پراكندگي منابع گاز طبيعي و همچنين فاصله­ي ميان مبادي توليد و مصرف، سبب شده است كه روش­هاي متفاوتي را جهت انتقال گاز طبيعي از محل توليد به مصرف انجام پذيرد كه از آن جمله مي­توان به صادرات از طريق خط لوله، سرد سازي و كاهش حجم (LNG)، تبديل گاز طبيعي به محصولات پايه­ي پتروشيمي نظير متانول و در نهايت تبديل گاز طبيعي به سوخت­هاي مايع در فرآيند GTL اشاره نمود. به طور كلي در حال حاضر گاز طبيعي در مصارفي همچون سوخت خانگي، توليد برق، خوراك واحدهاي پتروشيمي و اخيرا براي توليد سوخت خودروها از طريق فرآيند GTL استفاده مي گردد. براي بررسي اين نكته كه از چه فرآيندي براي صادرات گاز طبيعي استفاده شود مي بايست به نمودار زير نگاهي بيندازيم:

همان طور كه از نمودار بالا مشخص است انتقال گاز به روش GTL براي مسافت هاي طولاني و در حجم كمتر نسبت به LNG كاربرد دارد. (مسافت بيش از ۲ الي ۳ هزار كيلومتر) متاسفانه در حال حاضر در كشور نه واحدي براي صادرات گاز از طريق LNG و نه از طريق GTL داريم. اما سوالي كه پيش مي آيد اين است كه آيا احداث واحدهاي GTL صرفه اقتصادي دارد؟ پاسخ به اين سوال را مي بايست در قيمت نفت خام و مقايسه آن با گاز طبيعي بدست آورد.

به صورت تقريبي و با يك حساب سرانگشتي مي توان گفت كه ارزش حرارتي هر بشكه نفت خام حدود ۶ ميليون بي تي يو مي باشد و با احتساب هر بشكه ۶۷ دلار در بازار اوپك، قيمت هر ميليون بي تي يو از مسير نفت خام چيزي حدود ۱۰.۵ دلار خواهد بود. اين در حالي است كه اگر قيمت جهاني گاز به ازاي هر ميليون بي تي يو را بررسي نماييم حدود ۳.۵ تا ۴ دلار خواهد بود. دليل اصلي اين اختلاف قيمت در ماهيت سيال گونه اي آن ها مي باشد بدين صورت كه از نفت خام مي توان محصولات متنوع تري را تهيه كرد. اما در صورتي كه از فرآيند GTL بهره گرفته شود، مي توان براي گاز مصرفي ارزش افزوده حدود ۶ دلاري به ازاي هر ميليون بي تي يو تهيه كرد. در تصوير زير نيز تحليلي از سايت eia مبني بر بحث اقتصادي بودن GTL مطرح شده است.

وب سايت مركز مطالعات زنجيره ارزش معتقد است مي بايستي برآوردي دقيق از ميزان توليد و مصرف بخش هاي مختلف گاز كشور صورت گيرد و پس از آن برنامه ريزي مدوني جهت صادرات مازاد صورت گيرد. اينكه از كدامين مسير بيشترين سوددهي و ثبات بازار فروش را براي كشور به ارمغان خواهد آورد. نكته قابل تامل در اين بين همان طور كه از تصوير اول همين يادداشت نيز مشخص گرديد، فرايند تبديل گاز به تركيبات مايع (GTL) را بايد با ساير روش­ هاي انتقال و تبديل گاز طبيعي مورد مقايسه قرار داد. اين در حالي است كه در داخل كشور فرايند GTL را با توجه به محصولاتش با پالايشگاه ­هاي نفت مورد مقايسه قرار مي دهند كه اين موضوع در فرايند برنامه ريزي سياست گذاران را دچار خطا مي كند.