مقدمه
از مهمترين منابع استفاده صلح آميز از انرژي اتمي ، ساخت راكتورهاي هسته‌اي جهت توليد برق مي‌باشد. راكتور هسته‌اي وسيله‌اي است كه در آن فرآيند شكافت هسته‌اي بصورت كنترل شده انجام مي‌گيرد. در طي اين فرآيند انرژي زياد آزاد مي‌گردد به نحوي كه مثلا در اثر شكافت نيم كيلوگرم اورانيوم انرژي معادل بيش از 1500 تن زغال سنگ بدست مي‌آيد. هم اكنون در سراسر جهان ، راكتورهاي متعددي در حال كار وجود دارند كه بسياري از آنها براي توليد قدرت و به منظور تبديل آن به انرژي الكتريكي ، پاره‌اي براي راندن كشتيها و زيردريائيها ، برخي براي توليد راديو ايزوتوپوپها و تحقيقات علمي و گونه‌هايي نيز براي مقاصد آزمايشي و آموزشي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. در راكتورهاي هسته‌اي كه براي نيروگاههاي اتمي طراحي شده‌اند (راكتورهاي قدرت) ، اتمهاي اورانيوم و پلوتونيم توسط نوترونها شكافته مي‌شوند و انرژي آزاد شده گرماي لازم را براي توليد بخار ايجاد كرده و بخار حاصله براي چرخاندن توربينهاي مولد برق بكار گرفته مي‌شوند.
راكتورهاي اتمي را معمولا برحسب خنك كننده ، كند كننده ، نوع و درجه غناي سوخت در آن طبقه بندي مي‌كنند. معروفترين راكتورهاي اتمي ، راكتورهايي هستند كه از آب سبك به عنوان خنك كننده و كند كننده و اورانيوم غني شده (2 تا 4 درصد 235U) به عنوان سوخت استفاده مي‌كنند. اين راكتورها عموما تحت عنوان راكتورهاي آب سبك (LWR) شناخته مي‌شوند. راكتورهاي PWR ، BWR و WWER از اين دسته‌اند. نوع ديگر ، راكتورهايي هستند كه از گاز به عنوان خنك كننده ، گرافيت به عنوان كند كننده و اورانيوم طبيعي يا كم غني شده به عنوان سوخت استفاده مي‌كنند. اين راكتورها به گاز - گرافيت معروفند. راكتورهاي GCR ، AGR و HTGR از اين نوع مي‌باشند.
راكتور PHWR راكتوري است كه از آب سنگين به عنوان كند كننده و خنك كننده و از اورانيوم طبيعي به عنوان سوخت استفاده مي‌كند. نوع كانادايي اين راكتور به CANDU موسوم بوده و از كارايي خوبي برخوردار مي‌باشد. مابقي راكتورها مثل FBR (راكتوري كه از مخلوط اورانيوم و پلوتونيوم به عنوان سوخت و سديم مايع به عنوان خنك كننده استفاده كرده و فاقد كند كننده مي‌باشد) LWGR (راكتوري كه از آب سبك به عنوان خنك كننده و از گرافيت به عنوان كند كننده استفاده مي‌كند) از فراواني كمتري برخوردار مي‌باشند. در حال حاضر ، راكتورهاي PWR و پس از آن به ترتيب PHWR ، WWER ، BWR فراوانترين راكتورهاي قدرت در حال كار جهان مي‌باشند.
به لحاظ تاريخي اولين راكتور اتمي در آمريكا بوسيله شركت "وستينگهاوس" و به منظور استفاده در زير دريائيها ساخته شد. ساخت اين راكتور پايه اصلي و استخوان بندي تكنولوژي فعلي نيروگاههاي اتمي PWR را تشكيل داد. سپس شركت جنرال الكتريك موفق به ساخت راكتورهايي از نوع BWR گرديد. اما اولين راكتوري كه اختصاصا جهت توليد برق طراحي شده ، توسط شوروي و در ژوئن 1954در "آبنينسك" نزديك مسكو احداث گرديد كه بيشتر جنبه نمايشي داشت. توليد الكتريسيته از راكتورهاي اتمي در مقياس صنعتي در سال 1956 در انگلستان آغاز گرديد.
