابل تائيد سازمان حفاظت محيط زيست است و برنامه‌هاي ديگري شامل كاهش آلودگي پساب و مديريت پسماندهاي صنعتي هم ارائه شده است كه زير نظر سازمان حفاظت محيط زيست و با بازرسي و نظارت دقيق اين برنامه‌ اجرائي خواهد شد.
مديرعامل شركت مجتمع گاز پارس جنوبي نيز گفت: با همت والاي متخصصان اين عرصه، سرانجام پالايشگاه اول مجتمع گاز پارس جنوبي به عنوان پرچمدار سبز صنعت نفت و گاز، موفق به خاموش كردن نخستين مشعل (فلر) اين پالايشگاه شد تا بدين طريق، گامي بلند در راستاي مديريت كربن برداشته باشد.
مسعود حسني افزود: خاموشي فلر پالايشگاه اول پارس جنوبي در كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي نقش بسيار مهمي دارد و ما را براي اجراي پروژه‌هاي مشابه براي ساير پالايشگاه‌ها و فازها مصمم‌تر خواهد كرد.
وي بابيان اين كه اين كار براي پايبندي به مسوليت‌هاي زيست ‌محيطي اين مجتمع انجام شده است ادامه داد: ايران براي كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي خود در مقايسه با سال‌هاي گذشته، به دنيا تعهداتي دارد و در اين راستا اقدام پالايشگاه اول پارس جنوبي در كاهش فلرينگ خود، بسيار ارزشمند و قابل تقدير است.

مدير عامل مجتمع گاز پارس جنوبي گفت: هم اكنون اين مجتمع گازي نزديك به 64 درصد گاز كشور را تامين مي‌كند و در حوزه بهره‌برداري داراي بالاترين شاخص‌هاي عملكردي است.
مسعود حسني افزود: براي رسيدن به توسعه پايدار بايد به همه مواردي كه اين پالايشگاه‌ها و ذي‌نفعان آن را متأثر مي‌كند، پرداخته شود.
وي بيان كرد:پالايشگاه‌هاي عظيمي كه در پارس جنوبي هستند، نقش بسزايي در رشد و بالندگي تمام صنايع كشور، اشتغال، پتروشيمي و غيره دارند، اما يكي از مهمترين‌ وظايف آنها توجه به مسئوليت‌هاي اجتماعي است كه بخشي از آن در دل همين اشتغال و ايجاد رفاه عمومي و مسائل اين چنيني قابل بررسي و دستاوردي مهم است.
حسني ادامه داد: يكي از مهم‌ترين نكات كه در ساليان اخير نيز بسيار مورد توجه قرار گرفته است، موضوع مهم محيط زيست است كه در واقع علاوه بر يك وظيفه سازماني در ابتدا يك وظيفه انساني است.
وي گفت: اگرچه در سالهاي اخير در ايران تلاش‌هاي فراواني براي كاهش فلرينگ صورت گرفته است و در يك نمونه عملي در بين سال‌‌هاي 87 تا 95 ميزان فلرينگ در پالايشگاه هاي اول تا پنجم پارس جنوبي از 2 هزار و 900 ميليون مترمكعب به 400 ميليون متر مكعب رسيده است و بتازگي نيز در اقدامي مناسب يكي از فلرهاي پالايشگاه اول پارس جنوبي نيز خاموش شد، اما اين كافي نيست و بايد اين روند ادامه يابد تا روزي كه همه فلرهاي پارس جنوبي خاموش شوند.
حسني افزود: با خاموشي همه فلرهاي پنج پالايشگاه مجتمع پارس جنوبي تا پايان سال 98 سالانه 400 ميليون متر مكعب گاز به توليد كشور افزوده مي‌شود كه با نرخ گاز 20 سنتي مبلغ اين افزايش توليد برابر 80 ميليون دلار خواهد بود.
مديرعامل پالايشگاه اول مجتمع گاز پارس جنوبي نيز گفت:براي انجام اين كار هيچ الگوي جهاني در دسترس نبود و فقط باتوجه به دانش همكاران، تجربه و ريسك هاي عملياتي كه پذيرفته شد زمينه ساز اين حجم برگشت گاز دركشور شد .
