برنامه ريزي كلان ملي جهت انتقال 40 درصد تامين گرمايش واحدهاي مسكوني و تجاري از طريق برق
در ماه هاي سرد سال مصرف گاز به شدت افزايش مي يابد بگونه اي كه بخش خانگي حدود 70درصد مصرف گاز كشور را بخود اختصاص مي دهد و واحدهاي بزرگ صنعتي و پتروشيمي از مدار توليد خارج مي شوند. نيروگاه ها مجبور به استفاده از سوخت گازوئيل و بنزين مي شوند و اين شرايط در ماه هاي سرد سال بيش از ده ميليارد دلار هزينه و عدم النفع به دولت و شركتهاي خصوصي تحميل مي نمايد.
درماه هاي سرد زمستان كه كشور به شدت در تنگناي مصرف گاز بسر مي برد بخش عمده برق حاصل از نيروگاه هاي حرارتي كشور كه با مصرف سوخت مايع و گاز به توليد مي شود در 8 ساعت كم باري بدون استفاده مي باشد. يعني از ساعت حدود 11 شب تا 7 صبح نيروگاه ها در حال كار و مصرف سوخت هستند اما توان توليد بخش عمده برق مورد استفاده قرار نمي گيرد. از طرف ديگر در همين 8 ساعت صدها ميليون ها متر مكعب گاز براي گرم كردن خانه ها مصرف مي شود. چنانچه با ابزارهاي قيمتي و تشويقي حدود 40 درصد مصرف كنندگان به سمت كاهش سيستم گرمايشي گازي و گرايش به سمت سيستم هاي گرمايشي برق سوق داده شوند از اتلاف حجم انبوه انرژي جلوگيري خواهد شد. معمولي ترين ابزار گرمايش برقي انواع اجاق گاز هاي برقي مخصوص گرمايش و پخت غذا مي باشند كه به آساني قابل تامين مي باشند.
در كنار اين اقدامات لازم است از طرق مختلف روش هاي كاهش مصرف انرژي به مردم آموزش داده شود بعضا با استفاده از درزگير و چسب آكواريم و بستن درزهاي انتقال حرارت مي توان تا دو درجه جلو افت حرارت خانه را گرفت. لازم است استانداردهاي جدي براي كليه واحدهاي مسكوني و تجاري در حال ساخت اعمال نمود و قيمت انرژي را بر اساس استاندارد مصرف انرژي آنها تعريف نمود و ضمن نظارت كافي تعهدات لازم از سازندگان اخذ گردد و جرائم سنگيني براي تخلف از استانداردها نسبت به سازندگان ساختمان اعمال شود.
احداث نيروگاه هاي جديد در حاشيه دريا و اجراي سريعتر طرح تعويض ترانس هاي فرسوده و اصلاح شبكه توزيع درون شهري
نيروگاه شهيد منتظري اصفهان سالانه حدود 15 ميليون متر مكعب آب براي خنك سازي مصرف مي كند اين ميزان آب معادل مصرف خانگي 400 هزار نفر در سال مي باشد
به دلايل زير احداث نيروگاه ها مي بايست در حاشيه درياها متمركز گردند و حتي الامكان اجازه احداث نيروگاه هاي جديد در نقاط دور از دريا داده نشود:
- راندمان نيروگاه ها در حاشيه دريا به دليل اختلاف فشار، بالاتر از نيروگاه هاي در مناطق مركزي كشور مي باشد. افزايش ارتفاع از سطح دريا باعث افت دائمي توان توربين گازي مي شود، به طوري كه به ازاي 1000 متر افزايش ارتفاع ، توان اسمي توربين گازي حدود 10 درصد كاهش مي يابد. اين بدان معني است كه نيروگاه هاي گازي و سيكل تركيبي در اكثر مناطق ايران به جز مناطق ساحلي شمال و جنوب كشور، هميشه حدود 10 درصد زير ظرفيت اسمي شان كار مي كنند كه اين امر موجب هدررفتن 10 درصد از كل سرمايه گذاري انجام شده براي اينگونه نيروگاه ها مي شود.
- مصرف آب نيروگاه ها زياد است و در حاشيه دريا نيروگاه ها با آب دريا خنك سازي را انجام مي دهند.
- راندمان نيروگاه هاي سيكل تركيبي بعلاوه آب شيرين كن در حاشيه دريا به 80 درصد مي رسد در حالي كه راندمان نيروگاه هاي سيكل تركيبي در مناطق مركزي كشور حداكثر به 55 درصد مي رسد.
- با توجه به كم آب بودن ايران احداث نيروگاه ها در حاشيه دريا و استفاده از بخار مازاد جهت احداث آبشيرين كن هاي بزرگ مي تواند بخشي از مشكل كم آبي شهرهاي جنوبي و مركزي كشور را حل نمايد.