تا سال 1965 روند ساخت نيروگاههاي اتمي از رشد محدودي برخوردار بود، اما طي دو دهه 1966 تا 1985 جهش زيادي در ساخت نيروگاههاي اتمي بوجود آمده است. اين جهش طي سالهاي 1972 تا 1976 كه بطور متوسط هر سال 30 نيروگاه شروع به ساخت مي‌كردند بسيار زياد و قابل توجه است. يك دليل آن شوك نفتي اوايل دهه 1970 مي‌باشد كه كشورهاي مختلف را بر آن داشت تا جهت تأمين انرژي مورد نياز خود بطور زايد الوصفي به انرژي هسته‌اي روي آورند. پس از دوره جهش فوق يعني از سال 1986 تا كنون روند ساخت نيروگاهها به شدت كاهش يافته ، بطوريكه بطور متوسط ساليانه 4 راكتور اتمي شروع به ساخت مي‌شوند.
كشورهاي مختلف در توليد برق هسته‌اي روند گوناگوني داشته‌اند. به عنوان مثال كشور انگلستان كه تا سال 1965 پيشرو در ساخت نيروگاه اتمي بود، پس از آن تاريخ ، ساخت نيروگاه اتمي در اين كشور كاهش يافت، اما برعكس در آمريكا به اوج خود رسيد. كشور آمريكا كه تا اواخر دهه 1960 تنها 17 نيروگاه اتمي داشت، در طول دهه هاي 1970و 1980 بيش از 90 نيروگاه اتمي ديگر ساخت. اين مسئله نشان دهنده افزايش شديد تقاضاي انرژي در آمريكاست. هزينه توليد برق هسته‌اي در مقايسه با توليد برق از منابع ديگر انرژي در آمريكا كاملا قابل رقابت مي‌باشد.
هم اكنون فرانسه با داشتن سهم 75 درصدي برق هسته‌اي از كل توليد برق خود در صدر كشورهاي جهان قرار دارد. پس از آن به ترتيب ليتواني (73 درصد) ، بلژيك (57 درصد) ، بلغارستان و اسلواكي (47 درصد) و سوئد (48.6 درصد) مي‌باشند. آمريكا نيز حدود 20 درصد از توليد برق خود را به برق هسته‌اي اختصاص داده است. گرچه ساخت نيروگاههاي هسته‌اي و توليد برق هسته‌اي در جهان از رشد انفجاري اواخر دهه 1960 تا اواسط 1980 برخوردار نيست، اما كشورهاي مختلف همچنان درصدد تأمين انرژي مورد نياز خود از طريق انرژي هسته‌اي مي‌باشند.
طبق پيش بينيهاي به عمل آمده روند استفاده از برق هسته‌اي تا دهه‌هاي آينده همچنان روند صعودي خواهد داشت. در اين زمينه ، منطقه آسيا و اروپاي شرقي به ترتيب مناطق اصلي جهان در ساخت نيروگاه هسته‌اي خواهند بود. در اين راستا ، ژاپن با ساخت نيروگاههاي اتمي با ظرفيت بيش از 25000 مگا وات در صدر كشورها قرار دارد. پس از آن چين ، كره جنوبي ، قزاقستان ، روماني ، هند و روسيه جاي دارند. استفاده از انرژي هسته‌اي در كشورهاي كاندا ، آرژانتين ، فرانسه ، آلمان ، آفريقاي جنوبي ، سوئيس و آمريكا تقريبا روند ثابتي را طي دو دهه آينده طي خواهد كرد.
جمهوري اسلامي ايران در فرآيند توسعه پايدار خود به تكنولوژي هسته‌اي چه از لحاظ تأمين نيرو و ايجاد جايگزيني مناسب در عرصه انرژي و چه از نظر ديگر بهره برداريهاي صلح آميز آن در زمينه‌هاي صنعت ، كشاورزي ، پزشكي و خدمات نياز مبرم دارد كه تحقق اين رسالت مهم به عهده سازمان انرژي اتمي ايران مي‌باشد. بديهي است در زمينه كاربرد انرژي هسته‌اي به منظور تأمين قسمتي از برق مورد نياز كشور قيود و فاكتورهاي بسيار مهمي از جمله مسايل اقتصادي و زيست محيطي مطرح مي‌گردند.