سيد محمد مهدي هاشمي افزود: خاموش شدن نخستين مشعل در اين پالايشگاه در بازه زماني سه ماهه عملياتي به صورت رسمي از سرويس خارج شد.
وي يادآورشد: حجم گازي كه از اين لحاظ ديگر در مشعل ها سوخته نمي شود معادل مصرف حدود 19 هزار خانوار در يك ماه در سردترين مناطق كشور است كه در مناطق جنوبي كشور نياز مصرفي 36 هزار خانوار است.
هاشمي ادامه داد: خاموش شدن اين مشعل باعث جلوگيري از هدر رفت سالانه 120 ميليارد ريال خواهد شد و انجام آن با اتكا به دانش بومي 300 ميليارد ريال صرفه جويي داشته است.
وي افزود: مطالعات، مهندسي، تجهيزات، خريد، اجرا و عملياتي كردن پروژه خاموشي مشعل در پارس جنوبي توسط همكاران اين مجتمع انجام شده است.

*نخستين قرارداد طرح جامع توسعه پايدار پارس جنوبي امضا شد
قرارداد پروژه بازيافت و مصرف گاز فلر پالايشگاه دوم پارس جنوبي (فازهاي 2 و 3)، روز 15 شهريورماه 96 ميان شركت ملي نفت ايران و كنسرسيومي متشكل از شركت سوفره‌گاز (SOFREGAZ) فرانسه و شركت صنعت سازه ثمين امضا شد.
مدت اجراي اين قرارداد 30 ماه درنظر گرفته شده كه 24 ماه مربوط به اجراي پروژه و 6 ماه نيز مرحله تحويل به كارفرماست و هزينه اجراي اين پروژه 42 ميليون يورو است.
اجراي اين قرارداد (EPC) علاوه برانتقال فناوري و بومي‌سازي اين طرح توسط شركت فرانسوي به كارفرما و پيمانكاران ايراني، روزانه از هدررفت 500 هزار مترمكعب گاز همراه مشعل جلوگيري مي‌كند.
انجام مطالعات پروژه بازيافت و مصرف گاز فلر پالايشگاه دوم پارس جنوبي توسط تيم مهندسي و برنامه‌ريزي طرح جامعه توسعه پايدار و با استفاده از اطلاعات ميداني منطقه و پالايشگاه 2 و 3 صورت گرفته و نظرات مشورتي برنامه‌ريزي تلفيقي شركت ملي نفت، كميته فني،كميسيون مناقصات شركت ملي نفت ايران و همكاري شركت نفت و گاز پارس در فرآيندهاي كيفي، كمي و زماني آن مؤثر بوده است.
قرار است درصورت موفقيت آميز بودن اين طرح از تجربه به دست آمده براي جمع آوري گازهاي مشعل ها (فلر) در اهواز و مجهز كردن ساير پالايشگاه‌هاي گاز پارس جنوبي به اين فناوري استفاده شود.

* خاموشي فلرهاي پنج پالايشگاه پارس جنوبي تا پايان سال 98 و جلوگيري از دود شدن سالانه 80 ميليون دلار
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس بر ضرورت توسعه پايدار پارس جنوبي با محوريت محيط زيست تاكيد و اظهار اميدواري كرد با ورود شركت‌هاي بين‌المللي به كشور، طرح‌هاي جانبي باقيمانده در اين منطقه تا پايان دولت دوازدهم به سرانجام برسد.
محمد مشكين‌فام،كاهش آلاينده‌هاي صنعتي در اسناد بالادستي را يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي مسئولان نظام عنوان كرد و گفت: بعد از اجرايي شدن برجام حركت خوبي در وزارت نفت و شركت ملي نفت ايران شكل گرفته كه امضاي اين قرارداد نتيجه اين تلاش‌ها بوده است.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس با ابراز اميدواري نسبت به اجراي اين طرح در ساير پالايشگاه‌هاي 13گانه پارس جنوبي، كاهش فلرينگ را از 2 منظر حائز اهميت دانست و اظهاركرد:رفع آلاينده‌هاي زيست‌محيطي براي حفظ سلامتي مردم و كاركنان مستقر در منطقه عسلويه و تكاليفي كه از بعد جهاني برعهده داريم، لزوم ورود به پروژه كاهش آلاينده‌ها را مشخص مي‌كند.
