به گزارش خبرنگار
اقتصادي باشگاه خبرنگاران جوان، داستان فلرها يا همان جمعآوري گازهاي همراه مشعل يكسال پيش مورد بحث مسئولان به ويژه وزير نفت بود، بيشتر ايرانيها با شنيدن اسم پالايشگاه، در ذهنشان مشعلهاي آسمانخراشي تداعي ميشود كه از آنها شعلههاي افروختهاي رو به آسمان زبانه كشيده است، اما قطعا كمتر كسي ميداند كه اين آتش، ثروت گران بهايي است كه به باد ميرود.
مشعلهايي كه حال ممكن است كم سو شده باشند اما همچنان روشن هستند و به ما يادآوري ميكنند كه چه ثروت گرانبهايي در گوشه چشم ما در حال هدر رفتن است.
فلرها، عمدتاً دودكش هاي مرتفعي هستند كه گاز در آنها سوزانده مي شود و به دو نوع باز و بسته وجود دارند.
عمليات توليد گاز و نفت خام در خشكي و دريا با توليد گازهاي غني همراه است كه بخشي از آن براي تزريق به ميادين نفتي و بخشي نيز پس از فرآورش در پالايشگاه ها به منظور تامين مصرف گاز كشور به خطوط لوله تزريق مي شود و بخش اعظمي نيز به عنوان گاز غني همراه سوزانده ميشود.
بسياري از كشورهاي جهان براي مهار اين ثروت ملي برنامهريزي ميكنند تا در صنعت برق استفاده بهينه داشته باشند در حالي كه در ايران به آن توجهي نميشود. براساس آمارهاي بدست آمده سالانه بالغ بر 150 ميليارد متر مكعب گاز در جهان تحت عنوان فلرينگ (يا سوزاندن گازها توسط مشعل) به مواد آلاينده تبديل ميشود كه طبق آمارهاي بانك جهاني اين رقم چيزي معادل يك سوم مصرف گاز كل اروپا است. اين اتفاق در تضاد با توسعه پايدار است زيرا از كل حجم گازهاي آلاينده، 75 درصد آن متعلق به 10 كشور است كه متأسفانه ايران با رتبه سوم جهاني (و رتبه اول خاور ميانه) جزو اين 10 كشور به حساب ميآيد.
بانك جهاني، ايران را پس از روسيه و نيجريه، سومين كشور در هدردهي و سوزاندن گازهاي همراه معرفي كرد لذا اقدام شركت ملي نفت جهت فروش گازهاي مشعل هرچند ديرهنگام اما اقدامي شايسته در راستاي خاموش كردن فلرها و البته سودآوري از سرمايه اي است كه تاكنون مسيري جز آلوده كردن محيط زيست نميپيمود.
در حال حاضر در شرايطي كه قيمت نفت خام در حال كاهش است و به تبع آن قيمت گاز نيز كاهش داشته و معضلات زيست محيطي هم كه هر روز بحراني تازه مي آفريند، قطعا مسئولين امر بايد به فكر جلوگيري از هدررفت سرمايه ملي، سلامت شهروندان و البته درآمدزايي بيشتر باشند.
تبديل گاز فلر به برق براي جلوگيري از هدرروي سرمايه ملي
برهمين مبنا، در اين زمينه فراخواني از سوي شركت ملي نفت ايران داده شد تا سرمايهگذاران بخش خصوصي در اين زمينه وارد شوند تا از هدررفتن سرمايه ملي جلوگيري كنند.
وزارت نفت در دولت يازدهم پيشنهادي را مبني بر اينكه، بخشي از اين گازهاي فلر را به برق تبديل شود مطرح كرد تا براساس آن هم شركت نفت از بخش خصوصي خواست تا با شركت در يك مزايده، نسبت به خريداري ۲۰ ميليون متر مكعب گاز فلر اقدام كند.
27 آبان سال 93، پرونده جمعآوري گازهاي همراه در وزارت نفت گشوده شد و وزارت نفت جزئيات مزايده گازهاي همراه نفت براي بخش غيردولتي را عنوان كرد و براي نخستين بار شرايط تخصيص اين گازها به بخش غيردولتي را شفاف كرد.