امروزه كشورهاي بسياري بويژه كشورهاي اروپايي سهم قابل توجهي از برق مورد نياز خود را از انرژي هسته‌اي تأمين مي‌نمايند. بطوري كه آمار نشان مي‌دهد از مجموع نيروگاههاي هسته‌اي نصب شده جهت تأمين برق در جهان به ترتيب 35 درصد به اروپاي غربي ، 33 درصد به آمريكاي شمالي ، 16.5 درصد به خاور دور ، 13درصد به اروپاي شرقي و نهايتا فقط 0.74 درصد به آسياي ميانه اختصاص دارد. بدون شك در توجيه ضرورت ايجاد تنوع در سيستم عرضه انرژي كشورهاي مذكور ، انرژي هسته‌اي به عنوان يك گزينه مطمئن اقتصادي مطرح است.
بنابراين ابعاد اقتصادي جايگزيني نيروگاههاي هسته‌اي با توجه به تحليل هزينه توليد (قيمت تمام شده) برق در سيستمهاي مختلف نيرو قابل تأمل و بررسي است. از اينرو در اغلب كشورها ، نيروگاههاي هسته‌اي با عملكرد مناسب اقتصادي خود از هر لحاظ با نيروگاههاي سوخت فسيلي قابل رقابت مي‌باشند. بهرحال طي چند دهه گذشته كاهش قيمت سوختهاي فسيلي در بازارهاي جهاني ، سبب افزايش هزينه‌هاي ساخت نيروگاههاي هسته‌اي به دليل تشديد مقررات و ضوابط ايمني ، طولانيتر شدن مدت ساخت و بالاخره باعث ايجاد مشكلات تأمين مالي لازم و بالا رفتن قيمت تمام شده هر واحد الكتريسيته در اين نيروگاهها شده است.
از يك طرف مشاهده مي‌شود كه طي اين مدت حدود 40 درصد از هزينه‌هاي چرخه سوخت هسته‌اي كاهش يافته است و از سويي ديگر با توجه به پيشرفتهاي فني و تكنولوژي حاصل از طرحهاي استاندارد و برنامه ريزيهاي دقيق به منظور تأمين سرمايه اوليه مورد نياز مطمئن و به هنگام احداث چند واحد در يك سايت براي صرفه جوييهاي ناشي از مقياس مربوط به تأسيسات و تسهيلات مشترك مورد نياز در هر نيروگاه ، همچنان مزيت نيروگاههاي اتمي از ديدگاه اقتصادي نسبت به نيروگاههاي با سوخت فسيلي در اغلب كشورها حفظ شده است.
افزايش روند روزافزون مصرف سوختهاي فسيلي طي دو دهه اخير و ايجاد انواع آلاينده‌هاي خطرناك و سمي و انتشار آن در محيط زيست انسان ، نگرانيهاي جدي و مهمي براي بشر در حال و آينده به دنبال دارد. بديهي است كه اين روند به دليل اثرات مخرب و مرگبار آن در آينده تداوم چنداني نخواهد داشت. از اينرو به جهت افزايش خطرات و نگرانيها تدريجي در مورد اثرات مخرب انتشار گازهاي گلخانه‌اي ناشي از كاربرد فرآيند انرژيهاي فسيلي ، واضح است كه از كاربرد انرژي هسته‌اي بعنوان يكي از رهيافتهاي زيست محيطي براي مقابله با افزايش دماي كره زمين و كاهش آلودگي محيط زيست ياد مي‌شود. همچنانكه آمار نشان مي‌دهد، در حال حاضر نيروگاههاي هسته‌اي جهان با ظرفيت نصب شده فعلي توانسته‌اند سالانه از انتشار 8 درصد از گازهاي دي اكسيد كربن در فضا جلوگيري كنند كه در اين راستا تقريبا مشابه نقش نيروگاههاي آبي عمل كرده‌اند.