مشكين‌فام گفت:75 درصد آلاينده‌هاي دنيا توسط 10 كشور توليد مي‌شود كه در رتبه‌بندي جهاني، ايران رتبه سوم را كسب كرده و در خاورميانه نيز اولين كشور است.
وي با اشاره به مبناي طراحي پالايشگاه‌هاي پارس جنوبي بر اساس no continue flaring بيان كرد:باتوجه به شرايط تحريم و همكاري نكردن سازنده‌هاي بين‌المللي، تعميرات اين بخش با چالش جدي روبرو شد كه اميدواريم پس از اجرايي شدن برجام، همكاري مساعدي ميان سازندگان و بهره‌بردار پارس جنوبي (شركت SPGC) صورت بگيرد و مشكلات فلرينگ تا حدودي زيادي حل و فصل شود.
وي ميزان سرمايه‌گذاري در شركت نفت و گاز پارس را 70 ميليارد دلار عنوان كرد و گفت: اين سرمايه‌گذاري در سال‌هاي پيش رو به 90 ميليارد دلار مي‌رسد كه با احتساب 40 ميليون يورو براي پروژه بازيافت و مصرف گاز فلرهاي پالايشگاه فازهاي 2 و 3 پارس جنوبي، 12 پالايشگاه باقي‌مانده پارس‌جنوبي نياز به سرمايه‌گذاري 500 ميليون يورويي دارد.
مشكين‌فام به پروژه‌هاي ديگري همچون پساب صنعتي، پالايش محصول جانبي DSO و استفاده از گاز دي‌اكسيد كربن براي تبديل به محصول باارزش واحدهاي پتروشيمي اشاره كرد و افزود:با ورود شركت‌هاي بين‌المللي به كشور اميدواريم طرح‌هاي جانبي باقيمانده در پارس جنوبي تا پايان دولت دوازدهم به سرانجام برسد.
مدير پالايشگاه دوم مجتمع گاز پارس جنوبي گفت: اين ميزان در مورد پروژه زيرو فلرينگ فازهاي 2 و 3 پارس جنوبي نيز كه بزودي مراحل اجرايي خود را آغاز خواهد شد با توجه به حداقل ميزان فلرينگ اين پالايشگاه در سال كه 120 ميليون متر مكعب است، ارزشي معادل حداقل 24 ميليون دلار خواهد داشت.
مهدي گرامي شيرازي ادامه داد: همچنين پس از جمع‌آوري و بازيافت گازهاي آلاينده به عنوان بزرگ‌ترين منبع آلايندگي، مهم‌ترين موارد استفاده‌ و كاربرد آن مي‌تواند شامل استفاده از گاز بازيافت شده به عنوان سوخت در شبكه‌ي سوخت همان پالايشگاه، برگرداندن گاز بازيافت شده به چرخه‌ي پالايش گاز در پالايشگاه، تزريق به خطوط سراسري گاز (پس از شيرين‌سازي)، تزريق گاز به مخازن نفت از طريق خط لوله 56 اينچ موجود بين عسلويه تا آغاجاري به منظور افزايش ظرفيت توليد نفت، توليد انرژي الكتريكي، فرآوري و تبديل گاز به مايع ( جي تي ال، ال ان جي و ال پي جي كه انتخاب و توليد فرآورده به تركيبات گاز آلاينده و بازار هدف مربوط مي‌شود) و فرآوري گاز و تبديل به خوراك پتروشيمي‌ها باشد.