- فاصله سواحل تا مراكز مصرف حتي در فاصله هزاركيلومتري مشكلي از نظر هدر رفت برق توليدي ايجاد نمي كند چرا كه هرز روي در خطوط فشار قوي 400 كيلوواتي در طول هزار كيلومتر مي تواند كمتر از دو درصد باشد
اتلاف برق در كابل به دو عامل وابستگي دارد مقاومت كابل در مقابل عبور جريان و شدت جريان، افت برق يا هدر رفت تابعي از مجذور جريان ضربدر مقاومت اهمي كابل است لذا براي كاهش هدر رفت، ولتاژ را افزايش مي دهند كه در يك كابل با سطح مقطع مشخص منجر به كاهش جريان مي شود و كاهش جريان افت(هدر رفت) را كاهش مي دهد. كشور چين اخيرا براي انتقال برق به فاصله 3200 كيلومتري از خطوط با ولتاژ 1000كيلو ولت و سيم هاي با قطر چند سانتي متر و دكل هاي به ارتفاع بيش از 300 متر استفاده نموده است. آنها با افزايش ولتاژ، افت يا هدر رفت را ناچيز نموده و با افزايش قطر ميزان جريان مد نظر را منتقل مي نمايند. با افزايش ولتاژ و افزايش قطر كابل مي توان برق را چند هزار كيلومتر منتقل نمود بدون اينكه هدر رفت قابل توجهي ايجاد شود.
- با برقي شدن اكثر خودروها طي دو دهه آينده برق نقش كليدي در زندگي بشر ايفا خواهد نمود و تجارت جهاني برق گسترش خواهد يافت لذا خطوط توزيع برق ايران مي بايست با نگاه به آينده بروز رساني شوند و ارتفاء يابند تا ايران با توجه به ظرفيت هاي ويژه اي كه در توليد برق دارد بتواند نقش موثري در تامين برق مورد نياز جهان ايفا نمايد.
- فاصله نيروگاه ها از شهرهاي بزرگ و عدم انتشار گاز co2 به سمت شهرها و از طرف ديگر تركيب شدن بخشي از co2 خروجي از دودكش نيروگاه ها با آب دريا مزيت ديگر احداث نيروگاه ها در حاشيه دريا مي باشد.
- تزريق تركيب co2 و نيتروژن خروجي دودكش نيروگاه ها به ميادين نفت و گاز:
عمده ميادين نفت و گاز كشوردر نزديكي دريا و يا در پهنه دريا واقع شده اند. با تزريق co2 و نيتروژن خروجي از دودكش نيروگاه ها مي توان ميزان بازيافت نفت و گاز از ميادين نفت و گاز را در حد قابل توجهي افزايش داد. اين طرح در كشورهاي مختلف اجرا شده و نتايج بسيار ارزشمندي به دنبال داشته است. در آمريكا با احداث چندين هزار كيلومتر خطوط لوله، گاز co2 خروجي دودكش نيروگاه ها و دودكش واحدهاي صنعتي بزرگ را به ميادين نفتي تزريق و ميزان توليد نفت خود را افزايش داده اند.
بروز رساني ترانس ها:
ترانس نقش مهمي در شبكه انتقال برق دارد. موضوعي كه در هدر رفت برق در شبكه انتقال نقش تاثيرگذاري دارد راندمان ترانس ها مي باشد، بيش از 700 هزار ترانس در شبكه توزيع برق ايران وجود دارد كه بيش از سي درصد آنها فرسوده بوده و تا 15درصد اتلاف برق در آنها واقع ميشود.
راندمان ترانس هاي فرسوده كه بيش از 30درصد ترانس هاي موجود در كشور را تشكيل مي دهند بين 80 تا 85درصد است. اينكه گفته شده اتلاف شبكه برق ايران از 23درصد به حدود ده درصد رسيده چندان قابل باور نيست. زماني اين سخن قابل باور است كه پيش نيازهاي دست يابي به چنين هدفي محقق شده باشند. ترانس ها نوسازي شده باشند، پست هاي انتقال ارتقاء يافته باشند، خطوط انتقال اصلاح اساسي شده باشند، خطوط انتقال با ولتاژ بالا(خطوط فشار قوي) افزايش قابل ملاحظه اي يافته باشد. و حتي خطوط با ولتاژ بيش از 400 كيلو وات در كشور نصب شده باشد و ساير پيش نياز ها. تا زماني كه اين پيش نيازها محقق نشده باشد نمي توان ادعا نمود كه اتلاف شبكه توزيع برق ايران كاهش قابل توجهي داشته است. ما بايد اتلاق شبكه انتقال را به زير ده درصد برسانيم. در چين با آن وسعت و جمعيت اتلاف شبكه توزيع برق حدود 5.5 درصد است. راندمان نسل جديد ترانس هاي مورد استفاده در جهان بين 95 تا 98درصد مي باشد.