چنانچه ظرفيتهاي در دست بهره برداري فعلي توليد برق نيروگاههاي هسته‌اي ، از طريق نيروگاههاي با خوراك ذغال سنگ تأمين مي‌شد، سالانه بالغ بر 1800 ميليون تن دي اكسيد كربن ، چندين ميليون تن گازهاي خطرناك دي اكسيد گوگرد و نيتروژن ، حدود 70 ميليون تن خاكستر و معادل 90 هزار تن فلزات سنگين در فضا و محيط زيست انسان منتشر مي‌شد كه مضرات آن غيرقابل انكار است. لذا در صورت رفع موانع و مسايل سياسي مربوط به گسترش انرژي هسته‌اي در جهان بويژه در كشورهاي در حال توسعه و جهان سوم ، اين انرژي در دهه‌هاي آينده نقش مهمي در كاهش آلودگي و انتشار گازهاي گلخانه‌اي ايفا خواهد نمود.
در حاليكه آلودگيهاي ناشي از نيروگاههاي فسيلي سبب وقوع حوادث و مشكلات بسيار زياد بر محيط زيست و انسانها مي‌شود، سوخت هسته‌اي گازهاي سمي و مضر توليد نمي‌كند و مشكل زباله‌هاي اتمي نيز تا حد قابل قبولي رفع شده است، چرا كه در مورد مسايل پسمانداري با توجه به كم بودن حجم زباله‌هاي هسته‌اي و پيشرفتهاي علوم هسته‌اي بدست آمده در اين زمينه در دفن نهايي اين زباله‌ها در صخره‌هاي عميق زيرزميني با توجه به حفاظت و استتار ايمني كامل ، مشكلات موجود تا حدود زيادي از نظر فني حل شده است و طبيعتا در مورد كشور ما نيز تا زمان لازم براي دفع نهايي پسماندهاي هسته‌اي ، مسائل اجتماعي باقيمانده از نظر تكنولوژيكي كاملا مرتفع خواهد شد.
از سوي ديگر بنظر مي‌رسد كه بيشترين اعتراضات و مخالفتها در زمينه استفاده از انرژي اتمي بخاطر وقوع حوادث و انفجارات در برخي از نيروگاههاي هسته‌اي نظير حادثه اخير در نيروگاه چرنوبيل مي‌باشد، اين در حالي است كه براساس مطالعات بعمل آمده احتمال وقوع حوادثي كه منجر به مرگ عده‌اي زياد بشود نظير تصادف هوايي ، شكسته شدن سدها ، انفجارات زلزله ، طوفان ، سقوط سنگهاي آسماني و غيره ، بسيار بيشتر از وقايعي است كه نيروگاههاي اتمي مي‌توانند باعث گردند.
به هر حال در مورد مزاياي نيروگاههاي هسته‌اي در مقايسه با نيروگاههاي فسيلي صرفنظر از مسايل اقتصادي علاوه بر اندك بودن زباله‌هاي آن مي‌توان به تميزتر بودن نيروگاههاي هسته‌اي و عدم آلايندگي محيط زيست به آلاينده‌هاي خطرناكي نظير SO2 ، NO2 ، CO ، CO2 پيشرفت تكنولوژي و استفاده هرچه بيشتر از اين علم جديد ، افزايش كارايي و كاربرد تكنولوژي هسته‌اي در ساير زمينه‌هاي صلح آميز در كنار نيروگاههاي هسته‌اي اشاره نمود.
در مجموع ارزيابيهاي اقتصادي و مطالعات بعمل آمده در مورد مقايسه هزينه توليد (قيمت تمام شده) برق در نيروگاههاي رايج فسيلي كشور و نيروگاه اتمي نشان مي‌دهد كه قيمت اين دو نوع منبع انرژي صرفنظر از هزينه‌هاي اجتماعي ، تقريبا نزديك به هم و قابل رقابت با يكديگر هستند. چنانچه قيمت مصرف انرژيهاي فسيلي براي نيروگاههاي كشور برمبناي قيمتهاي متعارف بين المللي منظور شوند و همچنين در شرايطي كه نرخ تسعير هر دلار در كشور 8000 ريال تعيين گردد، هزينه توليد (قيمت تمام شده) هر كيلووات ساعت برق در نيروگاههاي فسيلي و اتمي بشرح زير مي باشد.