مدير طرح جامع توسعه پايدار پارس جنوبي گفت: براي اجرايي شدن اين طرح پيش از اين با كمك نهادهاي بين‌المللي حامي طرح‌هاي زيست محيطي و با وجود شرايط نابرابر بين‌المللي، بزرگترين شركت اروپايي مالك دانش فني و سازنده تجهيزات سامانه‌هاي بازيافت گاز فلر و شركت طراح شبكه فلر پالايشگاه‌هاي گازي به ايران آمدند و مراحل مقدماتي با امضاي سند چارچوب طرح براي عقد قرارداد با اين شركت براي احداث سامانه‌ بازيافت و مصرف گازهاي فلر پالايشگاه دوم گازي عسلويه به پايان رسيده است.
علي محمد احمدي افزود: اين طرح به صورت اي پي سي و با يك سرمايه‌گذاري اندك كه با ارزش سوزاندن كمتر از 2 سال گاز فلر هر پالايشگاه باز مي‌گردد، اجرا خواهد شد.
وي اضافه كرد: با موفقيت اين طرح، اولين پالايشگاه گازي كشور با رعايت معتبرترين استانداردهاي زيست‌ محيطي در منطقه ويژه انرژي پارس (عسلويه) به بهره‌برداري خواهد رسيد.
احمدي گفت: در صورت اختصاص بموقع بودجه و برطرف كردن موانع اجرايي، در سال جاري شاهد آغاز به كار اين طرح خواهيم بود.

* امكان بازيابي 95 درصد از گازهاي ارسالي به مشعل‌هاي فازهاي 2 و 3
سرپرست مهندسي و خدمات فني پالايشگاه دوم مجتمع گاز پارس جنوبي گفت: با انجام پروژه بازيافت گازهاي مشعل پالايشگاه دوم مجتمع گاز پارس جنوبي امكان بازيابي 95 درصد از كل گازهاي ارسالي به مشعل‌هاي اين پالايشگاه و تزريق مجدد گازهاي بازيابي شده به جريان خوراك ورودي پالايشگاه محقق خواهد شد.
كورش كاوه‌ئيان افزود: پالايشگاه دوم در بخش خشكي مشتمل بر 2 فاز ( 2و3 )، چهار رديف پالايش گاز و 6 شبكه مجزاي ارسال گاز به مشعل ها ( هر فاز سه شبكه) شامل كم فشار، فشار متوسط و فشار بالاست.
وي ادامه داد: ميزان گازهاي ارسالي به اين مشعل‌ها بر اساس طراحي 300 ميليون متر مكعب در سال بوده است كه پس از ايجاد اصلاحات و بازنگري در محاسبات و بهينه كردن فرايند در سال هاي گذشته، اين ميزان هم اكنون به حدود 120 ميليون متر مكعب گاز در سال كاهش پيدا كرده است.
كاوه ئيان اضافه كرد: طرح بازيابي گازهاي ارسالي به مشعل‌هاي پالايشگاه دوم، گام بسيار بزرگي در راستاي حفظ سرمايه ي ملي و جلوگيري از آلودگي محيط زيست است.
وي ادامه داد: با اجراي اين پروژه، از انتشار 500 هزار تن در سال گاز دي اكسيد كربن نيز جلوگيري خواهد شد.
كاوه ئيان گفت: فرآيند بازيافت و مصرف گاز فلر (FGR) به عنوان موثرترين فناوري و روش پيشرفته در دنيا به منظور جمع‎آوري گازهاي مشعل پالايشگاه‎ها و تاسيسات مشابه صنعتي كاربرد دارد.
وي يادآورشد: با الگوبرداري و بومي‌سازي اين طرح، قابليت تعميم و اجراي آن در ديگر فازهاي پارس جنوبي نيز ميسر خواهد شد.

* امضاي تفاهم‌نامه فروش گازهاي مشعل پالايشگاه نهم مجتمع گاز پارس جنوبي
سرپرست فاز 12 مجتمع گاز پارس جنوبي با اشاره به اهميت برنامه‌هاي راهبردي اين مجتمع در حوزه محيط زيست گفت: برنامه كاهش فلرينگ پالايشگاه نهم تا خاموشي كامل اين فلرها دنبال مي‌شود.
محمد مهدي هاشمي با بيان اينكه بخشي از گازهايي كه به سمت فلر مي‌رود، قابل استحصال بوده و امكان بازگشت به چرخه توليد دارد، افزود: در اين ارتباط مطابق تجربه فاز يك، مطالعات لازم براي بازگشت نيمي از گازي كه به فلر ارسال مي‌شود، در دست بررسي و اجراست.