حجم گازهاي همراه نفت اين مزايده كه به 50 ميدان نفتي مربوط ميشود، حدود 19.6 ميليون متر مكعب در روز (يعني نزديك به گاز توليدي در يك فاز پارس جنوبي) بود. پنجم آذر نخستين جلسه توجيهي مربوط به اين مزايده با حضور نمايندگان شركتهاي زيرمجموعه شركت ملي نفت ايران و متقاضيان برگزار شد و وزارت نفت پيرو درخواستهاي مكرر شركتهاي خصوصي، زمان ارائه پيشنهادها توسط متقاضيان بخش غيردولتي را دو بار تمديد كرد.
جمعآوري فلرها توسط بخش خصوصي مورد استقبال قرار نگرفت
ميتوان گفت اين مزايده با استقبال مناسبي از طرف بخش غيردولتي مواجه نشد بنابراين با وجود سپري شدن چندماه از اين قضيه پرونده همچنان بسته است.
براساس قانون، وزارت نفت قادر به پرداخت هزينه به شركتها نيست
بيژن زنگنه وزير نفت درباره سياست دولت براي كاهش فلرها و سوختن گاز همراه با نفت گفت: وزارت نفت چندي پيش براي جمع آوري گازهاي همراه نفت يا همان فلرها اعلام عمومي كرد، براساس برنامهريزي صورت گرفته در اين اعلام عمومي قيمت هر يك ميليون بي تي يو گاز همراه نفت كمتر از يك دلار در نظر گرفته شد، اما يك عده آمده اند و مي گويند نه تنها پولي بابت جمع آوري اين گازها و تبديل آنها به برق نمي دهند، بلكه وزارت نفت بابت اين كار بايد هزينه نيز پرداخت كند، اين درحالي است كه براساس قانون، ما قادر به پرداخت پول به اين شركتها نيستيم ولي با همه اين وجود حاضريم براي حفظ محيط زيست گازهاي همراه نفت را با رقمي نزديك به رايگان نيز عرضه كنيم.
وي با اشاره به انجام امور جمع آوري گازهاي فلر و نرسيدن به توافق با وزارت نيرو گفت: اين موضوع ربطي به وزارت نيرو ندارد، اين وزارتخانه خريدار برق است نه تبديل كننده گاز همراه به برق و گمان نمي كنم اين وزارتخانه با اين موضوع مشكلي داشته باشد. اخيرا هم در يك مورد قرار شده مقداري از گاز فلرهاي موجود در خليج فارس را يك شركت خريداري كند كه با نهايي شدن قرارداد، تقريبا ٢٥ درصد از فلرهاي موجود در اين آبها جمع مي شود.
حذف گازهاي مشعل (نو فلرينگ) در توسعه ميدانهاي نفتي
وي در ادامه گفت: هم اكنون با استفاده از فناوري هاي جديد، توسعه ميدان هاي نفتي بر پايه تزريق گازهاي همراه نفت در چاههاي تزريقي بنا نهاده مي شود، اين موضوع را مي توان در توسعه ميدان دارخوين شاهد بود، اما وزارت نفت در مورد فلرهاي ميدانهاي موجود و قديمي خود در حال دنبال كردن اجراي طرحهاي ان جي ال است، به عبارت ديگر همه گازهاي همراه نفت ميدانهاي نفتي جمع آوري شده و پس از تصفيه و تفكيك صادر و يا به عنوان خوراك به پتروشيمي ها فروخته مي شود، اين طرحهاي وزارت نفت ظرف ٥ سال آينده محقق خواهد شد.
علي كاردر معاون سرمايهگذاري شركت ملي نفت در گفتگو با
باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: سالهاي زيادي است كه سرمايه ملي كشور به دلايل مختلف بر باد رفته است حال بايد منتظر ماند كه مسولان كشور با توجه به اعلام مناقصه و مزايده براي جمعآوري گازهاي همراه نفت چقدر به تعهداتشان عمل خواهند كرد.
وي خاطرنشان كرد: تا زماني كه دولت برنامهاي فشرده براي اجراي اين موضوع نداشته باشد و اجازه دهد تا بخش خصوصي گازهاي همراه را جمعآوري كند تا ايجاد ارزش افزوده براي كشور داشته باشد.
بنابراين بازهم بايد منتظر بود آيا مخاطب خاصي قصد خاموش كردن فلرهاي سوزانده را دارد تا بتواند جلوي هدرروي ثروت ملي را بگيرد يا خير؟
گزارش: حبيبه رحيميان