در تازه‌ترين مطالعه‌اي كه براي تعيين هزينه‌هاي اجتماعي نيروگاههاي هسته‌اي در 5 كشور اروپايي بلژيك ، آلمان ، فرانسه ، هلند و انگلستان صورت گرفته است، ميزان هزينه‌هاي اجتماعي ناشي از نيروگاههاي هسته‌اي در مقايسه با نيروگاههاي فسيلي بسيار پائين است. در اين مطالعه هزينه‌هاي خارجي هر كيلووات ساعت برق توليدي در نيروگاههاي هسته‌اي در حدود 0.39 سنت( معادل 31.2 ريال) برآورده شده است. بنابراين در صورتيكه هزينه‌هاي اجتماعي توليد برق را در ارزيابيهاي اقتصادي نيروگاههاي فسيلي و هسته‌اي منظور نمائيم قطعا قيمت تمام شده هر كيلووات ساعت برق در نيروگاه هسته‌اي نسبت به فسيلي بطور قابل ملاحظه‌اي كاهش خواهد يافت.
به هر حال نيروگاههاي فسيلي و هسته‌اي هر كدام داراي مزايا و معايب خاص خود مي‌باشند و ايجاد هر يك متناسب با مقتضيات زماني و مكاني هر كشور خواهد بود و انتخاب نهايي و تصميم گيري در اين زمينه مي‌بايست با توجه به فاكتورهايي از قبيل عوامل تكنولوژيكي ، ارزشي ، سياسي ، اقتصادي و زيست محيطي توأما اتخاذ گردد. قدر مسلم ايجاد تنوع در سيستم عرضه و تأمين انرژي از استراتژيهاي بسيار مهم در زمينه توسعه سيستم پايدار انرژي در هر كشور محسوب مي شود. در اين راستا با توجه به بررسيهاي صورت گرفته ، شوراي انرژي اتمي كشور مصمم به ايجاد نيروگاههاي اتمي به ظرفيت كل 6000 مگاوات در سيستم عرضه انرژي كشور تا سال 1400 هجري شمسي مي‌باشد.
ساير ديدگاههاي اقتصادي در مورد آينده انرژي هسته‌اي حاكي از آن است كه براساس تحليل سطح تقاضا و منابع عرضه انرژي در جهان ، توجه به توسعه تكنولوژيهاي موجود و حقايقي نظير روند تهي شدن منابع فسيلي در دهه هاي آينده، مزيتهاي زيست محيطي انرژي اتمي و همچنين استناد به آمار و عملكرد اقتصادي و ضريب بالاي ايمني نيروگاههاي هسته اي، مضرات كمتر چرخه سوخت هسته اي نسبت به ساير گزينه هاي سوخت و پيشرفتهاي حاصله در زمينه نيروگاههاي زاينده و مهار انرژي گداخت هسته اي در طول نيم قرن آينده، بدون ترديد انرژي هسته اي يكي از حاملهاي قابل دسترس و مطمئن انرژي جهان در هزاره سوم ميلادي به شمار مي‌رود.
در اين راستا شوراي جهاني انرژي تا سال 2020 ميلادي ميزان افزايش عرضه انرژي هسته‌اي را نسبت به سطح فعلي حدود 2 برابر پيش بيني مي‌نمايد. با توجه به شرايط موجود چنانچه از لحاظ اقتصادي هزينه‌هاي فرصتي فروش نفت و گاز را با قيمتهاي متعارف بين المللي در محاسبات هزينه توليد (قيمت تمام شده) براي هر كيلووات برق توليدي منظور نمائيم و همچنين تورم و افزايش احتمالي قيمتهاي اين حاملها (بويژه طي مدت اخير) را براساس روند تدريجي به اتمام رسيدن منابع ذخاير نفت و گاز جهاني مد نظر قرار دهيم، يقينا در بين گزينه‌هاي انرژي موجود در جمهوري اسلامي ايران ، استفاده از حامل انرژي هسته‌اي نزديكترين فاصله ممكن را با قيمت تمام شده برق در نيروگاههاي فسيلي خواهد داشت.
مزاياي انرژي هسته اي
نويسنده: برنارد كوهن
انرژي هسته اي جايگزيني بي خطر، پاك و ارزان براي توليد برق ارايه مي كند و نبايد اجازه داد اطلاع رساني غلط و تاكتيك هاي ايجاد رعب و وحشت در مردم بر بكارگيري صحيح از اين انرژي تأثير منفي بگذارد. پايگاه اينترنتي دانشگاه پيتزبورگ در مقاله اي به قلم برنارد كوهن، محقق و استاد دانشگاه با بيان اين مطلب به بررسي مزيت هاي انرژي هسته اي پرداخته و مي نويسد.