وي اضافه كرد: نيمي ديگر از گاز ارسالي به فلر نيز كه امكان بازگشت به چرخه توليد ندارد، اما داراي ارزش حرارتي است در قالب يك تفاهم‌نامه به كارخانه سيمان كنگان فروخته مي‌شود.
سرپرست پالايشگاه نهم پارس جنوبي، مهم‌ترين هدف اين طرح را كاهش ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي و بهبود وضعيت محيط زيست منطقه عنوان كرد و گفت: اين اقدام ذي‌نفعان اجتماعي فراواني از جمله كاركنان شركت و مردم ساكن در منطقه و تأثير به‌سزايي در حفاظت از محيط زيست و جامعه پيراموني دارد.
وي گفت: از ديگر مزيت‌هاي اين طرح حركت در راستاي تعهدات بين‌المللي است كه ايران در كنفرانس پاريس متعهد شده انتشار گازهاي گلخانه‌اي را كاهش دهد.
هاشمي با بيان اينكه مطالعات ابتدايي اين طرح در گذشته انجام شده و مدتي است كه در دست بررسي است، ادامه داد: اين قرارداد نيازمند تدوين يك شيوه‌‌نامه از وزارت نفت بود كه هم‌اكنون با پيگيري‌هاي صورت گرفته اين شيوه‌نامه و نحوه قيمت‌گذاري مشخص شده است.
وي اظهار داشت: اولين جلسه براي انعقاد قرارداد 31مرداد ماه امسال برگزار شد و هم‌اكنون كارخانه سيمان كنگان در مرحله انتخاب مشاور و پيمانكار براي اجراي اين پروژه است.

* كاهش فلرسوزي و توسعه جنگلهاي حرا درپارس جنوبي
رئيس امور بهداشت، ايمني و محيط زيست مجتمع گاز پارس جنوبي گفت: سياست هاي اعمال شده در اين شركت دراجراي مسئوليت‌پذيري در حوزه هاي اقتصادي، اجتماعي و محيط زيستي منجر به كاهش فلر سوزي (مشعل سوزي ) و توسعه جنگلهاي حرا در پارس جنوبي شده است.
عليرضا نجومي افزود: در زمينه‌ كاهش آلودگي هوا، طرح احياي جنگل‌هاي حرا از ابتداي سال 90 آغاز شده است كه تاكنون 109هزار اصله نهال حرا در 38هكتار مساحت از مناطق جزر و مد پارك ملي دريايي نايبند،كشت شده است.
وي يادآورشد: با توسعه‌ جنگل‌هاي حرا و افزايش فضاي سبز در پالايشگاه‌ها ميزان فضاي سبز پالايشگاه‌هاي اول تا پنجم مجتمع گازي پارس جنوبي از 3.12 درصد در سال 90 به 11.41 درصد در پايان سال 95 افزايش يافته است.
وي يادآور شد: واحد حفاظت محيط ‌زيست مجتمع گاز پارس جنوبي از سال 82 تاكنون به اندازه‌گيري آلاينده‌هاي هواي محيط اقدام كرده و همگام با توسعه‌ مناطق عملياتي، تعداد محل‌هاي نمونه‌برداري را به 27 ايستگاه افزايش داده است.
نجومي ادامه داد: كاهش مشعل‌سوزي، بهبود واحدهاي بازيابي گوگرد، كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي، حذف چاله هاي سوزان در پالايشگاههاي سوم تا پنجم و برنامه ريزي به منظور حذف در پالايشگاه اول، بهبود عملكرد سيستم‌هاي تصفيه‌ فاضلاب، مديريت بهينه‌ پسماندهاي صنعتي، ارتقاي سطح آموزش و فرهنگ محيط زيستي و افزايش سطح فضاي سبز، از اهم برنامه‌هاي مجتمع در صيانت از عرصه هاي طبيعي و پايبندي به تعهدات ملي و بين المللي است.