يكي از مزيت هاي مهم سوخت هسته اي اين است كه اين سوخت مانع بروز انواع متعدد مشكلات زيست محيطي مي شود كه بر اثر سوخت هاي فسيلي (زغال سنگ) نفت و گاز ايجاد مي شود.
از مهمترين مشكلات ناشي از سوخت هاي فسيلي كه بيشترين توجه را به خود جلب كرده است گرم شدن زمين و تغيير آب و هوا و همچنين بارش باران هاي اسيدي است كه آثار مخربي بر جنگل ها و ابزيان برجا گذاشته است.
اين نويسنده مي افزايد: آلودگي هايي كه هر سال هزاران نفر را به گام مرگ فرو مي برد پيامدهاي منفي ناشي از حفاري هاي گسترده زغال سنگ و نشت نفت در آب هاي جهان است.
كوهن يادآور مي شود كه گرم شدن زمين موضوع كنفرانس هاي بين المللي مختلفي بوده است كه همگي به لزوم كاهش انتشار دي اكسيد كربن تأكيد كرده اند.
سوزاندن سوخت هاي فسيلي موجب توليد حجم زيادي دي اكسيد كربن مي شود كه همين امر موجب افزايش دماي زمين مي شود.
برآوردها از ميزان افزايش دماي زمين و پيامدهاي آن متفاوت است اما نهايتاً اهميت آثار آن را نمي توان از نظر دور داشت.
اين مقاله مي افزايد: از آنجائي كه كشاورزي نيز به تغييرات آب و هوايي بسيار حساس است اين امر موجب تغيير نوع محصولات قابل كشت در نواحي مختلف مي شود.
تغييرات آب و هوايي مشكلاتي را هم در عادات دام نظير عادات توليد مثلي پديد مي آورد.
در نهايت آب شدن يخ هاي قطبي موجب بالا آمدن سطح آب دريا و افزايش جاري شدن سيل مي شود و همچنين موجبات نفوذ آب شور به منابع آب شهري و آلودگي آب هاي زير زميني را فراهم مي كند.
تغيير الگوهاي طوفان، بارش باران و وزش باد از ديگر پيامدهاي مهم تغيير آب و هواي زمين به شمار مي رود.
سوزاندن سوخت هاي فسيلي موجب توليد حجم انبوهي دي اكسيد سولفورو اكسيد نيتروژن مي شود. اين گازها در تركيب با رطوبت موجود در هوا، اسيدهايي را به وجود مي آورند كه همراه باران بر زمين فرو مي ريزد.
آثار اين باران هاي اسيدي، پيچيده و نتيجه گيري درباره آنها بحث انگيز است اما شواهد محكمي وجود دارد كه در برخي مناطق باران هاي اسيدي درياچه ها را براي ماهي ها غير قابل زندگي ساخته و به جنگل ها به شدت آسيب زده است.
مشكلات ناشي از باران هاي اسيدي مسايلي را نيز در عرصه سياسي به وجود آورده است.
مثلاً فعاليت نيروگاه هاي برق ايالات مركزي آمريكا كه مجهز به زغال سنگ هستند موجب بارش باران هاي اسيدي در شرق كانادا شده است. اين موضوع اكنون يكي از عمده علل مشكلات اخير در روابط كانادا و آمريكا به شمار مي رود.
مشابه اين وضع در اروپا نيز وجود دارد. آلاينده هاي ناشي از سوخت زغال سنگ انگليس در حال از بين بردن درياچه ها و جنگل هاي آلمان و كشورهاي اسكانديناوي است.
برناردكوهن مي نويسد: وضع نامناسب سلامت بشر امروز بهايي است كه در استفاده از سوخت هاي فسيلي مي پردازيم.
مطالعات گسترده اي براي محدود كردن آثار زيانبار آلودگي هوا بر انسان صورت گرفته است اما توفيق براي دستيابي به اين هدف بسيار اندك بوده است.
اين مشكل با درك اين واقعيت پيچيده مي شود كه اين آثار زيانبار به تدريج طي سال ها يا دهه ها ايجاد مي شود.
آلودگي هوا طي سال ها سيستم ايمني بدن و توانايي را در مقابله با بيماري هاي مختلف ضعيف مي كند.
تغيير دادن برنامه هاي فعلي و استفاده از انرژي هسته اي به جاي سوخت هاي فسيلي مي تواند از اين عوارض نامطلوب جلوگيري كند.
زيان هاي ناشي از غيبت نيروي كار يا كاهش توانمندي آن بر اثر بيماري هاي مختلف حاصل از آلودگي هوا نيز مسائلي هستند كه مي تواند بطور غيرمستقيم بر اقتصاد يك كشور اثر بگذارد.
كوهن سپس تحت عنوان «انرژي هسته اي جايگزين ايمن و پاك» در اين مقاله مي نويسد:
جامعه هسته اي آمريكا در تحقيقاتي فوايد انرژي هسته اي را اينگونه بررسي مي كند كه جمعيت زمين رو به افزايش است بنابراين نياز به برق نيز افزايش خواهد يافت. رايانه (تلويزيون) مايكوويو و وسايل برقي بسياري، امروزه به عنوان وسايل ضروري زندگي شناخته مي شوند.
همه روش هاي توليد برق معايبي دارند. با گرم شدن زمين بايد به دنبال راه هايي براي كاهش استفاده از سوخت هاي فسيلي باشيم چرا كه راه هاي مختلفي براي توليد برق بدون انتشار آلاينده ها وجود دارد كه معقول ترين روش در حال حاضر انرژي هسته اي است.
فقط در آمريكا هر سال 30 هزار نفر بر اثر آلاينده هاي حاصل از سوخت هاي فسيلي جان مي بازند.
از مهمترين مزيت هاي سوخت هسته اي اين است كه سوخت هسته اي را مي توان بازفراوري كرد و زباله هاي هسته اي را مي شود با درنظرگرفتن تدابير امنيتي دفن كرد.
كوهن مي نويسد: برخي كارشناسان توسعه بهره گيري از انرژي خورشيدي را پيشنهاد مي كنند. مشكل عمده در اين روش اتكاي آن به هواست. خورشيد هميشه و در زماني كه نياز به انرژي بسيار بالاست، نمي درخشد. مشكل ديگر اين است كه سلول هاي فوتو ولتانيك نمي توانند به جريان مستقيم برق تبديل شوند. برخي ديگر احداث بيشتر نيروگاه هاي برق متكي به سوخت زغال سنگ را پيشنهاد كرده اند.
منابع زغال سنگ تا 400 سال ديگر كافي است اما سوخت زغال سنگ موجب انتشار گازهاي سمي سولفور و اكسيد نيتروژن مي شود.
در اين بين انرژي هسته اي تنها راه باقي مانده و روشي است كه برآورد مي شود در آينده در دسترس خواهد بود.
اين امر كشورها را از اتكا به منابع انرژي خارجي بي نياز مي كند. به هر حال همه روش هاي توليد انرژي موافقان و مخالفاني دارد. در اين بين بايد تصميمي صحيح براي تأمين نياز آيندگان به انرژي اتخاد شود. كشورهاي مختلف جهان اكنون به روش هاي گوناگوني نياز انرژي خود را تأمين مي كنند.
آمريكا براي توليد هفتاددرصد برق خود از سوخت هاي فسيلي و عمدتاً زغال سنگ و گاز طبيعي استفاده مي كند.
انرژي هسته اي فقط 19 درصد و سدهاي هيدروالكتريكي يازده درصد ديگر اين نياز را برآورده مي كنند. برخلاف آمريكا كشورهاي ديگر به خوبي مزاياي انرژي هسته اي را درك كرده اند.
فرانسه از انرژي هسته اي براي توليد 77 درصد برق خود استفاده مي كند. 35 نيروگاه برق هسته اي اكنون در سراسر دنيا در حال ساخت است كه بيست و چهار مورد آن در آسيا است.
در همين حال از چهارصدو چهل و دو نيروگاه برق هسته اي كه در 32 كشور جهان فعال است چرنوبيل تنها حادثه اي است كه در سابقه استفاده از انرژي هسته اي ثبت شده است.
انرژي هسته اي هيچ گاز يا فلز سمي بر محيط زيست نمي افزايد و برخلاف سدهاي هيدروالكتريكي اكوسيستم منطقه را تغيير نمي دهد.