وي گفت: ميزان مشعل سوزي با اجراي پروژ‌ه‌ها و اقدامات اصلاحي انجام يافته و با تلاش شبانه‌روزي متخصصان و كاركنان در پالايشگاه‌هاي اول تا پنجم از 2900 ميليون استاندارد متر مكعب در سال 87 به 416 ميليون استاندارد متر مكعب در پايان سال 94 ( ميزان 86 درصد كاهش فلرينگ) كاهش يافته است.
نجومي اضافه كرد: شاخص مشعل‌سوزي جهت پايش نرخ گازهاي ارسالي به فلر است كه با شاخص‌هاي جهاني مورد قياس قرار مي‌گيرد.
وي افزود: شاخص انتشار آلاينده‌ي دي اكسيد گوگرد در سطح مجتمع گاز پارس جنوبي تعريف شده است و مبناي آن كاهش انتشار آلاينده سي او 2 در محل خروجي دودكش واحدهاي مذكور در دستور كار پالايشگاه‌ها قرار داده شده است.

* فعاليت شركت ملي پتروشيمي براي صيانت از محيط زيست در عسلويه
شركت ملي صنايع پتروشيمي همگام با ديگر شركت هاي فعال در اين صنعت، حفظ و صيانت از محيط زيست را در اولويت فعاليت هاي خود قرار داده است و خانواده بزرگ صنعت پتروشيمي ايران مصمم به رعايت الزامات زيست محيطي در همه بخش ها هستند.
در همين زمينه، نصب سيستم پايش آنلاين در بيش از 10 مجتمع پتروشيمي بطور كامل انجام شده است و بزودي همه مجتمع ها اقدام به نصب اين سيستم خواهند كرد تا نظارت بر روند كنترل آلايندگي ها بهبود يابد.
اچ اس ايي پتروشيمي منطقه پارس نيز در محدوده شركت هاي پتروشيمي مستقر در منطقه فعاليت مي كند، اين مجموعه در سال 1379 هجري شمسي با عنوان اداره ايمني و آتش نشاني متمركز پايه گذاري شد.
از دستاوردهاي مهم سازمان اچ اس ايي پتروشيمي در منطقه، ايجاد هماهنگي و تعامل بين مجتمع هاي پتروشيمي و پرهيز از جزيره گرايي بويژه در هنگام بحران هاي منطقه اي و يا اجراي پروژه هاي منطقه اي است.
از سال 1374 عمليات اجرايي طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي در شهرستان هاي عسلويه و كنگان استان بوشهر آغاز شده و تاكنون از مجموع 24 فاز توسعه اي ميدان گازي پارس جنوبي 18 فاز به بهره برداري رسيده و 6 فاز ديگر در دست اجراست كه تا پايان سال 1397 بايد همه اين طرح ها به بهره برداري برسد.
هم اكنون از 18 فاز در بهره برداري ميدان گازي پارس جنوبي روزانه 570 ميليون مترمكعب گاز توليد مي شود.
در زمان حاضر بيش از 60 هزار نفر در طرح هاي توسعه ميدان گازي پارس جنوبي مشغول كار هستند و جمعيت بومي منطقه نيز در شهرستان عسلويه حدود 40 هزار نفر است.
بهرام دشتي نژاد مدير ايمني، بهداشت و محيط زيست (اچ ، اس ، اي ) و پدافند غيرعامل سازمان منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس نيز برغم تماس هاي مكرر و وعده پاسخگويي به سئولات ايرنا پس از چند روز اعلام كرد اطلاعات لازم در مورد مشعل هاي عسلويه در اختيار اداره كل حفاظت محيط زيست استان بوشهر قرار دارد و حاضر به ارايه اطلاعات در اين زمينه نشد.
سازمان منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس بـه نمايندگـي از وزارت نـفت وشـركت ملي نفت ايـران وظيـفه اداره و راهبري حـوزه عملياتي پشتيباني پـارس جنوبي، پـارس كنگان و پـارس شمالي را برعهده دارد.
6047/6043 **خبرنگار: مونا عيدان** انتشار دهنده: خدانظر خواجه