يك واحد وزني پوند از اورانيوم بيست هزار يا بيشتر از يك واحد وزني از زغال سنگ انرژي توليد مي كند.
در انگليس هم اكنون 16 نيروگاه برق هسته اي فعال است كه يك چهارم برق موردنياز اين كشور را تأمين مي كند.
كوهن درباره استفاده هاي فعلي و موردنظر از نيروگاه هاي برق هسته اي در اين مقاله مي نويسد: در سال 2005 بالغ بر 441 تأسيسات هسته اي تجاري در سراسر جهان وجود داشت كه ظرفيت كلي توليد برق آنها حدود 368 گيگاوات بود.
80 درصد راكتورها و تأسيسات توليد انرژي هسته اي در جهان بيش از پانزده سال عمر دارند.
آرژانتين، برزيل، كانادا، چين، فنلاند، هند، ايران، ژاپن، كره شمالي، پاكستان، روماني، روسيه، كره جنوبي، تايوان، اوكراين و آمريكا كشورهايي هستند كه اخيراً ساخت نيروگاهي جديد را برنامه ريزي كرده يا به پايان رسانده اند.
بلغارستان، جمهوري چك، مصر، فرانسه، اندونزي، اسرائيل، اسلواكي، آفريقاي جنوبي، تركيه، انگليس و ويتنام نيز در حال بررسي ساخت نيروگاه جديد هستند.
برگرفته از: واحد مركزي خبر
| بزرگ‌ترين نيروگاه خورشيدي جهان در آلمان (Pocking) | ||
|
||
رئيس انجمن انرژي خورشيدي ايران گفت: نيروگاههاي خورشيدي كه انرژي خورشيد را به برق تبديل مي‌كنند به مراتب مزاياي بيشتري نسبت به نيروگاههاي فسيلي و اتمي خواهند داشت.
اصغر حاج سقطي گفت: نيروگاههاي خورشيدي در آينده‌اي نزديك مشكل برق و تا حدودي مشكل كم آبي را به خصوص در دوران تمام شدن نفت و گاز حل خواهند كرد.
وي افزود: تأسيس و بكارگيري برج‌هاي نيرو آينده‌اي پرثمر و زمينه‌اي گسترده را براي كمك به خودكفايي و قطع وابستگي كشور فراهم خواند كرد. حاج سقطي تصريح كرد: دلايل بسيار روشن در برتري برج‌هاي نيرو كه قسمتي از نيروگاههاي خورشيدي را تشكيل مي‌دهند، نسبت به نيروگاههاي فسيلي و اتمي شامل توليد برق بدون مصرف سوخت، عدم احتياج به آب زياد، عدم آلودگي محيط زيست، استهلاك كم و عمر زياد، عدم احتياج به متخصص و احتياج كم به لوازم يدكي است.
وي گفت: در بحث توليد برق بدون مصرف سوخت مي‌توان گفت كه نيروگاههاي خورشيدي احتياج به سوخت ندارند، زيرا فقط از انرژي خورشيدي براي توليد برق استفاده مي‌كنند. برج‌هاي نيرو با سيستم ساده و به‌خصوص ذخيره انرژي، شب‌ها نيز كار مي‌كنند.برخلاف نيروگاههاي فسيلي كه قيمت برق توليدي آنها تابع قيمت نفت بوده و هميشه در حال تغيير است اما در نيروگاههاي خورشيدي اين نوسانات وجود ندارد. رئيس انجمن انرژي خورشيدي ايران افزود: نيروگاههاي خورشيدي به خصوص برج نيرو با هواي گرم احتياج به آب ندارند بنابراين براي مناطق خشك مثل ايران بسيار حائز اهميت هستند. همچنين اين نيروگاهها ضمن توليد برق هيچگونه آلودگي در هوا را نداشته و مواد سمي و مضر توليد نمي‌كنند. وي گفت: در خصوص عدم نياز به متخصص نيز اين نيروگاههاي خورشيدي احتياجي به متخصص ويژه ندارند و مي‌توان آنها را به‌طور اتوماتيك بكار انداخت، در صورتي كه در نيروگاههاي فسيلي به خصوص در نيروگاههاي اتمي وجود متخصصان خاص ضروري است.